|
|
Język Żydów, jakim językiem posługiwali się Żydzi?
|
|
|
|
Mam pytanie do znawców historii Żydów w Europie. Jakim językiem posługiwła się ludność żydowska w czasie swej wędrówki do Niemiec? Wiem, że jidisz powstało na bazie dialektu średniowysokoniemieckiego z domieszką hebrajskiego i jezyków romańskich ok. X wieku. Ale chodzi mi o wcześniejsze czasy. Jaki był to jezyk? Hebrajski plus arabski? Za odpowiedzi serdecznie dziękuję już z góry
vapnatak
|
|
|
|
|
|
|
|
Hebrajski byl martwym jezykiem liturgicznym juz w czasie Jezusa. Zydzi najczesciej poslugiwali ie wlasnymi dialektami jezykow miejscowych. Np. Zydzi hiszpanscy mowili w Ladino, bedacy forma archaicznego romanskiego dialektu iberyjskiego.
|
|
|
|
|
|
|
|
Czyli co? Żydzi posługiwali się poprostu francuskim lub starofrancuskim?
vapnatak
|
|
|
|
|
|
|
Środkowy
|
|
|
II ranga |
|
|
|
Grupa: Użytkownik |
|
Postów: 59 |
|
Nr użytkownika: 25.983 |
|
|
|
Zawód: student |
|
|
|
|
Hebrajski nie był "martwym językiem liturgicznym", Żydzi przed jak i po upowszechnieniu się ladino i jidysz używali hebrajskiego, nie wszyscy oczywiście, najlepszym argumentem przemawiającym za tym, że nie był to język martwy jest fakt, dziś i dawniej responsy rabiniczne pisane były po hebrajsku, był to język pisania responsów i język literatury, z pewnością nie martwy. Jeśli chodzi o wcześniejsze przed jidyszowe języki Vapnatak, to z pewnością elita oprócz hebrajskiego używała aramejskiego ( do dziś konserwatywni Żydzi niektóre dokumenty, choćby ślubne umowy spisują wg. wzorców w języku aramejskim ). Z niższymi grupami społecznymi, było pewnie różnie, może była jakaś mieszanka miejscowych dialektów plus wymagana ilość znajomości hebrajskiego. Pozdrawiam.
|
|
|
|
|
|
|
|
Moment, bo czegoś nie rozumiem. Oczywiście wiem o tym, że przed jidisz był w użyciu aramejski i hebrajski. Jednak mnie interesuje, jakim językiem posługiwali się Żydzi będący w diasporze w Hiszpanii i we Francji. Okres francuski interesuje mnie wtedy gdy przenosili się do Niemiec. Czy były to języki "tubylcze" tzn. hiszpański, no z uwagi na sytuację w czasie to pewnie też arabski, no i francuski? Czy Żydzi szli w zaparte i nie przyjmowali innych języków poza swym aramejskim i hebrajskim? I zadaje pytanie poraz drugi: co sprawiło, że wreszcie w Niemczech wykształcili jidisz? Mam nadzieję, że podaje mądre pytanie i nikomu nie zamotałęm w głowie? Tak czy inaczej pozdrawiam wszystkich.
vapnatak
|
|
|
|
|
|
|
|
W Hiszpanii istniał judeo - hiszpański dialekt, zwany ladino, we Włoszech judeo - włoski, który do dziś de facto całkowicie wymarł.
|
|
|
|
|
|
|
Środkowy
|
|
|
II ranga |
|
|
|
Grupa: Użytkownik |
|
Postów: 59 |
|
Nr użytkownika: 25.983 |
|
|
|
Zawód: student |
|
|
|
|
Ciekawa kwestia, myślę, że masz rację Vapnatak sugerując, że używali języków tubylczych na równi z aramejskim czy hebrajskim w okresie jeszcze przed wytworzeniem się jidysz. Na pewno używano języków lokalnych, niezawodnie więc musiał następować transfer pewnych słów z jednego języka do drugiego. Co do twojego zadanego po raz drugi pytania to sądzę, że najprostszą i najbardziej sensowną odpowiedzią będzie wskazanie na nieżydowskie otoczenie które miało wpływ na Żydów. Getta oddzielające wysokim murem Żydów od innych narodowości powstaną dopiero około XVII wieku. Żydzi kontaktowali się z otaczającym ich światem i jidysz jest tego przykładem. Sama struktura leksykalna jidysz powstała w 75 % pod wpływem języka niemieckiego, w 15 % hebrajskiego i ok. 10 % języków słowiańskich. Początki kształtowania się jidysz datuje się na IX wiek. Nie każdy Żyd był w stanie przyswoić sobie w 10 lat dogłębnie hebrajski, stąd też wielu Żydów zadowalało się nauczeniem modlitw w języku hebrajskim i pobieżnego zrozumienia pisma, kobiet zaś nie uczono hebrajskiego w ogóle. Musiał więc, w sposób naturalny, powstać język będący syntezą tego co dało się usłyszeć od nieżydowskich sąsiadów, tego czym dało się z nimi porozumieć i języka literackiego, rabinicznego używanego w synagogach przez gminne autorytety. Mam nadzieję, że chociaż pobieżnie odpowiedziałem na Twoje pytanie. Pozdrawiam.
|
|
|
|
|
|
|
|
GENIALNE!!!
Wreszcie mam to co chciałem!!! Dzięki Środkowy. Ale mam jeszcze jedno pytanie: Gdzie mogę o tym szerzej poczytać? Pozdrawiam również.
vapnatak
|
|
|
|
|
|
|
Środkowy
|
|
|
II ranga |
|
|
|
Grupa: Użytkownik |
|
Postów: 59 |
|
Nr użytkownika: 25.983 |
|
|
|
Zawód: student |
|
|
|
|
Witam. Nie znam niestety książki która opisywałaby bezpośrednio interesujące Cię początki istnienia jidysz. Pośrednio czerpałem informację z tych książek: Polski Słownik Judaistyczny, red. Z. Borzymińska i R. Żebrowski, t. 1, Warszawa 2003 I. Abrahams, Życie codzienne Żydów w średniowieczu, Warszawa 1996 K. Pilarczyk, Literatura żydowska od epoki biblijnej do haskali, Kraków 2006 M. Sitarz, Yiddish and Polisch Proverbs, Kraków 2000 M. Brzezina, Polszczyzna Żydów, Warszawa 1986 M. Bałaban, Historia i literatura żydowska, t.2, Warszawa 1988 Pozdrawiam.
|
|
|
|
|
|
|
|
Serdecznie dziękuję. Zastanawiam się nad tematem referatu, który akurat zadano mi ostatnio na zaliczenie wykładu monograficznego. Tematyka to oczywiście Żydzi, a ja zastanawiałem się nad powstaniem żydowskim w Palestynie roku 66 n.e. oraz właśnie nad językiem Żydów. Powiem szczerze, że mam dylemat... Ale jakby co to literaturę znam... jako tako.
vapnatak
|
|
|
|
|
|
|
|
A jak na tym tle wygląda knaan (język judeo-słowiański)?? Ponoć w tym języku zapisano napisy na brakteatach Mieszka III i Leszka Białego.
|
|
|
|
|
|
|
|
משקא קרל פלסק czytaj Miśko kral Polski
Istniał. Wiadomo. Jak wyglądał. Nie wiadomo.
Aha. Klasycznie nie miał samogłosek. Nie zapisywano. Like in herb.
Ten post był edytowany przez Michał V: 27/01/2010, 16:49
|
|
|
|
|
|
|
|
QUOTE(Michał V @ 27/01/2010, 16:47) משקא קרל פלסק czytaj Miśko kral Polski Istniał. Wiadomo. Jak wyglądał. Nie wiadomo. Aha. Klasycznie nie miał samogłosek. Nie zapisywano. Like in herb.
To ciekawe. No to dlaczego Żydzi w krajach słowiańskich, nawet na najdalszych kresach wschodnich, mówili w idisz, pochodzącym z niemieckiego, a nie w knaan (języku judeo-słowiańskim)?
|
|
|
|
|
|
|
sevligo
|
|
|
Nowicjusz |
|
|
|
Grupa: Użytkownik |
|
Postów: 10 |
|
Nr użytkownika: 96.931 |
|
|
|
|
|
|
QUOTE(byk2009 @ 16/02/2010, 14:57) QUOTE(Michał V @ 27/01/2010, 16:47) משקא קרל פלסק czytaj Miśko kral Polski Istniał. Wiadomo. Jak wyglądał. Nie wiadomo. Aha. Klasycznie nie miał samogłosek. Nie zapisywano. Like in herb. To ciekawe. No to dlaczego Żydzi w krajach słowiańskich, nawet na najdalszych kresach wschodnich, mówili w idisz, pochodzącym z niemieckiego, a nie w knaan (języku judeo-słowiańskim)?
Migracja Aszkenazyjczyków z Niemiec wchłonęła tych, którzy używali knaan. Tak samo jak Sefardyjczycy z Hiszpanii po osiedleniu w Grecji i w Turcji częściowo wchłonęli tamtejszych Romaniotów używających jewanik. A później jedni i drudzy nie zdążyli dokonać całkowitej asymilacji językowej ze swoim otoczeniem, bo izolacja była silna, a ościenne języki wyraźnie odmienne.
|
|
|
|
1 Użytkowników czyta ten temat (1 Gości i 0 Anonimowych użytkowników)
0 Zarejestrowanych:
Śledź ten temat
Dostarczaj powiadomienie na email, gdy w tym temacie dodano odpowiedź, a ty nie jesteś online na forum.
Subskrybuj to forum
Dostarczaj powiadomienie na email, gdy w tym forum tworzony jest nowy temat, a ty nie jesteś online na forum.
Ściągnij / Wydrukuj ten temat
Pobierz ten temat w innym formacie lub zobacz wersję 'do druku'.
|
|
|
|