|
|
Minnesang
|
|
|
|
MINNESANG Niemiecka średniowieczna pieśń miłosna
Wydanie drugie rozszerzone z 36 barwnymi miniaturami Kodeksu Manesse.
Przełożył z języka średnio-wysoko-niemieckiego, posłowiem i komentarzem opatrzył Andrzej Lam.
Wydawnictwo Naukowe Semper Warszawa 2016
ISBN 978-83-7507-198-6 Format A5, s. 225, wielobarwne ilustracje
Nazwę minnesang nosi szlachecka (rycerska) liryka miłosna w języku średnio-wysoko-niemieckim, która rozwijała się od połowy XII wieku, osiągnęła postać klasyczną w ostatniej dekadzie XII i pierwszych dwóch-trzech dekadach XIII wieku, a następnie, po wiek XIV, ulegała znaczącym przemianom gatunkowym zarówno co do zakresu tematycznego, jak formy i funkcji. Nie jest więc zjawiskiem jednolitym ani pod względem zasobu motywów, ani stylu, i w tym zróżnicowaniu ukazuje ją ta antologia.
szczegółowy opis
W nowym wydaniu książka prezentuje kilku dodatkowych pieśniarzy, wzbogaca obraz twórczości Waltera von der Vogelweide, a w osobie wrocławskiego księcia Henryka Probusa (Prawego) przynosi jedyny znany przykład uprawiania minnesangu na dworach Piastów śląskich. Ważną częścią publikacji są obszerne noty o autorach — wśród nich są przedstawiciele rodów książęcych, rycerze, dworzanie, nawet mieszczanie i biedni śpiewacy wędrowni.
Spis treści
PIEŚNI ANONIMOWE Tyś jest mój, jam twoja jest / Du bist mîn, ich bin dîn Las w zielonej szacie stał / Der walt in grüener varwe stât Lipa jest w tej porze roku / Diu linde ist an dem ende
VON KÜRENBERG Wodziłam ja sokoła / Ich zôch mir einen valken Stanęłam późną nocą / Ich stuont mir nehtint spâte Stanąłem późną nocą / Jô stuont ich nehtint spâte Cierpienie troski niesie / Leit machet sorge Ilekroć sama stoję / Swenne ich stân aleine Serce moje biedne / Ez hât mir an dem herzen Tak mi każe serce / Ez gât mir vonme herzen Pani ty prześliczna / Wîp vil schoene Gwiazdka się przyćmiewa / Der tunkel sterne Wśród niewiast najpiękniejsza / Aller wîbe wunne Niewiasty i sokoły / Wîp unde vederspil
BURGRAF RATYZBONY Jam bez reszty jest oddana / Ich bin mit rehter staete
MEINLOH VON SEVELINGEN Ujrzałem posłańców lata / Ich sach boten des sumers
BURGRAF RIETENBURGA Słowik nagle zamilkł w krzewach / Diu nahtegal ist gesweiget Że mnie pragnie wypróbować / Sît si wil versuochen mich
DIETMAR VON AIST Cóż pomoże na tęsknotę / Waz ist für daz trûren guot Tam na lipie tej wysokiej / Ûf der linden obene Dziewczę jedno sobie stało / Ez stuont ein frouwe alleine Znów pora się zmieniła / Sich hât verwandelt diu zît Czego serce pragnęło / Nu ist ez an ein ende komen Ty śpisz jeszcze, mój kochanku? / Slâfest du, friedel ziere?
CESARZ HENRYK Pozdrawiam oto śpiewem słodką panią / Ich grüeze mit gesange die süezen
FRIEDRICH VON HAUSEN By smucić się, mam rację dobrą / Ich muoz von schulden sîn unvrô Me serce się rozłącza oto z ciałem / Mîn herze und mîn lîp diu wellent scheiden Od kiedy z miłą się rozstałem / Dô ich von der guoten schiet Myślę czasem sobie / Ich denke underwîlen
HEINRICH VON VELDEKE Tristan musiał wbrew swej woli / Tristan muose sunder sînen danc W kwietniu cudnym takim / In dem aberellen Ten, kto świadczy paniom względy / Swer den frouwen setzet huote Porwała miłość Salomona / Diu minne betwanc Salomône
RUDOLF VON FENIS Chociaż nadzieję żywiłem miłości / Gewan ich ze minnen ie guoten wân Cierpienia tego sobie sam przydałem / Ich hân mir selber gemachet die swaere
ALBRECHT VON JOHANSDORF Co stąd ruszają, ci klną się na Boga / Die hinnen varnt, die sagent dur got Jak miłość się zaczyna, dobrze wiem / Wie sich minne hebt, daz weiz ich wol Ujrzałem panią wdzięczną / Ich vant si âne huote
BERNGER VON HORHEIM Ledwie ogłosiłem lato moim śpiewem / Nu lange ich mir sange
HARTWIG VON RAUTE Gdy widzę tę najlepszą z pań / Als ich sihe daz beste wîp
HEINRICH VON MORUNGEN Tak lotną rozkoszą i czystą / In sô hôher swebender wunne Elfy oczarują męża niejednego / Von den elben wirt entsehen vil manic man Czy widział ktoś panią / Sach ieman die frouwen To boli wszak, gdy kocha ktoś serdecznie / Ez tuot vil wë, swer herzeclîche minnet Pani, wejrzyj na mą dolę / Frouwe, mîne swaere sich Na łące posłyszałem / Ich hôrte ûf der heide Cesarzem jestem bez korony / Ich bin keiser âne krône Ach, ach, czy już nie zdarzy się / Owë, sol aber mir iemer më Tak mi się stało, jakbym dzieckiem był / Mir ist geschehen als einem kindelîne Ty słodka, luba morderczyni / Vil süeziu senftiu toeterinne
HARTMANN VON AUE Krzyż czystej cnoty od nas żąda / Dem kriuze zimt wol reiner muot Ta pani, która panu swemu / Swelch frouwe sendet ir lieben man Ten i ów mnie zagaduje / Maniger grüezet mich alsô Wyruszam z waszą zgodą / Ich var mit iuweren hulden
REINMAR VON HAGENAU O wszystko staram się, co mąż / Ich wirbe umbe allez, daz ein man Rozumny mąż niech nigdy nie śmie / Ein wîser man sol niht ze vil Choć mi spieszno tam / Ich wil allez gâhen Miły gończe, pospiesz tam / Lieber bote, nu wirbe alsô Od tego dnia, gdy krzyż swój wziąłem / Des tages dô ich daz kriuze nam Radości serca tak bym nie pożądał nigdy / Herzeclîcher fröide wart mir nie sô nôt
WALTHER VON DER VOGELWEIDE Panie Boże, zbaw mnie od goryczy / Hêrre got, gesegne mich vor sorgen Ów mąż się stawia groźnie tak / Ein man verbiutet âne pflicht Już długo milczeć zamierzyłem sobie / Lange swîgen des hât ich gedâcht Ja o niej dobrze tak mówiłem / Ich hân ir sô wol gesprochen W zwątpieniu ciężkim pogrążony / In einem zwîvellîchen wân Moja pani niełaskawa / Min frowe ist ein ungenædic wip Wciąż mnie dziwi, co ta dama / Mich nimet iemer wunder waz ein wîp Czym ci obojętny? / Bin ich dir unmaere? Weź, pani, wieniec ten! / Nemt, frouwe, disen kranz! A tam pod lipą / Under der linden Ostoją wszech wartości i strażniczką / Aller werdekeit ein füegerinne Świat lśnił różowo, modro wraz / Diu welt was gelf, rôt unde blâ Jak chciałbym dożyć tego, abym róże / Müeste ich noch geleben daz ich die rôsen Już kocham, tęsknię długo tak / Ich minne, sinne lange zît Kiedy lato szło już światem / Dô der sumer komen was Biada ach, ty dworski śpiewie / Owë, hovelîchez singen Na kamieniu siadłem sobie / Ich saz ûf eime steine
WOLFRAM VON ESCHENBACH Promień świtu w czas strażnika śpiewu / Der morgenblic bî wahters sange erkôs Jego szpony / Sîne klâwen Ta pani niechaj mi pozwoli / Ein wîp mac wol erlouben mir Miłości tajnej rzewną skargę / Der helden minne ir klage Już od blanków / Von der zinnen Wyskakują kwiaty z pąków / Ursprinc bluomen, loup ûz dringen Już wstaje dzień! / Ez ist nu tac!
NEIDHART VON REUENTAL Stara baba raz skoczyła / Ein altiu diu begunde springen Słońce już i kwiaty ku ziemi się schyliły / Diu sunne und ouch die bluomen Młodzi, łyżwy swe gotujcie już na lód! / Kint, bereitet iuch der sliten ûf daz îs!
OTTO VON BOTENLAUBEN Jak rycerza tego mam rozłączyć / Wie sol ich den ritter nû gescheiden
ULRICH VON SINGENBERG Lato i powaby lata / Sumer unde sumerwünne
MARGRAF VON HOHENBURG Nad tym rycerzem czuwam żwawo / Ich wache umb eines ritters lîp
HILTBOLT VON SCHWANGAU Chcę śpiewać znów dla mej kochanki / Ich wil aber der lieben singen
BURKHART VON HOHENFELS Ona jasna jest jak słońce / Sî gelichet sich der sunnen
GOTTFRIED VON NEIFEN Pochwalona łąka! / Saelic sî diu heide! Gdybym miał przez całe lato / Sol ich disen sumer lanc
KRISTAN VON HAMLE Chciałbym, aby trawnik mógł zagadać / Ich wolte daz der anger sprechen solte
MARGRAF HEINRICH VON MEISSEN I oto dni te lata długie, jasne / Nu sint die liehten langen sumertage
ULRICH VON LIECHTENSTEIN Jak śpiewać, nie wiem / In weiz wiech singe Krasa lata / Sumervar ist nu gar
TANNHÄUSER Zima już odeszła / Der winter ist zergangen
ULRICH VON WINTERSTETTEN Czy milszych nie ma pieśni / Ist iht mere schoenes
GEDRUT–GELTAR Miłosne pieśni pieją / Man singet minnewîse
KRÓL KONRAD MŁODSZY Z kwiatów jestem rad czerwonych / Ich fröi mich manger bluomen rôt
KSIĄŻĘ HENRYK Z WROCŁAWIA Raduje się moje serce / Mir ist das herze worden frô Tobie się skarżę, maju / Ich klage dir, meie
ANONIM Serce o mało nie pęknie mi z żalu / Möhte zerspringen mîn herze mir gar
KONRAD VON WÜRZBURG Gdy dzień blask ześle na kochanków dwoje / Swâ tac erschînen sol zwein liuten
STEINMAR Młodzieniec leżał potajemnie / Ein kneht der lac verborgen Że mnie ta nagrodzić nie chce / Sît si mir niht lônen wil
JOHANNES HADLAUB Posłowie zimy oto się zjawili / Winter hât vorbotten ûz gesendet
HUGO VON MONTFORT Strażnika zapytałem, czy już dnieje / Ich fragt ein wachter, ob es wer tag
OSWALD VON WOLKENSTEIN Poczułem wiew porannej mgły / Ich spür ain lufft aus külem tufft
Posłowie Noty o autorach i komentarze Wykaz tytułów pieśni w języku niemieckim Wykaz tytułów pieśni w języku polskim
|
|
|
|
1 Użytkowników czyta ten temat (1 Gości i 0 Anonimowych użytkowników)
0 Zarejestrowanych:
Śledź ten temat
Dostarczaj powiadomienie na email, gdy w tym temacie dodano odpowiedź, a ty nie jesteś online na forum.
Subskrybuj to forum
Dostarczaj powiadomienie na email, gdy w tym forum tworzony jest nowy temat, a ty nie jesteś online na forum.
Ściągnij / Wydrukuj ten temat
Pobierz ten temat w innym formacie lub zobacz wersję 'do druku'.
|
|
|
|