|
|
Gotyk polski a gotyk na zachodzie Europy
|
|
|
Polak11
|
|
|
Nowicjusz |
|
|
|
Grupa: Użytkownik |
|
Postów: 4 |
|
Nr użytkownika: 102.463 |
|
|
|
. |
|
Stopień akademicki: . |
|
Zawód: . |
|
|
|
|
Jak zauważyłem, był już na tym forum temat o sztuce romańskiej w Polsce i większość dyskutantów skonstatowała, że nie różniła się ona zbytnio od wzorców zachodnich, a w dodatku - ze względu na młodszość kulturalną Polski - cechowała ja nieco mniej imponująca i surowsza forma. Ciekaw jestem, czy sztuka gotycka w Polsce już sięga średniej europejskiej? Czy taki np. kościół Marciacki wytrzymuje porównanie do któregokolwiek analogicznej rangi obiektu sakralnego z Francji czy Anglii*?
*Chodzi mi o budowle zbudowane na terenie ówczesnej Polski, choćby nawet nie przez Polaków. Nie interesuje mnie np. Malbork, zbudowany przez Zakon krzyżacki, ale znajdujący się na terenie naszego państwa.
|
|
|
|
|
|
|
Erzherzogin
|
|
|
I ranga |
|
|
|
Grupa: Użytkownik |
|
Postów: 36 |
|
Nr użytkownika: 102.471 |
|
|
|
Marta |
|
Stopień akademicki: magister |
|
Zawód: filolog |
|
|
|
|
Piszesz o budowlach - masz na myśli sztukę gotycką czy tylko architekturę gotycką? Warto to doprecyzować, skoro mamy czynić porównania. Co do architektury, trudno będzie mówić o średniej europejskiej, bo ze względu na mniejszą dostępność kamienia na ziemiach polskich (jak również na północnych pobrzeżach Morza Bałtyckiego i w Skandynawii) rozwijał się mniej dekoracyjny gotyk redukcyjny, wykorzystujący cegłę. Zamiast bardzo widowiskowego zewnętrznego systemu przyporowego (kamiennych wież sił i łuków przyporowych) stosowano system filarowo-skarpowy (ceglane skarpy "przyklejone" do filarów), co optycznie czyniło budowlę szerszą i bardziej przysadzistą. Budowle były też bardziej zwarte, o zredukowanym planie architektonicznym: - układ halowy (nawa główna i nawy boczne o jednakowej wysokości) lub pseudobazylikowy (nawa główna wyższa niż boczne, ale bez okien), - prezbiterium bez obejścia, często zakończone prostą ścianą, a nie półokrągłą absydą, - brak wyraźnego transeptu, - masywna fasada z potężną wieżą. I jeszcze jedno - polskie gotyckie kościoły z różnych względów (wojny, pożary, kościoły, zmieniające się upodobania estetyczne) były przebudowywane, zmieniał się również ich wystrój i wyposażenie Nb. ołtarz Wita Stwosza zostałby usunięty z kościoła Mariackiego w Krakowie, gdyby nie śmierć zasłużonego skądinąd archiprezbitera świątyni, księdza infułata Jacka Augustyna Łopackiego, który w 1760r. zamówił u architekta Fontaniego projekt nowego ołtarza.
|
|
|
|
|
|
|
|
QUOTE(Erzherzogin @ 22/10/2017, 22:07) Co do architektury, trudno będzie mówić o średniej europejskiej, bo ze względu na mniejszą dostępność kamienia na ziemiach polskich (jak również na północnych pobrzeżach Morza Bałtyckiego i w Skandynawii) rozwijał się mniej dekoracyjny gotyk redukcyjny, wykorzystujący cegłę. Zamiast bardzo widowiskowego zewnętrznego systemu przyporowego (kamiennych wież sił i łuków przyporowych) stosowano system filarowo-skarpowy (ceglane skarpy "przyklejone" do filarów), co optycznie czyniło budowlę szerszą i bardziej przysadzistą. Budowle były też bardziej zwarte, o zredukowanym planie architektonicznym: Cegła wcale nie sprawia, ze architektura jest słabsza, mniej widowiskowa, niz kamienna. Gotyk redukcyjny to nie sprawa materiału, tylko czasu. Pożniejsza faza niz gotyk klasyczny. Co do meritum. Sztuka romańska w Polsce to czasy, gdy dopero dołaczliśmy do kręgu cywilizacji łacińskiej. I mamy do czynienia z importami, dosłownymi lub importami wykonawców. Ale są wśród nich i pozycje topowe jak Drzwi Gnieźnieńskie. O powstawaniu włąsnej tożsamości artystytcznej możemy mówić w przypadku Śląska w wieku XIII, Małopolski XIV, Wielkopolski XV. I mamy juz wtedy dzieła, które muszą się znaleźć w każdym przyzowitym opracowaniu dotyczącym sztuki gotyckiej jako szczytowe osiągnięcia. tak pierwsze z brzegu: jeszcze romańsko-gotycki kościół cystersów w Wąchocku Wrocław: Kościół Św. Krzyża, kościół Marii Na Piasku, Ratusz Małopolska: kościoły z fundacji Kazimierxa Wielkiego z IMO najciekawszą pozycją w Sandomierzu i portalami Katarzyny na Kazimierzu krakowskim Wielkopolska: Kościół w Dolsku gdański Kościół Mariacki Pomorze Zachodnie: kościół w Stargardzie Szczecińskim Litwa: kościół św. Anny w wilnie - przykład jak efektowna może być architektura ceglana Z rzeźby Nagrobek Henryka Probusa, Wit Stwosz, Piekne Maodnny: wrocławska i toruńska, wrocławski krucyfiks mistyczny Z malarstwem jest najsłąbiej ale Opłakiwanie z Chromanic to solidny poziom europejski.
Ten post był edytowany przez Kandahar: 13/03/2018, 10:22
|
|
|
|
2 Użytkowników czyta ten temat (2 Gości i 0 Anonimowych użytkowników)
0 Zarejestrowanych:
Śledź ten temat
Dostarczaj powiadomienie na email, gdy w tym temacie dodano odpowiedź, a ty nie jesteś online na forum.
Subskrybuj to forum
Dostarczaj powiadomienie na email, gdy w tym forum tworzony jest nowy temat, a ty nie jesteś online na forum.
Ściągnij / Wydrukuj ten temat
Pobierz ten temat w innym formacie lub zobacz wersję 'do druku'.
|
|
|
|