|
|
Świeccy polemiści religijni
|
|
|
|
W swojej pracy Święci, grzesznicy i kacerze. Z dziejów polskiej kontrreformacji Janusz Tazbir, spośród polemistów kontrreformacyjnych wymienia wyłącznie duchownych. Również w Martyna Deszczyńska, w Polskim kontroświeceniu, podaje chyba też głównie duchownych. Moje pytanie brzmi czy w Rzeczypospolitej świecka szlachta zajmowała się pisaniem polemik religijnych (zzarówno po stronie katolckiej, protestanckiej i prawosławnej)? Czy byli świeccy katolicy publikujący przeciwko Konfederacji Warszawskiej? Czy również w XVIII w., byli szlachcice (poza nawiedzonym burgrabią liwskim,Jackiem Więckowskim)publikujący krytykę idei oświeceniowych z pozycji religijnych?
|
|
|
|
|
|
|
|
Czytałeś literaturę Jana Andrzeja Morsztyna?
|
|
|
|
|
|
|
|
Jedyny utwór religijny Jana Andrzeja Morsztyna, który znam to Pokuta w kwartanie, ale to jest raczej wyznanie grzechów i osobista rozmowa z Bogiem, a nie utwór polemizujący z innymi religiami czy prądami umysłowymi.
|
|
|
|
|
|
|
|
Jest taka publikacja analityczna Pawła Stępnia "Bez złudzeń i pocieszenia", dostępna tutaj - http://bazhum.muzhp.pl/media//files/Pamiet...6-n2-s25-43.pdf
Warto poczytać. J.A. Morsztyn wplata do wierszy świeckich tematykę religijną. Na str. 33 powyższego odnośnika podano również przykłady jego świeckiej polemiki z doznaniami religijnymi.
|
|
|
|
|
|
|
|
Jeszcze chciałem się zapytać o stronnictwo katolickie w czasach największych sukcesów protestantyzmu, czyli Zygmunta Augusta i pierwszych królów elekcyjnych. Na jego czele stali wówczas de facto biskupi Hozjusz i Karnkowski. Na prawdę wpływy reformacji, względnie irrenizmu, były u wykształconej szlachty tak wielkie, że nie było żadnych magnatów, którzy wysunęli by się na czoło obozu katolików? Przecież wyznawcy katolicyzmu też pośród nich byli. Nawet prawosławni mieli swojego Ostrogskiego.
|
|
|
|
|
|
|
|
QUOTE Moje pytanie brzmi czy w Rzeczypospolitej świecka szlachta zajmowała się pisaniem polemik religijnych (zzarówno po stronie katolckiej, protestanckiej i prawosławnej)?
Of course, choć zbyt wielu ich nie było. Tak na szybko: Andrzej Wolan, Augustyn Rotundus Mieleski, Krzysztof Warszewicki. Jeśli duchownych Braci Polskich uznać za świeckich sprawujących pewne funkcje sakralne, to pośród nich było też sporo osób piszących polemiki religijne. Świeckich pisarzy i poetów poruszających tematykę religijną było dużo więcej (Kochanowski, Rey, Jan Andrzej Morsztyn, Zbigniew Morsztyn i wielu innych), ale raczej nie były to polemiki religijne sensu stricto.
QUOTE Czy byli świeccy katolicy publikujący przeciwko Konfederacji Warszawskiej? Raczej nie - duchowni rzymskokatoliccy napisali coś ca. 40 tekstów skierowanych przeciwko Konfederacji (przez ca. 70 lat), więc pewnie taka ilość była wystarczająca. Mirosław Korolko w swojej pracy Klejnot swobodnego sumienia (Instytut Wydawniczy Pax 1974) na str. 63-4 napisał: "Na tle rozdwojonej siły protestanckich obrońców tolerancji wyznaniowej oraz nielicznych głosów katolickich, aprobujących konfederację warszawską lub tolerujących ten dokument jako zło konieczne, zdecydowanie góruje katolicka literatura polemiczna zwalczająca tę ustawę. Na podstawie dochowanych do dziś dokumentów tekstowych tej polemiki da się wyróżnić następujące ośrodki i grupy społeczne, które powoływały do życia bądź inspirowały różnorodne formy polemiczne, zwalczające postanowienia konfederacji warszawskiej. Byli to nuncjusze, prymas, biskupi, duchowieństwo diecezjalne oraz mazowiecka szlachta katolicka". W przypadku tej ostatniej pozycji chodzi o protestacje województwa płockiego, którą uchwalono 1 września 1573 r. na sejmiku w Raciążu i która została wydana drukiem, a której głównym twórcą miał być Mikołaj Kossobudzki, oraz o działalność Krzysztofa Warszewickiego, który w 1573 r. miał kilka razy publicznie zabierać głos w sprawie konfederacji, protestował przeciwko obowiązywaniu tego aktu prawnego i zaprzysiężeniu przez króla jej postanowień. To wszystko, co udało mi się wyszperać.
Ten post był edytowany przez Marek Atyliusz Regulus: 14/03/2018, 17:52
|
|
|
|
2 Użytkowników czyta ten temat (2 Gości i 0 Anonimowych użytkowników)
0 Zarejestrowanych:
Śledź ten temat
Dostarczaj powiadomienie na email, gdy w tym temacie dodano odpowiedź, a ty nie jesteś online na forum.
Subskrybuj to forum
Dostarczaj powiadomienie na email, gdy w tym forum tworzony jest nowy temat, a ty nie jesteś online na forum.
Ściągnij / Wydrukuj ten temat
Pobierz ten temat w innym formacie lub zobacz wersję 'do druku'.
|
|
|
|