Witaj GOŚCIU ( Zaloguj się | Rejestracja )
 
 
Reply to this topicStart new topicStart Poll

> Skutki Unii Polsko-litewskiej
     
Tikkukaramelli
 

I ranga
*
Grupa: Użytkownik
Postów: 30
Nr użytkownika: 46.013

Zawód: uczen
 
 
post 1/11/2008, 14:37 Quote Post

Jakie są skutki unii polsko-litewskiej? Wiem, że pociągnęła ona za sobą polonizację Litwinów, niektórzy też zmienili wiarę i przeszli na katolicyzm, wiem, że z unią wiąże się wzrost pozycji magnatów. Te informacje są jednak bardzo ogólne...
Byłabym bardzo wdzięczna, jeśli ktoś zechciałby rozwinąć te punkty. Np. - którzy magnaci zyskali najbardziej, jak przebiegała polonizacja. Proszę o konkretne przykłady i z góry dziękuję smile.gif
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #1

     
Kytof
 

Kytof I Waza
********
Grupa: Użytkownik
Postów: 3.266
Nr użytkownika: 27.423

 
 
post 1/11/2008, 16:31 Quote Post

Jeśli chodzi o polonizację, niepodważalna jest polonizacja językowa. Niemal w każdym zakątku RON rozmawiano po polsku mniej więcej od szlachty średniej wzwyż (nawet pośród takich ludzi jak Radziwiłłowie, Sapiehowie itd. choć Sierotka nawoływał do gadania po litewsku wszędzie). Oczywiście znajomość ruskiego, litewskiego (i jego narzeczy), etc. nie zanikła, ale zostały wypierane. Po litewsku, a dokładniej w narzeczu auksztockim i rusku mówiły tylko warstwy najbiedniejsze (szlachta zresztą też i też ta najbiedniejsza, niejasna jest sprawa z gołotą, to już zależy czy przyczepiła się ona do jakiegoś wielkiego magnata czy nie). W narzeczu żmudzkim rozmawiali Żmudzini. Po rusku prowadzono księgi grodzkie na Litwie (ale stopniowo zaczęły się tam pojawiać wpisy po polsku). Podsumowując: język polski miał zdecydowaną przewagę w całej RON nad wszystkimi innymi językami.
Niektórzy polonizacją nazywają również przechodzenie na katolicyzm. Czegoś takiego dopełnili Lew Sapieha i Radziwiłł Sierotka (obaj, gorący zwolennicy unii brzeskiej) i Jeremi Wiśniowiecki.
No i ostatni (chyba, że coś pominąłem, co bardzo możliwe) aspekt, czyli narodowościowy, że tak powiem. O ile jacyś szlachcice ze "stopnia" Litwina przechodzili na Polaka, to chyba nigdy nie stało się tak z magnatami. Zawsze, w każdej sprawie, dla Litwina Litwin był Litwinem, dopiero potem katolikiem, zwolennikiem króla itd... Przykładem mogą tutaj być:
- odmowa ścigania pod Guzowem Janusza Radziwiłła przez Jana Karola Chodkiewicza. Słynny hetman tłumaczył się później, że wynikłaby z tego tylko szkoda dla Litwy,
- nominacja Maciejowskiego na biskupstwo wileńskie i związane z tym wielkie niezadowolenie Litwy. Nominacji sprzeciwili się m.in. Radziwiłł Piorun (kalwinista), Teodor Skumin (prawosławny) i (co bardzo ciekawe) Melchior Giedroyć (katolik!).
Unię niekiedy uznawano za zło (Piorun mówił do króla w 1587 r., że Litwa była dopóty potęgą, dopóki nie ograbiła jej z tego unia). Z pewnością to pokrzywdzenie (choć niejako na własne życzenie) nauczyło (lub dopomogło) Litwinów odrębności narodowej i odporności na zbytnie wpływy polskie. Byli zapewne lepiej skonsolidowani od Polaków i - mniej tolerancyjni dla obcokrajowców (np. na nominację Jerzego Radziwiłła na biskupstwo krakowskie nie zgodziła się cała Korona, a jedynie ziemia krakowska, a i ta dała się ugłaskać).

Z kresami związane są takie rody jak: Koniecpolscy, Zbarascy, Wiśniowieccy, Zasławscy, no i oczywiście tacy, którzy mieli posiadłości na Ukrainie, ale nie były one centrum jej uwagi (np. Zamoyscy).
 
User is offline  PMMini Profile Post #2

     
Gwaldrik
 

IV ranga
****
Grupa: Użytkownik
Postów: 444
Nr użytkownika: 49.815

BANITA
 
 
post 1/11/2008, 17:05 Quote Post

Kwestia "litewskosci" i "polskosci" w sensie narodowosciowym jest bardzo rozmyta i dzisiaj nie do rozstrzygniecia w wiekszosci przypadkow. Slowo "narod" nabralo nowego znaczenia, nowej definicji po Rewolucji Francuskiej.
Sposrod wszystkich wspolczesnych pojec najbardziej mi przypada do gustu okreslenie "podwojna tozsamosc", ktore oczywiscie tez nie jest do konca adekwatne do tematyki litewskiej z czasow I Rzeczyposplitej.
 
User is offline  PMMini Profile Post #3

 
2 Użytkowników czyta ten temat (2 Gości i 0 Anonimowych użytkowników)
0 Zarejestrowanych:


Topic Options
Reply to this topicStart new topic

 

 
Copyright © 2003 - 2023 Historycy.org
historycy@historycy.org, tel: 12 346-54-06

Kolokacja serwera, łącza internetowe:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej