Witaj GOŚCIU ( Zaloguj się | Rejestracja )
 
 
Reply to this topicStart new topicStart Poll

> Nietypowe kształty monet
     
Rothar
 

Primus Lictor
*******
Grupa: Moderatorzy
Postów: 1.682
Nr użytkownika: 176

Krzysztof Bylinowski
Stopień akademicki: mgr nauk ekonom.
 
 
post 15/03/2012, 20:25 Quote Post

Wiadomo, że w okresie przedmonetarnym funkcję pieniądza pełniły różne przedmioty - w różnej formie i nietypowym wyglądzie. Obecnie monety w przytłaczającej większości mają standardowy kształt.

W międzyczasie jednak powstawały różne ich wariacje. Jedną z ciekawostek są monety chińskie, japońskie - bądź szukając bliżej na przykład takie monety z Olbii (480 r. p.n.e.):

http://www.moneymuseum.com/imgs/xcoins/ima.../I_O_3191_4.jpg
http://www.moneymuseum.com/imgs/xcoins/ima.../I_R_3191_4.jpg

Zachęcam do dzielenia się innymi ciekawymi okazami, które przewinęły się przez historię pieniądza oraz oceny ich praktycznego wykorzystania.
 
User is offline  PMMini Profile Post #1

     
numi5
 

IV ranga
****
Grupa: Użytkownik
Postów: 336
Nr użytkownika: 71.695

Marian Rewinski
Zawód: nauczyciel
 
 
post 15/03/2012, 22:52 Quote Post

http://www.notgeld.sewera.pl/
http://www.e-numizmatyka.pl/phpBB2/viewtop...der=asc&start=0
http://www.ancientresource.com/lots/ancien...lry_celtic.html. To może raczej płacidła.
 
User is offline  PMMini Profile Post #2

     
Kettler
 

II ranga
**
Grupa: Użytkownik
Postów: 66
Nr użytkownika: 77.471

 
 
post 3/04/2012, 22:49 Quote Post

Monety z reguły posiadały kształt koła, zapewne najpraktyczniejszy. Różniły się co najwyżej wielkością, starano się jednak unikać bicia zbyt małych monet. W przypadku emitowania monet zawierających bardzo niewielką ilość srebra, dodawano do nich więcej miedzi, przez co zwiększała się wielkość monety, zaś jej wartość pozostawała niezmieniona.
Ale miało być o nietypowych kształtach.
Jak już wspomniałem, z reguły monety miały kształt krążka. Kilka odstępstw od tej reguły jednak istnieje:
1.Biblijny „wdowi grosz” – używana w Judei za czasów Chrystusa najmniejsza moneta o nominale 1 lepton. Był to pieniądz najuboższej części społeczeństwa (stąd przylgnęła nazwa „wdowi grosz”). Monety te bito dość niestarannie na małych, nieforemnych kawałkach miedzi.
2.Denary krzyżówkowe - niewielkie monety z XI wieku zaopatrzone w wysokie, podwinięte brzegi, chroniące awers i rewers monety przed wytarciem. Nazwa tych monet wzięła się od wybitego na nich krzyża. Na terenie Polski znajdowano je na tyle często, że wynikły spory co do tego, kto je emitował – Polacy czy Niemcy.
3. Brakteaty – średniowieczne monety, wprawdzie okrągłe, lecz wybite na blaszce tak cienkiej, że niemożliwe było wybicie na nich stempla po obu stronach i rysunek wybijano tylko na awersie. Można więc z przymrużeniem oka uznać, że brakteaty miały tylko „jedną” stronę.
4.Brakteaty guziczkowe – monety z rysunkiem wybitym tylko po jednej stronie, jak w zwykłych brakteatach, ale różniące się od nich wypukłym pierścieniem wzdłuż obrzeża, który nadawał monecie kształt guzika. Zabezpieczało to w pewnym stopniu monety przed złamaniem czy sklejeniem. Bili je w Prusach Krzyżacy.
5.Na średniowiecznej Rusi i Litwie posługiwano się sztabkami srebrnymi, które, choć w ogóle nie przypominają kształtem krążka, są raczej monetami niż płacidłami.
6.Piedforty – u progu czasów nowożytnych zaistniała potrzeba posługiwania się monetami o większej wartości niż średniowieczne denary czy grosze. Wtedy właśnie pojawiły się monety o zwiększonej grubości (tak, jakby „sklejono” kilka monet razem). Takie pogrubione monety określamy mianem „piedfortów”. Być może była to próba stworzenia tej bardziej wartościowej monety, coraz bardziej potrzebnej w gospodarce Europy. Ostatecznie jednak piedforty nie przyjęły się - zamiast nich pojawiły się monety o większej średnicy, czyli talary.
7.Klipy – niekiedy monety wybijano nie na krążkach, lecz na większych kawałkach blachy, które następnie przycinano nożycami tak, aby nadać im kształt kwadratów, sześcioboków lub ośmioboków (nazwa tych monet pochodzi od angielskiego „to clip money” – obcinać pieniądze). W Polsce pierwsze klipy pojawiły się za panowania Zygmunta III Wazy, a szczególnie gustował w nich królewicz Karol Ferdynand Waza, biskup wrocławski i książę raciborski. Często postać klip miały prowizoryczne monety oblężnicze lub specjalne okolicznościowe emisje.
8.Monety owalne – również efekt inwencji niezastąpionego Karola Ferdynanda Wazy.
9.Platmynty – w latach 1644 – 1776 Szwecja emitowała wielkogabarytowe miedziane monety zwane platmyntami. Były to duże, nieporęczne płyty miedziane, największa ważyła 19,7 kg i co do wartości równa była 10 talarom w srebrze. Miedź była wówczas w Szwecji bardzo tania w porównaniu do srebra i złota, stąd tak duże rozmiary monet miedzianych.
I na koniec:
10.Znaczki-monety – w czasie pierwszej wojny światowej rynek rosyjski cierpiał na dotkliwy brak monet drobnych. Aby temu zaradzić, wypuszczono znaczki pocztowe, drukowane na nieco grubszym papierze, które pełniły rolę drobnej monety.
Na analogiczny krok zdobyła się Ukraińska Republika Ludowa emitując znaczki-monety w 1918 roku.
Pytanie jednak, jak właściwie należałoby nazywać te znaczki-monety, tak rosyjskie jak ukraińskie: znaczkami-monetami, czy może raczej znaczkami-banknotami?

Dziś sprawa ma się zupełnie inaczej. Kwitnie rynek monet kolekcjonerskich, a co za tym idzie towar musi być na tyle atrakcyjny, aby znalazł nabywcę. Stąd wysyp najrozmaitszych osobliwości, które zupełnie już nie przypominają normalnego pieniądza: są monety z wprawianymi elementami niemetalowymi, monety o kształcie muszli, kontynentu czy nawet gitary. Są to jednak wyroby współczesne, a tu mamy forum historyczne a nie numizmatyczne, nie będę więc tego wątku rozwijał.
Natomiast jeżeli chodzi o nietypowe kształtem monety zabytkowe, to byłoby mniej więcej wszystko, co tak na gorąco przyszło mi na myśl. Być może coś pominąłem, ale zawsze można to uzupełnić w kolejnym poście.



 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #3

     
Tomekarcheo
 

IV ranga
****
Grupa: Użytkownik
Postów: 441
Nr użytkownika: 40.905

Zawód: doktorant
 
 
post 8/04/2012, 12:59 Quote Post

W okolicach Biecza "bite" były w XVII wieku szklane monety (żetony) pańszczyźniane Mikołaja lub Stefana Korycińskiego. Do tej pory znanych jest wyłącznie ich kilka egzemplarzy, więc osiągają dość wysokie ceny. Kilka lat temu taką monetę skradziono nawet z Muzeum w Bieczu.


Załączona/e miniatura/y
Załączony obrazek
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #4

     
Halsey42
 

Dauntless Wildcat Avenger
*******
Grupa: Użytkownik
Postów: 2.936
Nr użytkownika: 63.420

Tomasz Borówka
 
 
post 10/04/2012, 11:35 Quote Post

Jeden z kamiennych pieniędzy używanych na wyspie Yap w archipelagu Marianów.
 
User is offline  PMMini Profile Post #5

     
Rothar
 

Primus Lictor
*******
Grupa: Moderatorzy
Postów: 1.682
Nr użytkownika: 176

Krzysztof Bylinowski
Stopień akademicki: mgr nauk ekonom.
 
 
post 14/04/2012, 13:22 Quote Post

QUOTE(Halsey42 @ 10/04/2012, 12:35)


One na nowo definiują poręczność i przenośność pieniądza wink.gif Ten akurat jest skrajnie duży, ale mniejsze dyski kamienne miały kilka centymetrów i przez dłuższy czas służyły mieszkańcom wysp jako środek płatniczy.
 
User is offline  PMMini Profile Post #6

     
Tromp
 

Młody wilk (morski)-gryzie!
**********
Grupa: Użytkownik
Postów: 19.205
Nr użytkownika: 55.658

Bart³omiej Kucharski
Stopień akademicki: Bêdzie po studiach
Zawód: Admiraal
 
 
post 19/04/2012, 11:32 Quote Post

Witam!
Brytyjczycy do dziś używają "kanciastych" pensów, mam w domu taką monetę (znalezioną na ulicy), nie pamiętam niestety nominału-20p bodajże? I owszem, 20-sprawdziłem wink.gif
Z innej beczki-czy płacidła i chińskie monety-tabliczki też się liczą?

Ten post był edytowany przez Tromp: 19/04/2012, 11:36
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #7

     
Kettler
 

II ranga
**
Grupa: Użytkownik
Postów: 66
Nr użytkownika: 77.471

 
 
post 19/04/2012, 20:00 Quote Post

Płacidła się nie liczą, bo temat dotyczy konkretnie monet.
Wyliczając różne dziwne kształty nie wspomniałem jeszcze o kopiejkach państwa moskiewskiego. Były to niewielkie monety wybijane na rozklepanych na płasko kawałkach srebrnego drutu, co nadawało im owalny, niezbyt regularny kształt (stąd powstała nazwa tych monet - "łezki"). Używano ich aż do panowania Piotra I.
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #8

     
emigrant
 

Antykomunista
**********
Grupa: Użytkownik
Postów: 25.903
Nr użytkownika: 46.387

Stopień akademicki: kontrrewolucjonista
Zawód: reakcjonista
 
 
post 19/04/2012, 20:17 Quote Post

QUOTE(Tromp @ 19/04/2012, 11:32)
Witam!
Brytyjczycy do dziś używają "kanciastych" pensów, mam w domu taką monetę (znalezioną na ulicy), nie pamiętam niestety nominału-20p bodajże? I owszem, 20-sprawdziłem wink.gif
Z innej beczki-czy płacidła i chińskie monety-tabliczki też się liczą?
*


Moneta 50 pensowa też jest kanciasta (też siedmiokątna) tyle, że dużo większa od dwudziestaka...
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #9

     
Pierzgal2003
 

V ranga
*****
Grupa: Użytkownik
Postów: 612
Nr użytkownika: 105.232

Dominik Pierzgalski
Zawód: Uczen
 
 
post 28/02/2021, 17:56 Quote Post

Jako wielki fan numizmatyki postanowiłem wskrzesić ten stary, ale niezwykle ciekawy temat smile.gif
Obecnie monety kolekcjonerskie (posiadające status prawnego środka płatniczego, ale nieużywane do tego w praktyce) potrafią przyjąć najdziwniejsze kształty- np. Somalia wyemitowała niegdyś serię srebrnych dolarów w kształcie figur przestrzennych.
Z obiegowych:
-Japonia: 1 sen z gliny, 1945 (emisja próbna tuż przed kapitulacją),
-Naddniestrze: monety 1, 3, 5 i 10 rubli od 2014 r. produkowane są z... plastiku; nominały różnią się kolorem i kształtem,
-Tajlandia: emitowane od XVIII do XIX wieku srebrne monety-kulki (ang. "bullet coins"),
-Hiszpania: kartonowe monety republikanów z okresu wojny domowej; nominał zapisany w formie nadruku lub naklejonego znaczku pocztowego,
-antyczna Grecja: kolonia Olbia nad Morzem Czarnym biła monety w kształcie delfinków,
-Azja Wschodnia: do XIX w. monety o podłużnych, często wypukłych kształtach były w tej części świata powszechne (chińskie "mrówcze głowy" czy japońskie monety feudalne),
-Celtowie: w okresie starożytności używali pieniędzy w formie brązowych pierścieni (tzw. ringi),
-Indie: bite w okresie rządów arabskich srebrne tanki ze względu na stosunek szerokości do średnicy można zaklasyfikować raczej jako walce; w tym samym kraju bito też drobne, złote monety o nieregularnych kształtach i średnicy zaledwie kilku mm!

Ten post był edytowany przez Pierzgal2003: 28/02/2021, 22:14
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #10

     
źwiesz
 

Hydrochoerus hydrochaeris
*****
Grupa: Użytkownik
Postów: 543
Nr użytkownika: 103.410

Zgred 0,5-wiekowy
Stopień akademicki: maxima rodent
Zawód: Animalis lagodny
 
 
post 2/03/2021, 15:10 Quote Post

Jak się uprzeć, to figurka jest monetą:

https://mennica-gdanska.pl/pl/monety-swiata...kg-figurka.html
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #11

 
2 Użytkowników czyta ten temat (2 Gości i 0 Anonimowych użytkowników)
0 Zarejestrowanych:


Topic Options
Reply to this topicStart new topic

 

 
Copyright © 2003 - 2023 Historycy.org
historycy@historycy.org, tel: 12 346-54-06

Kolokacja serwera, łącza internetowe:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej