|
|
Przywileje szlacheckie
|
|
|
|
QUOTE(indigo @ 7/10/2008, 21:16) Też. Wykazały to badania Wyczańskiego oraz Tazbira. Znane są przecież konstytucje sejmowe zabraniające nosić chłopom złotych pasów (dowód na to, iż takie przez nich noszono), gromady chłopskie fundowały kościoły, zaś wielkość przeciętnego gospodarstwa chłopskiego pozwalała spokojnie z niego wyżyć i mieć środki jeszcze na zbyt.
Witam. Tak było na Ukrainie na początku XVIIw.
QUOTE OK - ale co to wszystko zmienia wobec faktu, iż miasta nie potrafiły zjednoczyć się i stworzyć jednolitego frontu politycznego wobec szlachty. Wyjątkiem tu związek Jaszczurczy powołany przeciw Krzyżakom i do inkorporacji z Koroną, jednak dotyczył on jedynie miast późniejszych Prus Królewskich. Wnioskowanie powinno przebiegać raczej na odwrót - dlatego monarcha nigdy nie wydał ogólnego przywileju dla miast gdyż one w swej masie za bardzo o to nie zabiegały. Miasto czy miasteczko wolało płaszczyć się przed królem o prawo jarmarku, składu czy też nietolerowania żydów w swych murach, jednak wspólnie grupa miast już nie stanowiła aktywnej siły.
Zgadzam się. Miasta rywalizowały przede wszystkim między sobą. Nie opłacało się walczyć o wspólne - bo przez to wyrównywała się pozycja. Dochodzą do tego miasta prywatne, zależne od magnata, którym niezależało na wspólnym froncie z miastami królewskimi.
|
|
|
|
|
|
|
Biruta
|
|
|
II ranga |
|
|
|
Grupa: Użytkownik |
|
Postów: 83 |
|
Nr użytkownika: 47.416 |
|
|
|
|
|
|
QUOTE(artifakt @ 7/10/2008, 15:38) Czy Kazimierz Jagiellończyk wydał to w formie asekuracji jak Z3W?
Nie, to był "regularny" przywilej.
|
|
|
|
|
|
|
Alden
|
|
|
II ranga |
|
|
|
Grupa: Użytkownik |
|
Postów: 51 |
|
Nr użytkownika: 48.659 |
|
|
|
Zawód: uczen |
|
|
|
|
Przede wszystkim szlachcie nadano tyle uprawnień aby zachęcić ją do walki z wrogiem, bowiem był okres w historii Polski gdy szlachta się do walki nie trudniła. Początki sięgają czasów Kazimierza Jagiellończyka, jednak rozkwit demokracji szlacheckiej nastał dopiero po śmierci Zygmunta Augusta. Nihil novi (nic nowego, inaczej: nic o nas bez nas) to konstytucja wydana w 1505, która wyraźnie zakładała, że królowi nie wolno było robić niczego bez zgody szlachty. Jednak nihil novi nie dawała szlachcie możliwości detronizacji króla jak miało to miejsce w przypadku artykułów henrykowskich. Artykuły henrykowskie zostały uchwalone w czasach bezkrólewia, konkretnie 20.05.1573 a jednym z ich załączników były pacta conventa. Demokracja szlachecka doprowadziła w końcu do rozbiorów Polski w roku 1795.
|
|
|
|
|
|
|
|
QUOTE Przede wszystkim szlachcie nadano tyle uprawnień aby zachęcić ją do walki z wrogiem, bowiem był okres w historii Polski gdy szlachta się do walki nie trudniła. Na pewno nie przede wszystkim . Po upadku stanu rycerskiego szlachta chiała osiągnac dominująca role w państwie .Tylko niektóre przywileje takie jak np. przywileje cerekwicko-nieszawskie przyznane przez Kazimierza Jagiellończyk szlachcie polskiej z udział w wojnie z Krzyżakami , to tez nie było zachęcnie a warunek szlachty tak w gwoli ścisłości .
QUOTE Początki sięgają czasów Kazimierza Jagiellończyka, Czego poczatki ? Jak nadawnia przywlejów to ja pierwszy raz słysze
QUOTE jednak rozkwit demokracji szlacheckiej nastał dopiero po śmierci Zygmunta Augusta. Nihil novi (nic nowego, inaczej: nic o nas bez nas) to konstytucja wydana w 1505,, Rozkwit nastąpił po 1505 a upadek w wieku srebrnym . Pózniej była już anarchia.
QUOTE Demokracja szlachecka doprowadziła w końcu do rozbiorów Polski w roku 1795. Nazwałbym to lekkim uproszczeniem .
|
|
|
|
|
|
|
plamus
|
|
|
Nowicjusz |
|
|
|
Grupa: Użytkownik |
|
Postów: 8 |
|
Nr użytkownika: 50.550 |
|
|
|
Zawód: uczeñ |
|
|
|
|
QUOTE(maksio138 @ 30/09/2008, 12:15) , natomaist w Niemczech nie było z tym problemu(monarchia elekcyjna), dlatego tez po latach 80. XVI wieku przywileji w Polsce rónież nie wydawano, czego przykłądem (niezadowoelnia szlachty ) może być rokosz na poczatku XVII wieku, oczywiśćie zgadzam się z tym ,że król był również słaby , a szlachty dużo, więc trzeba było zwarzać na ów stan.
Według mnie wcale nie chodziło już szlachcie o następne przywileje ale o utrzymanie ich. Przykładem tego śą artykuły Henrykowskie. Rokosz nie była skutkiem braku nowych przywilejów, ale łamaniu już obecnych prze króla .
Te przywileje szlacheckie były jakiś głupotą. Król wraz z nadaniem nowego przywileju tracił autorytet i władze. to było bez sensu powinno sie wprowadzić jak najszybciej wolna elekcje i może udało by nam sie uniknąć rozbiorów i całej tej dramaturgii.
Czy ma ktoś może jakieś materiały dotyczące szlachty polskiej w 16-17w??
jeśli tak to bardzo proszę o podanie.
|
|
|
|
|
|
|
Pacho
|
|
|
Nowicjusz |
|
|
|
Grupa: Użytkownik |
|
Postów: 10 |
|
Nr użytkownika: 54.408 |
|
|
|
Michal Stanczyk |
|
Zawód: uczeñ |
|
|
|
|
QUOTE Rokosz nie była skutkiem braku nowych przywilejów, ale łamaniu już obecnych prze króla .
Rokosz byl spowodowany tym ze krol nadawal ziemie magnaterii czego sejm zabronil
|
|
|
|
|
|
|
12ewelina34
|
|
|
Nowicjusz |
|
|
|
Grupa: Użytkownik |
|
Postów: 3 |
|
Nr użytkownika: 58.803 |
|
|
|
Zawód: Uczeñ |
|
|
|
|
A z czasem ta magnateria opanowała kraj. I bez jej zgody król nie mógł ustanowić bez zgody sejmu.
|
|
|
|
|
|
|
Van Halen
|
|
|
I ranga |
|
|
|
Grupa: Użytkownik |
|
Postów: 28 |
|
Nr użytkownika: 70.242 |
|
|
|
Wojtek |
|
Zawód: Student |
|
|
|
|
Nie sądzę żeby wprowadzenie wolnej elekcji w Rzplitej w XV wieku było by dla Polski dobrym rozwiązaniem... Dziedziczność tronu dawała możliwość ustabilizowania sytuacji wewnętrznej państwa, zabezpieczała je przed ,,obcymi'' na tronie polskim, a wreszcie czy myślicie że nasza szlachta zgodziła by się żyć bez praw i przywilejów ? Pewnie wybuchł by bunt przeciwko władcy. Tak więc myślę że dziedziczność tronu była najlepszym rozwiązaniem, mimo ograniczenia władzy królewskiej przywilejami.
|
|
|
|
|
|
|
tompawlik
|
|
|
Nowicjusz |
|
|
|
Grupa: Użytkownik |
|
Postów: 1 |
|
Nr użytkownika: 72.066 |
|
|
|
|
|
|
Cześć!
Przywileje były wydawane z różnych powodów. Jednego razu była to konieczność uzyskania zgody szlachty na sukcesje tronu dla swoich przodków (np. przywilej wydany przez Jagiełłę w Jedlni w 1430), innym razem było to chęć pozyskania pomocy rycerstwa w wojnie (np. cerwkicko - nieszawskie musiał wydać Kazimierz Jagiellończyk by pozyskać rycerstwo dla wojny z Krzyżakami (1454), podobnie jak Jan Olbracht w 1496 (wyprawa na Mołdawię)
Informacje o przyczynach wydania przywilejów, okolicznościach oraz ich treści znajdziesz na poniższej stronie - szczerze polecam:
My Webpage
|
|
|
|
|
|
|
|
QUOTE Według mnie wcale nie chodziło już szlachcie o następne przywileje ale o utrzymanie ich. Jak to nie ? A niby po co działał ruch egzekucyjny.
QUOTE Przykładem tego śą artykuły Henrykowskie. Artykuły Henrykowskie gwarantowały szlachcie przywileje już przyznane, ale dawały też szerokie pole manewru. Dla szlachty był to krok do przodu w dziedzinie potwierdzenia swej dominacji. Przede wszystkim ograniczenie władzy królewskiej, powołanie senatorów rezydentów z specjalnymi uprawnieniami, wolna elekcja i de facto uzależnienie od szlachty w dziedzinie stanowienia prawa. Rokosze wybuchały właśnie dlatego bo Artykuły Henrykowskie wprowadzają pisaną zasadę prawa oporu.
QUOTE Te przywileje szlacheckie były jakiś głupotą. Król wraz z nadaniem nowego przywileju tracił autorytet i władze. to było bez sensu powinno sie wprowadzić jak najszybciej wolna elekcje i może udało by nam sie uniknąć rozbiorów i całej tej dramaturgii. Wolna elekcja nic by nie zmieniła tylko pogorszyła sprawę. Każdy nowy król z zewnątrz dopiero by musiał przyznawać przywileje i dużo obiecywać aby zostać królem. To czego się szlachta bała to dziedziczność tronu. Rokosz Zebrzydowskiego wybuchł m.in z tego powodu.
QUOTE Czy ma ktoś może jakieś materiały dotyczące szlachty polskiej w 16-17w?? Materiały tzn. źródła ?
QUOTE Rokosz byl spowodowany tym ze krol nadawal ziemie magnaterii czego sejm zabronil Który rokosz konkretnie ?
|
|
|
|
|
|
|
|
QUOTE Jak to nie ? A niby po co działał ruch egzekucyjny. Właśnie po to, żeby realizować dawne przywileje, a szerzej dawne prawa.
Inna rzecz, że te dawne było często wręcz mitologiczne. Ideałem systemowym był zdaje się Polibiusz.
|
|
|
|
|
|
|
|
QUOTE(Okulewicz @ 30/03/2011, 22:55) QUOTE Jak to nie ? A niby po co działał ruch egzekucyjny. Właśnie po to, żeby realizować dawne przywileje, a szerzej dawne prawa. Inna rzecz, że te dawne było często wręcz mitologiczne. Ideałem systemowym był zdaje się Polibiusz. No nie tylko chodziło o utrzymanie praw. Działalność ruchu zakładała daleko idące reformy państwowe opierające się na dominacji szlachty w państwie.
|
|
|
|
|
|
|
|
Te reformy zazwyczaj zakładały realizowanie już uchwalonych ustaw (statuty z 1504 choćby), dopiero przy pojawieniu się nazwijmy to nie występujących w przeszłości okoliczności (reformacja, wymarcie dynastii) zajęto się nowatorskimi projektami.
|
|
|
|
|
|
|
JanOnufryZagłoba
|
|
|
II ranga |
|
|
|
Grupa: Użytkownik |
|
Postów: 51 |
|
Nr użytkownika: 70.134 |
|
|
|
Stopień akademicki: magister |
|
Zawód: historyk |
|
|
|
|
QUOTE QUOTE Według mnie wcale nie chodziło już szlachcie o następne przywileje ale o utrzymanie ich.
Jak to nie ? A niby po co działał ruch egzekucyjny. Więc Twoim zdaniem ruch egzekucyjny miał na celu uzyskanie od króla nowych przywilejów?
QUOTE Działalność ruchu zakładała daleko idące reformy państwowe opierające się na dominacji szlachty w państwie. Jakie daleko idące reformy ustroju państwa przedstawiała szlachta?
QUOTE Przede wszystkim ograniczenie władzy królewskiej, powołanie senatorów rezydentów z specjalnymi uprawnieniami, wolna elekcja i de facto uzależnienie od szlachty w dziedzinie stanowienia prawa. Rokosze wybuchały właśnie dlatego bo Artykuły Henrykowskie wprowadzają pisaną zasadę prawa oporu. Akurat ustanowienie senatorów rezydentów przy królu, wyszło temu ostatniemu na dobre. Zasada prawa oporu ma dużo starsza tradycje niż artykuły henrykowskie, podobnie jak elekcja władcy, bo de facto istniała od Jagiełły kiedy zabrakło "panów przyrodzonych". To elekcja viritim była szkodliwa dla Rzeczypospolitej, chociaż okazało się to w czasach nieco późniejszych niż sam jej pomysł.
|
|
|
|
|
|
|
|
QUOTE Więc Twoim zdaniem ruch egzekucyjny miał na celu uzyskanie od króla nowych przywilejów? Nie chodziło tu o przywileje tylko reformy państwowe. RE miał na celu zreformowanie państwa, a nie tylko utrzymanie starych przywilejów, to była tylko część jego programu.
QUOTE Jakie daleko idące reformy ustroju państwa przedstawiała szlachta? Likwidację cechów, zniesienie wolności celnej, unie z Litwą, uczynienie z Sejmu głównego organu państwowego, egzekucja praw i dóbr, sekularyzacja dóbr kościelnych.
QUOTE Akurat ustanowienie senatorów rezydentów przy królu, wyszło temu ostatniemu na dobre. Ja nie oceniam tego czy wyszło mu na dobre. I zależy w jakim sensie na dobre ? Bo generalnie był to krok w kierunku ograniczenia władzy królewskiej, albo kontroli królewskiej. QUOTE Zasada prawa oporu ma dużo starsza tradycje niż artykuły henrykowskie, Prawo oporu w Polsce było już znane od początków państwa polskiego. Jednak AH zmieniają to, że prędzej to było prawo zwyczajowe. Odtąd to było prawo pisane.
|
|
|
|
1 Użytkowników czyta ten temat (1 Gości i 0 Anonimowych użytkowników)
0 Zarejestrowanych:
Śledź ten temat
Dostarczaj powiadomienie na email, gdy w tym temacie dodano odpowiedź, a ty nie jesteś online na forum.
Subskrybuj to forum
Dostarczaj powiadomienie na email, gdy w tym forum tworzony jest nowy temat, a ty nie jesteś online na forum.
Ściągnij / Wydrukuj ten temat
Pobierz ten temat w innym formacie lub zobacz wersję 'do druku'.
|
|
|
|