Witaj GOŚCIU ( Zaloguj się | Rejestracja )
 
 
Reply to this topicStart new topicStart Poll

> System feudalny w Polsce
     
Sadalsud
 

Nowicjusz
Grupa: Użytkownik
Postów: 12
Nr użytkownika: 65.001

 
 
post 7/08/2011, 2:20 Quote Post

Na czym polegała oryginalność systemu feudalnego w Polsce? Z tego, co udało mi się wyczytać na Internecie, to nie występował w Polsce w czystej postaci. Ale taka informacja dużo mi nie mówi. Nie pamiętam już dokładnie, ale chyba w podręczniku Bardacha było też o tym wspomniane (ale nie pamiętam, gdzie o tym było, indeks też milczy, a czytać od początku tę cegłę nie jest raczej rozsądne).
Chodzi mi o bardziej praktyczne wyjaśnienie tego zjawiska. Na forum nie znalazłem odpowiedniego tematu, dlatego zakładam nowy. Jeżeli po prostu nie znalazłem informacji, która już na forum, to proszę porządnie mnie wirtualnie trzasnąć za moją nieporadność i podać link do tematu.

Ten post był edytowany przez Sadalsud: 7/08/2011, 2:21
 
User is offline  PMMini Profile Post #1

     
salvusek
 

VIII ranga
********
Grupa: Użytkownik
Postów: 3.236
Nr użytkownika: 44.999

 
 
post 8/08/2011, 16:29 Quote Post

CODE
ale chyba w podręczniku Bardacha było też o tym wspomniane (ale nie pamiętam, gdzie o tym było, indeks też milczy, a czytać od początku tę cegłę nie jest raczej rozsądne).

Nie wiem gdzie Bardach mógł o tym pisać, ale z pewnością chodzi oto, że tak naprawdę system lenny w Polsce, zasadniczo był bardzo słabo rozwinięty, a w zasadzie nie istniał. System lenny szeroko stosowano tylko na Śląsku i Pomorzu ze względu na momentami terytorialną przynależność do zachodu. Książęta tamże, nadawali ziemie głównie rycerzom napływającym z zachodu, przejmując z Niemiec wykstałcone formy stosunku lennego. Zaś podstatową formą własności feudalnej w Polsce była bezwarunkowa własność dziedziczna zwana własnością alodialną. Dodatkowo obciążona była- jeśli idzie o świeckich panów, obowiązkiem służby wojskowej. Szerokie zastosowanie właśności alodialnej wyróżniało polski feudalizm na tle Europy. Jednakże z tezą, że nie wsytępował w czystej postaci się nie zgadzam. Wsytępował ale w innym charaterze. Feudalizm angielski też znacząca się różnił od francuskiego. Feudalizm w Polsce również wykształcił charakterstyczne elementy wyróżniające go na tle innych i pozostaje feudalizmem.

 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #2

     
Sadalsud
 

Nowicjusz
Grupa: Użytkownik
Postów: 12
Nr użytkownika: 65.001

 
 
post 9/08/2011, 9:24 Quote Post

Sam właśnie nie wiem, całkiem możliwe, że po porostu gdzieś to usłyszałem i mylnie uznałem, że przeczytałem o tym w "Historii ustroju i prawa polskiego" Bardacha.

Wielkie dzięki za pomoc.

 
User is offline  PMMini Profile Post #3

     
jdel
 

VI ranga
******
Grupa: Użytkownik
Postów: 1.420
Nr użytkownika: 18.464

jacek d.
Zawód: prawnik
 
 
post 13/01/2013, 0:06 Quote Post

QUOTE(Sadalsud @ 7/08/2011, 3:20)
Na czym polegała oryginalność systemu feudalnego w Polsce? Z tego, co udało mi się wyczytać na Internecie, to nie występował w Polsce w czystej postaci. Ale taka informacja dużo mi nie mówi. Nie pamiętam już dokładnie, ale chyba w podręczniku Bardacha było też o tym wspomniane (ale nie pamiętam, gdzie o tym było, indeks też milczy, a czytać od początku tę cegłę nie jest raczej rozsądne).
*


Bardach widział specyfikę polskiego feudalizmu w trzech elementach (cytaty z „Historii państwa i prawa Polski” Tom I - Do połowy XV wieku. Wyd. czwarte PWN z 1973 r.):

1. Własność alodialna (od XIII w.): „Podstawową jednak formą feudalnej własności ziemi w Polsce w XIII i następnych stuleciach była bezwarunkowa własność dziedziczna, obciążona, jeżeli chodzi o świeckich feudałów, obowiązkiem służby wojskowej. Panowanie tej formy własności zwanej alodialną stanowiło swoistą cechę polskich stosunków feudalnych.” (str. 177) .

2. Brak hierarchii wasalnej, czyli tzw. drabiny feudalnej: „Istnienie licznej warstwy rycerstwa nie mającego nad sobą seniora poza monarchą stanowiło specyfikę stosunków polskich.” (str. 225).

3. W czasach monarchii stanowej - zaliczenie w szeregi szlachty tzw. gołoty. „Do stanu rycerskiego (szlacheckiego) w Polsce należeli zatem ni tylko feudałowie, ale też rycerstwo służebne i sporo drobnych właścicieli nie posiadających poddanych a zobowiązanych do konnej służby wojskowej i zorganizowanej w rody rycerskie. Istnienie tej ostatniej grupy, licznej zwłaszcza na Mazowszu, było podstawą liczebności szlachty polskiej i stanowiło jej swoistą cechę w porównaniu ze szlachtą innych państw, w których przywileje szlacheckie objęły w zasadzie wyłącznie feudałów.” (str. 228).

O ile tezy 2 i 3 nie podlegają dyskusji, o tyle teza 1 w świetle nowszych badań wydaje się nieaktualna. Susan Reynolds („Lenna i wasale. Reinterpretacja średniowiecznych źródeł..” wyd. polskie: Kęty 2011) wykazała, że własność alodialna była powszechna w Europie Zachodniej przed XII w. i później, a nazywanie majątków ziemskich w źródłach od XIII w. „lennem” to kwestia wyłącznie terminologiczna. S.Reynolds pisze: „Zwiększenie się liczby majątków zaliczanych do kategorii własności lennej spowodowane było …. ze względu na fakt, że słowa tego zaczęto powszechnie używać jako nazwy określającej własność szlachetnie urodzonych. Termin ten stosowano nawet w odniesieniu do majątków należących do tych szlachetnie urodzonych, którzy nigdy nie dokonali formalnej konwersji pełnej własności na własność lenną.” („Lenna i wasale”, str. 1025).

Jeżeli lenno, beneficjum czy jakkolwiek inaczej nazywany w źródłach majątek rycerski był objęty prawem dziedziczenia (iure haereditario), to władcy (seniorowi) przysługiwała tylko rewersja i ewikcja. Tak też było w Polsce, gdzie rewersja (kaduk, puścizna) i ewikcja (sądowa konfiskata karna) były uprawnieniami prawa książęcego (królewskiego). Z prawem rewersji (prawem kaduka) szlachta walczyła do XVI w. Swobodne dysponowanie kadukiem przez króla zostało ograniczone dopiero konstytucjami sejmowymi z czasów Zygmunta Augusta. Trochę wcześniej zaprzestano ewikcji, ostanie konfiskaty ziemi szlacheckiej miały miejsce bodaj za Jana Olbrachta, jako kara za niestawienie się na wyprawę mołdawską.

Ten post był edytowany przez jdel: 13/01/2013, 1:17
 
User is offline  PMMini Profile Post #4

 
1 Użytkowników czyta ten temat (1 Gości i 0 Anonimowych użytkowników)
0 Zarejestrowanych:


Topic Options
Reply to this topicStart new topic

 

 
Copyright © 2003 - 2023 Historycy.org
historycy@historycy.org, tel: 12 346-54-06

Kolokacja serwera, łącza internetowe:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej