W czasach Rusi Kijowskiej różnice oczywiście były (pytanie czy mają one jakiekolwiek znaczenie), ale wcześniej? Slawizacja górnego Podnieprza i Ilmenia odbyła w zasadzie w zbliżony sposób co Bałkanów czy Połabia - migracje plemion, a trwało to dłużej niż zachodnia i południowa ekspansja.

Germańskie migracje też dość kiepsko wpisują się w ten scenariusz, bo chyba nikt nie twierdzi, że zajmujący Brytanię Anglowie i Sasi koło V wieku po kilku wiekach absorbcji rzymskiego dorobku byli mniej dorobieni niż ich prymitywniejsi przodkowie z przełomu er, którzy siedzieli dość spokojnie na tyłku.

Zasadniczo z tym pomysłem jest jeden problem - tak naprawdę populacja w warunkach zbliżonych do naturalnych nie jest w stanie się dorobić - wzrost dobrobytu związany z rozwojem cywilizacyjnym zostanie po prostu skonsumowany przez przyrost naturalny. Dopiero w nowożytności uległo to zmianie, gdy rozwój zaczął akcelerować, i przyrost przestał nadążać.

Kolego Łukaszu Szczepański,
Odniosę się tylko do terminu "prymitywny" w kontekście Słowian i ich kultury. Otóż była ona "prymitywna", ale jak wspomniałem tylko na początku ich dziejów oraz, i tu najważniejsza kwestia na którą nie raczyłeś zwrócić uwagę mimo iż o tym pisałem, "prymitywna", bo ODNOSZĄCA SIĘ DO SPOSOBU ŻYCIA JAKI PRAKTYKOWALI MIĘDZY ANTYKIEM A WCZESNYM ŚREDNIOWIECZEM, a więc koczownictwo. Uwierz mi, bądź nie, że koczownikowi zupełnie nie przydatne były gary toczone na kole i jeszcze misternie zdobione. Apeluję o nieco logiki.

vapnatak

Czy uważasz że ogólnie poczucie estetyki wyrabia się dopiero po przejściu na osiadły tryb życia?

Kiedy ktoś prowadzi koczowniczy tryb zycia nie tworzy wartościowych i ozdobnych przedmiotów, bo nie może ich ze sobą nosić.

No i w zasadzie sama wymieniłaś przyczynę ich sukcesu. Jak się już dorobili jak wszyscy inni to też im się odechciało co chwila zostawiać wszystko i lecieć na drugi koniec kontynentu. Zupełnie jak dzisiaj Polacy.

.
Secundo Słowianie ekspandowali na cudzych plecach. Początki ekspansji jakoś tak dziwnie zbiegają się z Hunami, potem mamy Awarów (tu ekspansja słowiańska w ramach kaganatu jest dobrze poświadczona), na Połabiu mamy kooperację słowiańsko-frankońską przy podbijaniu swebskiej drobnicy (vide Derwan).

Sądzę jednak, że w wielu wypadkach "wyrój" poszczególnych ludów bywał determinowany także innymi czynnikami. Jak się wydaje niepoślednie znaczenie posiadały np. zmiany czy też anomalia klimatyczne i związane z nimi klęski głodu. No, ale to wymagałoby szczegółowych badań.
Czy taki scenariusz dotknął również Słowian na chwilę przed ich wędrówkami? Nie da się tego potwierdzić, a rozsądnemu człowiekowi zaprzeczyć nie wypada.

Warto np porównać ekspansję Słowian i ekspansję Normanów. Normanom, pomimo ich wyjątkowej sprawności bojowej, pomimo ich umiejętności żeglarskich udało się się zająć zaledwie skrawki ziemi w różnych punktach Europy. Słowianie w zajęli na trwałe pół Europy startując chyba z niższego poziomu cywilizacyjnego.

Tacyt wspominal o Wenetach ze Wedruja i Rabuja takze Pseudo-Maurycy opisywal że plemiona Sklawów i Antów mają podobny sposób życia. Pisał też o nich: wszyscy mieszkają w lasach, wśród bagien; mają w stogach niezliczoną ilość prosa i beru; pędząc życie łupieskie, lubią urządzać napady na swoich wrogów .Wynika z tego ze Slowianie duzo wedrowali.
Zimowanie w ziemiankach wskazuje ze czuli sie juz w miare bezpiecznie na danym obszarze ale mieli byc moze sasiadow do ktorych nie mieli jeszcze calkowitego zaufania i rozwazali dalsza migracje albo wyprawy po lupy?