|
|
Przywilej Koszycki, 1374
|
|
|
|
Co wiecie więcej o tym przywileju, moze ma ktoś autenetyczny tekst??
___
Tekst komentowanego przywileju znajduje się pod poniższym linkiem: (PRZYWILEJ KOSZYCKI) Przyp. Rothar
Ten post był edytowany przez Rothar: 15/08/2008, 22:50
|
|
|
|
|
|
|
|
Wow... Nigdy nie czytałem tego tekstu. Może ma ktoś po łacinie?? Jakies "applicare" kontrowersyjne tam jest??
Bo sam przywilej też nie jest jednoznaczny, a punkt szósty o słynnym poradlnym, wywołuje spór wśród niektórych historyków: czy to było znaczące obniżenie podatków (wcześniej, o ile dobrze pamiętam płacono 12 gr z łana) czy tylko zatwierdzenie stanu faktycznego?
Bo jeśli obniżenie podatków było precedensem (tj.np. Kazimierz Wielki faktycznie wymagał tych dwunastu groszy) to ten przywilej był znaczny, jeśli zaś był usankcjonowaniem stanu faktycznego to szlachta(rycerstwo) zrobiło dopiero pierwszy nieśmiały kroczek w stronę swojej wolności a Ludwik ubił świetny interes.
|
|
|
|
|
|
|
muchomor
|
|
|
Nowicjusz |
|
|
|
Grupa: Użytkownik |
|
Postów: 5 |
|
Nr użytkownika: 7.100 |
|
|
|
|
|
|
W PRZYWILEJU KOSZYCKIM OBNIŻENIE PORADLNEGO NIE BYŁO NAJWAŻNIEJSZE, MOIM ZDANIEM; KWESTIA ROZDAWNICTWA WAKUJĄSCYCH URZĘDÓW , KTÓRE MOGLI OBJĄC TYLKO MIESZKAŃCY TYCH ZIEM W KTÓRYCH ZAWAKOWAŁ URZĄD MIAŁA WIEKSZE ZNACZENIE, DODATKOWO, PRZYWILEJ TEN OGRANICZYŁ DOSTĘP DO URZĘDÓW OSOBOM POCHODZENIA NIE POLSKIEGO
[NIE UŻYWAJ TYLU WIELKICH LITER! - przyp. Rothar]
|
|
|
|
|
|
|
Łukaszek
|
|
|
Nowicjusz |
|
|
|
Grupa: Użytkownik |
|
Postów: 5 |
|
Nr użytkownika: 15.080 |
|
|
|
|
|
|
Na obnizenie podatku Ludwik mogł sobie pozwolic dzieki posiadaniu duzych złoż zlota i srebra. Dzieki temu podatek tzw poradlny byl tylko dodatkiem do skarbca andegawenkiego. Problemy zaczely sie kiedy zloza te zostaly wyczerpane wtedy zaczal sie upadek dynastii.
|
|
|
|
|
|
|
kg24
|
|
|
II ranga |
|
|
|
Grupa: Użytkownik |
|
Postów: 84 |
|
Nr użytkownika: 16.106 |
|
|
|
Zawód: student |
|
|
|
|
QUOTE ...(wcześniej, o ile dobrze pamiętam płacono 12 gr z łana )...
od 12 do 24.
|
|
|
|
|
|
|
|
Przywilej koszycki był pierwszym większym przywilejem, zapoczątkował rozrastanie się praw szlacheckich, był "gwoździem do trumny". Stały podatek 2 gr od łanu kmiecego jest charakterystyczną rzeczą, z którą ten przywilej utożsamiamy. Jednak w oryginale widzimy, że podjęte tam zostały również tematy rodzinny, obronności, starostów etc.
|
|
|
|
|
|
|
|
Dlaczego zaraz gwoździem do trumny? Bo król tracił prawo do obżerania swoich poddanych? Do oddawania urzędów cudzoziemcom? Czy może dlatego, że wprowadzał stały podatek, zamiast okresowych skoków na kasę? A propos ostaniego - to, że podatki za Kazimierza nie były stałe, to jest wiadomość przeze mnie posłyszana, co prawda od pracownika naukowego IH UW, ale zawsze posłyszana. Jeśli ktoś zna źródła temu przeczące - chętnie przeczytam i uznam swe błędy.
|
|
|
|
|
|
|
Gardomir
|
|
|
Nowicjusz |
|
|
|
Grupa: Użytkownik |
|
Postów: 11 |
|
Nr użytkownika: 32.866 |
|
|
|
Kamil Janicki |
|
Zawód: student historii |
|
|
|
|
Dobrze słyszałeś. Podatki stałe wprowadził dopiero Ludwik, wcześniej istniały wyłacznie podatki nadzwyczajne, zbierane w razie potrzeby. Był to system grożący znacznie większym wyzyskiem i zapewniający mniejsze bezpieczeństwo gospodarcze ludności wieśniaczej. Warto też dodać, że Ludwik NIE OBNIŻYŁ podatków. Jest to swoisty błąd pokutujący nie wiedzieć czemu do dzisiaj w historiografii. Już w 1983 J. Matuszewski wykazał, że tak na prawde uregulowanie wpływów podatkowych raczej zwiększało, niż zmniejszało dochody państwa. Ze stwierdzeniem tym z czego wiem zgadza się zdecydowana większość mediewistów.
Przywilej nie był też żadnym gwoździem do trumny - zapoczątkował przemiany, które na przestrzeni setek lat mogły pójść w kompletnie inna stronę. Wiele wskazywało, że będzie to kierunek znacznie lepszy - ku modernizacji struktur państwa. Zresztą tego typu uogólnienie jest wręcz śmieszne, a juz na pewno nie jest teza naukową. Moim osobistym zdaniem znacznie większy wpływ na kryzys finansowy władzy miało np. rozdawnictwo królewszczyzn od czasów Warneńczyka, niż przywilej koszycki.
Wspomniana praca Matuszewskiego: J. Matuszewski, Przywileje i polityka podatkowa Ludwika Węgierskiego w Polsce, Łódź 1983
|
|
|
|
|
|
|
Randall Flag
|
|
|
Nowicjusz |
|
|
|
Grupa: Użytkownik |
|
Postów: 7 |
|
Nr użytkownika: 34.037 |
|
|
|
Slawomir Przybylski |
|
Zawód: Uczen |
|
|
|
|
Dobra, ale wciąż nie rozumiem. Czy podatek uregulowano tylko szlachcie, czy wszystkim? Czemu od tamtej chwili król każdorazowo musiał otrzymać zgodę szlachty na każdy dodatkowy podatek? I kto taki dodatkowy podatek otrzymywał? Proszę o odpowiedzi, bo coś niekumaty jestem. I jeśli można to proszę o mniej fachowe, ale bardziej zrozumiałe wytłumaczenie. Z góry Bóg zapłać
|
|
|
|
|
|
|
|
Nie bardzo wiem, kogo rozumiesz przez wszystkich - duchowieństwo, chłopów, mieszczan?
|
|
|
|
|
|
|
Randall Flag
|
|
|
Nowicjusz |
|
|
|
Grupa: Użytkownik |
|
Postów: 7 |
|
Nr użytkownika: 34.037 |
|
|
|
Slawomir Przybylski |
|
Zawód: Uczen |
|
|
|
|
Wszyscy obywatele, o tym myślę.
|
|
|
|
|
|
|
Marragorth8
|
|
|
I ranga |
|
|
|
Grupa: Użytkownik |
|
Postów: 40 |
|
Nr użytkownika: 33.790 |
|
|
|
Michal Pacyna |
|
Zawód: belfer |
|
|
|
|
Wiesz, pojęcie obywatela to się ukształtowało trochę później (XVIII w.), więc musisz jednak doprecyzować swoje pytanie.
|
|
|
|
|
|
|
Randall Flag
|
|
|
Nowicjusz |
|
|
|
Grupa: Użytkownik |
|
Postów: 7 |
|
Nr użytkownika: 34.037 |
|
|
|
Slawomir Przybylski |
|
Zawód: Uczen |
|
|
|
|
POPRAWA Dobra, ale wciąż nie rozumiem. Komu uregulowano podatek do jednego, zwanego poradlnym Czemu od tamtej chwili król każdorazowo musiał otrzymać zgodę szlachty na każdy dodatkowy podatek? I kto taki dodatkowy podatek otrzymywał? Proszę o odpowiedzi, bo coś niekumaty jestem. I jeśli można to proszę o mniej fachowe, ale bardziej zrozumiałe wytłumaczenie. Z góry Bóg zapłać
|
|
|
|
|
|
|
Marragorth8
|
|
|
I ranga |
|
|
|
Grupa: Użytkownik |
|
Postów: 40 |
|
Nr użytkownika: 33.790 |
|
|
|
Michal Pacyna |
|
Zawód: belfer |
|
|
|
|
Upraszczając:
1. Podatek zwany poradlnym płacony był od tzw. łanu kmiecego, czyli nie od dóbr szlachcica znajdujących się w jego bezpośrednim władaniu, lecz od gruntów uprawianych przez chłopów mieszkających we wsiach tegoż szklachcia.
2. To jest czas kształtowania się monarchii stanowej w Polsce. Szlachta chciała zagwarantować sobie wpływ na monarchę, najprościej można to było osiągnąć, uzyskując prawo decydowania o sprawach fiskalnych.
3. Co znaczy "otrzymywał podatek"? Chodzi ci o wpływ z tego podatku, czy na kogo mógł być nałożony?
To co powyżej to oczywiście spore uproszczenie, które na poziomie akademickim mogłoby się nienajlepiej skończyć, ale do szkoły (no właśnie jakiej?) powinno wystarczyć (przynajmniej na początek).
|
|
|
|
1 Użytkowników czyta ten temat (1 Gości i 0 Anonimowych użytkowników)
0 Zarejestrowanych:
Śledź ten temat
Dostarczaj powiadomienie na email, gdy w tym temacie dodano odpowiedź, a ty nie jesteś online na forum.
Subskrybuj to forum
Dostarczaj powiadomienie na email, gdy w tym forum tworzony jest nowy temat, a ty nie jesteś online na forum.
Ściągnij / Wydrukuj ten temat
Pobierz ten temat w innym formacie lub zobacz wersję 'do druku'.
|
|
|
|