To kwestia poboczna dla wątku, ale przed rozbiorami rzeczywiście unici dominowali, i to znacznie, nad dyzunitami:

Tuż przed rozbiorami Polski Kościół prawosławny liczył 400 parafii, 40 klasztorów męskich i 15 żeńskich na terenach Polski. Unici mieli w 1772 r.: 9300 parafii, 147 klasztorów męskich i 19 żeńskich. Do Unii należało ponad 4,5 miliona wiernych. Prawosławni mieli ich kilkaset tysięcy.

https://opoka.org.pl/biblioteka/T/TS/koscio...wiatlem_08.html

Po pierwszym rozbiorze włączono do Rosji tereny zamieszkałe przez 100 000 rzymskokatolików, 300 000 prawosławnych i 800 000 unitów.

https://repozytorium.uwb.edu.pl/jspui/bitst...recenzja%5D.pdf

Skromnie przypomnę, że w czasie zawierania unii lubelskiej nie istniała religia greckokatolicka, więc pisanie o unitach w kontekście zawierania tej unii jest trochę anachroniczne...

Jak dla mnie korzyści dla Korony okazały się krótkotrwałe. Kolonizacja następowała w szybkim tempie, ale załamanie przyszło po okresie krótszym niż 100 lat.

Niemniej faktycznie - ta unia więcej korzyści przyniosła Koronie.

Odnośnie recepcji praw - indygo ma rację.

Co nie zmienia faktu, że to właśnie na Ukrainie pod zarządem koronnym zaczęły wybuchać ciężkie w stłumieniu bunty. Na ziemiach rdzennych Korony nie miały one aż tak głośnego i brzemiennego w skutki (choćby uchwały sejmu) przebiegu.

Czy mogę prosić o źródło? Rozumiem, że chodzi Ci o dyzunitów? Mimo wszystko to ciekawe zagadnienie i osobiście nie jestem przekonany do powyższej tezy. W szczególności przed I rozbiorem, kiedy to czasy świetności reformacji w Rzeczpospolitej były pamiątką przeszłości, zaś osadnictwo żydowskie eksplodowało dopiero po ukazach carskich w XIX w.

Mój komentarz odnosił się do wypowiedzi Wilczycy, że "nie umieliśmy zasymilować prawosławnych". W kontekście chodzi o przyłączenie ziem południowo-wschodnich, a więc o stosunki w Koronie, przynajmniej ja tak to odebrałem, o tym pisałem i wciąż podtrzymuję.

Owszem, w całej Koronie było ich mniej - ale na ziemiach przyłączonych po unii do Korony proporcje wyglądały raczej na korzyść prawosławnych - przy czym ja ciągle piszę o okresie przed unią brzeską. Nie jestem obecnie jedynie do końca pewna, jak pod tym względem wyglądała sytuacja mieszkańców Rusi Czerwonej w XVI wieku.

Skromnie przypomnę, że w czasie zawierania unii lubelskiej nie istniała religia greckokatolicka, więc pisanie o unitach w kontekście zawierania tej unii jest trochę anachroniczne...

Tak ale trzeba pamiętać że większość mieszkańców Podlasia stanowili Polacy.

Dzięki za info z dobrego źródła. Tego nie kwestionuję. Bardziej powątpiewam w to, że dyzunitów było mniej niż żydów lub protestantów...
Skoro w samym pierwszym zaborze rosyjskim było ich 300,000...

A odnosząc się do tematu głównego - jak dla mnie obie strony zyskały i obie też coś straciły [np. Korona się trochę wyludniła, a sporo koroniarzy osiedliło się na terenie dzisiejszej Litwy i  Białorusi]. Gdybym miał jednak wybrać, to unia była bardziej korzystna dla Korony (nabytki terytorialne kosztem Litwy - Podlasie, Wołyń oraz ziemie kijowska i bracławska) niż dla Wielkiego Księstwa.

Historycznie lepiej byłoby koncentrować sie na mniejszym obszarze, a nie rozchodzić się po Dniepr.

Liczenie lennego Podola do Polski jest mało sensowne, skoro nawet Ruś Czerwona była mocno odrębna.

Biorąc pod uwagę, że od 1480 Litwa straciła na rzecz Moskwy coś z polowe terytoriów, a chwilę przed unia też Polock, bez Unii Litwa wróciłaby zapewne do dzisiejszych granic. Pomoc Korony zapobiegła tej katastrofie, a wiec Litwa osiągnęła większe korzyści

Zgadzam się z Aleksandrem - ekspansja Litwy w XIII i XIV wieku była efektem niezwykłej słabości państw ruskich, która po upadku rządów Mongołów, nie mogła trwać w wieczność. Nawet gdyby Litwini otwarcie dążyli do stworzenia prawosławnego państwa z dominantą ruskiego elementu (litewskie elity, które prędzej czy później się zruszczą), nie mieli odpowiedniego potencjału demograficznego i terytorialnego, aby walczyć z Moskwą lub jej analogicznym odpowiednikiem. Zaangażowanie Korony w sprawy wschodnie miało swój koszt w postaci Podlasia i ziem Ukrainy, ale w perspektywie kolejnych lat Litwie wszyło to na dobre, bo nie utonęła w ruskich klimatach i jednocześnie zyskała sojusznika na śmierć i życie.

Co do początku wypowiedzi - to też się zgadzam, ale dalej już nie
W dużym uproszczeniu - może problemem było samo skierowanie się na wschód Korony - ale przecież taka była właśnie polityka Jagiellonów. Trudno za to obwiniać Unię Lubelską. Bardziej był skłaniał się, że to wcześniejsze unie z Litwą i polityka, która doprowadziła do wojen z Moskwą (np. za panowania Zygmunta Starego - Bitwa pod Orszą) są temu winne.

Przecież obrona Ukrainy pochłaniała tylko uwagę i siły które w przeciwnym wypadku mogły być użyte do odzyskania ziem straconych podczas rozbicia dzielnicowego na rzecz Czech i Brandenburgii.

Bardziej był skłaniał się, że to wcześniejsze unie z Litwą i polityka, która doprowadziła do wojen z Moskwą (np. za panowania Zygmunta Starego - Bitwa pod Orszą) są temu winne.

W perspektywie wzrostu potęgi Moskwy ten stan nie był możliwy do utrzymania i jedynie dzięki potencjałowi Korony można było uniknąć cofnięcia się do granic etnicznych.

Przecież gdyby nie obrzynie latyfundia na wschodzie to Rzeczpospolita nigdy nie przekształciła by się z państwa demokratycznego w oligarchię, gdzie w praktyce rządy sprawowało kilkanaście rodów magnackich. A to właśnie był początek jej upadku.