Witaj GOŚCIU ( Zaloguj się | Rejestracja )
 
 
Reply to this topicStart new topicStart Poll

> Unie polsko-litewskie
     
Komendant Sebastian
 

I ranga
*
Grupa: Użytkownik
Postów: 46
Nr użytkownika: 43.094

Sebastian Subzda
Zawód: uczen
 
 
post 10/08/2008, 14:21 Quote Post

Czym były te unie? Były one związkami prawno-politycznymi zawartymi przez między Polską i Litwą, które doprowadzały stopniowo do ujednolicenia organizmów państwowych obu krajów. Za początek unii polsko-litewskich należy uznac unię krewską zawartą w 1385r. Przyczyną zawarcia tej unii było zagrożenie obu krajów ze strony zakonu krzyżackiego, dążenie szlachty polskiej do ekspansji na Podole i chęci magnatów litewskich znalezienia sojusznika w rywalizacji z Rosją. Ważne znaczenie miało też dążenie do uzyskania silniejszej pozycji w Europie i rozwój handlu między Polską a Litwą. Unia krewska nie zyskała pełnego uznania Litwinów, co doprowadziło do buntu Witolda (stryjecznego brata Jagiełły). Po klęsce nad rzeką Worsklą w 1399 (Witold przegrał z Tatarami), zawarto w 1401 nową unię w Wilnie-Radomiu. W 1413r. zawarto kolejną unię, tym razem w Horodle, zatwierdzającą instytucje odrebnego wielkiego księstwa dla Litwy. Unia w Horodle była wielkim krokiem w kierunku ujednolicenia odmiennych systemów państwowych i ustrojowych Unia ta jednak nie usunęła wszystkich przeszkód na drodze do ściślejszego związku obu krajów - do częstych sporów dochodziło z powodu Wołynia, Podola i Podlasia. Na dodatek Litwini obawiali się przewagi Polaków, zaniku starych i miejscowych zwyczajów. od czasu powołania na tron polski Aleksandra jagiellończyka (1501) każdy król Polski był zarazem wielkim księciem litewskim. W 1499r. zawarto unię wileńską - akt ten zacieśniał współprace państw. W interesie szlachty polskiej i litewskiej (jednak wbrew magnatom) zawarto w Lublinie w 1569r. unię realną dwóch państw na zasadzie równości, przy zaangażowaniu Zygmunta Augusta. Unia lubelska stwarzała możliwośc swobodnego nabywania dóbr w obu państwach przez szlachte polską i litewską. Nastąpiła też polonizacja szlachty litewskiej.

Postamowienia unii polsko-litewskich:
- unia krewska - Władysław II Jagiełło w zamian za małżeństwo z Jadwigą i uzyskanie korony polskiej miał przyjac wraz z poddanymi chrzest, przyłączyc ksiestwo litewskie do Polski i odzyskac utracone przez Polske ziemie (Pomorze i śląsk)
- unia wileńsko-radomska - Witold został dozywotnio wielkim ksieciem, złożył hołd Jagielle jako najwyższemu ksieciu litewskiemu; Litwa miała miec zagwarantowaną odrebnośc państwowoprawną
- unia horodelska - Litwini i Polacy mieli się porozumiewac przy wyborze władcy i odbywac wspólne zjazdy w ważnych sprawach dotyczących obu stron, na Litwie struktura administracyjna zaczęła czerpac z wzorców polskich (urzędy kasztelanów, wojewodów i starostów), 47 najwiekszych rodów litewskich przyjęto do herbów szlachty polskiej, objeto bojarstwo Litwy przywilejami szlachty polskiej
- unia wileńska - Polska i Litwa miały sobie wzajemnie pomagac przeciw wrogom i współdziałac w elekcjach swych władców
- unia lubelska - unia polsko-litewska przekształciła ją z personalnej w realną; ustaliła wybór wspólnego dla Polski i Litwy monarchy, wspóny sejm, polityke zagraniczną i system pieniężny; osobne miały pozostac urzędy centralne, administracja, skarb, wojsko i prawo sądowe


Unia polsko-litewska przetrwała do rozbiorów. Unia lubelska przyczyniła się do powstania Rzeczpospolitej Obojga Narodów. Po pojawieniu się obu państw na mapie Europy po I WŚ Litwa nie zgodziła się na plany federacyjne Piłsudskiego, zamiast sojuszu państw nastała wrogośc - kością niezgody było Wilno, do którego pretensje głosiły Polska i Litwa.

Co sądzicie o uniach polsko-litewskich? Czy były koniecznością?
Dlaczego Liwini w okresie miedzywojennym byli aż tak wrogo nastawieni do Polaków? Czy unie polsko-litewskie krzywdziły Litwinów - czy tylko my czerpaliśmy z nich realne korzyści?
 
User is offline  PMMini Profile Post #1

     
balum
 

Sągorsi
*********
Grupa: Użytkownik
Postów: 6.867
Nr użytkownika: 46.347

 
 
post 10/08/2008, 14:41 Quote Post

Jedna uwaga. konstytucja 3 maja likwidowała odrębność Litwy.
A jak mieli byc nastawieni do Polaków, którzy zabrali im stolicę?
W unii Litwa była członem słabszym i zdominowanym politycznie (chocby zabranie ponad połowy terytorium tj. Ukrainy) i kulturowo przez Polskę. Litwonom w unii groziło wynarodowienie.
 
User is offline  PMMini Profile Post #2

     
Master of Flamaster
 

II ranga
**
Grupa: Użytkownik
Postów: 59
Nr użytkownika: 46.181

Zawód: uczen
 
 
post 11/08/2008, 14:48 Quote Post

Temat o częściowo podobnej tematyce jest tutaj
 
User is offline  PMMini Profile Post #3

 
1 Użytkowników czyta ten temat (1 Gości i 0 Anonimowych użytkowników)
0 Zarejestrowanych:


Topic Options
Reply to this topicStart new topic

 

 
Copyright © 2003 - 2023 Historycy.org
historycy@historycy.org, tel: 12 346-54-06

Kolokacja serwera, łącza internetowe:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej