|
|
II RP: najważniejsze fabryki i firmy
|
|
|
|
QUOTE(Marecki384 @ 20/07/2018, 12:43) Szkoda, że nikt po takim czasie nie odniósł się do tej rewelacyjnej strony. Zawiera ona istotnie najważniejsze spółki akcyjne w II RP wraz ze szczegółami - profil działalności, właściciele, akcjonariusze, daty wpisów, a także nawet konkretne liczby z zakresu produkcji. Mimo, że to ułamek ogólnej liczby spółek (co nie jest oczywiste jak na tamte czasy), pokazuje on dynamikę rozwoju gospodarczego. Widać trendy związane z załamaniem rynków w 1929 r. Generalnie polecam!
Bardzo ciekawe są spółki na literę "O". Jak widać w przedwojennej Polsce nikt nie miał problemów z niemieckimi nazwami. Wiadomo, że była mniejszość, która miała zagwarantowane prawa tzw. Małym traktatem wersalskim - niemniej fajny dysonans w porównaniu do dzisiejszego utyskiwania o ratowaniu polskiego kapitału.
|
|
|
|
|
|
|
|
Ludziska ja nie mogę znaleźć przedwojennych producentów alkoholi (Wódka i whisky) tylko Baczewski mi się wyświetla. Jak to było z produkcją czy też potrzebna była koncesja czy były banderole ?
|
|
|
|
|
|
|
|
QUOTE(Marecki384 @ 5/12/2019, 18:33) Ludziska ja nie mogę znaleźć przedwojennych producentów alkoholi (Wódka i whisky) tylko Baczewski mi się wyświetla. Jak to było z produkcją czy też potrzebna była koncesja czy były banderole ? W Warszawie Haberbusch produkował i Rektyfikacja Warszawska na Ząbkowskiej ( późniejszy Polmos).
|
|
|
|
|
|
|
|
QUOTE(mpiatkowski @ 7/10/2016, 2:36) Czy ktorys z Panow ma liste najwiekszych firm w II RP, w 1939 roku, z podzialem na firmy panstwowe i prywatne (jesli mozliwe, to rowniez ze struktura wlascicielska, polskie vs. zagraniczne) oraz z wielkoscia przychodu? Z mojej strony tylko o koncernach państwowych oraz o spółkach z udziałem Skarbu Państwa. No i bez kompleksowych danych o finansach. Raczej wedle stanu na okres tuż przed wybuchem II Wojny.
banki Bank Polska Kasa Opieki Spółka Akcyjna (Pekao) – zał 1929 r. jako państwowy bank komercyjny w formie spółki akcyjnej. Akcjonariuszami spółki zostały: Pocztowa Kasa Oszczędności, Bank Gospodarstwa Krajowego i Państwowy Bank Rolny. W 1939 Pekao miało już przedstawicielstwa w stolicach większości państw, w których osiedlała się polska emigracja.
Bank Gospodarstwa Krajowego powstał 1924 w wyniku fuzji trzech wywodzących się z Galicji banków publicznych. Do głównych zadań BGK należało udzielanie pożyczek długoterminowych poprzez emisję listów zastawnych, obligacji komunalnych, kolejowych i bankowych, udzielanie pożyczek samorządowych, a także kredytowanie instytucji oszczędnościowych i wykonywanie wszelkich innych czynności bankowych. Papiery emitowane przez BGK były gwarantowane przez Skarb Państwa. Wśród inwestycji znajduje się np. port i stocznia w Gdyni. To stało się podstawą powstania tzw. koncernu BGK. Wszystkie przedsiębiorstwa koncernu zostały oddłużone przez BGK. Do bankowego koncernu należał również założony w 1926 r. polsko-brytyjski The British and Polish Trade Bank z siedzibą w Gdańsku i polsko-francuski Banque de Silésie w Katowicach. od 1936 r. BGK włączony został w realizację Centralnego Okręgu Przemysłowego. Kredytowanie budownictwa, traktowane było jako jedno z narzędzi pobudzania koniunktury. W BGK zatrudnionych było wraz z personelem technicznym od 1000 w 1924 r. do ponad 1500 w 1939 r. pracowników, z czego ok. połowa w centrali i mieszczącym się w jej siedzibie oddziale głównym.
Państwowy Bank Rolny –powstał 1919 i przemianowany w 1921 na Państwowy Bank Rolny (PBR). Przedmiotem jego działalności było udzielanie kredytów krótkoterminowych i długoterminowych drobnym i średnim rolnikom – w znacznym stopniu jego działalność była nakierowana na zabezpieczenie finansowe realizowanej w II RP reformy rolnej.
Pocztowa Kasa Oszczędności (P. K. O.) – utworzona dekretem naczelnika J. Piłsudskiego w 1919. Działalność – w zakresie obrotu oszczędnościowego, czekowego i papierami wartościowymi, udzielanie pożyczek i wynajem skrytek bankowych, a od roku 1928 także ubezpieczenia na życie – prowadzona była przede wszystkim za pośrednictwem urzędów pocztowych, ale także własnych oddziałów (w Katowicach, Krakowie i Poznaniu) oraz pododdziałów (w Łodzi i Wilnie). W okresie przedwojennym bank ten gromadził wkłady oszczędnościowe na około 3,5 mln książeczkach. W 1938 r. wkłady na książeczkach oszczędnościowych wynosiły 789 mln złotych, a wkłady na rachunkach czekowych – 305 mln złotych. [Konkurencja w sektorze finansowym nie była fair. Banki państwowe zwolnione były z większości podatków, osoby prawa publicznego zobowiązane były lokować swe zasoby w bankach państwowych, PKO korzystała z sieci urzędów pocztowych za zryczałtowaną opłatą, egzekucje banków państwowych były uprzywilejowane w stosunku do innych, listy zastawne BGK i PBR miały gwarancje państwa.]
"Fabryki pieniędzy" Mennica Państwowa (1924–1994) Mennica wznowiła działalność 1924 w nowej lokalizacji na warszawskiej Pradze. Nowoczesne maszyny sprowadzono z Francji, Wielkiej Brytanii i Niemiec. Do 1928 zakład otrzymał monopol na "wyrób pieczęci z orłem państwowym", jak również została zobowiązana do dokonywania ekspertyz i wydawania orzeczeń w sprawie autentyczności monet oraz pieczęci urzędowych i ich odcisków.
Polska Wytwórnia Papierów Wartościowych. Przedsiębiorstwo powstało na bazie drukarń J. Hirszowicza w Al. Jerozolimskich i A. Hurkiewicza na Mariensztacie oraz papierni więzienia mokotowskiego. W 1920 w zakładzie wyprodukowano pierwszy banknot o nominale 100 marek polskich. 26. maja 1925 minister skarbu Władysław Grabski podpisał umowę z Bankiem Polskim, która przewidywała powołanie spółki z udziałem banku centralnego i Skarbu Państwa. W rezultacie w 1926 Państwowe Zakłady Graficzne zostały przekształcone w Polską Wytwórnię Papierów Wartościowych. W tym samym roku rozpoczęto budowę nowej siedziby. W 1939 Wytwórnia zatrudniała 560 pracowników.
Przemysł górnośląski (głównie górnictwo i hutnictwo) Dobra Księcia Pszczyńskiego (von Pless). 39 zakłądów przemysłowych zatrudniających 12300 pracowników, w tym - kopalnie węgla (m.in. Bolesław Śmiały, Murcki i Wesoła; w sumie 8,84% wydobycia węgla w Polsce), - elektrownia Łaziska (największa, 15% energii elektrycznej w Polsce), - huta żelazokrzemianów i fabryka trotylu w Łaziskach, - dwa browary w Tychach (najbardziej zyskowne, 10,54% produkcji piwa w Polsce) - wyrąb drzew. Wystawny tryb życia, utrzymywanie rodowych zamków w Książu i Pszczynie, a także willi i pałaców we Wrocławiu, Berlinie, Saksonii, Monachium i na francuskiej riwierze pochłaniało miliony. W 1938 roku umarł w paryskim Hotelu Ritz 77-letni Jan Henryk XV. Tytuł książęcy odziedziczył najstarszy syn Hansel (Jan Henryk XVII), natomiast dobrami w sposób zresztą bardzo nieudolny zarządzał w dalszym ciągu niepoprawny homoseksualista i utracjusz, Aleksander. Chociaż niemal całe dorosłe życie spędził w Książu i Monachium, zaczął kreować się na Polaka, przyjął polskie obywatelstwo. Rzecz pikantna, wcześniej był członkiem SA. Po wybuchu wojny, Jan Henryk XVII zostaje internowany w Wielkiej Brytanii. W czasie internowania przyjął obywatelstwo angielskie, a pod koniec wojny służył już w armii brytyjskiej. Aleksander w 1941 roku wstąpił jako ochotnik do armii polskie, walczył we Włoszech w składzie II korpusu generała Władysława Andersa. Otrzymał stopień podporucznika. Po wojnie starał się o powrót do Polski i odzyskanie majątku. Zmarł miesiąc po starszym bracie w posiadłości na Majorce. Zmiany ustrojowe spowodowały rozpoczęcie po 1922 roku powolnej parcelacji latyfundium księcia pszczyńskiego - do 1929 roku zmniejszyło się ono o 2 500 hektarów. W trakcie trwania zarządu przymusowego książę Jan Henryk XV zdecydował się zawrzeć porozumienie z rządem polskim, Program był korzystny dla księcia, który mimo oczywistego bankructwa zachował część majątku. Uważa się, że państwowy zarząd przymusowy był jedynie wstępem do pełnej nacjonalizacji.
Wspólnota Interesów Górniczo-Hutniczych – koncern górniczo-hutniczy z siedzibą w Katowicach. W 1937 firmy dokonały fuzji i utworzono nową spółkę akcyjną z kapitałem zakładowym w wysokości 149 350 000 zł, który w 92% znajdował się w rękach polskich. Do rady nadzorczej koncernu weszli m.in. przedstawiciele sfer rządzących. W skład Wspólnoty Interesów wchodziły m.in. huty, 24 walcownie, 5 kopalń węgla, 4 koksownie, 4 kopalnie rudy żelaza, 3 elektrownie, 6 zakładów przetwórczych, majątki ziemskie i inne przedsiębiorstwa. W 1937 udział Wspólnoty Interesów w produkcji Polski wynosił ponad 40% wytwórczości hutniczej, w tym: ruda żelaza - 22,4%, koks – 27,3%, surówka – 33,2%, wyroby walcowane – 40,1%, stal surowa – 42,1%, wyroby kute – 45,3%. Było to wówczas największe w Polsce przedsiębiorstwo górniczo-hutnicze, reprezentujące ok. 2/3 śląskiej wytwórczości hutniczej, a ponad 40% wytwórczości hutniczej całej RP. Wartość produkcji wynosiła ponad 262 mln zł rocznie, zatrudnienie ok. 28 400 osób. W 1937 roku do spółki należały m.in. następujące obiekty przemysłowe: 1. Kopalnie węgla kamiennego: Łagiewniki, Dębieńsko, Mysłowice, Katowice, Siemianowice. 2. Huty żelaza: Batory wraz ze stalownią, Florian, Laura (po II Wojnie: Jedność), Piłsudski (po II Wojnie: Kościuszko), Silesia z emaliernią i wytwórnią wyrobów blaszanych. 3. Zakłady przetwórcze: Huta Zgoda, Huta Zygmunt, Warsztaty Przetwórcze w Chorzowie.
Huta Pokój Śląskie Zakłady Górniczo-Hutnicze SA z Katowic: - KWK Kleofas (po II Wojnie: Gottwald), KWK Pokój, KWK Walenty i KWK Wawel (po II Wojnie połączone Walenty-Wawel), KWK Wirek. - Huty: Baildon, Ferrum, Pokój. W 1934 państwo polskie stało się jej większościowym (52%) udziałowcem koncernu. Inż. T. Sendzimir prowadził pracę projektowe nad nowym typem walcarki umożliwiającej wielokrotne zmniejszenie grubości blachy przy jednorazowym zetknięciu z walcami; w 1934 uruchomiono regularną produkcję przy użyciu tego urządzenia, które uznawane jest za jeden z przełomowych wynalazków w dziedzinie hutnictwa.
Skarboferm (Polskie Kopalnie Skarbowe na Górnym Śląsku Spółka Dzierżawna S.A. w Katowicach) – polsko-francuska spółka akcyjna utworzona w celu eksploatacji polskiej własności państwowej na obszarze Górnego Śląska. Powstała 1922 jako efekt polsko-francuskiej umowy przyznającej Francji szczególne uprawnienia na terenie Górnego Śląska w zamian za kredyty udzielone Polsce na prowadzenie wojny polsko-bolszewickiej, polityczne wsparcie przyłączenia Górnego Śląska do Polski w trakcie i po trzecim powstaniu śląskim. W radzie nadzorczej spółki zasiadł Henri Le Rond – przewodniczący Międzysojuszniczej Komisji Plebiscytowej. Przedmiotem działalności spółki była dzierżawa niektórych składników mienia Skarbu Państwa na Górnym Śląsku. W skład dzierżawionego mienia wchodziły kopalnie węgla kamiennego: Bielszowice, Król (od 1937 podzielona na kopalnie Prezydent Mościcki i Św. Barbara), Knurów i Wyzwolenie (zamknięta w 1932). Kompleks dzierżawny obejmował także koksownię w Knurowie, brykietownię, fabrykę syntetycznego amoniaku i trzy majątki ziemskie (między innymi w Czuchowie). Czynsz dzierżawny wynosił 8% czystego zysku spółki, ale nie był regularnie płacony państwu. Kapitał zakładowy określono 1933 ma 17 630 000 złotych. Udziałowcami spółki byli polski Skarb Państwa (50% udziału w kapitale zakładowym) i przedsiębiorcy francuscy zgrupowani w Société de Gestion d’Intérêts à l’Etranger (50% udziału w kapitale zakładowym). Skarboferm był największą spółką węglową w międzywojennej Polsce. Charakteryzował się wysoką produkcją. W zależności od okresu na Skarboferm przypadało od 7,5% do 11% krajowego wydobycia węgla. Spółka dysponowała siecią placówek sprzedaży i nabrzeżem w Gdyni (spółka Skarbpol w Gdyni, wyłączna własność Skarbofermu). Zatrudniał ponad 7 tys. pracowników. Za granicę wysyłał aż 55 proc. swoich towarów. W latach 30. spółka, zgodnie z zaleceniami rządu, sprzedawała węgiel na zachód po dumpingowych cenach,
nadzór sądowy nad Towarzystwem Akcyjnym Hohenlohe Werke w Wełnowcu. Do tej spółki w 1911 roku należały: - kopalnie węgla kamiennego (Max w Michałkowicach, Fanny w Siemianowicach Śląskich-Michałkowicach, Georg w Dąbrówce Małej, Hohenlohe-Fanny w Wełnowcu, Oheim w Brynowie, nowa kopalnia węgla kamiennego Oehringen uruchomiona 1916). - huta cynku Hohenlohe z walcownią cynku Hohenlohe i prażalnią blendy cynkowej Hohenlohe w Wełnowcu - prażalnia blendy i fabryka kwasu siarkowego Johannahütte w Siemianowicach Śl. - zakłady cynkowe Theresiahütte w Michałkowicach - dobra rycerskie w Michałkowicach - majątek Brynów - kopalń rud cynkowo-ołowiowych Nowa Helena i Kramersglück w Dąbrówce Wielkiej - Zakład Tlenku Cynku Krystyn w Brzozowicach. Być może i tuta, podobnie jak w przypadku zarządu państwowego nad dobrami księcia pszczyńskieo, czyniono pierwsze kroki w stronę nacjonalizacji.
Górnictwo poza Górnym Śląskiem Kopalnia Węgla Brzeszcze Po I wojnie światowej zakład przejęła Polska Komisja Likwidacyjna jako jedyną państwową kopalnię w kraju. Kryzys sprawił, że zmniejszono zatrudnienie i wydobycie.
Towarzystwo Starachowickich Zakładów Górniczych (w koncernie BGK) Paliwa Państwowa Fabryka Olejów Mineralnych "Polmin" w Drohobyczu. 1927 r. rozporządzenie Rady Ministrów uczyniło z Polminu prawdziwy syndykat. W skład przedsiębiorstwa – Państwowej Fabryki Olejów Mineralnych – weszły również kopalnie gazu ziemnego, 230 km ropo- i gazociągów, tłocznie ropy oraz przedstawicielstwa handlowe na terenie całego kraju. Zmodernizowano rafinerię w Drohobyczu, w wyniku czego Polmin stał się największym i najnowocześniejszym zakładem tego typu w Europie, odpowiadającym za 20% ropy przetwarzanej w Polsce. Przerabiano ją na benzynę samochodową i lotniczą, parafinę, koks naftowy, na oleje samochodowe, turbinowe i garbarskie. Sama tylko rafineria zatrudniała ok. 2 tys. dobrze opłacanych robotników i 800 majstrów.
Przemysł maszynowy i zbrojeniowy Stowarzyszenie Mechaników Polskich z Ameryki (w koncernie BGK): Fabryka obrabiarek i dział Bofors w Pruszkowie (po II Wojnie zakłady 1. Maja)
Przedsiębiorstwo Państwowe Wytwórnie Uzbrojenia (od 1927). W skład PWU weszły następujące zakłady zbrojeniowe: • Fabryka Karabinów (FK) w Warszawie, • Fabryka Broni (FB) w Radomiu, • Fabryka Amunicji (FA) w Skarżysku, • Fabryka Sprawdzianów (FS) w Warszawie. • Fabrykę Amunicji nr 2 (FA-2) w Dąbrowie-Bór (od 1937, k/o Kraśnika), • Fabrykę Amunicji nr 5 (FA-5) w Jawidzu (od 1937, k/o Lubartowa). Władze Państwowych Wytwórni Uzbrojenia podlegały ministrowi spraw wojskowych, w porozumieniu z ministrem skarbu. Kapitał zakładowy w 1938 wynosił ok. 123,6 mln zł. Ogólne zatrudnienie w końcu 1938 12 579 osób.
Zakłady Południowe (Huta Stalowa Wola) Formalnym inwestorem została spółka z o.o., założona przez Hutę Pokój Śląskie Zakłady Górniczo-Hutnicze SA z Katowic oraz Towarzystwo Starachowickich Zakładów Górniczych SA z siedzibą w Warszawie. Udziałowcy pozostawali pod kontrolą państwa, jako że ponad 50% ich akcji było własnością państwowego BGK. W porównaniu do przewidywanych kosztów budowy, wspólnicy wnieśli niewielki kapitał - po 15 tys. zł - dysponowali za to uzgodnioną z Ministerstwem Spraw Wojskowych umową, gwarantującą 50 milionów złotych ze skarbu państwa w zamian za wzniesienie i wyposażenie zakładu hutniczego oraz mechanicznego, a także uruchomienie produkcji (w trakcie budowy, na mocy nowelizacji umowy, wkład państwa został podwojony).
Produkcja środków transportu Państwowe Zakłady Inżynierii (PZInż) – Utworzone 1928 na bazie CWS. PZInż. zachował markę Sokół dla motocykli. Na mocy umowy licencyjnej z 1932 rozpoczęto montaż, a później produkcję samochodu Fiata 508 Balilla. Do 1939 roku wyprodukowano około 10 tys. sztuk pojazdu w różnych wersjach. W latach 1933–1934, na terenie PZlnż wybudowano nowoczesną fabrykę samochodów licencyjnych pod nazwą Fabryka Samochodów Osobowych i Półciężarowych. W 1933 r. nastąpiła reorganizacja i od tego momentu składały się one z następujących jednostek organizacyjnych: • Dyrekcja naczelna i Biuro Studiów w Warszawie • F 1 – Fabryka Samochodów Ciężarowych Ursus w Ursusie • F 2 – Fabryki Samochodów Osobowych i Półciężarowych w Warszawie • F 3 – Fabryki Silników i Armatur Ursus w Warszawie • F 4 – Odlewni Żeliwa i Metali Nieżelaznych w Ursusie • F 5 – Stoczni w Modlinie (w latach 1934–1936 zbudowano dwa minowce morskie Rybitwa i Czajka) • F 6 – Stacji Obsługi w Warszawie Pojazdy produkowane i montowane w PZInż: Gąsienicowe i półgąsienicowe oraz kołowo-gąsienicowe ciągniki artyleryjskie, samochody osobowe średnie, małe i duże, samochody ciężarowe, lekkie czołgi, samochody terenowe dla wojska, autobusy, motocykle, samochody pancerne
Państwowe Zakłady Lotnicze założone w Warszawie w 1928. Od 1934 główny zakład PZL WP-1 (Wytwórnia Płatowców) mieścił się na Okęciu na Paluchu. W ramach budowy COP zrealizowano dwie fabryki lotnicze: w Mielcu i Rzeszowie. Oddział w Mielcu PZL WP-2, został uruchomiony w 1939. Do wybuchu wojny zdążono tu zbudować 6 sztuk bombowca PZL.37 Łoś z części dostarczonych z wytwórni warszawskiej. W Rzeszowie powstał zakład PZL WS-2 (Wytwórnia Silników). Do wybuchu wojny zdołano wyprodukować tylko 50 silników PZinz Junior, wytwarzanych dotychczas przez PZInż.
Stocznia Gdańska . Konferencja Ambasadorów na mocy art. 107 traktatu wersalskiego przyznała Stocznię Cesarską Wielkiej Brytanii, Francji, Włochom i Japonii. Na wniosek alianckiej Komisji podziału majątku poniemieckiego utworzono międzynarodową spółkę akcyjną z udziałem kapitału polskiego (20%), Wolnego Miasta Gdańska (20%), Wielkiej Brytanii (30%) i Francji (30%). Stocznia otrzymała angielską nazwę The International Shipbuilding and Engineering Company Limited, a po niemiecku Danziger Werft und Eisenwerkstatten Aktiengesellschaft, przy czym prócz stoczni, towarzystwo to eksploatowało warsztaty taboru kolejowego na Przeróbce. 1937 – kapitał brytyjski został wykupiony przez Niemców, Stocznia Gdańska posiadała 67% akcji Stoczni Gdyńskiej.
Przemysł elektrotechniczny Państwowe Zakłady Tele- i Radiotechniczne (PZTiR). Utworzone w 1931 w wyniku włączenia Państwowej Wytwórni Łączności do Państwowej Wytwórni Aparatów Telegraficznych i Telefonicznych. Podlegały Ministrowi Poczt i Telegrafów. Zwyczajowa nazwa: "Dzwonkowa". PZT stały się przedsiębiorstwem nowoczesnym. Ich produkcja zapewniała wojsku radiostacje polowe (model N2 uważany był za jedną z najlepszych tego typu konstrukcji na świecie, stanowił wyposażenie m.in. armii niemieckiej). PZTiR zatrudniały w 1934 r. 1300 pracowników, a w 1939 r. 3300. Przedsiębiorstwo produkowało sprzęt na licencjach zagranicznych, na polskich podzespołach. PZT odniosły również sukces na rynku konsumenckim, uznaniem cieszyły się odbiorniki radiowe serii "Echo" (wyróżnione w 1938 na światowej wystawie w Paryżu złotym medalem). Do osiągnięć PZT należy także najnowocześniejsze w ówczesnej Europie wyposażenie warszawskiej międzynarodowej centrali telefonicznej. Pod koniec lat 30. otworzyły swoje zakłady filialne w COP.
Przemysł chemiczny Zjednoczone Fabryki Związków Azotowych w Chorzowie i Mościcach (fuzja nastąpiła w 1933). Stanowiła jedną z największych inwestycji lat 20.. W II poł. lat 30. XX wieku zatrudniała 3200 pracowników. Eksportowała do 60 krajów.
Towarzystwo Eksploatacji Soli Potasowych (w składzie koncernu BGK),
Przemysł Chemiczny w Polsce "Boruta" z siedzibą w Zgierzu (w składzie koncernu BGK),
Zakłady Chemiczne "Grodzisk" (w składzie koncernu BGK),
Azot Sp. z o.o. w Jaworznie
Kopalnia soli Wieliczka
Przemysł włókienniczy i odzieżowy Zjednoczone Zakłady Włókiennicze Karola Scheiblera i Ludwika Grohmana – Spółka Akcyjna w Łodzi (55% BGK; po II Wojnie – Uniontex)
Towarzystwo Zakładów Żyrardowskich (akcje w rękach PBR od 1936)
Wojskowe Zakłady Umundurowania – Dawna państwowa własność pruska. W 1927 powołano wydzielone przedsiębiorstwo - Państwowe Zakłady Umundurowania w Warszawie, Oddział Fabryczny w Poznaniu (po II Wojnie – zakłady odzieżowe Modena w Poznaniu).
Przemysł spożywczy Państwowe przetwórnie mięsa w Chodorowie i Dębicy
Państwowe Zakłady Przemysłowo-Zbożowe w Lublinie
Poligrafia W pierwszej połowie 1936 r. istniało ponad 60 zakładów drukarskich, znajdujących się w rękach państwa. Ponieważ działały na zamówienie publiczne i opłacane były z państwowej kasy, nikt nie przejmował się kosztami.
Monopole skarbowe Polski Monopol Spirytusowy
Polski Monopol Tytoniowy
Loteria Państwowa
Państwowy Monopol Solny
Monopol zapałczany
Rolnictwo i leśnictwo Polskie Lasy Państwowe (1924)
Stada koni: Białka, Bogusławice, Drogomyśl, Gniezno, Łąck, Sądowa Wisznia, Sieraków, Starogard (Gdański) Stadnina Koni Kozienice Stadnina Koni Janów Podl. (1817)
Transport i łączność Polskie Koleje Państwowe
Linie lotnicze Lot
Chłodnie i składy portowe w Gdyni
Biuro podróży Orbis (od 1933 akcje wykupione przez państwowy Bank PKO).
Polska Poczta, Telefon i Telegraf (1928)
Polskie Radio
Państwowy Instytut Meteorologiczny Państwowy Instytut Hydrologiczny
Inne Uzdrowiska państwowe (trzy: Busko-Zdrój, Ciechocinek, Krynica-Zdrój – wszystkie od 1922).
Ten post był edytowany przez ZespolyFilmoweSA: 21/12/2021, 8:47
|
|
|
|
1 Użytkowników czyta ten temat (1 Gości i 0 Anonimowych użytkowników)
0 Zarejestrowanych:
Śledź ten temat
Dostarczaj powiadomienie na email, gdy w tym temacie dodano odpowiedź, a ty nie jesteś online na forum.
Subskrybuj to forum
Dostarczaj powiadomienie na email, gdy w tym forum tworzony jest nowy temat, a ty nie jesteś online na forum.
Ściągnij / Wydrukuj ten temat
Pobierz ten temat w innym formacie lub zobacz wersję 'do druku'.
|
|
|
|