Witaj GOŚCIU ( Zaloguj się | Rejestracja )
 
 
Reply to this topicStart new topicStart Poll

> Policja niemiecka w Rzeszowie w czasach II WŚ
     
arkadiusz bednarczyk
 

IV ranga
****
Grupa: Użytkownik
Postów: 405
Nr użytkownika: 32.229

Arkadiusz Bednarczyk
 
 
post 3/06/2010, 8:15 Quote Post

Policja niemiecka w Rzeszowie w czasie II wojny światowej (1939-44) - już we wrześniu 1939 roku specjalne oddziały policji tzw. Einsatzkommanda – grupy operwcyjne wkraczały na tereny Polski w ślad za armią Whermachtu. Jedna z grup operacyjnych utworzyła siedzibę w Jarosławiu z podporządkowanymi placówkami w Rzeszowie, Przeworsku Przemyślu i Nisku. Po utworzeniu Generalnego Gubernatorstwa grupy operacyjne przekształcono w jednostki stacjonarne policji. 20 listopada 1939 roku szef Głównego Urzędu Bezpieczeństwa Rzeszy Heydrich wydał zarządzenie rozwiązujące grupy operacyjne - Einsatzkommanda.
Dowódcy Policji i SD dystryktu krakowskiego miało podlegać 8 placówek zamiejscowych i komisariaty policji granicznej. Taka zamiejscowa placówka policji bezpieczestwa SiPo (Sicherheitspolizei) powstała także w Rzeszowie. Filie rzeszowskiej policji utworzono w Dębicy, Mielcu i Stalowej Woli. SiPo dzieliło się się na Gestapo (tzw. tajną policję) i Kripo (policję kryminalną).
Początkowo komendantem rzeszowskiej placówki jeszcze jako filli jarosławskiego Einsatzkomanda był podporucznik Schubert. W listopadzie 1939 roku mianowano na to stanowisko kapitana SS Fritza Vopela. Od stycznia do maja 1940 roku komendantem SiPo i szefem Gestapo był porucznik SS Obersturmfuhrer Walter Baach. Pod koniec maja 1940 roku już do końca okupacji w Rzeszowie funkcję komendanta policji rzeszowskiej i Gestapo pełnił kapitan SS Hans Mack. Jego zastępcami byli podporucznik SS Erich Braun a potem Herbert Moebel.

SiPo liczyło około trzydziestu funkcjonariuszy. Główny trzon Gestapo stanowili referenci ds. walki z polskim ruchem wolnościowym oraz ds. żydowskich. Szefem referatu ds. walki z polskim ruchem wolnościowym był asystent kryminalny Friedrich Pottebaum jego tłumaczem był st. sierżant SS Hans Flaschka (w l. 1941-44) Volksdeutsch ze Śląska. Kierownikiem referatu kontrwywiadu i ochrony obiektów wojskowych był sierżant SS Erich Wustenhagen. Referentami ds. żydowskich byli st. sierżant SS Kurt Dannenberg (do 1943 r.) oraz przez całą okupację Adolf Schuster. Siedziba rzeszowskiego Gestapo mieściła się przy ul Jagiellońskiej w budynkach, które zajmuje dzisiaj Komenda Miejska Policji. W piwnicach budynku umiejscowiono katownię gdzie gestapowcy znęcali się nad przetrzymywanymi tutaj więźniami. Służyła im do tego specjalna izba tortur. Ponadto w piwnicach zorganizowano cele dla aresztantów, które zwykle były przepełnione.

Kripo
Komendantem Kripo był od kwietnia 1940 roku do 2 grudnia 1943 roku st. sekretarz kryminalny August Vollert następnie Josef Kandzia. Rzeszowskiemu Kripo podlegały placówki w Strzyżowie, Kolbuszowej i Błażowej.


Orpo.
W skład policji niemieckiej wchodziła także obok policji bezpieczeństwa policja porządkowa tzw. Orpo. Zajmowała się ochroną obiektów, walką z partyzantami, wykonywaniem egzekucji, nadzorem nad policją drogową, kolejową i fabryczną. W jej skład wchodziła żandarmeria i tzw. Schupo – policja ochronna.


Kompania żandarmerii do 25 września 1941 roku stacjonowała w Rzeszowie po czym przeniesiona została do Przemyśla. W Rzeszowie natomiast utworzono placówkę żandarmerii, której dowódcą był porucznik Loepfer następnie Otto Weise. Żandarmeria rzeszowska miała posterunki w Rzeszowie, Strzyżowie i Kolbuszowej. Składała się z około 50 żandarmów, 2 samochodów ciężarowych, pięciu osobowych, 10 koni i 5 psów. Dowódcami posterunku rzeszowskiego byli Tilscher, Kurrek, Hahn, Bezold. Posterunkowi rzeszowskiemu podlegała komenda w Tyczynie i punkt w Głogowie Małopolskim.


W 1939 powstała też policja ochrony kolei (20 funkcjonariuszy) Kierownikami byli: Rutz, a od 1942 Riebl . Policja kolejowa sprawowała kontrolę na trakcie od Sędziszowa Młp. do Przeworska i od Rzeszowa do Strzyżowa.
Policja niemiecka prowadziła liczne akcje mające na celu zastraszenie Polaków i eliminowanie opornych ale także często przypadkowych ludzi w akcjach np. odwetowych. 1 lipca 1940 r. aresztowano grupę czterdziestu młodych mężczyzn, po ośmiu dniach przewieziono ich do obozu w Oświęcimiu. 1 czerwca 1943 r. podczas akcji pacyfikacyjnej w Staroniwie zastrzelono 46 mężczyzn w wieku 17-54 lat w odwet za uszkodzenie przez Kedyw transformatora energi elektrycznej co skutkowało kilkugodzinnym brakiem prądu w fabryce silników lotniczych. 27 maja 1944 r. w odwet za zastrzelenie gestapowców, 38 więźniów wywieziono do lasów głogowskich.
Pomocna była też policja granatowa w której służyli polscy policjanci. W 1940 roku służyło w tej formacji 61 funkcjonariuszy. We wrześniu 1942 roku komendantem był mjr Stoffel, kierownikiem komisariatu ppor. Karol Jarmułowicz. W styczniu 1941 w policji polskiej służyło 2 oficerów i 200 policjantów.

ARKADIUSZ BEDNARCZYK


L i t e r a t u r a: W. Bonusiak, Polityka okupanta i położenie ludności w: W czasach II wojny światowej (1939-1944), Dzieje Rzeszowa, t.3 red. F. Kiryk, Rzeszów 2001; Studia nad okupacją hitlerowską południowo-wschodniej Polski. T. 1-4 , red. Stanisław Zabierowski . Towarzystwo Naukowe w Rzeszowie i Okręgowa Komisja Badania Zbrodni Hitlerowskiej w Rzeszowie. Rzeszów 1976-1985; Z.K. Wójcik, Rzeszów w czasach II wojny światowej.Okupacja i konspiracja 1939-1945. Rzeszów-Kraków 1998.
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #1

     
arkadiusz bednarczyk
 

IV ranga
****
Grupa: Użytkownik
Postów: 405
Nr użytkownika: 32.229

Arkadiusz Bednarczyk
 
 
post 16/08/2010, 18:05 Quote Post

modyfikacja

Ten post był edytowany przez arkadiusz bednarczyk: 16/08/2010, 18:05
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #2

 
1 Użytkowników czyta ten temat (1 Gości i 0 Anonimowych użytkowników)
0 Zarejestrowanych:


Topic Options
Reply to this topicStart new topic

 

 
Copyright © 2003 - 2023 Historycy.org
historycy@historycy.org, tel: 12 346-54-06

Kolokacja serwera, łącza internetowe:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej