|
|
Tytulatura cesarzy bizantyjskich, Justynian I, Bazyli II, Konstantyn XI.
|
|
|
|
Czy ktoś na naszym zacnym forum dysponuje pełnymi tytulaturami w oryginale i przekładzie? Jeśli można, proszę o podanie oryginalnych tytułów z zapisem fonetycznym (poza Justynianem, co jest logiczne).
Jeżeli ktoś posiada tytulatury innych monarchów bizantyjskich, będę wdzięczny.
Pozdrawiam serdecznie.
|
|
|
|
|
|
|
|
Pierwsi cesarze wschodniorzymscy mieli tytulaturę cesarzy rzymskich Imperator Caesar ..... Augustus. Natomiast w ciągu dziejów cesarstwa rzymskiego nie było bezpośredniego odpowiednika imperatora - w tym znaczeniu funkcjonował wyraz autokrator, Caesar po prostu transliterowano na grekę jako kesar bądź kaisar - w epoce bizantyńskiej tytuł ten przysługiwał jednak już nie władcom, tylko bliskim z rodu/rodziny aktualnie rządzącego cesarza/cesarzy. Natomiast Augustus oddawano jako Sebastos. Oprócz określeń tytulaturowych w jęz. greckim władcę Rzymian określano po prostu jako basileus, słowo poświadczone już w Iliadzie jako określenie Agamemnona w znaczeniu król, basileusami nazywano też achemenidzkich szachów Persji, królów Macedonii i oczywiście monarchów hellenistycznych, przeszło na cesarzy rzymskich, a Herakliusz przyjął słowo basileus jako oficjalny składnik swej tytulatury. Już w pełni bizantyńska tytulatura cesarza zawierała następujące elementy autokrator basileus ton Romaion - samodzierżca i cesarz Rzymian. Do tego określenia często dochodziły pewne dodatki dotyczące np. czci dla Chrystusa, przydomki pochwalne typu najbardziej zwycięski itp. Ps. W załączeniu follis Leona VI Mądrego (886-912) - na rewersie tej monety grecki tytuł władcy oddany w literkach łacińskich LEON EN THEO BASILEUS ROMEON
Ten post był edytowany przez szapur II: 9/03/2011, 0:01
Załączona/e miniatura/y
|
|
|
|
|
|
|
|
QUOTE(szapur II @ 8/03/2011, 23:49) Już w pełni bizantyńska tytulatura cesarza zawierała następujące elementy autokrator basileus ton Romaion - samodzierżca i cesarz Rzymian. Do tego określenia często dochodziły pewne dodatki dotyczące np. czci dla Chrystusa, przydomki pochwalne typu najbardziej zwycięski itp. Właśnie o te dodatki chodzi. Jest gdzieś spis z nazwami greckimi i polskim tłumaczeniem? Wiem, ze u Kossakowej tego trochę było...
|
|
|
|
|
|
|
|
QUOTE(emigrant @ 9/03/2011, 0:01) QUOTE(szapur II @ 8/03/2011, 23:49) Już w pełni bizantyńska tytulatura cesarza zawierała następujące elementy autokrator basileus ton Romaion - samodzierżca i cesarz Rzymian. Do tego określenia często dochodziły pewne dodatki dotyczące np. czci dla Chrystusa, przydomki pochwalne typu najbardziej zwycięski itp. Właśnie o te dodatki chodzi. Jest gdzieś spis z nazwami greckimi i polskim tłumaczeniem? Wiem, ze u Kossakowej tego trochę było... Dodatki nie stanowią tytulatury, bo różnych używano dla tego samego władcy - może być to np. przymiotnik w stopniu najwyższym - np. Konstantyn Porfirogeneta pisze o swoim ojcu bodajże ho sofotatos basileus - najmądrzejszy cesarz; stosunkowo często na monetach i w sztuce występuje np. en Christo pistos - w Chrystusie wierny.
Ten post był edytowany przez szapur II: 9/03/2011, 0:14
|
|
|
|
|
|
|
|
Pantokrator przysługiwał tylko Chrystusowi, prawda?
|
|
|
|
|
|
|
|
QUOTE(emigrant @ 9/03/2011, 0:21) Pantokrator przysługiwał tylko Chrystusowi, prawda? To zdecydowanie Chrystusowi! Co do książek dla późnego antyku listy władców choćby w Vademecum historyka starożytnej Grecji i Rzymu, t. I z 1979 r., bądź t. III (Warszawa 2001); natomiast co do tytulatury cesarzy bizantyńskich to mamy gorzej, kompendium podaje tylko grecką formę imienia oraz określenia, "nazwiska" rodowego danego władcy, zob. Encyklopedia kultury bizantyńskiej. Trochę o inskrypcjach namonetarnych można przeczytać w M. Salamon, Mennictwo bizantyńskie, Kraków 1987 i inne prace tego autora np. Greek Elements in the Inscriptions of Byzantine Coins in the Sixth Century, Byzantina et Slavica Cracoviensia, 2(1994), s.53-59; Alanicus, Vandalicus, Africanus dans la titulature de Justinien, Acta Universitatis Wratislaviensis 1435, Antiquitas, 18(1993), s.191-198.
|
|
|
|
|
|
|
|
QUOTE(szapur II @ 8/03/2011, 23:49) Pierwsi cesarze wschodniorzymscy mieli tytulaturę cesarzy rzymskich Imperator Caesar ..... Augustus. Natomiast w ciągu dziejów cesarstwa rzymskiego nie było bezpośredniego odpowiednika imperatora - w tym znaczeniu funkcjonował wyraz autokrator, Caesar po prostu transliterowano na grekę jako kesar bądź kaisar - w epoce bizantyńskiej tytuł ten przysługiwał jednak już nie władcom, tylko bliskim z rodu/rodziny aktualnie rządzącego cesarza/cesarzy. Natomiast Augustus oddawano jako Sebastos. Oprócz określeń tytulaturowych w jęz. greckim władcę Rzymian określano po prostu jako basileus Uściślijmy: basileus autokrator to cesarz jedynowładca, tak?
Ten post był edytowany przez emigrant: 9/03/2011, 0:33
|
|
|
|
|
|
|
|
QUOTE(emigrant @ 9/03/2011, 0:33) QUOTE(szapur II @ 8/03/2011, 23:49) Pierwsi cesarze wschodniorzymscy mieli tytulaturę cesarzy rzymskich Imperator Caesar ..... Augustus. Natomiast w ciągu dziejów cesarstwa rzymskiego nie było bezpośredniego odpowiednika imperatora - w tym znaczeniu funkcjonował wyraz autokrator, Caesar po prostu transliterowano na grekę jako kesar bądź kaisar - w epoce bizantyńskiej tytuł ten przysługiwał jednak już nie władcom, tylko bliskim z rodu/rodziny aktualnie rządzącego cesarza/cesarzy. Natomiast Augustus oddawano jako Sebastos. Oprócz określeń tytulaturowych w jęz. greckim władcę Rzymian określano po prostu jako basileus Uściślijmy: basileus autokrator to cesarz jedynowładca, tak? Można tak to przetłumaczyć, wolę "samodzierżca", jakkolwiek akurat w Bizancjum z jedynowładztwem autokratorów było różnie. Ps. Podstawową pracą o tytulaturze cesarzy bizantyńskich jest: Gerhard Rösch, Onoma basileias. Studien zum offiziellen Gebrauch der Kaisertitel in Spätantiker und Frühbyzantinischer Zeit, Wien 1978. .
Ten post był edytowany przez szapur II: 9/03/2011, 0:52
|
|
|
|
|
|
|
|
Dołożymy sobie jeszcze przykład "żywcem" z X w. Otóż chodzi o panel kości słoniowej, dość słynny, często reprodukowany, który przechowywany jest w moskiewskim Muzeum im. Puszkina. Przedstawia on Chrystusa, który koronuje cesarza Konstantyna, ze względu na formę zabytku, musi chodzić o Konstantyna VII. Otóż nad postacią Chrystusa mamy IC XC - monogram Chrystusa od słów zapisanych tak: IHCOYC XPICTOC - nasze duże H to grecka duża eta, czyli długie "e". Ale przy postaci koronowanej cesarza, mamy napis, najpierw nad głową: KONSTANTINOS EN THO AUTOKRATOR, gdzie THO to skrót - na obrazku widzimy literki greckie thetę (th) i omegę (długie o) z krechą nad (typowy znak skrótu, także i w paleografii łacińskiej), więc rozwiązujemy THEO. Natomiast między postacią cesarza a Chrystusa, od ręki cesarza (wyciągniętej w geście modlitwy/prośby) z góry w dół biegnie inskrypcja BASILEUS ROMAION, otrzymujemy treść w przekładzie "Konstantyn w Bogu samowładca cesarz Rzymian".
Załączona/e miniatura/y
|
|
|
|
|
|
|
|
Można gdzieś znaleźć dokładnie to o co prosiłem? Jakieś książki, artykuły etc.
|
|
|
|
|
|
|
|
Ze swojej strony mogę Ci podać odnośnie Justyniana. Jego tytulatura znajduje się w konstytucji "Imperatoriam" czyli w przedmowie do Institutiones. Jest polski przekład tego w "Instytucje Justyniana" Warszawa 1986, przeł. C.Kunderewicz.Można się powołać jeszcze na kilka inskrypcji np. CIL 03,1367 Tytulatura w łacinie: Imperator Caesar Flavius Iustinianus Pius Felix Inclitus Victor ac Triumphator Augustus. Alamannicus,Gothicus,Francicus,Germanicus,Anticus,Alanicus,Vandalicus,Africanus
co w przekładzie: Cesarz Cezar Flawiusz Justynian, świątobliwy,szczęśliwy,sławny zwycięzca i triumfator (August),pogromca Alamanów,Gotów, Franków,Germanów, Antów,Alanów,Wandalów,Afrykanów (lub też alamański,gocki,frankoński etc.)
Czasem pojawia się też (np. na monetach) przedrostek Dominus Noster Iustinianus (pan nasz Justynian)
Ten post był edytowany przez grzejnik: 10/03/2011, 21:48
|
|
|
|
2 Użytkowników czyta ten temat (2 Gości i 0 Anonimowych użytkowników)
0 Zarejestrowanych:
Śledź ten temat
Dostarczaj powiadomienie na email, gdy w tym temacie dodano odpowiedź, a ty nie jesteś online na forum.
Subskrybuj to forum
Dostarczaj powiadomienie na email, gdy w tym forum tworzony jest nowy temat, a ty nie jesteś online na forum.
Ściągnij / Wydrukuj ten temat
Pobierz ten temat w innym formacie lub zobacz wersję 'do druku'.
|
|
|
|