|
|
Potop Moskiewski, wojna z Moskwą 1654-67
|
|
|
uczeń2000
|
|
|
II ranga |
|
|
|
Grupa: Użytkownik |
|
Postów: 84 |
|
Nr użytkownika: 27.912 |
|
|
|
|
|
|
W "Potopie" Henryka Sienkiewicza znajduje się parę zdań jak to Kmicic podchodził Chowańskiego. Nie podał kim był ów Chowański. Bo nie mógł. Chowański był Moskalem, który ze swymi rodakami napadł na Polskę. W literaturze jest bardzo mało informacji o tzw. potopie moskiewskim (najpierw zabór rosyjski, potem PRL). Proszę o dokładniejsze informacje na ten temat, czyli bitwy, dowódców, sposób prowadzenia wojny i jej skutki.
|
|
|
|
|
|
|
|
Wojna Polski z Rosją wybuchła w 1654 roku, kiedy to Unia w Perejasławiu zatwierdziła przynależność Ukrainy do Rosji. Zakończyła się w 1667 pokojem andruszowskim, na skutek którego odzyskaliśmy polskie Inflanty, ale straciliśmy Kijów wraz z większą częścią woj. kijowskiego, woj. czernichowskie i Zadnieprze. Poprzez podział Ukrainy, Rosja i Polska zobowiązały się do protektoratu Zaporoża. Ważniejsze starcia: QUOTE * bitwa pod Szkłowem (12 sierpnia 1654) * bitwa pod Szepielewiczami (24 sierpnia 1654) * bitwa pod Ciecieszynem (1654) * bitwa pod Ochmatowem (29 stycznia - 1 lutego 1655) * bitwa pod Miadziołem (8 lutego 1659) * Bitwa pod Konotopem (7-8 lipca 1659) * oblężenie Lachowicz (23 marca-28 czerwca 1660) * bitwa pod Połonką (28 czerwca 1660) * bitwa nad Basią (8 października 1660) * bitwa pod Lubarem (14 września - 27 września 1660) * bitwa pod Cudnowem (27 września - 2 października 1660) * bitwa pod Słobodyszczami (7 października 1660) * bitwa pod Kuszlikami (4 listopada 1661) Tylko czemu nie zachciało Ci się wejść do Wikipedii? Jest tam obszerny artykuł o tej wojnie. Są wymienieni dowódcy, są działania wojenne. A jak to nie wystarczy, to uwierz - Google nie boli!
|
|
|
|
|
|
|
|
W pierwszej kolejności, żeby uzyskać jakiś obraz tej wojny polecam dwie pozycje: 1. Konrad Bobiatyński "Od Smoleńskla do Wilna.Wojna Rzeczypospolitej z Moskwą 1654-1655" Zabrze 2004 2. Krzysztof Kossarzecki "Kampania roku 1660 na Litwie" Zabrze 2005
W obu pozycjach znajdziesz sporą bibliografię włączniezmateriałami źródłowymi.
|
|
|
|
|
|
|
|
W dniach 29 stycznia – 1 lutego 1655 roku w bitwie pod Ochmatowem wojska koronne do spółki z Tatarami odniosły jakoby wielkie zwycięstwo nad siłami rosyjsko-kozackimi. Moskale i Kozacy odnieśli duże straty i wycofali się (za Dniepr ?) a Polacy z ordyńcami rozpoczęli pacyfikację Ukrainy.
Co spowodowało zmianę inicjatywy na tym froncie?
W lipcu Kozacy i Rosjanie oblegają Kamieniec Podolski (bezskutecznie), a następnie (bez bitew ?) dochodzą pod Lwów, gdzie pod Gródkiem Jagiellońskim (29 września 1655) pokonują już niezbyt wtedy liczne wojska hetmana Potockiego. Zimą Polacy (chyba) mogli poić konie w Dnieprze, a w październiku Moskale stoją nad Wisłą. Po drugiej stronie są już Szwedzi, (zatem ?) Rosjanie i Kozacy wycofują się i w dniach 10 listopada – 12 listopada pod Jezierną zostają rozgromieni przez Tatarów.
Gdzie podziewali się Tatarzy kiedy rozpoczęła się wiosenna ofensywa rosyjsko-kozacka? Czyżby akurat zgrało się to tak, że oni odeszli z jasyrem, a akurat wtedy ruszyli Moskale? Niezależnie od tego, czy Polacy nie wiedzieli, że dojdzie do tej ofensywy? Do lata przecież nie było jeszcze Szwedów, całe siły można było skupić chociażby do powstrzymywania i opóźniania ich marszu, w oczekiwaniu na pomoc Tatarów. Jak to możliwe, że bez żadnej bitwy, w sytuacji dominacji wojsk koronno-tatarskich u progu wiosny, nagle Kozacy i Rosjanie stają sobie bez żadnej bitwy pod Lwowem?
I inna kwestia, niejako obok tego wątku, skoro Kozacy po klęsce pod Jeziorną zgodzili się walczyć przeciwko Szwedom to czemu tego nie uczynili? Nie pobrano od nich zakładników czy innych gwarancji, które by to wymusiły? Uważam (może naiwnie), że wprost z pola tej bitwy część wojsk kozackich powinna być zmuszona do powrotu na zachód i uderzenia na Szwedów.
Kolejna sprawa, która mnie intryguje to sytuacja wiosną 1664 roku na Ukrainie. Po nieudanej wyprawie na Moskwę i zawróceniu pod Siewskiem armia koronno-litewsko-kozacko-tatarskia dysponowała licznymi wojskami. Dlaczego nie była ona w stanie uśmierzyć buntu na Ukrainie i utrzymać jej lewobrzeżną część? Dlaczego nie zdobyto wtedy Kijowa? Czy był on wtedy taką twierdzą? A jeśli tak, to jego odzyskanie miałoby przecież spore znaczenie.
|
|
|
|
|
|
|
|
QUOTE(OverHaul @ 11/02/2007, 11:07) Zakończyła się w 1667 pokojem andruszowskim,
Nie był to pokój, lecz jedynie rozejm. Ostateczny pokój został zawarty w 1686 r. i nosi nazwę pokoju Grzymułtowskiego, od nazwiska polskiego posła Krzysztofa Grzymułtowskiego.
QUOTE(bartoszb @ 15/04/2008, 10:33) I inna kwestia, niejako obok tego wątku, skoro Kozacy po klęsce pod Jeziorną zgodzili się walczyć przeciwko Szwedom to czemu tego nie uczynili? Powód jest bardzo prosty - nie mieli w tym najmniejszego interesu, więc po co mieli to czynić?
Ten post był edytowany przez Janusz Radziwiłł: 6/06/2009, 21:34
|
|
|
|
|
|
|
|
Wiadomo, że podczas Potopu Szwedzkiego szczególnie aktywną kolaborację ze Szwedami podejmowała szlachta protestancka. Ja zaś chciałbym się zapytać jaka była postawa szlachty prawosławnej podczas Potopu Moskiewskiego.
Ten post był edytowany przez farkas93: 23/10/2012, 22:08
|
|
|
|
|
|
|
|
QUOTE(farkas93 @ 23/10/2012, 23:04) Wiadomo, że podczas Potopu Szwedzkiego szczególnie aktywną kolaborację ze Szwedami podejmowała szlachta protestancka. Ja zaś chciałbym się zapytać jaka była postawa szlachty prawosławnej podczas Potopu Moskiewskiego. To nie była tylko szlachta. Natomiast jeśli chodzi o wyznawców prawosławia przykłady zachowań znajdziesz we wspomnianej wyżej pracy Konrada Bobiatyńskiego "Od Smoleńska do Wilna. Wojna Rzeczypospolitej z Moskwą 1654-1655". Najbardziej jaskrawym przykładem będą mieszkańcy Mohylewa. Najpierw dobrowolne poddanie się carowi i niezwykle ofiarna obrona (zmarła i zginęła większa część mieszkańców) miasta przed atakiem Radziwiłła, która załamała litewsko-polską kontrofensywę. Potem rozczarowanie nowymi władcami, wycięcie załogi moskiewskiej w 1661 roku i poddanie się Janowi Kazimierzowi.
|
|
|
|
|
|
|
|
Jakiż "Potop moskiewski"???? "Moskale napadli na Polskę"! To ciąg dalszy spraw, których początek miały w 1648. To, że Sienkiewicz (przytoczony przez jednego z Kolegów) skończył na bitwie pod Beresteczkiem nie oznacza, że to był koniec... Potem była np. bitwa pod Batohem - gdzie pewnie większość bohaterów Sienkiewiczowskich powinna dać głowę. I tak dalej, i tak dalej.... Prawosławni byli tak wierni Państwu jak na to u nich zasłużyło. Ani mniej ani więcej...
|
|
|
|
|
|
|
Paweł jerzy Grabowski
|
|
|
II ranga |
|
|
|
Grupa: Użytkownik |
|
Postów: 99 |
|
Nr użytkownika: 57.323 |
|
|
|
Pawel Jerzy Grabowski |
|
Stopień akademicki: magister |
|
Zawód: historyk |
|
|
|
|
QUOTE Wiadomo, że podczas Potopu Szwedzkiego szczególnie aktywną kolaborację ze Szwedami podejmowała szlachta protestancka. Ja zaś chciałbym się zapytać jaka była postawa szlachty prawosławnej podczas Potopu Moskiewskiego.
Wiesz, palma pierwszeństwa co do kolaboracji, jak i ilości kolaborantów należy się oczywiście szlachcie katolickiej (prawosławni czy protestanci w 1654-55 to raczej mniejszy % niż szlachta katolicka zarówno ogólnie, jak i wśród kolaborantów). Wydaje się, że dużo więcej kolaborantów było natomiast wśród mieszczan (np. Niemców czy Czechów) - choć znów nie zawsze np. Gdańsk.
Co do szlachty prawosławnej - to raczej chodzi o mniej znaczących panów braci, bo magnatów prawosławnych to już chyba na Białorusi czy Litwie wtedy nie było. A zachowywała się podobnie jak szlachta katolicka czy protestancka w stosunku do Szwedów, czyli różnie. Nie pamiętam dokładnie, ale jakiś czas temu czytałem dość ciekawy opis o pierwszym okresie Potopu moskiewskiego - czyli od 1654 do ok. 1660 w jednym z HB-ów (Połonka-Basia albo Cudnów) gdzie było podanych kilka przykładów zachowania się miast i ich obywateli w stosunku do wojsk moskiewskich (Lachowicze, Słuck). Może tam znajdziesz więcej informacji?
|
|
|
|
|
|
|
|
QUOTE(piotral @ 24/10/2012, 21:09) Jakiż "Potop moskiewski"???? "Moskale napadli na Polskę"!
Jakby nie patrzył to w roku 1654 wojnę rozpoczęła Moskwa
|
|
|
|
|
|
|
|
QUOTE(piotral @ 24/10/2012, 22:09) Jakiż "Potop moskiewski"???? "Moskale napadli na Polskę"! To ciąg dalszy spraw, których początek miały w 1648. A to Moskwa miała prawo napadać na RON? Miała prawo brać pod opiekę zbuntowanych poddanych króla polskiego? Pokój zawarty dwadzieścia lat wcześniej zobowiązywał Aleksego do utrzymywania z RON dobrosąsiedzkich stosunków.
|
|
|
|
|
|
|
|
Car Aleksy I wykorzystał trudną sytuację Rzplitej - w sumie trudno mu się dziwić, okazja sama wpadała w ręce. Zresztą to nic nowego, w 1632 roku Moskwa zaatakowała łamiąc postanowienia rozejmu w Dywilinie
|
|
|
|
|
|
|
|
QUOTE(Kadrinazi @ 6/12/2012, 10:22) Car Aleksy I wykorzystał trudną sytuację Rzplitej - w sumie trudno mu się dziwić, okazja sama wpadała w ręce. Zresztą to nic nowego, w 1632 roku Moskwa zaatakowała łamiąc postanowienia rozejmu w Dywilinie Faktem jest że sami go do tego zachęciliśmy - klęska pod Batohem musiała robić wrażenia bo wcześniej podobno była możliwość sojuszu polsko-moskiewskiego przeciw Kozakom. Czy mógłby kolega zajrzeć do tematu o bitwie warszawskiej w HA?
|
|
|
|
|
|
|
|
W polityce nie ma sentymentów - Rzplita był w 1654 roku osłabiona, stąd najpierw wykorzystała to Moskwa a potem Szwecja. To samo zrobiliśmy my (i Szwedzi) w czasie Smuty
|
|
|
|
|
|
|
|
W czasie smuty to najpierw mieszali magnaci do spółki z samozwańcami. A bezpośrednią przyczyną wojny polsko-moskiewskiej miał być sojusz Wasyla Szujskiego ze Szwecją zagrażający RON.
|
|
|
|
1 Użytkowników czyta ten temat (1 Gości i 0 Anonimowych użytkowników)
0 Zarejestrowanych:
Śledź ten temat
Dostarczaj powiadomienie na email, gdy w tym temacie dodano odpowiedź, a ty nie jesteś online na forum.
Subskrybuj to forum
Dostarczaj powiadomienie na email, gdy w tym forum tworzony jest nowy temat, a ty nie jesteś online na forum.
Ściągnij / Wydrukuj ten temat
Pobierz ten temat w innym formacie lub zobacz wersję 'do druku'.
|
|
|
|