|
|
Pakt/Traktat Antarktyczny, Literatura/Informacje
|
|
|
48pl
|
|
|
Nowicjusz |
|
|
|
Grupa: Użytkownik |
|
Postów: 2 |
|
Nr użytkownika: 51.515 |
|
|
|
|
|
|
Witam!
Jestem świeżakiem na tym forum, mam nadzieję, że okaże się ono dla mnie pomocne. Szukam jakiejś książki/ek gdzie będzie wzmianka o Pakcie/Traktacie Antarktycznym. Interesują mnie przede wszystkim okoliczności zawarcia owego dokumentu (np. jakie mógłby mieć znaczenie dla Zimnej Wojny?).
Z góry dziękuję za informacje i przepraszam jeśli gdzieś jest już gdzieś taka informacja zawarta. Niestety wyszukiwarka na stronie strasznie mi szwankuje.
|
|
|
|
|
|
|
Orbitek
|
|
|
I ranga |
|
|
|
Grupa: Użytkownik |
|
Postów: 29 |
|
Nr użytkownika: 48.759 |
|
|
|
|
|
|
Traktat Antarktyczny, znany także jako Pakt lub Układ Antarktyczny (ang. Antarctic Treaty) - międzynarodowa umowa regulująca polityczno-prawny status Antarktydy, jedynego niezamieszkanego kontynentu. W porozumieniu tym Antarktyda zdefiniowana jest jako lądolód położony na południe od równoleżnika 60° S.
Traktat Antarktyczny podpisano 1 grudnia 1959 w Waszyngtonie, ale wszedł on w życie dopiero 23 czerwca 1961. Sygnatariuszami było 12 państw, które podczas III Międzynarodowego Roku Geofizycznego (1957-58) prowadziły badania geograficzne na Antarktydzie. Były to: Argentyna, Australia, Belgia, Chile, Francja, Japonia, Nowa Zelandia, Norwegia, RPA, Stany Zjednoczone, Wielka Brytania i Związek Radziecki. Traktat był pierwszym dokumentem ograniczającym działania zbrojne podczas "zimnej wojny".
Głównym celem paktu jest leżące w interesie całej ludzkości zapewnienie wykorzystania Antarktydy jedynie do celów pokojowych, tak, aby nigdy nie stała się ona przyczyną międzynarodowych konfliktów. Traktat zabrania jakichkolwiek działań o charakterze militarnym, lecz nie wyklucza przebywania na terytorium antarktycznym pracowników wojskowych. Dokument rozstrzyga też kwestie związane z roszczeniami terytorialnymi. Badania naukowe mają być efektem współpracy, a ich wyniki są dostępne dla wszystkich. Zabrania się przeprowadzania prób z bronią atomową oraz zanieczyszczania tego rejonu świata. Obszar objęty Traktatem Antarktycznym wynosi 52,5 mln km².
Traktat tworzy 14 artykułów:
* Art. 1 - użycie terytorium Antarktyki w celach pokojowych, zakaz działań zbrojnych i testów broni (wojskowy personel i sprzęt mogą być użyte tylko w celach pokojowych) * Art. 2 - wolność badań naukowych * Art. 3 - swobodna wymiana informacji i personelu, współpraca z ONZ itp. * Art. 4 - niewysuwanie żadnych roszczeń terytorialnych (Res Nullius - ziemia niczyja) * Art. 5 - zakaz testów broni jądrowej * Art. 6 - traktat obejmuje lądolód na południe od 60 równoleżnika * Art. 7 - swobodny dostęp do baz, instalacji itp. dla kontrolerów Traktatu, informowanie o zamiarze użycia wojska * Art. 8 - jurysdykcja nad naukowcami i obserwatorymi przez ich własne kraje * Art. 9 - regularne spotkania członków Traktatu * Art. 10 - piętnowanie łamania postanowień Traktatu przez jakiekolwiek państwo na świecie. * Art. 11 - wynikłe spory rozwiązywać należy pokojowo między członkami Traktatu bądź z użyciem Miedzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości * Art. 12, 13, 14 - sprawy "techniczne", dotyczące m. in. przyjmowania członków i dokonywania zmian w Traktacie.
Corocznie odbywające się spotkania konsultacyjne umożliwiają sprawowanie kontroli nad działalnością człowieka na Antarktyce. Tylko 28 z 45 państw członkowskich ma prawo głosowania i są to oprócz 12 państw założycielskich (podano rok wstąpienia i rok używania prawa głosu): Brazylia (1975/1983), Bułgaria (1978/1998), Chiny (1983/1985), Ekwador (1987/1990), Finlandia (1984/1989), Hiszpania (1982/1988), Holandia (1967/1990), Indie (1983/1983), Korea Południowa (1986/1989), Niemcy (RFN: 1979/1981, NRD także należało do TA), Peru (1981/1989), Polska (1961/1977), Szwecja (1984/1988), Ukraina (1992/2004), Urugwaj (1980/1985), Włochy (1981/1987). Żeby uzyskać prawo głosu, trzeba posiadać stację badawczą na Antarktydzie.
Kraje nie posiadające prawa do udziału w konferencjach (podano rok wejścia): Austria (1987), Czechy (1962, jako Czechosłowacja), Dania (1965), Estonia (2001), Grecja (1987), Gwatemala (1991), Kanada (1988), Kolumbia (1989), Korea Północna (1987), Kuba (1984), Papua-Nowa Gwinea (1981), Rumunia (1971), Słowacja (1993), Szwajcaria (1990), Turcja (1996), Wenezuela (1999) i Węgry (1984).
System Traktatu Antarktycznego [edytuj]
Pakt wraz z dokumentami pokrewnymi wymienionymi poniżej tworzą System Traktatu Antarktycznego (Antarctic Treaty System, ATS).
* Reguły dotyczące Ochrony Antarktycznej Fauny i Flory (Agreed Measures for the Conservation of Antarctic Fauna and Flora) 1964 (wejście w życie w 1982) * Konwencja o Ochronie Fok Antarktycznych (Convention for the Conservation of Antarctic Seals) 1972 * Konwencja o Ochronie Żywych Zasobów Antarktyki (Convention for the Conservation of Antarctic Marine Living Resources) 1980 * Konwencja Regulująca Wydobycie Zasobów Mineralnych na Antarktydzie (Convention on the Regulation of Antarctic Mineral Resource Activities) 1988 (nigdy nie weszła w życie) * Protokół o Ochronie Środowiska Naturalnego - Protokół Madrycki (Protocol on Environmental Protection to the Antarctic Treaty) 1991
tyle Wikipedia
http://www.arctowski.home.pl/?act=k76 pełny tekst traktatu http://www.akwarium.gdynia.pl/antarkt4.php Artykuł dotyczący prawnego statusu Antarktydy - Morski Instytut Rybacki http://www.vilp.de/Plpdf/p159.pdf Pełny tekst Protokołu Madryckiego
również za Wikipedią
ciekawe informacje dotyczące traktatu-www.arz.umcs.lublin.pl/wizytowka/osoby/aleksandra_szymanska/1_Zal%201-Czterdziestolecie%20Traktatu%20Antarktycznego.doc
Żadnej literatury na ten temat niestety nie udało mi się odnaleźć
|
|
|
|
|
|
|
|
QUOTE(Orbitek @ 15/12/2008, 15:25) Żadnej literatury na ten temat niestety nie udało mi się odnaleźć W książce "Falklandy-Port Stanley 1982" Krzysztof Kubiak tylko wspomina o owym pakcie w kontekście stosunków na linii Londyn-Buenos Aires. Nie spotkałem też się nigdy z żadną pracą naukową ( przynajmniej polskojęzyczną) szerzej traktującą o statusie prawnym Antarktydy obecnie, jak i przed paroma dekadami.
Pozdrawiam!
|
|
|
|
|
|
|
48pl
|
|
|
Nowicjusz |
|
|
|
Grupa: Użytkownik |
|
Postów: 2 |
|
Nr użytkownika: 51.515 |
|
|
|
|
|
|
Dziękuję za wszelkie podpowiedzi. Sam doszukałem się pracy Pana Jacka Machowskiego (Czterdziestolecie Traktatu Antarktycznego) w Sprawach Międzynarodowych (nr 4, 1999 r.)
|
|
|
|
2 Użytkowników czyta ten temat (2 Gości i 0 Anonimowych użytkowników)
0 Zarejestrowanych:
Śledź ten temat
Dostarczaj powiadomienie na email, gdy w tym temacie dodano odpowiedź, a ty nie jesteś online na forum.
Subskrybuj to forum
Dostarczaj powiadomienie na email, gdy w tym forum tworzony jest nowy temat, a ty nie jesteś online na forum.
Ściągnij / Wydrukuj ten temat
Pobierz ten temat w innym formacie lub zobacz wersję 'do druku'.
|
|
|
|