Witaj GOŚCIU ( Zaloguj się | Rejestracja )
 
 
Reply to this topicStart new topicStart Poll

> Początki polskiej heraldyki
     
Hellvard
 

II ranga
**
Grupa: Użytkownik
Postów: 56
Nr użytkownika: 82.063

 
 
post 22/03/2015, 22:14 Quote Post

Wyczytałem, nie pomnę już niestety gdzie, że w Polsce heraldyka zaczęła się rozwijać dopiero za czasów rozbicia dzielnicowego. Czy to prawda? W jakim okresie tegoż rozbicia, już na początku, czy może później? Czy znaki heraldyczne nosili tylko książęta i inni wysoko urodzeni? Czy służący w pocztach np. sołtysi mieli na tarczach herby swoich panów? Czy piechota używała na tarczach jakichkolwiek znaków? Czy np. powoływani pod broń mieszczanie mieli tarcze bądź chorągwie z godłem swojego miasta, jeśli go posiadało?
 
User is offline  PMMini Profile Post #1

     
szapur II
 

X ranga
**********
Grupa: Moderatorzy
Postów: 12.129
Nr użytkownika: 63.609

Stopień akademicki: magazynier:)
Zawód: student
 
 
post 22/03/2015, 23:44 Quote Post

Źródła heraldyki polskiej są późniejsze. Wiedzę o herbach czerpiemy właściwie z informacji XIV-wiecznych i późniejszych, zawartych w przekazach różnego charakteru. XIV-wieczne "Legenda o św. Jadwidze" zawiera rysunki kilku herbów rycerskich, których nosiciele walczyli pod Legnicą. Natomiast nie wiemy, czy je używano w 1241, bezpiecznie można założyć, że upowszechniają się w ciągu XIII w. Wcześniej znów z pieczeci znane są raczej znaki własnościowe poszczególnych osób, oczywiście z elit społecznych, niż ich herby rodowe. Herby miejskie znów są nam znane przede wszystkim z pieczęci, przynajmniej nic mi nie wiadomo, żeby używano ich na tarczach jakiś żołnierzy jakiejś formacji typu milicja miejska. Książęta z dynastii Piastów w ciagu XIII w. noszą na tarczach orła bez korony, czasem z pewnymi dodatkami - ale znów pieczęcie bądź incydentalnie płaskorzeźby.
 
User is offline  PMMini Profile Post #2

     
Pielgrzym
 

IV ranga
****
Grupa: Użytkownik
Postów: 355
Nr użytkownika: 30.075

Andrzej Pietrachowicz
Stopień akademicki: mgr inz.
Zawód: inzynier budownictwa
 
 
post 26/03/2015, 15:45 Quote Post

Zgadza się. Jeżeli na Zachodzie heraldyka stopniowo rozwinęła się pomiędzy pierwszą a drugą wyprawą krzyżową, można śmiało założyć że do Polski dotarła dopiero po kolejnej krucjacie, wraz z zapraszanymi do nas zakonami rycerskimi i z polskimi uczestnikami krucjat, a upowszechniała się powoli i stopniowo, poczynając od najwyżej postawionych w hierarchii. Wcześniej tylko książęta używali własnych znaków graficznych - pieczętnych - ale nie funkcjonowały one na zasadach heraldycznych a nawet gdyby były rysowane na tarczach, stanowiłyby tylko element identyfikacyjny i dekoracyjny. Jeszcze u progu heraldyki zdarzało się używać różnych godeł zamiennie albo zmieniać sobie herb, zanim centralna władza nie zastrzegła sobie prawa do wyłączności nadawania, odbierania i zmieniania herbów aby zapanować nad bałaganem (instytucja heroldii - króla heraldycznego). Poza heraldyką rodową istniała wcześniej - ale w innym celu i nie związana bezpośrednio z wojskowością - heraldyka kościelna. Natomiast heraldyka miejska to dopiero okres lokacyjny, a więc znów najwcześniej druga połowa XIII wieku.
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #3

     
Hellvard
 

II ranga
**
Grupa: Użytkownik
Postów: 56
Nr użytkownika: 82.063

 
 
post 26/03/2015, 23:01 Quote Post

Dzięki za info, czy w takim wypadku we wcześniejszym okresie tarcze były puste, tj. bez żadnych wymalowanych symboli? Czy też miały jakieś lokalne oznaczenia, być może pozostałe po czasach pogańskich i plemiennych?
 
User is offline  PMMini Profile Post #4

     
Hellvard
 

II ranga
**
Grupa: Użytkownik
Postów: 56
Nr użytkownika: 82.063

 
 
post 29/03/2015, 15:37 Quote Post

Jaką książkę na temat polskiej wojskowości w XIII-XVI wieku moglibyście mi polecić? Aktualnie jestem w trakcie czytania książki "Broń i strój rycerstwa polskiego w średniowieczu" A. Nadolskiego, ale spotkałem się z opiniami, że te dosyć już stare dzieło nie odzwierciedla dzisiejszego stanu wiedzy na ten temat. Możecie mi zaproponować coś bardziej "na czasie"?

Ten post był edytowany przez Hellvard: 29/03/2015, 15:38
 
User is offline  PMMini Profile Post #5

     
kundel1
 

VII ranga
*******
Grupa: Użytkownik
Postów: 2.735
Nr użytkownika: 47.745

Jacek Widor
Zawód: plastyk
 
 
post 29/03/2015, 22:11 Quote Post

QUOTE(Hellvard @ 27/03/2015, 0:01)
Dzięki za info, czy w takim wypadku we wcześniejszym okresie tarcze były puste, tj. bez żadnych wymalowanych symboli? Czy też miały jakieś lokalne oznaczenia, być może pozostałe po czasach pogańskich i plemiennych?
*



Prawie na pewno tarcze do XIII wieku większości były malowane jednolicie.
Mamy dowody na na stosowanie wzorów pisankowych (akurat jest właściwy czas, aby je zaprezentować...). Co do kolorystyki, tego jak często występowały, i czy wzory zależały wyłącznie od fantazji wytwórcy bądź właściciela, czy miały jednak jakieś konkretne znaczenie, podejrzewam, że nikt nie wie nic konkretnego.
Biorąc pod uwagę technikę wykonania tych wizerunków, nie da się nawet z pewnością powiedzieć, jak dokładnie oddają wygląd rzeczywistych tarcz.

Kolejno od prawej :
drzwi gnieźnieńskie- tutaj widzimy Prusów, ale chyba ich wygląd nie różni się znacząco od polskich tarczowników
ewangelistarium płockie, koniec XI wieku,
Drzwi płockie - dwie kwatery. Na drugiej tarcze mają umba i jakieś wzory, ale czy na prawdziwych tarczach były one malowane czy to jakieś okucia ? Nie jestem pewien.

Ten post był edytowany przez kundel1: 29/03/2015, 22:13

Załączona/e miniatura/y
Załączony obrazek Załączony obrazek Załączony obrazek Załączony obrazek
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #6

     
Hellvard
 

II ranga
**
Grupa: Użytkownik
Postów: 56
Nr użytkownika: 82.063

 
 
post 4/04/2015, 14:14 Quote Post

A co z chorągwiami? Czy wojska książąt dzielnicowych stosowały jakieś charakterystyczne dla siebie chorągwie? Jak rozróżniano swoich od wrogów, skoro różnic między nimi wcale lub prawie wcale nie było?
 
User is offline  PMMini Profile Post #7

     
Hellvard
 

II ranga
**
Grupa: Użytkownik
Postów: 56
Nr użytkownika: 82.063

 
 
post 21/09/2015, 13:53 Quote Post

Podbijam i mam kolejne pytanie, czy zakładane na zbroję jaki pojawiły się wraz z systemem heraldycznym czy istniały już wcześniej, pozbawione znaków herbowych?
 
User is offline  PMMini Profile Post #8

     
Hellvard
 

II ranga
**
Grupa: Użytkownik
Postów: 56
Nr użytkownika: 82.063

 
 
post 27/09/2015, 15:26 Quote Post

Od pół roku zero odpowiedzi, nikt już się nie interesuje tym działem???
 
User is offline  PMMini Profile Post #9

     
k.solan
 

Nowicjusz
Grupa: Użytkownik
Postów: 8
Nr użytkownika: 101.819

krzysztof
Stopień akademicki: mgr
Zawód: urzednik
 
 
post 30/05/2017, 23:53 Quote Post

QUOTE(Hellvard @ 4/04/2015, 15:14)
A co z chorągwiami? Czy wojska książąt dzielnicowych stosowały jakieś charakterystyczne dla siebie chorągwie? Jak rozróżniano swoich od wrogów, skoro różnic między nimi wcale lub prawie wcale nie było?
*


Witam
W bitwie pod Suchymi Krutami 1278 dla odróżnienia się, jedna ze stron (chyba Otokar, ale nie pamiętam) zawiązała na ramionach zieloną przepaskę. Przykład nie z Polski, lecz znaczną część armii czeskiej stanowili polacy, czy jako najemnicy czy wykonując jakiś rodzaj powinności lennej wobec króla Czech. Jeśli wówczas nie dawało się prosto odróżnić przedheraldycznych polskich rycerzy, od z pewnością posiadającego już na tarczach herby rycerstwa Rzeszy to tym bardziej w walkach wewnętrznych było to niemożliwe. Pamiętajmy, że większość dużych, znaczących rodów miało dobra w kilku dzielnicach. Stąd różni kuzyni z tego samego znaku mogli walczyć przeciwko sobie.
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #10

 
1 Użytkowników czyta ten temat (1 Gości i 0 Anonimowych użytkowników)
0 Zarejestrowanych:


Topic Options
Reply to this topicStart new topic

 

 
Copyright © 2003 - 2023 Historycy.org
historycy@historycy.org, tel: 12 346-54-06

Kolokacja serwera, łącza internetowe:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej