|
|
Szlachta zagrodowa Podkarpacia
|
|
|
|
Interesuje mnie sprawa szlachty zagrodowej zamieszkującej tereny Podkarpacia ale nie tylko w rozumieniu dzisiejszego województwa podkarpackiego ale także przedwojennych terenów województw lwowskiego i stanisławowskiego. W latach trzydzistych powołano Związek Szlachty Zagrodowej i wiem, że bardzo prężnie sie on rozwijał aż do wybuchu wojny. Jeden z kolegów wspomniał, że szlachta zagrodowa zamieszkiwała między innymi Hutę Polańską w Beskidzie Niskim. Ja z kolei natknąłem się na zaścianek Matków w powiecie turczańskim na dzisiejszej Ukrainie zamieszkały przez rodzinę Matkowskich. Może ktoś zna inne miejscowości zamieszkałe przez szlachtę zagrodową albo posiada jakieś ciekawe informacje na temat szlachty zagrodowej.
|
|
|
|
|
|
|
|
Ja nic więcej na razie nie mogę dodać poza tym co napisałem. Wg przewodników w Hucie Polańskiej osiedlili się Konfederaci Barscy w roku 1772 wypłoszeni przez majora Fabriego i jego huzarów z okolic Barwinka. Niektórzy negują ten fakt, przesuwając założenie Huty na XVII wiek.Dowodem na pomieszkiwanie potomków szlachty może być cmentarz, na którym niedawno byłem, gdzie jest pełno "szlacheckich" nazwisk. Jak tylko dojdę do ładu z dodawaniem zdjęć to pokażę fotografie cmentarza, które zrobiłem Osada zatraciła swoją"szlacheckość" już w połowie XIX wieku i nie różniła się od sąsiednich wsi. Acha, podobnie polski charakter miała osada Huta Krempska, ale to już inna historia Wieś została zniszczona podczas wojny, a mieszkańcy przenieśli się do sąsiednich wsi.
|
|
|
|
|
|
|
|
QUOTE(carantuhill @ 18/07/2009, 10:38) Ja nic więcej na razie nie mogę dodać poza tym co napisałem. Wg przewodników w Hucie Polańskiej osiedlili się Konfederaci Barscy w roku 1772 wypłoszeni przez majora Fabriego i jego huzarów z okolic Barwinka. Niektórzy negują ten fakt, przesuwając założenie Huty na XVII wiek.Dowodem na pomieszkiwanie potomków szlachty może być cmentarz, na którym niedawno byłem, gdzie jest pełno "szlacheckich" nazwisk. Jak tylko dojdę do ładu z dodawaniem zdjęć to pokażę fotografie cmentarza, które zrobiłem Osada zatraciła swoją"szlacheckość" już w połowie XIX wieku i nie różniła się od sąsiednich wsi. Acha, podobnie polski charakter miała osada Huta Krempska, ale to już inna historia Wieś została zniszczona podczas wojny, a mieszkańcy przenieśli się do sąsiednich wsi.
Dzięki za odzew. To co napisałeś to już jest jakiś konkret. Czy wiadomo jakiego herbu to szlachta? Bo z tego co się orientuję większość albo przynajmniej znaczna częśc szlachty podkarpackiej była herbu Sas. Fajnie by było gdybys wrzucił tutaj te fotki. Piszesz, że osada zatraciła swoja szlacheckośc w połowie XIX wieku ale czy mieszkańcy wiedzieli, że oni to szlachta a sąsiedzi to chłopi? Pytam ponieważ często się słyszy, że w róznych regionach szlachta była od dawna schłopiała ale pamiętała i szczyciła sie swoim pochodzeniem.
|
|
|
|
|
|
|
|
QUOTE Bo z tego co się orientuję większość albo przynajmniej znaczna częśc szlachty podkarpackiej była herbu Sas.
Herb Sas kojarzy mi się ze szlachtą o pochodzeniu włoskim. Szlachta polska doszukiwała się związków Wołosów z Niemcami zasiedlającymi Karpaty, dlatego taki herb.
QUOTE Piszesz, że osada zatraciła swoja szlacheckośc w połowie XIX wieku ale czy mieszkańcy wiedzieli, że oni to szlachta a sąsiedzi to chłopi?
Utrzymywała swoją odrębność, ale mogło mieć to związek z odrębnością religijną od Łemków.
QUOTE Pytam ponieważ często się słyszy, że w róznych regionach szlachta była od dawna schłopiała ale pamiętała i szczyciła sie swoim pochodzeniem.
Mogę tylko o Małopolsce napisać, bo ten temat znam lepiej. Tutaj drobna szlachta gdzieś pomiędzy XVII-XIX stuleciem zatraciła swoją odrębność, pozostałością po niej mogą być tylko nazwiska. Interesuje mnie szczególnie tzw korytarz radwanicki. Był to pas wsi wyłączony z darowizny Bolesława Wstydliwego dla Władysława Opolskiego i przekazany Radwanitom. Zbieram na na razie informacje, ale zaskakujące ile nazwiska pieczętujących się tym herbem występuje tutaj.
|
|
|
|
|
|
|
|
Dzięki za fotki Nazwiska udało mi sie odczytać. Zielińska, Zagórski, Adamska czyli nazwiska brzmiące, że się tak wyrażę szlachecko Ciekawe, że choć groby przedwojenne to widać, że zadbane czyli ktoś się nimi opiekuje.
|
|
|
|
|
|
|
|
QUOTE(carantuhill @ 27/07/2009, 20:54) Właśnie czytam ciekawą książkę Krystyny Pieradzkiej "Na szlakach Łemkowszczyzny". Arnoldzie tu powinno cię zainteresować, książka została wydana nakładem Komitetu Do Spraw Szlachty Zagrodowej na Wschodzie Polski Książka została wydana na moment przed II Wojną, więc pokazuje Beskid Niski w przededniu katastrofy, coś niesamowitego
Jak będe miał troche więcej czasu będe musiał koniecznie przeczytać. Jeżeli masz trochę czasu i ochoty to napisz coś o tej książce. Skoro została wydana przez Komitet Do Spraw Szlachty Zagrodowej na Wschodzie Polski to rozumiem, że jest tam równiez co nieco informacji na temat tamtejszej szlachty? Mam pytanie. O jakim obszarze traktuje ta ksiązka. Rozumiem, że jak sama nazwa wskazuje o Łemkowszczyźnie ale rózni ludzie różnie definiują teren Łemkowszczyzny.
|
|
|
|
|
|
|
|
QUOTE(arnold @ 28/08/2009, 12:17) Dzięki za fotki Nazwiska udało mi sie odczytać. Zielińska, Zagórski, Adamska czyli nazwiska brzmiące, że się tak wyrażę szlachecko Ciekawe, że choć groby przedwojenne to widać, że zadbane czyli ktoś się nimi opiekuje.
Są zadbane, bo mieszkańcy nie wyjechali daleko, tylko zajęli domy po wysiedlonych Łemkach w Kątach, Polanach, Myscowej itp
|
|
|
|
|
|
|
Zagórska
|
|
|
Nowicjusz |
|
|
|
Grupa: Użytkownik |
|
Postów: 1 |
|
Nr użytkownika: 68.638 |
|
|
|
Justyna Baran |
|
Zawód: Prawnik |
|
|
|
|
Paweł Zagórski to mój pradziadek. Umarł przed samą wojną. Jego dzieci mieszkały w Świątkowej Wielkiej.A o groby i pamięć dbają wnuki i prawnuki.
|
|
|
|
|
|
|
|
Nie chce mi się szukać po mądrych książkach, tu masz trochę wiadomości http://region.halicz.pl/szlachta/zwiazek.htm Chyba o związku pisze Pawłusiewicz we wspomnieniach "Na dnie jeziora". Jego rodzina wywodziła się ze szlachty zagrodowej. Dużo o tym wie np. pani Kuncewiczowa z Rajskiego. Chyba mój dziadek ze strony Mamy był członkiem związku. Szlachectwo wiązało się z czasami panowania Batorego i piechotą wybraniecką. Przez szlachtę zagrodową chyba zamieszkałe były Nowosielce Kozickie.
Ten post był edytowany przez lucyna beata: 1/11/2010, 21:55
|
|
|
|
|
|
|
|
QUOTE(lucyna beata @ 1/11/2010, 21:54) Nie chce mi się szukać po mądrych książkach, tu masz trochę wiadomości http://region.halicz.pl/szlachta/zwiazek.htmChyba o związku pisze Pawłusiewicz we wspomnieniach "Na dnie jeziora". Jego rodzina wywodziła się ze szlachty zagrodowej. Dużo o tym wie np. pani Kuncewiczowa z Rajskiego. Chyba mój dziadek ze strony Mamy był członkiem związku. Szlachectwo wiązało się z czasami panowania Batorego i piechotą wybraniecką. Przez szlachtę zagrodową chyba zamieszkałe były Nowosielce Kozickie. Według znawcy tematu Krzysztofa Ślusarczyka najwiekszym zaściankiem szlacheckim na terenie dzisiejszego polskiego Podkarpacia była Dobra Szlachecka gniazdo rodowe Dobrzańskich. Natomiast najwiekszy odsetek szlachty był tuz za naszą granica w powiecie turczańskim.
|
|
|
|
|
|
|
|
O zagrodowej szlachcie zagrodowej pisze Ossendowski w "Karpatach i Podkarpaciu", rozdział "Z kordem przy radle". Rozdział "Z kordem przy radle" str.247-248 " [...]Turka! Nazwa nic nie mówiąca, zapomniana... Od niedawna dopiero ożywiła tę nazwę - droga sercu polskiemu wiadomość, że w mieście tym wyłonił się samorzutnie pierwszy w odrodzonej Polsce powiatowy związek szlachty zaściankowej, zwanej tu zagrodową, by stać się przykładem dla innych powiatów Podkarpacia w organizacji i budzeniu sił uśpionych, w nagłym powrocie całej tej szlachty do porywów ojców i ofiarnej służby dla Ojczyzny. Niby pożar na stepie rozpłomieniła się ta wieść i pobiegła zapalając nagle budzące się serca polskie. Zbawienny, żywotwórczy płomień, co użyźnia glebę na dziesiątki i setki lat! Już powstało kilka okręgów Związku Szlachty Zagrodowej z Zarządem Głównym w Przemyślu, a organizacja ta, z ducha i woli rdzennie polska, ogarnęła już nie tylko całe Podkarpacie, ale przerzuciła się na Huculszczyznę, Podole, Wołyń, a stąd na Polesie bagienne, na starą grodecczyznę i zasłużone w dziejach naszego państwa Wileńszczyznę i Ziemię Grodzieńską. Dziś jest to już potęga, z którą trzeba się liczyć poważnie, gdyż na arenę życia państwowego wystąpiła awangarda miliona potomków odwiecznych, wypróbowanych w największych bitwach i potrzebach Ojczyzny obrońców Jej i rycerzy. Mocą wielką i szlachetną brzmią słowa, na których zbudowano i zatwierdzono w r. 1937 Statut szlachty Zagrodowej. Posłuchajcie! Posłuchajcie, bo to przecież jest hasło w naszych czasach pozbawionych wielkich haseł! " Ku większej chwale Rzeczypospolitej Polskiej, która wspólnym wysiłkiem wszystkich obywateli na szczyty potęgi wchodzi; dla nawiązania do świętych dziesięciowiekowych dziejów Narodu, który orężem na kartach historii wielkość swą zapisuje; dla odnowienia świetności kresowego rycerstwa polskiego, które przy mieczu i pługu na kresach Pospolitej Rzeczy wierną straż pełniło, dla nawiązania szlachetnych tradycyj rycerskich do obowiązków obywateli wobec wskrzeszenia Państwa Polskiego tworzy się Związek Szlachty Zagrodowej [...]
Ten post był edytowany przez lucyna beata: 21/11/2010, 12:12
|
|
|
|
|
|
|
|
Bardzo ciekawe. Szkoda, że w tym miejscu granicy nie ustalono chociaż 20-30 km bardziej na wschód. Ciekawe dlaczego akurat w tym rejonie było tak dużo szlachty zagrodowej? Pisałaś o panowaniu Batorego ale czy nie chodziło tu aby o ochronę granicy z Węgrami? Chociaż z drugiej strony była to akurat bardzo spokojna granica.
|
|
|
|
1 Użytkowników czyta ten temat (1 Gości i 0 Anonimowych użytkowników)
0 Zarejestrowanych:
Śledź ten temat
Dostarczaj powiadomienie na email, gdy w tym temacie dodano odpowiedź, a ty nie jesteś online na forum.
Subskrybuj to forum
Dostarczaj powiadomienie na email, gdy w tym forum tworzony jest nowy temat, a ty nie jesteś online na forum.
Ściągnij / Wydrukuj ten temat
Pobierz ten temat w innym formacie lub zobacz wersję 'do druku'.
|
|
|
|