Jak myślicie czemu Autor uznał, że  Chwała y apologia kopiy y pik, to anachronizm w XVIII wieku?

Starcia Kawalerii na białą bron nie zmieniły się wiele  od wieku XVII do czasów bitwy pod Komarowem. Nadal w takiej jatce liczyła się odwaga, morale i dążenie do zatopienia szabli w ciele wroga. Więc gdybyśmy postawili na przeciw siebie kłuszyńską husarię i kirasjerów z lat wojen napoleońskich wynik takiego starcia byłby przesądzony...

Czy Kampenhausen jest do przeczytania na necie?

Bo takie (błędne dodam od siebie) poglądy panują w naszej historiografii do przynajmniej paru dekad? Jakoś mało kto zastanawia się, dlaczego najlepsza armia wojny północnej - czyli szwedzka - walczyła właśnie pikami...

To nader fascynująca teoria. Może dlatego dostali tak straszliwy łomot pod Połtawą.

Na początku XVIII w. następuje kolejny skok jakościowy broni palnej piechoty, oraz taktyki walki.

Wzrasta nasycenie artylerią, która jest coraz bardziej mobilna.

To powoduje, że pika piechoty i kopia / lanca kawalerii w ciągu dwóch dekad niemal całkowicie znikają z pól bitew.

Od początku XVIII w. broń drzewcowa jest w odwrocie.

Sprawdź proszę, jaka była dysproporcja sił pod Połtawą na niekorzyść Szwedów. 

W wielu bitwach wojny północnej, uzbrojeni w piki Szwedzi byli wielokrotnie mniej liczni od nieprzyjaciół, a pomimo to wygrywali. Nie przegrali żadnej bitwy, gdzie byli od nieprzyjaciół liczniejsi.

W walce piechoty z piechotą piki nadawały się tylko do ataku. Trudno oczekiwać aby piechota wyposażona w piki obroniła się przed piechotą wyposażoną w muszkiety. Już z tego powodu jest to ograniczenie.

Jak popatrzymy na Połtawę i na oddział Roosa to dokładnie to widać (ten epizod gdy jego oddział jest już oddzielony od głównej armii). Przed atakiem rosyjskiej jazdy Roos wycofał się na skraj lasu, a nie ryzykował obrony czworobokiem.

Roos też nie zdecydował się atakować nadchodzącej piechoty rosyjskiej.

Rosjanie podeszli i oddali salwę, kolejną. Szwedzi ponieśli straty i to takie, że w obliczu zbliżającego się ataku rozpoczęli odwrót. Właśnie wtedy Rosjanie zaatakowli na białą broń.

Podsumowując - Rosjanie nie zamierzali atakować Szwedów bez przygotowania ogniowego, podeszli oddali 2 salwy, które zmusiły Szwedów do odwrotu i dopiero wtedy ich zaatakowali. I nie chodzi nawet, że  Szwedzi byli mniej liczni, tylko o to, że na skutek zadanych strat od broni palnej morale Szwedów obniżyło się na tyle iż wycofali się, a później po kolejnych potyczkach, oddział Roosa skapitulował.

Chodzi o te wydarzenia, opisane przez Englunda na s. 144-145 jego książki o bitwie pod Połtawą?

A czemu nie dodałeś, że Rosjanie atakowali także pikami, mając na dodatek przewagę liczebną?

Co ta walka ma wspólnego z hipotetyczną przewagą broni palnej nad pikami?

Podsumowując, otoczone 4 bataliony szwedzkiej piechoty, które wcześniej już brały udział w walkach, mając częściowo przerzedzone szeregi, a częściowo połamane piki, zostały zaatakowane przez przeważające siły Rosjan (w tym piechotę uzbrojoną w piki), które dotąd nie poniosły strat w walkach. Po obustronnej wymianie ognia, część Szwedów zaczęła się cofać na widok rosyjskiego ataku na białą broń (w tym piki).

Chodziło o wydarzenia opisane w książce Froma na s. 336. Englund (ponoć) nie ma najlepszej opinii na Forum, więc wolałem się na niego nie powoływać.

Za Fromem, relacja Roosa:
„Ledwo zdążyliśmy się ustawić i przygotować na przyjęcie nieprzyjaciela a już generał Renzel ustawił się naprzeciwko i ruszył na nas, a wtedy nasze [oddziały], które czekały w gotowości do oddania strzału, wystrzeliły na rozkaz pierwszą salwę w stronę nieprzyjaciela, który też odpowiedział bardzo silna salwą, a wtedy [po raz drugi] wystrzeliło pół naszej przedniej roty, na co nieprzyjaciel odpowiedział równie silną salwą, a wtedy nasze oddziały zaczęły się cofać, na co przeciwnik wpadł na nas ze szpadami i bagnetami z takim impetem, że na miejscu pozostało tam ze 400 ludzi. […].
Wyraźnie Roos podaje – salwy karabinowe spowodowały odwrót jego oddziału, po czym nastąpił atak na białą broń.