Witaj GOŚCIU ( Zaloguj się | Rejestracja )
 
 
Reply to this topicStart new topicStart Poll

> Gotyk polski a gotyk na zachodzie Europy
     
Polak11
 

Nowicjusz
Grupa: Użytkownik
Postów: 4
Nr użytkownika: 102.463

.
Stopień akademicki: .
Zawód: .
 
 
post 22/10/2017, 19:49 Quote Post

Jak zauważyłem, był już na tym forum temat o sztuce romańskiej w Polsce i większość dyskutantów skonstatowała, że nie różniła się ona zbytnio od wzorców zachodnich, a w dodatku - ze względu na młodszość kulturalną Polski - cechowała ja nieco mniej imponująca i surowsza forma. Ciekaw jestem, czy sztuka gotycka w Polsce już sięga średniej europejskiej? Czy taki np. kościół Marciacki wytrzymuje porównanie do któregokolwiek analogicznej rangi obiektu sakralnego z Francji czy Anglii*?


*Chodzi mi o budowle zbudowane na terenie ówczesnej Polski, choćby nawet nie przez Polaków. Nie interesuje mnie np. Malbork, zbudowany przez Zakon krzyżacki, ale znajdujący się na terenie naszego państwa.
 
User is offline  PMMini Profile Post #1

     
Erzherzogin
 

I ranga
*
Grupa: Użytkownik
Postów: 36
Nr użytkownika: 102.471

Marta
Stopień akademicki: magister
Zawód: filolog
 
 
post 22/10/2017, 22:07 Quote Post

Piszesz o budowlach - masz na myśli sztukę gotycką czy tylko architekturę gotycką? Warto to doprecyzować, skoro mamy czynić porównania.
Co do architektury, trudno będzie mówić o średniej europejskiej, bo ze względu na mniejszą dostępność kamienia na ziemiach polskich (jak również na północnych pobrzeżach Morza Bałtyckiego i w Skandynawii) rozwijał się mniej dekoracyjny gotyk redukcyjny, wykorzystujący cegłę. Zamiast bardzo widowiskowego zewnętrznego systemu przyporowego (kamiennych wież sił i łuków przyporowych) stosowano system filarowo-skarpowy (ceglane skarpy "przyklejone" do filarów), co optycznie czyniło budowlę szerszą i bardziej przysadzistą. Budowle były też bardziej zwarte, o zredukowanym planie architektonicznym:
- układ halowy (nawa główna i nawy boczne o jednakowej wysokości) lub pseudobazylikowy (nawa główna wyższa niż boczne, ale bez okien),
- prezbiterium bez obejścia, często zakończone prostą ścianą, a nie półokrągłą absydą,
- brak wyraźnego transeptu,
- masywna fasada z potężną wieżą.
I jeszcze jedno - polskie gotyckie kościoły z różnych względów (wojny, pożary, kościoły, zmieniające się upodobania estetyczne) były przebudowywane, zmieniał się również ich wystrój i wyposażenie sad.gif Nb. ołtarz Wita Stwosza zostałby usunięty z kościoła Mariackiego w Krakowie, gdyby nie śmierć zasłużonego skądinąd archiprezbitera świątyni, księdza infułata Jacka Augustyna Łopackiego, który w 1760r. zamówił u architekta Fontaniego projekt nowego ołtarza.
 
User is offline  PMMini Profile Post #2

     
Kandahar
 

VI ranga
******
Grupa: Użytkownik
Postów: 794
Nr użytkownika: 75.197

 
 
post 13/03/2018, 10:18 Quote Post

QUOTE(Erzherzogin @ 22/10/2017, 22:07)
Co do architektury, trudno będzie mówić o średniej europejskiej, bo ze względu na mniejszą dostępność kamienia na ziemiach polskich (jak również na północnych pobrzeżach Morza Bałtyckiego i w Skandynawii) rozwijał się mniej dekoracyjny gotyk redukcyjny, wykorzystujący cegłę. Zamiast bardzo widowiskowego zewnętrznego systemu przyporowego (kamiennych wież sił i łuków przyporowych) stosowano system filarowo-skarpowy (ceglane skarpy "przyklejone" do filarów), co optycznie czyniło budowlę szerszą i bardziej przysadzistą. Budowle były też bardziej zwarte, o zredukowanym planie architektonicznym:

Cegła wcale nie sprawia, ze architektura jest słabsza, mniej widowiskowa, niz kamienna. Gotyk redukcyjny to nie sprawa materiału, tylko czasu. Pożniejsza faza niz gotyk klasyczny.
Co do meritum. Sztuka romańska w Polsce to czasy, gdy dopero dołaczliśmy do kręgu cywilizacji łacińskiej. I mamy do czynienia z importami, dosłownymi lub importami wykonawców. Ale są wśród nich i pozycje topowe jak Drzwi Gnieźnieńskie.
O powstawaniu włąsnej tożsamości artystytcznej możemy mówić w przypadku Śląska w wieku XIII, Małopolski XIV, Wielkopolski XV.
I mamy juz wtedy dzieła, które muszą się znaleźć w każdym przyzowitym opracowaniu dotyczącym sztuki gotyckiej jako szczytowe osiągnięcia.
tak pierwsze z brzegu:
jeszcze romańsko-gotycki kościół cystersów w Wąchocku
Wrocław: Kościół Św. Krzyża, kościół Marii Na Piasku, Ratusz
Małopolska: kościoły z fundacji Kazimierxa Wielkiego z IMO najciekawszą pozycją w Sandomierzu i portalami Katarzyny na Kazimierzu krakowskim
Wielkopolska: Kościół w Dolsku
gdański Kościół Mariacki
Pomorze Zachodnie: kościół w Stargardzie Szczecińskim
Litwa: kościół św. Anny w wilnie - przykład jak efektowna może być architektura ceglana
Z rzeźby Nagrobek Henryka Probusa, Wit Stwosz, Piekne Maodnny: wrocławska i toruńska, wrocławski krucyfiks mistyczny
Z malarstwem jest najsłąbiej ale Opłakiwanie z Chromanic to solidny poziom europejski.

Ten post był edytowany przez Kandahar: 13/03/2018, 10:22
 
User is offline  PMMini Profile Post #3

 
2 Użytkowników czyta ten temat (2 Gości i 0 Anonimowych użytkowników)
0 Zarejestrowanych:


Topic Options
Reply to this topicStart new topic

 

 
Copyright © 2003 - 2023 Historycy.org
historycy@historycy.org, tel: 12 346-54-06

Kolokacja serwera, łącza internetowe:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej