|
|
Początek Arsacydów
|
|
|
|
Witam, chciałem zapytać się, jakie są najstarsze zabytki mówiące o rodzie Arsacydów? Na kiedy należy datować początki tego rodu?
|
|
|
|
|
|
|
|
Niezwykle pomocna może okazać się dla Ciebie praca:
Bogdan Składanek - "Historia Persji tom I"
|
|
|
|
|
|
|
|
A przede wszystkim J. Wolski, Imperium Arsacydów, Poznań 1996 i inne prace tego autora, w końcu to śp. prof. Wolski udowodnił historyczność Arsacesa I.
|
|
|
|
|
|
|
|
Wiem, czytałem (chyba, że kiepsko czytałem, to proszę mnie naprowadzić). Nie chodzi mi o początki królestwa Partów, ale o same początki rodu, a tego tam nie znalazłem. A w ogóle to przede wszystkim chodzi mi o źródła.
|
|
|
|
|
|
|
|
QUOTE(bartxxl @ 2/06/2011, 17:25) Wiem, czytałem (chyba, że kiepsko czytałem, to proszę mnie naprowadzić). Nie chodzi mi o początki królestwa Partów, ale o same początki rodu, a tego tam nie znalazłem. A w ogóle to przede wszystkim chodzi mi o źródła. To chyba one sa u profesora Wolskiego, zwlaszcza ze to on 'odkryl' pierwszego krola Partow w konetekscie panstwa partyjskiego... zreszta popatrz u Olbrychta - profesor napisal sporo na temat Partii
|
|
|
|
|
|
|
|
QUOTE(bartxxl @ 2/06/2011, 23:25) Wiem, czytałem (chyba, że kiepsko czytałem, to proszę mnie naprowadzić). Nie chodzi mi o początki królestwa Partów, ale o same początki rodu, a tego tam nie znalazłem. A w ogóle to przede wszystkim chodzi mi o źródła. Niestety historycznie nic nie wiadomo o poprzednikach Arsacesa I, poza tym, że Parnowie/Aparnowie byli koczownikami w Azji Środkowej zanim opanowali pod wodzą Arsacesa Partię, korzystając z zaburzeń w monarchii Seleucydów. Niektóre źródła, szczególnie czerpiące z irańskiej tradycji historycznej (te są dość późne, bo pochodza z okresu już po podboju arabskim Iranu) czy proweniencji rzymskiej podają imiona przodków Arsacesa - np. Ferdousi w Szachname wyprowadza linię Arsacesa od Key Qobada; Thalibbi od syna Key Qobada, Key Ara - taki wywód jest symptomatyczny: Arsacydzi zyskują w ten sposób pochodzenie od wzorcowej dynastii w światopoglądzie irańskim - Kejanidów: upraszczając niektórzy uważają Kejanidów za coś w rodzaju mitycznej projekcji Achemenidów; kronikarz bizantyński Synkellos przypisuje Arsacesowi pochodzenie od Persa Artakserksesa, natomiast Focjusz, streszczając zaginioną dziś Parthica Arriana (cod. 58), podaje, że "Arsaces i Tiridates byli braćmi, dziećmi Arsacesa, syna Arsacesa, którego ojcem był Friapites" - niestety ten przekaz tak naprawdę więcej gmatwa niż wyjaśnia W każdym razie w niektórych wywodach pochodzenia Arsacydów widać ich ścisłe powiązanie ze światem irańskim, czy to rzeczywiste, czy stworzone później na użytek propagandowy, swego radzaju arsacydzkiego iranizmu. Jako lektury po polsku polecam: J. Wolski, Imperium Arsacydów, Poznań 1996; M. Olbrycht, Iran starożytny, [w:] Historia Iranu, pod red. A. Krasnowolskiej, Wrocław 2010; B. Składanek, Historia Persji, t. I, Warszawa 1997 i dalsze wyd.; M. Składankowa, Bohaterowie, Bogowie i demony dawnego Iranu, Warszawa 1984, tejże, Mitologia Iranu, Warszawa 1989.
|
|
|
|
|
|
|
|
QUOTE(szapur II @ 1/08/2011, 17:11) QUOTE(bartxxl @ 2/06/2011, 23:25) Wiem, czytałem (chyba, że kiepsko czytałem, to proszę mnie naprowadzić). Nie chodzi mi o początki królestwa Partów, ale o same początki rodu, a tego tam nie znalazłem. A w ogóle to przede wszystkim chodzi mi o źródła. Niestety historycznie nic nie wiadomo o poprzednikach Arsacesa I, poza tym, że Parnowie/Aparnowie byli koczownikami w Azji Środkowej zanim opanowali pod wodzą Arsacesa Partię, korzystając z zaburzeń w monarchii Seleucydów. Niektóre źródła, szczególnie czerpiące z irańskiej tradycji historycznej (te są dość późne, bo pochodza z okresu już po podboju arabskim Iranu) czy proweniencji rzymskiej podają imiona przodków Arsacesa - np. Ferdousi w Szachname wyprowadza linię Arsacesa od Key Qobada; Thalibbi od syna Key Qobada, Key Ara - taki wywód jest symptomatyczny: Arsacydzi zyskują w ten sposób pochodzenie od wzorcowej dynastii w światopoglądzie irańskim - Kejanidów: upraszczając niektórzy uważają Kejanidów za coś w rodzaju mitycznej projekcji Achemenidów; kronikarz bizantyński Synkellos przypisuje Arsacesowi pochodzenie od Persa Artakserksesa, natomiast Focjusz, streszczając zaginioną dziś Parthica Arriana (cod. 58), podaje, że "Arsaces i Tiridates byli braćmi, dziećmi Arsacesa, syna Arsacesa, którego ojcem był Friapites" - niestety ten przekaz tak naprawdę więcej gmatwa niż wyjaśnia W każdym razie w niektórych wywodach pochodzenia Arsacydów widać ich ścisłe powiązanie ze światem irańskim, czy to rzeczywiste, czy stworzone później na użytek propagandowy, swego radzaju arsacydzkiego iranizmu. Jako lektury po polsku polecam: J. Wolski, Imperium Arsacydów, Poznań 1996; M. Olbrycht, Iran starożytny, [w:] Historia Iranu, pod red. A. Krasnowolskiej, Wrocław 2010; B. Składanek, Historia Persji, t. I, Warszawa 1997 i dalsze wyd.; M. Składankowa, Bohaterowie, Bogowie i demony dawnego Iranu, Warszawa 1984, tejże, Mitologia Iranu, Warszawa 1989. Shapur'ze, bardzo ladnie dodales Szachname jako zrodlo - dodam ze w internet archive sa wszystkie tomy w wersji poetyckiej (po angielsku - bodajze VI tomow o 4-500 stron)
A czytales te pozycje: Józef Wolski, 'Arsaces I:założyciel państwa partyjskiego', cz. 1, Eos, (1937), vol. 38, p. 492-511 & cz.2, Eos, (1938), vol. 39, p. 244-266 ..., Arsace II et le genealogie des premiers arsacides', Historia XI (1962), 138-4
|
|
|
|
|
|
|
|
CODE A czytales te pozycje: Józef Wolski, 'Arsaces I:założyciel państwa partyjskiego', cz. 1, Eos, (1937), vol. 38, p. 492-511 & cz.2, Eos, (1938), vol. 39, p. 244-266 ..., Arsace II et le genealogie des premiers arsacides', Historia XI (1962), 138-4
Niestety nie, tak bardzo mnie kwestie początku Arsacydów nie interesowały (śp. Profesor bazował na źródłach klasycznych), więc w tej materii poprzestałem na "Imperium Arsacydów". Interesowała mnie tak naprawdę swego czasu irańska tradycja historyczna, stąd trochę tej literatury perskiej z czasów arabskich, czy lit. arabskiej dot. Persów - oczywiście w przekładach: szkoda, że Szachname póki co po polsku jest daleka od kompletności - kiedyś PIW wydał wybór, potem śp. prof. Dulęba wydał tom I - sam początek, czyli to z historycznego punktu widzenia jest mniej wartościowe, prof. Krasnowolska miała wydawać co prawda (podobno) dalszy ciąg przekładu Dulęby, no ale narazie nic z tego nie wyszło. Tabari ma świetny, komentowany, angielski, wielotomowy przekład z SUNY Press; Thaalibi - w Krakowie jest akurat XIX-w. francuskie wydanie tekstu arabskiego z przekładem.
|
|
|
|
|
|
|
|
[quote=szapur II,3/08/2011, 6:03]
[QUOTE]Niestety nie, tak bardzo mnie kwestie początku Arsacydów nie interesowały (śp. Profesor bazował na źródłach klasycznych), więc w tej materii poprzestałem na "Imperium Arsacydów". [/QUOTE] Ciekawe czy to jest gdzies na necie - jakas polska biblioteka cyfrowa polska?
Interesowała mnie tak naprawdę swego czasu irańska tradycja historyczna, stąd trochę tej literatury perskiej z czasów arabskich, czy lit. arabskiej dot. Persów - oczywiście w przekładach: szkoda, że Szachname póki co po polsku jest daleka od kompletności - kiedyś PIW wydał wybór, potem śp. prof. Dulęba wydał tom I - sam początek, czyli to z historycznego punktu widzenia jest mniej wartościowe, prof. Krasnowolska miała wydawać co prawda (podobno) dalszy ciąg przekładu Dulęby, no ale narazie nic z tego nie wyszło.
a przeklad mosci Duleby byl wierszem? hmm, to by bylo interesujace samo w sobie, angielksi przeklad jest przyjemny dla ucha - Warner, Arthur and Edmond Warner, (translators) The Sháhnáma of Firdausí, 9 vols Pare lat temu przegladalem bardzo luksosowe wydanie z Arabii Saudyskiej o koniach w Arabii, i bylo troche zrodel wymienionych z okresu podobju Iranu, kto wie mzoe gdzies w jakims moczecie czy madrasie na Polowyspie sa rekopisy przechowywane z tego okresu, mzoe w Istambule, tam wciaz maja balagan w archiwach imeprialnych
[QUOTE] Tabari ma świetny, komentowany, angielski, wielotomowy przekład z SUNY Press; Thaalibi - w Krakowie jest akurat XIX-w. francuskie wydanie tekstu arabskiego z przekładem.[/QUOTE] Prawda , ale to 40 tomow - czytania na cale lata i cena odstrasza jakby chcial wszystkie tomy kupic- mieli to u nas w bibliotece, przegladalem za okres podboju Iranu, bylo tam wiele arcyciekawych anegdot... pare lat temu i tylko przez chwile pare tomow bylo dostepnych w podgladzie na google books za ten okres a czytales Patryka Skupniewicza prace o wojskowosci - glownie pancerzach, ikonografii lowieckiej, walce konnej etc - Sasanidow?
|
|
|
|
|
|
|
|
CODE Ciekawe czy to jest gdzies na necie - jakas polska biblioteka cyfrowa polska?
Jest - Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa. Tylko profesor zmienił nazwisko jakoś w tamtych latach, w każdym razie pierwsza cześć artykułu w 4 zeszycie Eosu za 1937 jest sygnowana pierwotnym nazwiskiem: Dzida, natomiast druga już jako "Wolski". Natomiast niemieckie czasopismo "Historia. Zeitschrift für Alte Geschichte" jest dostępne via Istor. Tutaj musisz mieć wykupiony dostęp.
CODE a przeklad mosci Duleby byl wierszem?
A niestety pamięć mnie zawodzi w tej materii. W każdym razie najpierw Księga królewska Ferdousiego w przekł. Dulęby wyszła w wyborze w PIW-owskiej serii Bibliotheca Mundi, zob. tutaj. Wreszcie wyszedł w 2004 r. pierwszy tom pełnego przekładu, który pozostawił po sobie zmarły w 1987 r. prof. Dulęba, niestety obecnie ciężko dostać - zob. nomos. Patryka Skupniewicza artykułów trochę czytałem - w końcu jeden z niewielu autorów piszących w Polsce i po polsku o kwestiach związanych z Iranem Sasanidów.
Wracając do artykułów prof. Wolskiego, to tak jak przypuszczałem, opierał się na źródłach proweniencji grecko-rzymskiej.
|
|
|
|
|
|
|
|
QUOTE Ciekawe czy to jest gdzies na necie - jakas polska biblioteka cyfrowa polska? Jest - Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa. Tylko profesor zmienił nazwisko jakoś w tamtych latach, w każdym razie pierwsza cześć artykułu w 4 zeszycie Eosu za 1937 jest sygnowana pierwotnym nazwiskiem: Dzida, natomiast druga już jako "Wolski". Natomiast niemieckie czasopismo "Historia. Zeitschrift für Alte Geschichte" jest dostępne via Istor. Tutaj musisz mieć wykupiony dostęp.
super -dzieki!
QUOTE a przeklad mosci Duleby byl wierszem? A niestety pamięć mnie zawodzi w tej materii. W każdym razie najpierw Księga królewska Ferdousiego w przekł. Dulęby wyszła w wyborze w PIW-owskiej serii Bibliotheca Mundi, zob. tutaj. Wreszcie wyszedł w 2004 r. pierwszy tom pełnego przekładu, który pozostawił po sobie zmarły w 1987 r. prof. Dulęba, niestety obecnie ciężko dostać - zob. nomos.Patryka Skupniewicza artykułów trochę czytałem - w końcu jeden z niewielu autorów piszących w Polsce i po polsku o kwestiach związanych z Iranem Sasanidów. Wracając do artykułów prof. Wolskiego, to tak jak przypuszczałem, opierał się na źródłach proweniencji grecko-rzymskiej.
Wlasnie sobie sciagam - jeszcze raz dzieki - a Patryk wlasnie napisal artykul o armii sasanidziej dla Ancient Warfare, kotry to magazyn ju z wyszedl albo wychodzi w tym miesiacu Szukam materialow rosyjskich o Partach i ich stolicy w Starj Nyssie http://whc.unesco.org/en/list/1242 - zwlaszcza wykopaliska (rozpoczal Masson Массон, Михаил Евгеньевич http://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%...B2%D0%B8%D1%87) i rekonstrukcje tego kompleksu np tutaj mamy mape z Sovieckiej Encyklopedii http://dic.academic.ru/dic.nsf/sie/13125/%...%9A%D0%9E%D0%95 nowe odkrycia tutaj nadmienmione http://www.sunhome.ru/journal/534543 np ta ksiazka Старая Ниса: основные итоги археологического изучения в советский период Pilipko... A propos prof. Wolskiego to tutaj w biblitece uniweryseckiej Colorado College maja Arsacydow po francusku , przegladam ten artykul i prof Wolski w opisaniu zrodel wymienia pisarza z panstwa partyjskiego Apollodorusa z Artemidy, na ktorym bazowal Strabo.
Ten post był edytowany przez bachmat66: 6/08/2011, 16:32
|
|
|
|
|
|
|
|
CODE A propos prof. Wolskiego to tutaj w biblitece uniweryseckiej Colorado College maja Arsacydow po francusku
Tak, to było wydanie oryginalne w serii Acta Iranica. Natomiast wersja polska wyszła w Poznaniu nakładem kantoru wydawniczego SAAW w 1996. Zmniejszono w tej wersji przypisy, tak żeby była to praca adresowana do szerszego grona osób zainteresowanych historią - czasem można nabyć choćby przez allegro. O Starej Nyssie sporo tworzył już nieżyjący Igor M. Diakonov. Apollodor z Artemity to jednak Grek mezopotamski, jego dzieło też było po grecku. Na dodatek znany za pośrednictwem Strabona - Profesor zasadniczo nie pracował na irańskiej tradycji historycznej - owszem późnej, bo znanej z literatury arabskiej.
|
|
|
|
2 Użytkowników czyta ten temat (2 Gości i 0 Anonimowych użytkowników)
0 Zarejestrowanych:
Śledź ten temat
Dostarczaj powiadomienie na email, gdy w tym temacie dodano odpowiedź, a ty nie jesteś online na forum.
Subskrybuj to forum
Dostarczaj powiadomienie na email, gdy w tym forum tworzony jest nowy temat, a ty nie jesteś online na forum.
Ściągnij / Wydrukuj ten temat
Pobierz ten temat w innym formacie lub zobacz wersję 'do druku'.
|
|
|
|