| |
|
|
 Ceny i zarobki w czasach Księstwa Warszawskiego, i Królestwa Polskiego do roku 1830.
| |
|
|
|
Urarrtu
|
| |
|
| Nowicjusz |
|
|
|
| Grupa: Użytkownik |
|
| Postów: 5 |
|
| Nr użytkownika: 108.083 |
|
|
|
Michal Augustyn |
|
Zawód: nauczyciel |
|
|
| |
|
Szanowni Użytkownicy,
czy ktoś z was posiada informacje o cenach i zarobkach w okresie istnienia Księstwa Warszawskiego i Królestwa Kongresowego.
Interesują mnie praktycznie każde informacje.
Ten post był edytowany przez Urarrtu: 8/02/2022, 22:51
|
| |
|
|
| |
|
|
|
Urarrtu
|
| |
|
| Nowicjusz |
|
|
|
| Grupa: Użytkownik |
|
| Postów: 5 |
|
| Nr użytkownika: 108.083 |
|
|
|
Michal Augustyn |
|
Zawód: nauczyciel |
|
|
| |
|
Wiem, że za czasów Stefana Batorego jednowioskowy szlachcic zarabiał około 180 zł rocznie. Zdaję sobie sprawę, że nie ma nawet co porównywać tych dochodów, bo to zupełnie inna złotówka.
|
| |
|
|
| |
|
|
|
Urarrtu
|
| |
|
| Nowicjusz |
|
|
|
| Grupa: Użytkownik |
|
| Postów: 5 |
|
| Nr użytkownika: 108.083 |
|
|
|
Michal Augustyn |
|
Zawód: nauczyciel |
|
|
| |
|
Widzę, że się nieprecyzyjnie wyraziłem, a chodziło mi o zarobki, ceny, ale do roku 1830. Dla drugiej połowy XIX wieku rzeczywiście jest ogrom informacji.
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
Gdzieś mi się obiło o uszy, ze pensja podporucznika w armii Królestwa Polskiego to 2000 złp rocznie.
Etaty armii w czasach Sejmu Czteroletniego są w Volumina Legum - tom IX, bodajże koło s. 117. A płace z lat 90. XVIII są raczej zbliżone do tego, co było 20-30 lat później.
Z tego samego okresu: korzec żyta 12 - 12,5 złp; korzec pszenicy - 15,5 - 18 złp. 1 złp miał pozwolić na zakup 7 kg chleba, 0,5 kg mięsa, 0,25 kg masła, 30 jaj, litr wódki. Dzienna płaca robotnika niewykwalifikowanego: 0,5-1 złp, robotnika wykwalifikowanego (murarza i cieśli) - 1 - 2 złp.
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
Pozwoliłem sobie przedstawić stawki żołdu armii Księstwa Warszawskiego, tak by można zapoznać się ze stawkami dziennymi żołdu żołnierzy w poszczególnych korpusach osobowych. Dane pochodzą z Bronisław Gembarzewski - "Wojsko Polskie - Armia Księstwa Warszawskiego 1807-1814". Wyniki przedstawiam w załączniku programu Excel. Dane podane przez Gembarzewskiego dla oficerów sztabu generalnego budzą pewne wątpliwości, nie da się z nich wyliczyć stawek dziennych. Prawdopodobnie dochodzą tam jakieś dodatki jak furaż lub zakwaterowanie.
Co do armii Królestwa Polskiego żołd w dużej mierze nie uległ zmianie. Wacław Tokarz w Armia Królestwa Polskiego (1815-1930) podaje następujące zmiany odnośnie żołdu żołnierzy:
- żołnierze stacjonujący w Warszawie mieli otrzymywać 1,5 grosza dziennie więcej w stosunku do żołnierzy pułków prowincjonalnych;
- generał dywizji zmniejszono roczny żołd z 27230 zł do 20400 zł;
- generał brygady zmniejszono roczny żołd z 18000 zł do 15000 zł;
- pułkownik piechoty zmniejszono roczny żołd z 9417 zł do 7800 zł;
- pułkownik jazdy zmniejszono roczny żołd z 9842 zł do 8100 zł;
- porucznik piechoty zmniejszono roczny żołd z 1895 zł do 1800 zł;
- starszy sierżant gwardii żołd roczny 455 zł, w piechocie liniowej 438 zł;
- sierżant gwardii żołd roczny 401 zł, w piechocie liniowej 389 zł 10 gr;
- kapral gwardii rocznie 316 zł, w piechocie liniowej 304 zł 5 gr;
- żołnierz gwardii rocznie 194 zł 20 gr - czyli 16 gr dziennie;
Oczywiście dane przez Tokarza są mocno uogólnione.
Załączony/e plik/i
Wojsko_1810.xls ( 60.02k )
Liczba pobrań: 56
|
| |
|
|
| |
|
|
|
Urarrtu
|
| |
|
| Nowicjusz |
|
|
|
| Grupa: Użytkownik |
|
| Postów: 5 |
|
| Nr użytkownika: 108.083 |
|
|
|
Michal Augustyn |
|
Zawód: nauczyciel |
|
|
| |
|
Bardzo dziękuję.
Czyli żołd prostego żołnierza był wyjątkowo niski.
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
QUOTE(Urarrtu @ 14/02/2022, 9:35) Widzę, że się nieprecyzyjnie wyraziłem, a chodziło mi o zarobki, ceny, ale do roku 1830. Dla drugiej połowy XIX wieku rzeczywiście jest ogrom informacji.
Podejrzewam, że postawienie granicy dla cen i zarobków na roku 1830 może prowadzić do wypaczenia danych. Proponowałbym przemyśleć raczej pod kątem: przed Druckim-Lubeckim i jego reformami, i po; czyli jako granicę połowę lat 20-tych XIX wieku.
|
| |
|
|
| |
|
|
|
Barin
|
| |
|
| I ranga |
|
 |
|
| Grupa: Użytkownik |
|
| Postów: 45 |
|
| Nr użytkownika: 98.414 |
|
|
|
Marcin Bar |
|
Zawód: przewodnik |
|
|
| |
|
QUOTE(Sarissoforoj @ 14/02/2022, 11:08) Pozwoliłem sobie przetworzyć stawki żołdu armii Księstwa Warszawskiego, tak by można zapoznać się ze stawkami dziennymi żołdu żołnierzy w poszczególnych korpusach osobowych. Dane pochodzą z Bronisław Gembarzewski - "Wojsko Polskie - Armia Księstwa Warszawskiego 1807-1814".
Może Cię w tej sytuacji zainteresować taka pozycja:
W. Namysłowski, Milicya Wolnego Miasta Krakowa 1815-1846, Kraków {nie wiem jaki podać rok wydania, gdyż na stronie tytułowej jest 1913, a na okładce 1914}
Na ss. 43 - 48 jest trochę informacji finansowych z początkowego okresu istnienia formacji, w tym tabelka z żołdem z 1816 r. Trafiają się tam drobne ciekawostki, jak np. zakup 15 siekier w cenie 5 złp/szt.
Na ss. 96 - 99 są dane finansowe z ostatnich lat istnienia formacji, w tym tabelka z żołdem.
Na s. 106 jest żołd weteranów milicji.
Ciekawy materiał, można np. porównać z danymi Gembarzewskiego.
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
W pracy Henryka Eile - Administracja w wojsku Księstwa Warszawskiego - Warszawa 1926 można znaleźć kilka interesujących faktów.
Ceny asortymentów spożywczych:
- funt mięsa wołowego - 9 gr.
- funt mięsa cielęcego - 13 gr.
- funt mięsa krowiego - 6 gr.
- funt chleba żytniego - 6 gr.
- funt i 11 łutów chleba razowego - 6 gr.
- mały pączek z konfiturami - 6 gr.
A z literatury
- Tom pism Śniadeckiego - 10 zł.
- pięcioaktowa komedia Niemcewicza - 4 zł.
Żołd żołnierzom (szeregowym) i podoficerom wypłacano z góry co 5 dni.
Żołd oficerom wypłacano z dołu (na koniec miesiąca) - na końcu miesiąca.
Szeregowi i podoficerowie przebywający w szpitalu otrzymywali połowę żołdu, reszta szła na jego utrzymanie w szpitalu. Żołd otrzymywał po powrocie ze szpitala.
Szeregowy i podoficer urlopowany otrzymywał połowę żołdu. Oczywiście po powrocie z urlopu. Urlop prawdopodobnie miał inne znaczenie niż obecnie. Żołnierz urlopowany mógł (a właściwie musiał) prawdopodobnie podejmować pracę.
Te rygorystyczne przepisy finansowe wobec podoficerów i szeregowych związane były z licznymi dezercjami, pomimo ostrych kar z tym związanych.
Dziękuję koledze Barin za ciekawe polecenie pozycji książkowej.
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
Marcin Trąbski w Armia Wielkiego Księcia Konstantego przedstawił cennik produktów żywnościowych w przypisie powołując się na Gazetę Warszawską dodatku nr 21 z 11 marca 1820 roku, oraz nr 208 z 4 sierpnia 1827 roku.:
Według przepisów obowiązujących w armii Królestwa Polskiego żołnierze powinni się wyżywić z otrzymanych pieniędzy. Początkowo wypłacano szeregowym połowę żołdu, a za resztę pieniędzy władze cywilne miały dostarczyć: chleb lub mąkę, kaszę oraz mięso, wódkę i sól (ostatnie trzy produkty miały być dostarczane „w naturze lub gotowych pieniądzach”) 288. Następnie jednak zakup oraz dystrybucję żywności przejęły dowództwa jednostek, które potrącały żołnierzom połowę żołdu. Podstawą żołnierskiego posiłku był ciemny żytni chleb (zwany brykałą), krupnik i sztuka gotowanego wołowego lub baraniego mięsa. Przepisowa dzienna racja obejmowała: 1,5 funta żytniego chleba lub 24 łuty sucharów pszennych, ewentualnie 1 funt sucharów żytnich, pół funta mięsa, 1 kwaterkę leguminy (czyli jarzyn) oraz 1 uncję soli i raz w tygodniu pół kwaterki wódki. Produkty te były pobierane, pod kontrolą kwatermistrza, przez dowódców kompani, szwadronów lub baterii z magazynu jednostki i rozdzielane pomiędzy żołnierzy. Jeżeli w garnizonie nie było wspólnej kuchni, żołnierze organizowali się w tzw. spółki vel menaże – razem dokupowali potrzebne im produkty i sporządzali z nich potrawy.
W tym miejscu warto dodać, że w Warszawie ponad 3-funtowy bochenek żytniego chleba kosztował 12 gr, taki sam razowego 6 gr, funt dobrego mięsa wołowego 8 gr, funt wędzonej słoniny 19 gr, a kwarta pośledniego „szlacheckiego” piwa 1,5 gr. Z produktów bardziej luksusowych: bułka „Montowa” z mąki pszenicznej marymonckiej („pięknej”) o wadze 8 łutów kosztowała 3 gr, za chleb z takiej samej mąki, „podługowaty” o wadze 2 funtów i 12 łutów, trzeba było zapłacić 12 gr, za pieczeń z polędwicy wołowej 2 złp i 20 gr, a za kwartę dobrego piwa, dubeltowego lub marcowego, od 5 do 6 gr
W tym samym dziele Marcina Trąbskiego cytat o wielkości żołdu zwykłych żołnierzy :
Żołnierze otrzymywali w zamian za służbę żołd, który był im wypłacany co dziesięć dni 284. Strzelec konny gwardii pobierał dzienny żołd w wysokości 17 gr (rocznie 206 złp i 25 gr), grenadier pułku gwardii i żołnierz piechoty lub kawalerii liniowej garnizonu stołecznego otrzymywali po 16 gr dziennie (rocznie 194 złp i 20 gr), a żołnierz piechoty i kawalerii liniowej na prowincji 15 gr (rocznie 182 złp i 15 gr). Z kolei kanonier artylerii konnej gwardii otrzymywał w ciągu roku 243 zł i 10 gr, kanonier artylerii pieszej 1 kl. – 231 złp i 15 gr, kanonier 2 kl. – 219 złp, a kanonier artylerii konnej – 231 złp i 5 gr. Natomiast miner lub saper 1 kl. otrzymywał rocznie 243 złp i 10 gr, a saper 2 kl. – 231 złp i 5 gr. Wyższy żołd żołnierzy oddziałów gwardii wynikał z ich uprzywilejowania w stosunku do żołnierzy liniowych, a 1 gr więcej dla żołnierza liniowego w garnizonie warszawskim wiązał się z wyższymi kosztami wyżywienia w stolicy niż na prowincji. Od 1816 r. każdy żołnierz otrzymywał też dodatek do żołdu w wysokości 0,5 gr dziennie jako wynagrodzenie podatku konsumpcyjnego od mięsa. Poza tym widać, że żołd uzależniony był od stopnia trudności służby – więcej otrzymywali artylerzyści konni od pieszych, a spośród żołnierzy liniowych najwyższy żołd mieli minerzy i saperzy
|
| |
|
|
2 Użytkowników czyta ten temat (2 Gości i 0 Anonimowych użytkowników)
0 Zarejestrowanych:
Śledź ten temat
Dostarczaj powiadomienie na email, gdy w tym temacie dodano odpowiedź, a ty nie jesteś online na forum.
Subskrybuj to forum
Dostarczaj powiadomienie na email, gdy w tym forum tworzony jest nowy temat, a ty nie jesteś online na forum.
Ściągnij / Wydrukuj ten temat
Pobierz ten temat w innym formacie lub zobacz wersję 'do druku'.
|
|
|
|
|
8/02/2022, 22:26
