Witaj GOŚCIU ( Zaloguj się | Rejestracja )
 
 
Reply to this topicStart new topicStart Poll

> Intratny handel
     
arkadiusz bednarczyk
 

IV ranga
****
Grupa: Użytkownik
Postów: 405
Nr użytkownika: 32.229

Arkadiusz Bednarczyk
 
 
post 21/11/2007, 18:27 Quote Post

Państwo pierwszych Piastów jak wszyscy wiemy było monarchią patrymonialną, tzn. stanowiło własność panującego. Władca czerpał dochody z tzw. "regale" przysługujących mu w pewnych dziedzinach monopolów (leśne, łowcze mennicze itp). Władzę sprawował będąc ciągle w drodze, konsumując po drodze w ośrodkach, które obowiązane były udzielać tzw. stacji - czyli gościny,nadwyżki żywnościowe. Niezwykle intratnym źródłem dochodów piastowskiego dworu i jego elity był handel niewolnikami. W czasie kampanii wojennych uwożono jeńców, których następnie sprzedawano w niewolę do krajów śródziemnomorskich i nie tylko. Nie robiono także wyjątków dla Słowian, których liczne zastępy zostały sprzedawane np. Arabom do Hiszpanii. Kobiety - niewolnice były trzy razy więcej warte niż mężczyźni. Specjaliści uważają, że dopiero gdzieś około XIII wieku ustał na tak masową skalę handel słowiańskimi niewolnikami (a wiemy, że właśnie mianem Sclavini określano niewolników).
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #1

     
rycymer
 

Ellentengernagyként
*********
Grupa: Przyjaciel forum
Postów: 5.900
Nr użytkownika: 30.754

 
 
post 22/11/2007, 16:23 Quote Post

Ciekawy artykuł na ten temat: http://www.taraka.pl/index.php?id=saqaliba.htm. smile.gif
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #2

     
arkadiusz bednarczyk
 

IV ranga
****
Grupa: Użytkownik
Postów: 405
Nr użytkownika: 32.229

Arkadiusz Bednarczyk
 
 
post 22/11/2007, 18:19 Quote Post

Jak najbardziej.
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #3

     
jdel
 

VI ranga
******
Grupa: Użytkownik
Postów: 1.420
Nr użytkownika: 18.464

jacek d.
Zawód: prawnik
 
 
post 27/11/2007, 23:24 Quote Post

QUOTE(arkadiusz bednarczyk @ 21/11/2007, 19:27)
Państwo pierwszych Piastów jak wszyscy wiemy było monarchią patrymonialną, tzn. stanowiło własność panującego. Władca czerpał dochody z tzw. "regale" przysługujących mu w pewnych dziedzinach monopolów (leśne, łowcze mennicze itp). Władzę sprawował będąc ciągle w drodze, konsumując po drodze w ośrodkach, które obowiązane były udzielać tzw. stacji - czyli gościny,nadwyżki żywnościowe. Niezwykle intratnym źródłem dochodów piastowskiego dworu i jego elity był handel niewolnikami. W czasie kampanii wojennych uwożono jeńców, których następnie sprzedawano w niewolę do krajów śródziemnomorskich i nie tylko. Nie robiono także wyjątków dla Słowian, których liczne zastępy zostały sprzedawane np. Arabom do Hiszpanii. Kobiety - niewolnice były trzy razy więcej warte niż mężczyźni. Specjaliści uważają, że dopiero gdzieś około XIII wieku ustał na tak masową skalę handel słowiańskimi niewolnikami (a wiemy, że właśnie mianem Sclavini określano niewolników).
*


Jak wszyscy wiemy państwo pierwszych Piastów nie stanowiło własności panującego. Tak zwane "państwo patrymonialne" to tylko hipoteza nie poparta żadnymi faktami lub dowodami źródłowymi. Pierwsi Piastowie nigdy swobodnie nie dysponowali swoim księstwem czy dzielnicami. Potwierdzają to fakty: trzykrotne wygnanie Piastów z tronu w XI w. (dzisiaj się mówi: detronizacja, która wywodzi się z prawa oporu, ius resistendi), nie respektowanie zapisów sukcesyjnych. Wiadomo z kolei o wiecach dzielnicowych i możliwości podejmowania przez nie decyzji o znaczeniu państwowym. Ta forma gminowładztwa była wszak instytucją starszą niż monarchia, a ciągle żywą w państwie Piastów. Wiemy też że tron praski był co do zasady elekcyjny. Mimo iż Czechy miały swoją dynastię Przemyślidów, to zasada dziedziczenia tronu została wprowadzona tam jako cesarska norma prawna dopiero wraz z ustanowieniem królestwa za Przemysła Ottokara I w 1212 r. Przez analogię uważam, że zasada elekcji a przynajmniej potwierdzania następstwa tronu przez wiec była kultywowana także w Polsce, szczególnie w Małopolsce. Fałszywa koncepcja tzw. państwa patrymonialnego powstała z uwagi na brak źródeł dotyczących spraw ustrojowych, wyłącznie na podstawie zasady dziedziczenia trony przez Piastów i danych skarbowych. Faktycznie w monarchii wczesnofeudalnej nie było oddzielenia skarbu państwa od skarbu książęcego, więc całe mienie i prawa państwowe stanowiły równocześnie element prawa książęcego. Tak też historycy ustroju nazywają ten okres dziejów Polski: okres państwa ustroju prawa książęcego. Tak przedstawiają ustrój państwa pierwszych Piastów: O.Balcer, S.Kutrzeba, Z.Wojciechowski, J.Bardach. Najpełniejszą koncepcję państwa ustroju prawa książęcego zaprezentowali K.Modzelewski i zwłaszcza K.Buczek.

Jeżeli natomiast chodzi o handel niewolnikami, to jak najbardziej książęta słowiańscy czerpali z niego niezłe dochody. Wiadomo, że podboje arabskie i rozprzestrzenienie się islamu w VII-VIII w. spowodowały odrodzenie handlu niewolnikami, po załamaniu w okresie IV-VI w. Na handlu niewolnikami wyrosło imperium Chazarów oraz ich pogromców, ruskich Waregów. Wiadomo, że centrum handlu niewolników była m.in. czeska Praga, punkt odbioru niewolników dla muzułmańskiej Hiszpanii. Znany „podróżnik” z Tortosy, Ibrahim ibn Jakub zajmował się właśnie handlem niewolnikami. Znał szlak handlowy z Pragi przez Kraków do Kijowa. Nie mamy bezpośrednich wiadomości o prowadzeniu handlu niewolnikami przez książąt panujących na ziemiach polskich. Wydaje się, że przyjęcie chrześcijaństwa łączyło się z wyrzeczeniem się przez księcia bezpośredniego handlu niewolnikami, jeśli więc takowy handel był prowadzony, to w czasach poprzedzających Mieszka I. Pewnie też z ekonomicznego punktu widzenia stał się mniej opłacalny lub wyschły źródła pozyskiwania niewolników, nie sprzedawało się bowiem chrześcijan. Zresztą dobre ceny uzyskiwano tylko ze sprzedaży młodzieży. Szczególnie cenione były przez muzułmanów dziewice, które osiągały najwyższe ceny. Reszta ludności była osadzana na ziemi jako służebna ludność poddana. To były czasy, gdy było dużo ziemi a mało ludzi i osadzanie mogło być lepszym interesem w dłuższej perspektywie niż jednorazowa sprzedaż niewolnika handlarzowi. Niezależnie jednak od tego, czy książę uczestniczył bezpośrednio w handlu niewolnikami, czy nie, to i tak było to ważne źródło dochodów książęcych. Albowiem, jeżeli nawet sam książę nie prowadził handlu, to dochody skarbu książęcego stanowiły opłaty pobierane od kupców, gdyż ważnym elementem prawa książęcego były regale celne, drogowe, targowe, itp.
 
User is offline  PMMini Profile Post #4

     
arkadiusz bednarczyk
 

IV ranga
****
Grupa: Użytkownik
Postów: 405
Nr użytkownika: 32.229

Arkadiusz Bednarczyk
 
 
post 1/12/2007, 10:28 Quote Post

Hipoteza o tzw. monarchii patrymonialnej w okresie X-XIII w. została wyrażona w nauce historycznej (zob.J. Bardach, Leśnodorski, Historia ustroju i prawa polskiego, Warszawa 1994 i nast. wyd.) stąd ją przyjąłem. To że nie respektowano niejednokrotnie rozporządzeń testamentowych władców czy też wypędzano członków dynastii z kraju wcale nie świadczy, że nie można mówić o monarchii patrymonialnej (następowała jedynie przejściowa utrata własności księcia czy króla). Oczywiście zgadzam się z tym, że w państwie wczesnopiastowskim występowały również elementy publicznoprawne np. wiecu, niemniej jednak koncepcja patrymonialnego charakteru państwa występuje w nauce.
Obok ziemi stanowiącej własność księcia, z której czerpał on określone korzyści, sprawował on także ogólne zwierzchnictwo o charakterze publicznoprawnym nad całym terytorium państwa. Można więc mówić o dwóch formach władztwa monarchy - jedno to władztwo oznaczające własność zwierzchnią nad całym państwem tzw. dominium decretum, a druga forma to władztwo odnoszące się do prywatnych dóbr księcia określane mianem dominum utile. Jednak jeden i drugi typ własności ziemi a więc zwierzchnośc i posiadanie składały się na patrymonialny charakter państwa. Traktowanie państwa jak swojej własności możemy zoobserwować w zachowaniu wielu władców epoki np.: B. Chrobrego,który kazał wypędzić macochę i braci przyrodnich, przekreślając wolę swego ojca, wydzielenie osobnych ziem synom przez księcia Hermana czy podział państwa ks. Bolesława Krzywoustego w 1138 roku. Wskazuje to, że traktowali oni państwo jako prywatną własność, którą dzielili jak im się podobało.
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #5

 
1 Użytkowników czyta ten temat (1 Gości i 0 Anonimowych użytkowników)
0 Zarejestrowanych:


Topic Options
Reply to this topicStart new topic

 

 
Copyright © 2003 - 2023 Historycy.org
historycy@historycy.org, tel: 12 346-54-06

Kolokacja serwera, łącza internetowe:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej