Pierwsi chrześcijanie zawierali małżeństwa według swego prawa zwyczajowego, czy np. prawa rzymskiego. Ceremonie wyglądały więc różnie, w zależności od kraju etc, choć oczywiście elementy pogańskiego kultu z niego usuwano. Udział kapłanów czy biskupów na dobre pojawia się w IV-V w. Od okresu karolińskiego pojawia się ceremonia stricte religijnego ślubu.
Małżeństwo to szczególny sakrament, bo jest także instytucją naturalną, ludzie i bez Kościoła wiązali się w pary. Zresztą, w Kościele zachodnim do dzisiaj to małżonkowie udzielają sobie sakramentu.