| |
|
|
 Osadnictwo Braci Czeskich W Wielkopolsce
| |
|
|
|
|
Bracia Czescy to chrześcijańska wspólnota religijna założona w 1457 roku w Kunwaldzie przez G. Krajczego pod patronatem P. Chelczyckiego i Jerzego z Podiebradów; przetrwali upadek husytyzmu w Czechach. Na skutek prześladowań lat 1547–48 oraz po 1620, trzykrotnie emigrowali falami do Polski (w 1548, 1628 i 1740–81), tworząc zwarte ośrodki w Wielkopolsce (gdzie wraz z Polakami utworzyli Jednotę Wielkopolską) i na Śląsku.
Lista wspólnot Braci Czeskich (w nawiasie rok założenia lub pierwszego potwierdzenia w źródłach) wg. województw RON:
Woj. Poznańskie - 33 wspólnoty: Bronikowo (1595), Bucz (1648), Cerekwica (1556), Chobienice (1638), Chycina (?), Długie Wielkie (1606), Gołanice (1620), Goździchowo (?), Jędrzychowice (1576), Kąsinowo (1683), Kowalewo (1624), Kwilcz (XVI w.), Leszno (1592), Lasocice (1618), Mielęcin (1616), Morkowo (1595), Murowana Goślina (1575), Niechłód (1608), Orzeszkowo (1646), Ostroróg (1569), Parkowo (1628), Płomykowo (?) Policko (?), Poniec (1598), Poznań (1549), Siedlec (1640), Sierosław (1656), Słopanowo (?), Szamotuły (1574), Tomice (1557), Waszkowo (?), Wilkowo Niemieckie (1636) i Polskie (?)
Woj. Kaliskie - 27 wspólnot: Bardo (1578), Biechowo (?), Blizanów (XVI w.), Bojanowo (?), Borzęciczki (XVI w.), Broniszewice (1591), Cerekwica (1563), Cienin (1598), Chocz (1568), Golina (?), Gołuchów (1591), Grodziec (?), Jastrzębniki (1595), Kalisz (?), Kamień (?), Karmin (1608), Krotoszyn (XVII w.), Koźminek (1556), Kórnik (XVII w.), Kurcew (1656), Lutogniew (1583), Marszew (1561), Myślibórz (?), Odolanów (1645), Stawiszyn (1577), Wyszyna (1574), Żychlin (XVIII w.)
Woj. Gnieźnieńskie - 10 wspólnot: Chodzież (?), Chomentowo (1576), Dębnica (?), Gromadno (1588), Łagiewniki (1595), Łobżenica (?), Niemczyn Wielki (1594), Skoki (1608) Sypniewo (1570), Trląg (1570)
Woj. Sieradzkie - 8 wspólnot: Kierzno (1609), Lutomiersk (1608), Orzeszków (?), Parcice (1609), Tabor Wielki (1749), Wieruszów (1586), Wola Łaszkowska (1654), Żygry (1558)
Woj. Inowrocławskie - 5 wspólnot: Barcin (1622), Liszkowo (?), Modliborzyce (1581), Nieszawa (1599), Pakość (1571)
Woj. Brzesko-Kujawskie - 3 wspólnoty: Grójec (?), Kruszwica (1602), Świerczynek (?)
Dwie których lokalizacji nie jestem pewien (pewnie błędy w nazwie):
Chlenie (?), Gościszewo (?) - ta ostatnia to może być błędnie zapisane Goździchowo
=====
Ponadto jedna wspólnota - ok. 400 osób - znajdowała się w Prusach Książęcych w Kwidzyniu.
=====
Już po rozbiorach w XIX w. założyli ośrodki w Zelowie pod Łaskiem i Kucowie k. Bełchatowa.
Ten post był edytowany przez Domen: 22/09/2018, 21:47
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
Nie mogę nie zadać jednego zasadniczego pytania - dlaczego ten temat został nazwany "Osadnictwo Braci Czeskich W Wielkopolsce" - a w treści jest mowa o wspólnotach, czy raczej o parafiach, które powstały w ramach Jednoty Braterskiej Kościoła Ewangelicko-Reformowanego (Jednota Wielkopolska)?
Bo przy całym szacunku, ale w części podanych przez ciebie miejscowości nigdy nie było żadnych Czechów i ich osadnictwa, a całość parafian należących do Jednoty stanowiła ludność polska...
Przykładowo - w parafii (wspólnocie) w Żychlinie w XVI-XVII w. większość wiernych stanowiła polska ludność stanu szlacheckiego, rodzina duchownego ewangelickiego, mieszczanie z Konina (Piruccy, Kruliccy, Smarkowscy) + nieliczni chłopi i mieszkający w Koninie i Kleczewie emigranci... ze Szkocji.
Zresztą tak było i w innych miejscach - większość parafii założyła polska szlachta dla siebie i swoich poddanych, a w jej skład wchodziła ludność polska, niemiecka, szkocka i ... czasem czeska.
W Lesznie istniały 3 wspólnoty BC - niemiecka, polska i czeska, w Poznaniu były tylko polska [polsko-szkocka] i niemiecka.
Dodatkowo np. parafia Lisewo i parafia Płomykowo były parafiami ewangelicko-reformowanymi (kalwińskimi) gdzie wiernymi byli Polacy i które obsługiwali duchowni Braci Czeskich, a Dworzaczkowa wymienia też jedną czy dwie parafie luterańskie, które też miały przez jakiś czas duchownych Braci Czeskich. Duchowni BC stali też, przez jakiś czas, na czele parafii ER w Niszczycach koło Płocka (całkowicie polska - z fundacji ewangelików Niszczyckich), w Baranowie Sandomierskim, Włodawie (tu akurat Leszczyńscy sprowadzili także grupkę ludności czeskiej) czy w Beresteczku...
Pisząc w duży skrócie: Jednota Braci Czeskich w Wielkopolsce (i RON) ≠ osadnictwo ludności czeskiej w Wielkopolsce (i RON).
W swojej pracy pt. "Bracia Czescy w Wielkopolsce w XVI i XVII w." Jolanta Dworzaczkowa podaje sporo nowych szczegółów i poprawia trochę błędów, które pojawiły się w starej pracy Józefa Łukaszewicza. Jest tam sporo informacji o historii, liczebności i składzie narodowościowym poszczególnych parafii (wspólnot) należących do Jednoty Wielkopolskiej.
Ten post był edytowany przez Marek Atyliusz Regulus: 23/09/2018, 10:57
|
| |
|
|
2 Użytkowników czyta ten temat (2 Gości i 0 Anonimowych użytkowników)
0 Zarejestrowanych:
Śledź ten temat
Dostarczaj powiadomienie na email, gdy w tym temacie dodano odpowiedź, a ty nie jesteś online na forum.
Subskrybuj to forum
Dostarczaj powiadomienie na email, gdy w tym forum tworzony jest nowy temat, a ty nie jesteś online na forum.
Ściągnij / Wydrukuj ten temat
Pobierz ten temat w innym formacie lub zobacz wersję 'do druku'.
|
|
|
|
|
22/09/2018, 21:35
