Witaj GOŚCIU ( Zaloguj się | Rejestracja )
 
Zdarzenia kalendarza
1776: Adam Smith: Bogactwo narodow (Publiczne wydarzenie)
Net_Skater
Data wydarzenia: 9 Marzec 2019 (Zdarzenie jednodniowe)

Grupa: Supermoderator
Postów: 4.753
Dołączył: 26/10/2004, 17:13
Adam Smith /ˈædəm ˈsmɪs/ (ur. 16 czerwca 1723 w Kirkcaldy, zm. 17 lipca 1790 w Edynburgu) – szkocki myśliciel i filozof, autor Badań nad naturą i przyczynami bogactwa narodów (1776), które były jedną z pierwszych prób usystematyzowania wiedzy na temat historii rozwoju przemysłu i handlu w Europie.
Dokonania Smitha były podstawą do wyodrębnienia przez Davida Ricarda ekonomii jako osobnej dziedziny nauki. Jego prace są jednymi z najbardziej znanych i cenionych opracowań na temat gospodarki rynkowej, kapitalizmu i liberalizmu.
Smith był myślicielem o wszechstronnych zainteresowaniach i należał do najbardziej wykształconych Brytyjczyków XVIII wieku[potrzebny przypis]. Przez trzynaście lat wykładał na University of Glasgow przedmiot „filozofia moralna” (ang. moral philosophy). Adam Smith publikował prace z filozofii moralnej, czyli teorii ludzkiego działania w ramach społeczeństwa, a także eseje z historii literatury, historii nauki, retoryki, estetyki i krytyki literackiej.
Badania nad naturą i przyczynami bogactwa narodów (ang. An Inquiry into the Nature and Causes of the Wealth of Nations; w powszechnym użyciu jest również skrócona nazwa Bogactwo narodów) – monografia szkockiego myśliciela i ekonomisty Adama Smitha wydana w 1776 (wydanie polskie 1954). Bogactwo narodów jest uważane za pierwszą próbę naukowej analizy zjawisk ekonomicznych, a data jego wydania jest umownie przyjmowana za datę narodzin współczesnej ekonomii.
Książka jest też pierwszym uporządkowanym zbiorem argumentów na rzecz wolnego rynku. Poglądy w niej zaprezentowane stworzyły fundamenty liberalizmu gospodarczego i stanowią do dziś ważny punkt odniesienia współczesnych teorii ekonomicznych.
Smith opisał w Bogactwie narodów działanie niewidzialnej ręki rynku.
Wybrane tezy:
Państwo („panujący”) powinien spełniać trzy główne zadania: ochrona przed przemocą i inwazją innych państw, ochrona każdego obywatela przed „niesprawiedliwością lub uciskiem” (w oryginale opression) ze strony innych obywateli, czyli obowiązek utrzymania wymiaru sprawiedliwości oraz obowiązek budowy i utrzymania infrastruktury oraz instytucji publicznej.
Publiczne instytucje naukowe i edukacyjne są niezbędne z kilku powodów. Po pierwsze, edukacja prywatna odpowiada na istniejący popyt. W związku z tym ma charakter ściśle użytkowy i nie jest w stanie utrzymać aparatu służącego ogólnym badaniom naukowym (badania podstawowe we współczesnym znaczeniu). Po drugie, instytucje publiczne mogą stosunkowo najmniejszym kosztem zapewnić wyposażenie jak największej liczby obywateli w wiedzę na pewnym minimalnym poziomie. Oba działania mają szereg korzyści dla całego społeczeństwa.
Adam Smith uważał, że płaca powinna być sprawiedliwa, nazywa ją nawet „hojną”, a pracownik powinien zarabiać tyle, by móc utrzymać siebie, żonę i dwójkę dzieci. Z przekąsem stwierdza, że w kraju, w którym żyje, istnieje wiele ustaw przeciwko podnoszeniu płac, ale jakoś dziwnym trafem nie ma takich, które utrudniałyby ich obniżanie. To pracodawca ma zdecydowanie więcej narzędzi, by ściągnąć wysokość pensji płaconej pracownikom do poziomu, jaki mu odpowiada, niż pracownicy, by walczyć o satysfakcjonujące ich sumy. Jest to więc z jednej strony apel do przedsiębiorców, by godziwie wynagradzali zatrudnionych, z drugiej strony można to także odczytać jako wskazanie, że państwo może w pewnym zakresie być arbitrem w relacjach między tymi dwoma stronami stosunku pracy.
Trudno człowieka o takich poglądach nazywać prokapitalistycznym propagandystą, jak chciałby go widzieć Karol Marks, a za nim liczne pokolenia socjalistów, którzy w ten sposób ułatwiają sobie walkę z niewygodnym przeciwnikiem. Smith uważał ekonomię za dziedzinę filozofii moralnej, i jeśli tak spojrzymy na jego pracę, zupełnie inaczej będziemy patrzeć także na jego liberalne gospodarczo poglądy. Współczesna lektura „Bogactwa narodów” może pokazać nam, że przywiązanie do wolności powinno wiązać się z rozwagą, odpowiedzialnością i sprawiedliwością.
Urodziny
 
Copyright © 2003 - 2023 Historycy.org
historycy@historycy.org, tel: 12 346-54-06

Kolokacja serwera, łącza internetowe:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej