| |
|
|
 Współcześni najemnicy
| |
|
|
|
|
Najemnictwo, zdecydowanie jedna z najstarszych profesji świata, przeżywa w ostatnich latach prawdziwy renesans.
Choć wydawałoby się iż powstanie armii narodowych położy kres tego typu działalności, zawód najemnika przetrwał trudne czasy. W ostatnich dekadach jego prawdziwą ostoją były toczące się na odległych kontynentach krwawe wojny domowe. Najemnicy byli licznie obecni m. in. podczas konfliktów w Beninie, Biafrze i Katandze. Walczyli dla każdego kto zapłaci: rządów, rebeliantów, firm, czasem na własny rachunek. Zdobywali ogromne wpływy i posuwali się nawet do obalania swych pracodawców. Najsłynniejszym kondotierem ostatnich lat był Gilbert Bourgeaud, znany bardziej pod imionami Bob Denard oraz Said Mustapha Mahdjoub, który szczególnie "upodobał" sobie Komory, obalając tamtejsze rządy i prezydentów jakby zmieniał rękawiczki.
To co jednak stało się w ostatnich latach, przerosło wszystko to co widzieliśmy wcześniej. Lata 90-te zobaczyły wzrost najemniczych korporacji, takie jak słynne nieistniejące już południowoafrykańskie Executive Outcomes oraz największa dziś tego rodzaju firma - amerykańska Blackwater Worldwide. Firmy te, nazywane oficjalnie prywatnymi przedsiębiorstwami wojskowymi (private military companies - PMCs) to zupełnie nowa jakość. O ile wcześniej najemnicy byli wolnymi strzelcami, skrzykiwanymi od potrzeby "wolnymi elektronami", PMCs to prawdziwe prywatne armie dysponujące własnym lotnictwem, ciężką bronią i ośrodkami szkoleniowymi. Dysponują fantastyczną sprawnością bojową, gdyż ich personel w znacznej mierze składa się z weteranów, którzy nie potrafili znaleźć sobie zajęcia w cywilnym życiu.
PMCs do szerokiej świadomości wdarły się w 2004 roku. W zamachu w irackiej Faludży zginęło czterech pracowników Blackwater Worldwide, a ich zmasakrowane ciała zawisły na moście na Eufracie. Wtedy dopiero opinia publiczna dowiedziała się szczegółów o skali zaangażowania najemniczych korporacji w konflikt iracki. Okazało się, iż są tam one obecne i to bardzo licznie. Nikt tak naprawdę nie wie ilu najemników służy w Iraku, choć niektóre szacunki mówią o liczbie zbliżonej do żołnierzy armii regularnej. Nikt też do końca nie wie, ile pieniędzy rząd amerykański wydał na kontrakty z prywaciarzami. Trzeba przyznać, że wysługiwanie się "podwykonawcami" jest dla ekipy prezydenta Busha ze wszech miar korzystne. Po pierwsze, pozwala na zmniejszanie liczby trzymanych tam żołnierzy, co pozwala propagandowo wskazywać iż sytuacja się normalizuje. Po drugie, PMCs jako prywatne firmy same ustalają swoje wydatki, przez co nie dotyczą ich przepisy o jawności finansów publicznych. Nikt więc nie wie, co one kupują i czym walczą ich pracownicy. Po trzecie, ponoszone przez nie straty nie są wliczane do ofiar oficjalnie poniesionych przez stronę amerykańską. Wreszcie po czwarte, prywatnych korporacji nie dotyczy prawo wojskowe, przez co są niezwiązane zarówno konwencjami jak i amerykańskim prawem wewnętrznym regulującym działania wojskowe prowadzone przez armię. Wyszło to w szczególności na jaw we wrześniu 2007 roku, gdy w niejasnych okolicznościach pracownicy Blackwater otworzyli ogień do irackich cywili, zabijając 17 z nich. Dopiero w ostatnich dniach firma zdecydowała się wydać swoich ludzi rządowi amerykańskiemu, który do działania zmusiły protesty strony irackiej. Ponadto, nie są tajemnicą powiązania Blackwater z partią republikańską.
Wydaje się, że w przyszłości prywatne przedsiębiorstwa wojskowe będą dalej zyskiwać na znaczeniu. Wiele krajów odchodzi od armii poborowych, zastępując je służbą ochotniczą. Jednakże zazwyczaj armie zawodowe cierpią na chroniczny brak rekrutów. Dotyczy to zwłaszcza armii amerykańskiej, której braki kadrowe są bardzo wysokie a w ostatnich latach jeszcze wzrosły. Służba wojskowa stała się bowiem niepopularna, czemu po prawdzie nie ma się czego dziwić. Miejmy tylko nadzieję, iż nie będziemy w przyszłości placem zabaw dla kolejnych Bobów Denardów.
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
Czasem trudno jest rozróżnić normalną firmę ochroniarską (która np. ochrania bogaczy czy instalacje naftowe w niebezpiecznych regionach) od prywatnej firmy wojskowej (typu Blackwater), która faktycznie uczestniczy w działaniach wojskowych (również ofensywnych).
QUOTE Wreszcie po czwarte, prywatnych korporacji nie dotyczy prawo wojskowe, przez co są niezwiązane zarówno konwencjami jak i amerykańskim prawem wewnętrznym regulującym działania wojskowe prowadzone przez armię. Wyszło to w szczególności na jaw we wrześniu 2007 roku, gdy w niejasnych okolicznościach pracownicy Blackwater otworzyli ogień do irackich cywili, zabijając 17 z nich.
To dla nich gorsza sytuacja gdyż w teorii powinno ich obowiązywać zwykłe prawo cywilne i kryminalne które zazwyczaj jest bardziej restrykcyjne. Nie można się zasłonić militarną koniecznością (np. musieliśmy przeprowadzać naloty dywanowe normandzkich miast aby zablokować ruchy Niemców), istnieją poważne ograniczenia w możliwości użycia broni (zwłaszcza pewnych jej rodzajów), nie ma umów przewidujących wyłączenie ich członków z jurysdykcji sądów państw w których prowadzą działalność.
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
QUOTE(Kon-dzia @ 7/12/2008, 15:58) To dla nich gorsza sytuacja gdyż w teorii powinno ich obowiązywać zwykłe prawo cywilne i kryminalne które zazwyczaj jest bardziej restrykcyjne.
Ze wskazaniem niestety na to "powinno", gdyż realia są zgoła inne. Faktem jest iż np. słabe rządy iracki czy afgański nie są w stanie wyegzekwować przestrzegania przez PMCs miejscowego porządku prawnego. Wszystko więc zależy od Amerykanów, a ci chcą zachować z podwykonawcami dobre stosunki. Bo jeśli ci zerwą współpracę (a mogą sobie pozwolić, bo klientów im raczej nie zabraknie), na miejsce trzeba będzie wysłać jeszcze więcej żołnierzy, ze wszystkimi tego politycznymi konsekwencjami.
Wprawdzie rząd USA zmusił w końcu Blackwater do wydania pracowników podejrzanych o strzelanie do cywili, jednak to jest sytuacja skrajna. Bohater innego incydentu, podejrzany o zastrzelenie po pijaku ochroniarza wiceprezydenta Iraku żyje sobie spokojnie przez nikogo nie niepokojony.
http://www.nytimes.com/2007/10/04/world/mi...or.html?_r=1&hp
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
Nie to żebym się tam wybierał, ale jeśli ktoś " z ulicy" bez doświadczenia wojskowego chciałby spróbować się jako najemnik to czy miałby szansę ? Czy taka firma przygarnęłaby ochotnika i wyszkoliła ? Gdyby była taka możliwość, to zapewne wielu ludzi bez większych perspektyw życiowych, a także desperatów czy szukających przygód by się tam zgłaszało...
A tak swoją drogą to uważam, że to że coraz więcej najemników walczy podczas wojen to akurat dobrze. Lepiej aby ginęli ochotnicy czy najemnicy niż osoby z rozkazu wcielone do armii i wysłane na wojnę.
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
QUOTE(Cartaphilus @ 9/12/2008, 14:16) Nie to żebym się tam wybierał, ale jeśli ktoś " z ulicy" bez doświadczenia wojskowego chciałby spróbować się jako najemnik to czy miałby szansę ? Czy taka firma przygarnęłaby ochotnika i wyszkoliła ? Gdyby była taka możliwość, to zapewne wielu ludzi bez większych perspektyw życiowych, a także desperatów czy szukających przygód by się tam zgłaszało...
Trudno powiedzieć. Choć przypuszczam iż chętnych z wojskową przeszłością im nie brakuje.
QUOTE(Cartaphilus @ 9/12/2008, 14:16) A tak swoją drogą to uważam, że to że coraz więcej najemników walczy podczas wojen to akurat dobrze. Lepiej aby ginęli ochotnicy czy najemnicy niż osoby z rozkazu wcielone do armii i wysłane na wojnę.
Rzeczywiście, lepiej żeby walczyli ci, którzy z własnej nieprzymuszonej woli godzą się na ryzyko. Tym niemniej najemnictwo niesie ze sobą poważne niebezpieczeństwo. Najemnicy w przeciwieństwie do zwykłych armii nie są związani z państwem więzami lojalności. System wysługiwania się najemnikami działa sprawnie tak długo jak długo ich pracodawca jest silnym i sprawnie działającym państwem. Im bowiem państwo jest słabsze, tym bardziej rośnie prawdopodobieństwo iż będący na jego żołdzie najemnicy sami zdobędą w nim wpływy i władzę. Smutny los państw afrykańskich pokazuje iż kondotierstwo może równie dobrze wrócić i do Europy.
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
Rzeczywiście, lepiej żeby walczyli ci, którzy z własnej nieprzymuszonej woli godzą się na ryzyko. Tym niemniej najemnictwo niesie ze sobą poważne niebezpieczeństwo. Najemnicy w przeciwieństwie do zwykłych armii nie są związani z państwem więzami lojalności. System wysługiwania się najemnikami działa sprawnie tak długo jak długo ich pracodawca jest silnym i sprawnie działającym państwem. Im bowiem państwo jest słabsze, tym bardziej rośnie prawdopodobieństwo iż będący na jego żołdzie najemnicy sami zdobędą w nim wpływy i władzę. Smutny los państw afrykańskich pokazuje iż kondotierstwo może równie dobrze wrócić i do Europy.
[/quote]
Zgodzę się z Tobą Yarovicie. Przydałoby się dobrze pomyślane prawo międzynarodowe dotyczące najemników. Chcociaż zapewne w praktyce byłyby kłopoty z jego przestrzeganiem.
Najemnicy (ponoć drugi najstarszy zawód świata ) od zawsze potrafili sprawiać kłopoty w razie braku pieniędzy ich mocodawcy np. bunt najemników w państwie Kartagina po drugiej wojnie punickiej.
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
QUOTE(yarovit @ 7/12/2008, 14:14) Wprawdzie rząd USA zmusił w końcu Blackwater do wydania pracowników podejrzanych o strzelanie do cywili, jednak to jest sytuacja skrajna. Bohater innego incydentu, podejrzany o zastrzelenie po pijaku ochroniarza wiceprezydenta Iraku żyje sobie spokojnie przez nikogo nie niepokojony.
Rząd Stanów Zjednoczonych oraz armia zaangażowały się również w blokowanie śledztwa w sprawie gwałtu i mordu na żołnierzu (dziewczynie) popełnionych w Iraku przez najemników. To dość odrażający sposób traktowania własnych żołnierzy.
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
QUOTE(Cartaphilus @ 10/12/2008, 13:08) Zgodzę się z Tobą Yarovicie. Przydałoby się dobrze pomyślane prawo międzynarodowe dotyczące najemników. Chcociaż zapewne w praktyce byłyby kłopoty z jego przestrzeganiem.
Och, ależ prawo międzynarodowe zakazujące najemnictwa już jest.
http://www2.ohchr.org/english/law/mercenaries.htm
Tyle, że tą konwencję ratyfikowała znikoma liczba państw. Zbyt wiele rządów chce mieć wolną rękę w najmowaniu prywaciarzy.
QUOTE(Cartaphilus @ 10/12/2008, 13:08) Najemnicy (ponoć drugi najstarszy zawód świata ) od zawsze potrafili sprawiać kłopoty w razie braku pieniędzy ich mocodawcy np. bunt najemników w państwie Kartagina po drugiej wojnie punickiej.
Tyle, że to nie raczej kłopoty z płacą decydują o niebezpieczeństwie ze strony najemników. Bardziej liczą się tu stabilność i siła najmującego ich rządu. Cóż bowiem powstrzyma najemników od obalenia pracodawcy i zastąpienia go marionetką, jeśli tylko stwierdzą iż może się to powieść?
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
http://www.altair.com.pl/start-2210
Trochę informacji nt.
Najgorsze jest to, że takie firmy mają pozwolenie na używanie karabinów maszynowych M-240, karabinków szturmowych M-4 i karabinów snajperskich SR-25 oraz o zgrozo granatniki M-203...Jeszcze im tylko M777 i MLRS-ów brakuje...
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
QUOTE Trochę informacji nt.
Najgorsze jest to, że takie firmy mają pozwolenie na używanie karabinów maszynowych M-240, karabinków szturmowych M-4 i karabinów snajperskich SR-25 oraz o zgrozo granatniki M-203...Jeszcze im tylko M777 i MLRS-ów brakuje...
Nie bądź naiwny....zapewniam, że używają wszystkiego, co jest konieczne...
Pozwolenie..???? hi, hi..te "firmy", a raczej armie rozlicza się z efektu, a nie liczby wystrzelonej amunicji.
Słyszałeś kiedyś, aby na polach naftowych np. w delcie rzeki Kongo ktoś sprawdzał, czym sie bronią przed rebeliantami..????
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
IIRC t w Iraku używają m.in. śmigłowców OH-6 albo ich mutacji do działąń specjalnych... nie szdziwiłbym się użyciem UH-1, może UH-60, a w Afryce to także wynajmowane od Ukraińców i Rosjan Mi-24 oraz Mi-17...
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
QUOTE(kpt. Krzysztof @ 11/12/2008, 20:33) Najgorsze jest to, że takie firmy mają pozwolenie na używanie karabinów maszynowych M-240, karabinków szturmowych M-4 i karabinów snajperskich SR-25 oraz o zgrozo granatniki M-203...
Platforma jest mało istotna, istotny jest pocisk. Prywatne armie w Iraku używane są do testowania amunicji zakazanej najróżniejszymi konwencjami.
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
QUOTE(Nurglitch @ 12/12/2008, 10:56) QUOTE(kpt. Krzysztof @ 11/12/2008, 20:33) Najgorsze jest to, że takie firmy mają pozwolenie na używanie karabinów maszynowych M-240, karabinków szturmowych M-4 i karabinów snajperskich SR-25 oraz o zgrozo granatniki M-203...
Platforma jest mało istotna, istotny jest pocisk. Prywatne armie w Iraku używane są do testowania amunicji zakazanej najróżniejszymi konwencjami.
To ciekawe co piszesz. Mógłbyś napisać coś na temat tych pocisków ?
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
QUOTE(yarovit) Wydaje się, że w przyszłości prywatne przedsiębiorstwa wojskowe będą dalej zyskiwać na znaczeniu. Wiele krajów odchodzi od armii poborowych, zastępując je służbą ochotniczą. Jednakże zazwyczaj armie zawodowe cierpią na chroniczny brak rekrutów. Dotyczy to zwłaszcza armii amerykańskiej, której braki kadrowe są bardzo wysokie a w ostatnich latach jeszcze wzrosły. Służba wojskowa stała się bowiem niepopularna, czemu po prawdzie nie ma się czego dziwić. Miejmy tylko nadzieję, iż nie będziemy w przyszłości placem zabaw dla kolejnych Bobów Denardów.
Zdaje mi się, że kształt sił zbrojnych to kolejna "sinusoida historyczna". Patrząc na dzieje cywilizacji europejskiej (później: euroatlantyckiej) można wyróżnić wyraźne okresy dominacji modelu wojska zawodowego oraz wojska obywatelskiego - plus oczywiście okresy przejściowe. Przyglądając się tym procesom nie sposób nie dojść do ciekawego wniosku - otóż za każdym razem, kiedy armia przestawała być obywatelska, a stawała się zawodowa, szlag trafiał wolności obywatelskie.
Przykład modelowy to upadek republiki rzymskiej, genialnie ujęty w kilku wersach piosenki Kaczmarskiego (nad Europą twardy krok legionów grzmi / nieunikniony wróży koniec republiki). Tak długo, jak armia rzymska była armią obywatelską, tak długo jakakolwiek próba zaprowadzenia tyranii skazana była na niepowodzenie. Podobnie rzecz się miała w okresie formowania się absolutyzmu - tym większą władzę miał król, im więcej miał zawodowych żołnierzy i im mniej polegać musiał na pospolitym ruszeniu. I odwrotnie - gdy po rewolucji francuskiej władcy europejscy zmuszeni byli wprowadzić pobór powszechny, pociągnęło to za sobą niemal momentalnie polityczną emancypację szerokich mas społecznych.
Dzisiaj znowu wkraczamy w epokę wojska zawodowego, zarówno tego państwowego, jak i prywatnego. Pytanie, czy dotychczas sprawdzająca się historyczna prawidłowość sprawdzi się i tym razem. O tej przykrej ewentualności na co dzień się zapomina, wychwalając armię zawodową jako wspaniały wynalazek.
|
| |
|
|
1 Użytkowników czyta ten temat (1 Gości i 0 Anonimowych użytkowników)
0 Zarejestrowanych:
Śledź ten temat
Dostarczaj powiadomienie na email, gdy w tym temacie dodano odpowiedź, a ty nie jesteś online na forum.
Subskrybuj to forum
Dostarczaj powiadomienie na email, gdy w tym forum tworzony jest nowy temat, a ty nie jesteś online na forum.
Ściągnij / Wydrukuj ten temat
Pobierz ten temat w innym formacie lub zobacz wersję 'do druku'.
|
|
|
|
|
historycy.org > Historia powszechna > ŚWIAT PO ZIMNEJ WOJNIE; XXI WIEK > Społeczeństwo i gospodarka po 1990 roku
7/12/2008, 13:55
