Jednak zakładam, że Zhang Zuolin i Wu Peifu (ten pierwszy był sponsorowany przez Japonię, gdy się skończył zabili go w incydencie Huanggutun) otrzymali duże wsparcie japońskie (nie otwarta interwencja, lecz w pełni kredytowana pomoc sprzętowa). Zhang i Wu zniszczyliby Kuomintang, oraz jego sprzymierzeńców, potem zniszczenie Xibei San Ma i Sinxiangu.

Ciekawy pomysł, ale widzę tu jeden zasadniczy problem: stan chaosu, "rozbicia dzielnicowego" Chin i ciągłych walk między kontrolującymi poszczególne regiony kraju klikami wojskowych, trwający od śmierci prezydenta Yuana Shikai w 1916 r. był dla Japończyków korzystny. Zagarnięcie przez nich Mandżurii w 1931 r. i otwarta agresja na resztę Chin w 1937 r. były właśnie odpowiedzią na centralizację kraju, dokonaną przez Kuomintang. Czemu mają wspierać w tym dziele jakieś konkurencyjne ugrupowanie?

Jest to proste - Chiny byłyby marionetką japońską. Co do pytania o korzyści z chaosu dla Japonii, tak są, lecz czy nie lepiej jest mieć swoich w Chinach, którzy wybrzeże oddadzą i koncesje na wydobycie surowców?

No niby tak, ale czy klika z Fengtian, jak już pokonałaby rywali o zjednoczyła całe Chiny, nie poczuła by się na tyle silna, że próbowałaby się uniezależnić od Japonii? Chiny to w końcu duży kraj. Czang Kaj-szek kilkakrotnie za swoich rządów zmieniał sojusze: najpierw trzymał z Sowietami, potem z Trzecią Rzeszą, a w końcu z USA.

Raczej nie, czynnikiem, który odstraszył Japonię był pakt Ribbentrop-Mołotow, czuła się zdradzona. Bardziej tu myślę o prozachodniej wolcie Zhanga Xuelianga (syna Zhanga Zhuolina), która prowokuje Japonię do wojny gdzieś około 1938.

Ha, ale sam wcześniej mówiłeś że rząd pekiński byłby tak ściśle zależny od Japończyków, że na żadną woltę nie mógłby sobie pozwolić. Japończycy nie byli głupi i jeśli podejrzewaliby że ich chińscy partnerzy zdradzą, to nie pozwoliliby im tak urosnąć w siłę, żeby opanowali całe Chiny.