| |
|
|
 Opozycja wobec Vivente Rege
| |
|
|
|
|
Czy wie ktoś, dlaczego elekcja Zygmunta Augusta za życia jego ojca spotkała się z aż tak wielkim sprzeciwem szlacheckim, że aż doprowadził on do wojny kokoszej i oficjalnego zakazu elekcji vivente rege?
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
Sądzę że jedynym powodem tak drastycznych kroków ze strony polskiej szlachty były jej ambicje dotyczące posiadania wpływu na wybór władcy.Za argumenty podam kandydaturę na króla podczas pierwszej wolnej elekcji cara Iwana Groźnego kiedy to za jego główną wadę podano zapędy dyktatorskie i prawdopodobne chęci obalenia demokracji szlacheckiej.
Podobno było w przypadku kandydatury Jana Kostki kiedy to szlachta obawiała się nadmiernego wzrostu pozycji społecznej jednego spośród nich.
Zresztą były również jakieś postulaty dotyczące egzekucji praw.
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
Domyślam się, że chodzi o okres bezkrólewie. Raz, ze wpływy szlachty gwałtownie rosły, a dwa, że w ramach wolnej elekcji łatwiej było stawiać kolejne żądania.
Władca wybrany zawczasu miałby czas się przygotować do rządów i byłby niej podatny na ewentualne sugestie
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
Prawdziwą traumą u szlachty był fakt, że o to mamy "nowego" władcę, a tu nikt z nami tego nie skonsultował. Ówcześni możni (zwłaszcza małopolscy) niejako przyzwyczaili się, że każdy władca przed objęciem tronu ma zapewniony tron dzięki przywilejom poprzednika (jak w przypadku synów Jagiełły) lub też słono płaci za poparcie na początku rządów (jak w przypadku Aleksandra). A tu proszę - pod wpływem Bony ukoronowano młodego Zygmunta za życia ojca. Było to swoiste novum w Polsce, jak i też zwyczaj dość rzadko stosowany na zachodzie. Warto jeszcze dodać, że właśnie od tego momentu przyjęło się mówić o Zygmuncie I "Stary" - a to po to by odróżnić go od "młodego".
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
QUOTE Sądzę że jedynym powodem tak drastycznych kroków ze strony polskiej szlachty były jej ambicje dotyczące posiadania wpływu na wybór władcy.
Przecież to Sejm, a więc szlachta, dokonał wyboru Zygmunta Augusta vivente rege.
QUOTE Domyślam się, że chodzi o okres bezkrólewie. Raz, ze wpływy szlachty gwałtownie rosły, a dwa, że w ramach wolnej elekcji łatwiej było stawiać kolejne żądania.
Ale skąd to doświadczenie szlachty na tamtym etapie historii?
QUOTE Było to swoiste novum w Polsce, jak i też zwyczaj dość rzadko stosowany na zachodzie.
Czy ja wiem, czy tak rzadko stosowany? W wielu monarchiach elekcyjnych to się zdarzało (bliskim przykładem może być Święte Cesarstwo Rzymskie) i nie przypominam sobie, by wiązało się to z takim oporem, jak w Polsce...
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
Oczywiście Sejm walny dokonał przy jednogłośnym poparciu elekcji Zygmunta II lecz celem tego wystąpienia było aby odtąd ogół stanu szlacheckiego miał wpływ na wybór nowego władcy.Pozatym wbrew utartej od czasów Kazimierza Wielkiego czy nawet rozbicia dzielnicowego tradycji elekt zawsze obdarzał szlachtę nowymi przywilejami a tym razem było inaczej.
W odpowiedzi na wystąpienie Zygmunt I wydał zakaz vivente rege oraz koniecznosc wyboru nowego władcy po śmierci panującego przy ogólnym udziale szlachty.
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
QUOTE Przecież to Sejm, a więc szlachta, dokonał wyboru Zygmunta Augusta vivente rege.
No tak - ale sejm z roku 1530 to zupełnie inny parlament niż ten z czasów panowania Zygmunta Augusta. Za Zygmunta Starego sejm, zwłaszcza przed wojną kokoszą, był dość potulnym narzędziem polityki królewskiej. Dopiero później ambicja wzrosła "braciom mniejszym", tak, że mogli jawnie sprzeciwiać się władcy. Z resztą główną opozycję wobec elekcji vivente rege stanowili możni na czele z prymasem, który koronował nomen omen młodego Zygmunta...
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
QUOTE Z resztą główną opozycję wobec elekcji vivente rege stanowili możni na czele z prymasem, który koronował nomen omen młodego Zygmunta...
W takim razie, o co IM poszło?
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
Post nr 4 - moje zdanie w tym aspekcie się nie zmieniło.
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
QUOTE Post nr 4 - moje zdanie w tym aspekcie się nie zmieniło.
A ze zapytam z innej strony - co mozni dostali od Jana Olbrachta?
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
Potwierdzenie przywilejów nieszawskich i rozszerzenie ich dla całego kraju, a nie jak dotychczas dla Małopolski i Wielkopolski. Miało to miejsce na sejmie 1493, który uchodzi za pierwszy nowożytny parlament w polskim ustroju.
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
QUOTE Potwierdzenie przywilejów nieszawskich i rozszerzenie ich dla całego kraju, a nie jak dotychczas dla Małopolski i Wielkopolski. Miało to miejsce na sejmie 1493, który uchodzi za pierwszy nowożytny parlament w polskim ustroju.
Tyle, że to jest po pierwsze - post factum, po drugie - dotyczyło bardziej szlachty niż możnych...
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
A bo kandydatów do korony było wielu. Byli to Władysław czesko-węgierski, królewicz Zygmunt i książe Janusz II. Ojciec nie postarał się za bardzo o tron dla syna, (nie chcąc może właśnie odbierać przywileju elektorom?) dlatego elekt musiał po wyborze "odwdzięczyć" się swoim "wyborcom".
QUOTE po drugie - dotyczyło bardziej szlachty niż możnych...
Sejmiki w Kole i Nowym Mieście Korczynie wymogły takie rozwiązanie. Z resztą król przez całe swe panowanie szedł "na pasku" szlachty. Od niej zależały podatki, a politykę zagraniczną król chciał prowadzić bardzo aktywną...
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
Drogi Ramondzie nie chcę się powtarzac a to co ja pisałem sprowadza się w zasadzie do tego co pisze Indigo więc chciałbym się zapytac czego dokładnie nie rozumiesz w przyczynie wybuchu wojny kokoszej ponieważ moim zdaniem sprawa została jak tylko możemy wyjaśniona.
Pozdrawiam.
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
QUOTE Drogi Ramondzie nie chcę się powtarzac a to co ja pisałem sprowadza się w zasadzie do tego co pisze Indigo więc chciałbym się zapytac czego dokładnie nie rozumiesz w przyczynie wybuchu wojny kokoszej ponieważ moim zdaniem sprawa została jak tylko możemy wyjaśniona.
naprawde rozumiem przyczyny wybuchu wojny kokoszej - to, o co się dopytywałem, to szczegóły motywacji różnych grup ludzi wobec elekcji vivente rege w świetle dostępnych im doświadczeń historycznych. Sądzę, że tę kwestię wyjaśniono już nieźle w tym wątku.
|
| |
|
|
1 Użytkowników czyta ten temat (1 Gości i 0 Anonimowych użytkowników)
0 Zarejestrowanych:
Śledź ten temat
Dostarczaj powiadomienie na email, gdy w tym temacie dodano odpowiedź, a ty nie jesteś online na forum.
Subskrybuj to forum
Dostarczaj powiadomienie na email, gdy w tym forum tworzony jest nowy temat, a ty nie jesteś online na forum.
Ściągnij / Wydrukuj ten temat
Pobierz ten temat w innym formacie lub zobacz wersję 'do druku'.
|
|
|
|
|
6/02/2008, 19:11
