Drukowana wersja tematu

Napisany przez: Domen 4/09/2008, 16:37

Jaka była liczba ludności najważniejszych / największych miast oraz stolic państw i regionów średniowiecznych, pod koniec wieku XI oraz pod koniec wieku XIII, na początku XIV - a także w innych okresach?

Z tego co mi wiadomo w XII wieku Londyn zajmował powierzchnię ok. 133 hektarów i prawdopodobnie mógł liczyć do ok. 12 tysięcy mieszkańców.

Około roku 1300 w Anglii znajdowały się 3 miasta z liczbą ludności powyżej 10,000 mieszkańców - Londyn, York i Bristol.

Podobnie było w Polsce - Wrocław, Kraków i Gdańsk (ten ostatni miał ok. 10,000 mieszkańców). Kraków liczył najprawdopodobniej ok. 13 - 12 tysięcy mieszkańców, a Wrocław ok. 17 - 15 tysięcy.

W Portugalii było w tym czasie jedno takie miasto - Lizbona.

W Królestwie Aragonii ok. roku 1325 - 3 - Walencja, Saragossa, Barcelona

W Królestwie Kastylii ok. roku 1325 - 8 - Valladolid, Toledo, Badajoz, Sewilla, Jerez, Kadyks, Murcia.

W Emiracie Grenady - 3 - Grenada, Malaga, Almeria.

W Emiracie Majorki - 2 - Palma oraz Perpignan (w kontynentalnej części).

W Afryce Północnej bez Egiptu - tylko jedno - Tunis.

Najwięcej takich miast było we Flandrii i w Północnych Włoszech.

Napisany przez: rycymer 4/09/2008, 16:50

Średniowieczne Saraj Batu liczyło ponoć 100 tys. mieszkańców, posiadało trzynaście wielkich meczetów (a także kilkaset sporo mniejszych). W mieście znajdowały się również chrześcijańskie (prawosławne, ormiańskie etc.), jak również żydowskie dzielnice; stolica Batu posiadała również - rzecz godna uwagi - kanalizację, wodociągi i gorącą wodę. Więcej informacji u Ibn Battuty.

Napisany przez: Domen 4/09/2008, 17:00

Co do tych liczb to ja bym raczej był skłonny przyjmować jako prawdopodobne najniższe podawane.

Bo gdzieś spotkałem się z informacją, że Kijów w XII wieku miał liczyć 50 czy nawet 100 tysięcy mieszkańców.

Jeśli tak było, to jakim cudem w XV wieku nie miał nawet 10 tysięcy?

Napisany przez: makron 4/09/2008, 17:03

We Włoszech na przełomie XIII i XIV wieku przynajmniej 4 miasta liczyły ok. 100 tys. mieszkańców lub więcej: Mediolan, Neapol, Wenecja i Florencja. Oczywiście nadejście Czarnej Śmierci zredukowało dość mocno (o 30-40%) te liczby. Z kolei Rzym - stolica papieska - w jubileuszowym 1300 roku nie liczył więcej niż 25 tys mieszkańców. Pozdrawiam

Napisany przez: Domen 4/09/2008, 17:05

W 1350 roku Gandawa we Flandrii miała liczyć do ok. 50 tysięcy mieszkańców.

Napisany przez: rycymer 4/09/2008, 19:12

Weź pod uwagę najazdy mongolskie... Więcej informacji nt. Kijowa znajdziesz choćby u Podhorodeckiego...

Napisany przez: Mikołaj II 4/09/2008, 19:36

Konstantynopol mógł liczyć około 500 000 mniej więcej w XI wieku. Problematyczne jest to, że wystepuje stosunkowo duża rozbieżność szacowanej populacji Królowej Miast w różnych opracowaniach. W krótkim rozdziale w książce H.Evert-Kappesowej "Historie Konstantynopolitańskie" była chyba mowa o milionie, ale spotkałem się gdzieś również z wersją 300 tys. Sprawdzę to, bo pamięć, a szczególnie moja, bywa zawodna. Niemniej na pewno było to jedno z największych miast wczesnego i pełnego średniowiecza.

Czy ktoś wie, ile mogły liczyć mieszkańców miasta na Bliskim Wschodzie? Antiochia, Aleksandria, Bagdad?

Napisany przez: rycymer 4/09/2008, 20:01

Sprawdź u Meza lub Hauzińskiego - na chwilę obecną nie jestem Ci niestety w stanie pomóc...

Napisany przez: ryba_pila 8/09/2008, 21:54

Aglomeracja Pragi - koniec XIVw 30-35 tys.
Aglomeracja Krakowa (tzn z Kleparzem i Kazimierzem) - polowa XIVw 15-16tys.
Zrodlo: Krakow i Praga okolo 1600r - Leszyk Belzyt
W Czechach drugim co do wielkosci miastem byla Kutna Hora, ponoc wtedy wieksza i bogatsza od np. Londynu, przynajmniej tak mi powiadziano jak tam bylem.

Napisany przez: Domen 23/09/2008, 16:34

To jest na pewno liczba lundości razem z Kleparzem i Kazimierzem, a nie samego Krakowa ?

Bo ja się spotkałem z liczbami 12 - 13 - 14 tysięcy w odniesieniu chyba tylko do samego Krakowa.

A co z przedmieściami ? - np. Garbary, Biskupiec, Wesoła, Stradom - ich populacja też jest wliczona, chyba nie:

Napisany przez: ryba_pila 28/09/2008, 23:11

Chodzi o cala 'aglomeracje', to oczywiscie szacunki autora. Zakladajac twoje 12tys na Krakow + Kazimierz 2tys + Kleparz 500, dostajemy do 1500 na przedmiesciach.

Napisany przez: Bazyli 24/01/2009, 22:08

"Czy ktoś wie, ile mogły liczyć mieszkańców miasta na Bliskim Wschodzie? Antiochia, Aleksandria, Bagdad?"
Oric-u w jakim okresie czyli kiedy?

Napisany przez: Jarpen 6/05/2009, 22:35

Kordoba chyba około XI czy XII wieku liczyła podobno 200 tys. samych budynków mieszkalnych, zale nie pamiętam gdzie o tym czytałem...

Napisany przez: Blanchefleur 7/05/2009, 9:15

W XI w. w Angkor mogło mieszkać nawet milion mieszkańców.

Napisany przez: kundel1 7/05/2009, 11:14

Pastoreau ("Życie codzienne we Francji i Anglii w czasach rycerzy okrągłego stołu" - chodzi o czas powstania poematów - wydanie oryginalne 1976 ) podaje dla roku ok.1200:
Paryż-ok.25.000 , Rouen i Tuluza "mniej niż połowę" czyli w takim razie 10-12.000
Londyn-ok. 25.000, York, Norwich, Lincoln i Bristol - do 5.000
Rzym i Kolonia - ponad 30.000
Wenecja i Bolonia - ok. 40.000
Mediolan i Florencja- ok. 70.000
Konstantynopol w 1204 "największe miasto chrześcijaństwa" 150-200.000
Autor nie pisze, na jakich podstawach obliczono takie właśnie ilości mieszkańców.

Napisany przez: tewuzet 15/05/2010, 16:24

Pisze o tym min Michel Banniard, a dokładnie iż miasto to liczyło ponad 100 tys. mieszkańców możne nawet do 200 tys. Należny zwrócić także uwagę iż ekspansja arabska w Hiszpanii ożywia miasta, powoduje wzrost demograficzny. Do samego Toledo napłynęło około 30 tys nowych mieszkańców.

Pozdrawiam

Napisany przez: paulus 15/05/2010, 16:59

Jeśli chodzi o Kordobe spotkałem sie ostatnio z troszkę innym oszacowaniem. Zdaniem C. Wickhama, The Inheritance of Rome (2010) s. 349:

Pozdr.

Napisany przez: byk2009 17/05/2010, 11:14

A może by warto w takim temacie potraktować rzecz trochę szerzej?
Jakie czynniki powodowały wzrost liczby ludności w średniowiecznych miastach, a jakie czynniki rozwój ten ograniczały?
Zasygnalizuję tylko niektóre.
1. Wodociągi. Żadne miasta, ani w średniowieczu, ani kiedykolwiek, bez rozwiązania tych problemów nie może liczyć więcej niż kilkanaście tysięcy mieszkańców. Zarówno antyczny Rzym, jak i wspominane tu Bizancjum, problem ten miały rozwiązany za pomocą akweduktów.
Bez dostępu stałego do wody pitnej, jak wiadomo ludzie nie mogą żyć. Gdy miasto jest zbyt duże, rośnie odległość od miejsca zamieszkania do pobliskiej rzeki/jeziora - źródła czystej, zdatnej do picia wody. Takim źródłem mogą być studnie, lecz tylko studnie głębokie, artezyjskie, a takich na danym terenie można zbudować ograniczoną bardzo ilość. Płytkie studnie powierzchniowe, natychmiast zanieczyszczają się gównianymi bakteriami i woda z nich nie nadaje się do picia. To się wiąże z następnym punktem.
2. Kanalizacja. Odprowadzenie ścieków, a szczególnie fekaliów, stanowi duży problem sanitarny. Odprowadzenia powierzchniowe (rynsztoki), stanowiły nie lada problem sanitarny ze względu na olbrzymie zagrożenie epidemiologiczne (tyfus, czerwonka, no i cholera). Miasta bez systemu kanalizacji, były skazane na ciągłe epidemie i nie mogły sie rozwijać. I znowu Rzym i Bizancjum, to przykłady w tej dziedzinie.
3. Obręb murów miejskich. Ilość miejsca wewnątrz murów była ograniczona. Wszystko co było na zewnątrz murów, w czasie wojen i najazdów było niszczone w pierwszej kolejności. A średniowiecze do spokojnych nie należało. Aby liczba ludności mogła istotnie wzrosnąć, a miasto mogło się rozwinąć, trzeba było zainwestować w nowe mury, położone dalej od centrum. A to sporo kosztowało. I czasu i pieniędzy. I tak przechodzimy do następnego punktu.
4. Czynniki ekonomiczne. Oczywistym jest, że mieszkańcy miasta nie wytwarzają żywności, a jedynie usługi i przedmioty, które na żywność można zamienić. To truizm, że nie ma rozwoju miast, bez handlu i rzemiosła. Gospodarka średniowieczna, była gospodarką dość ekstensywną. Nadwyżki żywnościowe wytwarzane przez ludność wiejską nie były zbyt duże. Zaopatrzenie miasta w żywność stanowiło nie lada problem. (przypominam tu problemy Rzymu, choćby z powodu odcięcia dostaw zboża przez Wandalów po zajęciu przez nich Afryki Północnej). Również popyt na usługi i wytwarzane w miastach przedmioty, nie był wielki. Poza bronią i przedmiotami luksusowymi, posiadłości rycerskie w okresie średniowiecznym, były w zasadzie samowystarczalne. To zmieniało się dość powoli. Dopiero w późnym średniowieczu, wymiana towarowa miasto-wieś nabrała istotnego znaczenia.

Napisany przez: Rulez620 14/07/2010, 21:51

UWAGA: wszystkie liczby w przybliżeniu.
Za panowania Justyniana na terytorium cesarstwa było 1500 miast.
W VI wieku największe były:
- Konstantynopol ( 300-500 tysięcy)
- Cezarea i Antiochia ( 200 000)
- Rzym, Mediolan i Jerozolima ( po 100 000)
- Alexandria, Nicea i Laodycea ( po 50 tysięcy)

VI-VII
w Paryżu było 5 tysięcy mieszkańców
- Jerozolima ( ponad 60 tys)
IX w.:
- Rzym ( 20 tys)
- Kordoba ( w 1000 roku największe miasto Europy niestety nie dotarłem do liczby mieszkańców, ale to jest ciekawe: że mieli w poł. IX w. bieżącą wodę, oświetlone ulice, 80 tys. sklepów, 60 tys. domów, 1600 meczetów, 900 łaźni, 70 bibliotek.)
- Angkar ( stolica królestwa Khmerów- od IX w. do XV w.- 750 000)
X w
- Toledo ( pod koniec wieku X 30 000, ale ustępuje liczbą mieszkańców Kordobie i Sewilli)
- Wolin (3- 5 tys w drugiej połowie X wieku)
XI wiek
- Barcelona ( w czasie panowania Berenguerów liczyła 2 500 mieszkańców z dzielnicą żydowską- Call)
- Kijów ( 40 000)
- Lincoln- Anglia ( 7 tysięcy)
- York- Anglia- dokładnie w 1090 roku liczył 8 tysięcy
XIIw.
- Wolin ( pod konie wieku prawdopodobnie 10 tys)
- Florencja ( w 1200 liczyła 40 000)
XIIIw.
- Paryż ( 100 000)
- Monemwazja ( Bizancjum liczyła 60 000)
- Toledo ( 60 000 w tym 2 000 Żydów)
XIVw.
- Paryż ( 2000 000)
- Gandawa ( w połowie XIV wieku 56 000)
- Brugia ( 35 tys.)
- Londyn ( 2 połowa XIV wieku 30 000)
- Ypres (10/11 tysięcy
- Buda ( 8 tysięcy)
- Wenecja ( 100 000)
- Palermo ( 100 000)
- Mediolan (100 000)
- Genua ( 100 000)
- Londyn ( 50 000)
- York, Bristol, Norwich ( po 10 000)
- Hamburg, Lubeka ( do 40 000)
- Konstatnynopol ( w laach 1393-94 liczył 40/50 000)
- Kraków ( 10 000)
- Mistra ( Bizancjum w 1348 roku liczyła 20 tysięcy)
XVwiek
- Zurych ( 7 000)
- Braszów, Kolozsvar, Sibiu ( Siedmiogród, odpowiednia 6, 5, 4 tysiące)
- Moskwa ( 200 000 ?)
- Kopenhaga, Malmo ( na przełomie XV/XVI liczyły po 10 000)
- Kraków _ pod koniec wieku 20 000)
- Gniezno ( 2/3 tysiące)
- Gdańsk ( 30 000 - największe miasto w Polsce) ciekawostka: pod konie XV wieku na Mazowszu było 88 miast z czego 11 po 2 000 a reszta nie przekraczała 400 mieszkańców
- Praga ( 30 000)

- Kilia na Wołoszczyźnie miała w pewnym okresie niestety niewiem którym 20 tysięcy

Dzięki
Główne [U]źródło info to "Encyklopedia średniowiecza" Jerzego Rajmana

Napisany przez: Domen 31/01/2011, 15:50

Z kolei pod koniec XVI wieku (ok. 1580 roku) Mazowsze miało na 31,800 km2 (bez Podlasia zapewne) ok. 700 tys. mieszkańców a wskaźnik urbanizacji wynosił 14,1% (czyli już ok. 99 tys. ludzi mieszkało w miastach). Były 92 miasta. W tym samym czasie w Wielkopolsce w miastach mieszkało ok. 25,2% ludności (ok. 303 tys. w prawie 288 miastach) a w Małopolsce ok. 26,3% (ok. 329 tys. w prawie 204 miastach).

Po potopie szwedzkim zaludnienie miast na Mazowszu spadło do 1/3 stanu z roku 1580.

Napisany przez: Marhaajd 27/02/2011, 12:32

Jakie były największe miasta średniowieczne w granicach obecnej polski?
w schyłku epoki średniowiecza ok 1450r. np.Wrocław liczył ok. 15-20 tys.,wiem że z Pragą i Krakowem były to najbogatsze i największe miasta środkowej Europy,a do tej elity dochodził jeszcze Gdańsk,ale nie wiem własnie jaką te pozostałe miasta miały liczbę obywateli. Może ktoś coś podpowie ... ?

Napisany przez: Rulez620 29/12/2011, 15:25

- 5.5 tysiąca lat p.n.e. temu najwiekszym miastem było Jerycho liczące 2 tysiące ludzi,
później Uruk (głównie dlatego, że leżało między rzekami Tygrys i Eufrat) 4 tysiące, kolejnym było Mari- 2.4 tysiąca latprzed naszą erą liczące aż 50 tysiące ludzi ( było to miasto handlową stolicą Mezopotamii). Później najwiękzym miastem było Ur liczące jako pierwsze około 100 tysięcy ludzi, a 700 lat przed Chrystusem Babilon liczący tyle samo obywateli. Pierwszym miatem które osiągnęło Pół miliona mieszkańców miałaKartagina 300 lat p.n.e., a 200 lat p.n.e. Rzym pobił milion i miał 1.2 miliona mieszkańców, W nasze erze pierwszym miastem które przekroczyło pół miliona był Konstantynopol, który w 600 roku miał 600 tysięcy ludzi, w 900 roku Bagdad był największym miastem i liczył 900 tysięcy mieszkańców. 300 lat później największy był chiński Kaifeng w którym mieszkało 1 milion ludzi, z kolei w 1500 roku największy był Pekin liczący ponad 1 milion, w 1700 roku podobno największy był Ayutthaya w Tajlandii,a w 1825- 1914 Londyn w którym żyło 1,335 mln osób

Napisany przez: Alexander Malinowski 30/12/2011, 0:43

Najpierw największy był Wolin. Przypuszczam, że wcześniej Truso pewnie było całkiem duże.

Napisany przez: lancelot 30/12/2011, 7:23

Proponuję zajrzeć tu: http://www.empik.com/szukaj/produkt?author=Andrzej+Rozwalka&pl=on&category=book&gclid=CK_ay-iTqa0CFaEhtAodjiyXng oraz do innych książek autorów nt. Lublina.

Napisany przez: Domen 5/11/2013, 19:57

Liczba dymów w poszczególnych wielkich miastach księstwa Brabancji w XV wieku:



Przy założeniu, że każdy dym to średnio 6 osób, otrzymujemy:

1437:

Bruksela - 38,256 mieszkańców
Antwerpia - 20,640 mieszkańców
Leuven - 21,474 mieszkańców
's-Hertogenbosch - 17,298 mieszkańców

Razem 4 wielkie miasta - 97,668

1480:

Bruksela - 44,484 mieszkańców
Antwerpia - 32,700 mieszkańców
Leuven - 23,598 mieszkańców
's-Hertogenbosch - 17,580 mieszkańców

Razem 4 wielkie miasta - 118,362

1496:

Bruksela - 34,500 mieszkańców
Antwerpia - 39,516 mieszkańców
Leuven - 18,414 mieszkańców
's-Hertogenbosch - 20,736 mieszkańców

Razem 4 wielkie miasta - 113,166

Małe miasta i miasteczka łącznie:

1437 - 84,954
1480 - 73,296
1496 - 63,600

Mieszkańcy wsi łącznie:

1437 - 373,806
1480 - 327,240
1496 - 275,292

Ogółem liczba ludności księstwa Brabancji:

1437 - 556,428 (wieś ok. 67% małe miasta i miasteczka ok. 15% wielkie miasta ok. 18%)
1480 - 518,898 (wieś ok. 63% małe miasta i miasteczka ok. 14% wielkie miasta ok. 23%)
1496 - 452,058 (wieś ok. 61% małe miasta i miasteczka ok. 14% wielkie miasta ok. 25%)

Napisany przez: marc20 5/11/2013, 20:00

A jakim cudem starożytna Aleksandria miała mieć ~700 tys. mieszkańców skoro na początku XIX w. liczyła tylko 5 tysięcy ?

Takie pytania można mnożyć.

Napisany przez: Domen 5/11/2013, 20:04

Co w tym dziwnego?

Przecież podobnie było z Rzymem - w starożytności był o wiele większy niż we wczesnym średniowieczu.

Napisany przez: marc20 5/11/2013, 20:09

Wiem

To samo co z Kijowem ?

Trudno sobie wyobrazić współczesną metropolię - opustoszałą, i wyludniałą do kilkudziesięciu tysięcy.

Czy tu na pewno wszystko się zgadza ?Liczba sklepów większa od liczby domów ?

80 tysięcy sklepów !

Napisany przez: Domen 5/11/2013, 20:14

Czy ja wiem - Warszawa w 1945 roku? Detroit obecnie? Miasto Prypeć (spadek ludności z 50 tys. do 0).



Kijów musiał być wielki - przed najazdem Mongołów wszystkie drogi prowadziły do Kijowa, dosłownie:

"Szlaki handlowe łączące Słowiańszczyznę z Zachodnią Europą w okresie IX - XIII w.":

Napisany przez: djmarcin87 18/02/2019, 21:49

Zapomnieliście też wspomnieć o mieście Saraj, które było jednym z najwiekszych miast i wielkim ośrodkiem handlowym w XIII wieku.

Napisany przez: Historyk że hej 6/05/2019, 20:16

Do XII wieku w polsce największe miasta takie jak Kraków lub Gniezno liczyły ledwo ponad 2 tys. ludzi. Tymczasem w Państwie Środka mkasta liczyły koło pół miliona mkeszkańców. Pod koniec średniowiecza np. Kraków miał 50 tys. ludzi.

Różnice były olbrzymie, więc nie da się jednoznacznie stwierdzić.
Nierzadko ciężko też powiedzieć jeśli w danym przypadku brakuje źródeł.