| |
|
|
 Eunuchowie
| |
|
|
|
wildaleksandria
|
| |
|
| Nowicjusz |
|
|
|
| Grupa: Użytkownik |
|
| Postów: 14 |
|
| Nr użytkownika: 90.156 |
|
|
|
Zawód: student |
|
|
| |
|
Hej,
czy ktoś może pomóc jak to było z tymi eunuchami? Wiadomo, że odgrywali oni ważną rolę na dworze...Jednak zastanawia mnie sprawa ich hierarchii oraz same tytuły jakie im przysługiwały i czym się konkretnie zajmowali.
Natrafiłam na eunuchów w książce N. Oikonomidesa "Les listes..." niestety po francusku, którego nie znam.
A może znacie jakieś polskie bądź angielskie opracowania na ten temat?
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
Tytuły oczywiście były zalezne od zajmowanego stanowiska - np.praepositus sanctii cubilarii. Proponuję zacząć od Narsesa, chyba najbardziej znanego eunucha z Bizancjum.
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
Z reguły od czasów cesarstwa rzymskiego, szczególnie późnego, chodziło o osoby spełniające funkcje służebne przy cesarzu i jego małżonce, stanowiące sporą część otoczenia tej ostatniej. Oikonomides w Les listes de préséance Byzantines des IXe et Xe siècles wydaje specyficzne dla Bizancjum dokumenty, są to listy urzędników i godności według hierarchii dworskiej podczas uroczystości, niektóre z tych urzędów obsadzane były eunuchami. Takim jednym chyba z najważniejszych urzędników dworu późnorzymskiego był wspomniany już przez Varyaga preapositus sacri cubiculi, funkcja sprawowana przez eunuchów. Potem określano tego urzędnika jako primicerius sacri cubiculi, a już w okresie bizantyńskim - parakoimomenos. W ciągu dziejów Bizancjum doszło do wytworzenia się hierarchii m.in. eunuchów wchodzących w skład dworu cesarskiego, a może zostali wpisani w hierarchię i pewne stanowiska w tej hierarchii z określoną ranga obsadzano prawie wyłącznie eunuchami. Właśnie to ilustrują owe spisy hierarchiczne wydane przez Oikonomidesa wraz z choćby traktatem "O ceremoniach dworu bizantyńskiego" Konstantyna Porfirogenety. O tych stanowiskach różnych proedrosów, westiariuszy, stolników itd., hierarchii np. po polsku:
odpowiednie partie Świat Bizancjum, t. 1, t.2 (tu też podstawowa literatura); można sięgnąć też po polsku do Encyklopedii kultury bizantyńskiej; poza tym: Judith Herrin: Bizancjum. Niezwykłe dziedzictwo średniowiecznego imperium, przeł. N. Radomski, Poznań 2010; eadem; Krwawe cesarzowe, przeł. Z. Simbierowicz, Warszawa 2006 (praca mimo głupawego i nieadekwatnego do treści tytułu dość ważna).
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
Myślę, że raczej bardziej prawdopodobne jest to drugie, tj. ze nie stworzono specjalnie "extra" hierarchii dla eunuchów, tylko, że praktyką stało się obsadzanie eunuchami stanowisk już istniejących. Choćby dlatego, ze nie mieli (z oczywistych względów) potomstwa i nie mogli za wiele nakraść (bo nie było dla kogo)  Zresztą o zaletach eunuchów mozna znaleźć u Meza w "Renesansie islamu" - jak Arabowie to motywowali.
Ten post był edytowany przez Varyag: 12/03/2014, 14:19
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
Akurat eunuchowie mieli czasem dla kogo pozyskiwać wpływy i bogactwo. Niektórzy bardzo wpływowi eunuchowie na dworze umożliwiali awans członkom swojej rodziny, ot choćby kariera cesarza bizantyńskiego Michała IV, któremu awans właćznie z wyniesieniem do pozycji cesarza umożliwił jego brat, właśnie eunuch z otoczenia Zoe, Jan Orfanotrofos.
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
słuszna uwaga - czasem  Na pewno zaś ilość "krewnych i znajomych królika" była w przypadku eunuchów ograniczona. Na marginesie nie skończyło się to za dobrze dla Michała IV ani dla jego siostrzeńca - Michała V, który skończył oslepiony i wykastrowany.I tak można powiedzieć od eunucha do eunucha historia zatoczyła koło.
Ten post był edytowany przez Varyag: 12/03/2014, 15:30
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
Z tą ilością "krewnych i znajomych królika" to jest różnie w zależności od okresu. W późnym cesarstwie rzymskim, podobnie jak w okresie pryncypatu obowiązywał zakaz kastracji obywateli rzymskich, czyli w późnym cesarstwie właściwie ogółu poddanych, to eunuchowie wywodzili się spoza granic imperium, z reguły z Kaukazu, Persarmenii, Persji itd. Z Persarmenii pochodził najprawdopodobniej Narses, z Persji choćby prepisitus sacri cucbiculi Teodozjusza I i Arkadiusza - Eutropiusz, zaufany Teodozjusza II - Antioch itd. Do imperium przybywali jako niewolnicy, więc właściwie nie byli związani rodzinnie, jakąś swoją klientelę mogli wytworzyć, gdy już ich pozycja była znaczna. Natomiast niby zakaz dalej obowiązywał, ale w pewnym momencie kastracja chłopców przed pokwitaniem stała się albo dozwolona dla wolnych poddanych bizantyńskich, albo nie specjalnie karano tego typu wypadki. Rodzice, ojcowie decydowali się na taki zabieg, gdyż mógł on zapewnić chłopcu, jednocześnie rodzinie, jeśli posiadała więcej potomstwa męskiego, przyszłość. Funkcja na dworze cesarskim stanowiła okazję. No i od czasów cesarzowej Ireny, wiemy że jeden z jej eunuchów, Staurakios, spiskował, by cesarzem został ktoś z jego rodziny.. Od IX do poł. XI w. to okres takich potężnych eunuchów - szczeólnie X, Józef Bringas z Frygii prawdopodobnie był związany z rodzinnie z Janem Orfanotrosem, Bazyli Parakoimomenos to nieślubny syn Romana Lekapena, człowiek decydujący o polityce Bizancjum w okresie małoletniości Bazylego II i Konstantyna VIII, dla których przecież był wujem. Tutaj wspominam kariery ludzi, którzy umożliwili swoim rodzinom taki awans, że ich członkowie ubiegali się bądź nawet osiągnęli godność cesarską. Akurat Michał V miał pecha, zresztą każdy przegrany w walce o osiągnięcie godności cesarskiej nie miał specjalnie wesoło, oślepienia, kastracja, wysłanie do klasztoru albo w zaświaty - los pokonanego... A przecież były mniej widowiskowe kariery na dworze cesarskim bądź w Kościele, tutaj wchodziło też w grę wciąganie w górę przedstawicieli własnej parenteli.
|
| |
|
|
| |
|
|
|
wildaleksandria
|
| |
|
| Nowicjusz |
|
|
|
| Grupa: Użytkownik |
|
| Postów: 14 |
|
| Nr użytkownika: 90.156 |
|
|
|
Zawód: student |
|
|
| |
|
Dzięki wielkie za wszelkie uwagi, a w szczególności za polecenie literatury. Świat Bizancjum oraz Bizancjum. Niezwykłe dziedzictwo okazały się bardzo pomocne.
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
Jeszcze dołożę może coś z literatury zagranicznej - Kathryn M. Ringrose, The Perfect Servant. Eunuchs and the social construction of gender in Byzantium, Chicago - London 2003, zob. recenzja z bryn-mawr classical review.
Ps. Z tego wszystkiego zapomniał wspomnieć o jeszcze innym podręczniku świeżej daty, dostępnym po polsku, w którym będzie trochę na temat roli eunuchów na dworze cesarskim i w społeczeństwie Cesarstwa: Bizancjum ok. 500 - 1024, pod red. J. Shepharda, przeł. K. Pachniak [et all.], Warszawa 2012.
Ten post był edytowany przez szapur II: 14/03/2014, 0:48
|
| |
|
|
| |
|
|
|
wildaleksandria
|
| |
|
| Nowicjusz |
|
|
|
| Grupa: Użytkownik |
|
| Postów: 14 |
|
| Nr użytkownika: 90.156 |
|
|
|
Zawód: student |
|
|
| |
|
Dzięki Szapur Udało dotrzeć mi się do Encyklopedii kultury bizantyńskiej oraz do Krwawych cesarzowych, rzeczywiście tytuł niepozorny,ale całkiem konkretnie jest tam opisany dwór i trzecia płeć. Wielkie dzięki.
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
Z tą "trzecią płcią" bym uważał, to teraz taka tendencja z "gender studies", a po prostu eunuchowie w Bizancjum nie funkcjonują jako płeć, tylko jako wytrzebieni mężczyźni.
|
| |
|
|
1 Użytkowników czyta ten temat (1 Gości i 0 Anonimowych użytkowników)
0 Zarejestrowanych:
Śledź ten temat
Dostarczaj powiadomienie na email, gdy w tym temacie dodano odpowiedź, a ty nie jesteś online na forum.
Subskrybuj to forum
Dostarczaj powiadomienie na email, gdy w tym forum tworzony jest nowy temat, a ty nie jesteś online na forum.
Ściągnij / Wydrukuj ten temat
Pobierz ten temat w innym formacie lub zobacz wersję 'do druku'.
|
|
|
|
|
12/03/2014, 1:00
