Witaj GOŚCIU ( Zaloguj się | Rejestracja )
 
 
Reply to this topicStart new topicStart Poll

> Tytulatura cesarzy bizantyjskich, Justynian I, Bazyli II, Konstantyn XI.
     
Alamgir
 

IV ranga
****
Grupa: Użytkownik
Postów: 360
Nr użytkownika: 61.635

Stopień akademicki: doktor
Zawód: Duszpasterz
 
 
post 8/03/2011, 23:05 Quote Post

Czy ktoś na naszym zacnym forum dysponuje pełnymi tytulaturami w oryginale i przekładzie?
Jeśli można, proszę o podanie oryginalnych tytułów z zapisem fonetycznym (poza Justynianem, co jest logiczne).

Jeżeli ktoś posiada tytulatury innych monarchów bizantyjskich, będę wdzięczny.

Pozdrawiam serdecznie.
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #1

     
szapur II
 

X ranga
**********
Grupa: Moderatorzy
Postów: 12.129
Nr użytkownika: 63.609

Stopień akademicki: magazynier:)
Zawód: student
 
 
post 8/03/2011, 23:49 Quote Post

Pierwsi cesarze wschodniorzymscy mieli tytulaturę cesarzy rzymskich Imperator Caesar ..... Augustus. Natomiast w ciągu dziejów cesarstwa rzymskiego nie było bezpośredniego odpowiednika imperatora - w tym znaczeniu funkcjonował wyraz autokrator, Caesar po prostu transliterowano na grekę jako kesar bądź kaisar - w epoce bizantyńskiej tytuł ten przysługiwał jednak już nie władcom, tylko bliskim z rodu/rodziny aktualnie rządzącego cesarza/cesarzy. Natomiast Augustus oddawano jako Sebastos. Oprócz określeń tytulaturowych w jęz. greckim władcę Rzymian określano po prostu jako basileus, słowo poświadczone już w Iliadzie jako określenie Agamemnona w znaczeniu król, basileusami nazywano też achemenidzkich szachów Persji, królów Macedonii i oczywiście monarchów hellenistycznych, przeszło na cesarzy rzymskich, a Herakliusz przyjął słowo basileus jako oficjalny składnik swej tytulatury.
Już w pełni bizantyńska tytulatura cesarza zawierała następujące elementy autokrator basileus ton Romaion - samodzierżca i cesarz Rzymian. Do tego określenia często dochodziły pewne dodatki dotyczące np. czci dla Chrystusa, przydomki pochwalne typu najbardziej zwycięski itp.
Ps. W załączeniu follis Leona VI Mądrego (886-912) - na rewersie tej monety grecki tytuł władcy oddany w literkach łacińskich LEON EN THEO BASILEUS ROMEON

Ten post był edytowany przez szapur II: 9/03/2011, 0:01

Załączona/e miniatura/y
Załączony obrazek
 
User is offline  PMMini Profile Post #2

     
emigrant
 

Antykomunista
**********
Grupa: Użytkownik
Postów: 25.903
Nr użytkownika: 46.387

Stopień akademicki: kontrrewolucjonista
Zawód: reakcjonista
 
 
post 9/03/2011, 0:01 Quote Post

QUOTE(szapur II @ 8/03/2011, 23:49)
Już w pełni bizantyńska tytulatura cesarza zawierała następujące elementy autokrator basileus ton Romaion - samodzierżca i cesarz Rzymian. Do tego określenia często dochodziły pewne dodatki dotyczące np. czci dla Chrystusa, przydomki pochwalne typu najbardziej zwycięski itp.
*

Właśnie o te dodatki chodzi. Jest gdzieś spis z nazwami greckimi i polskim tłumaczeniem? Wiem, ze u Kossakowej tego trochę było...
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #3

     
szapur II
 

X ranga
**********
Grupa: Moderatorzy
Postów: 12.129
Nr użytkownika: 63.609

Stopień akademicki: magazynier:)
Zawód: student
 
 
post 9/03/2011, 0:13 Quote Post

QUOTE(emigrant @ 9/03/2011, 0:01)
QUOTE(szapur II @ 8/03/2011, 23:49)
Już w pełni bizantyńska tytulatura cesarza zawierała następujące elementy autokrator basileus ton Romaion - samodzierżca i cesarz Rzymian. Do tego określenia często dochodziły pewne dodatki dotyczące np. czci dla Chrystusa, przydomki pochwalne typu najbardziej zwycięski itp.
*

Właśnie o te dodatki chodzi. Jest gdzieś spis z nazwami greckimi i polskim tłumaczeniem? Wiem, ze u Kossakowej tego trochę było...
*


Dodatki nie stanowią tytulatury, bo różnych używano dla tego samego władcy - może być to np. przymiotnik w stopniu najwyższym - np. Konstantyn Porfirogeneta pisze o swoim ojcu bodajże ho sofotatos basileus - najmądrzejszy cesarz; stosunkowo często na monetach i w sztuce występuje np. en Christo pistos - w Chrystusie wierny.

Ten post był edytowany przez szapur II: 9/03/2011, 0:14
 
User is offline  PMMini Profile Post #4

     
emigrant
 

Antykomunista
**********
Grupa: Użytkownik
Postów: 25.903
Nr użytkownika: 46.387

Stopień akademicki: kontrrewolucjonista
Zawód: reakcjonista
 
 
post 9/03/2011, 0:21 Quote Post

Pantokrator przysługiwał tylko Chrystusowi, prawda?
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #5

     
szapur II
 

X ranga
**********
Grupa: Moderatorzy
Postów: 12.129
Nr użytkownika: 63.609

Stopień akademicki: magazynier:)
Zawód: student
 
 
post 9/03/2011, 0:25 Quote Post

QUOTE(emigrant @ 9/03/2011, 0:21)
Pantokrator przysługiwał tylko Chrystusowi, prawda?
*


To zdecydowanie Chrystusowi! Co do książek dla późnego antyku listy władców choćby w Vademecum historyka starożytnej Grecji i Rzymu, t. I z 1979 r., bądź t. III (Warszawa 2001); natomiast co do tytulatury cesarzy bizantyńskich to mamy gorzej, kompendium podaje tylko grecką formę imienia oraz określenia, "nazwiska" rodowego danego władcy, zob. Encyklopedia kultury bizantyńskiej. Trochę o inskrypcjach namonetarnych można przeczytać w M. Salamon, Mennictwo bizantyńskie, Kraków 1987 i inne prace tego autora np. Greek Elements in the Inscriptions of Byzantine Coins in the Sixth Century, Byzantina et Slavica Cracoviensia, 2(1994), s.53-59; Alanicus, Vandalicus, Africanus dans la titulature de Justinien, Acta Universitatis Wratislaviensis 1435, Antiquitas, 18(1993), s.191-198.
 
User is offline  PMMini Profile Post #6

     
emigrant
 

Antykomunista
**********
Grupa: Użytkownik
Postów: 25.903
Nr użytkownika: 46.387

Stopień akademicki: kontrrewolucjonista
Zawód: reakcjonista
 
 
post 9/03/2011, 0:33 Quote Post

QUOTE(szapur II @ 8/03/2011, 23:49)
Pierwsi cesarze wschodniorzymscy mieli tytulaturę cesarzy rzymskich Imperator Caesar ..... Augustus. Natomiast w ciągu dziejów cesarstwa rzymskiego nie było bezpośredniego odpowiednika imperatora - w tym znaczeniu funkcjonował wyraz autokrator, Caesar po prostu transliterowano na grekę jako kesar bądź kaisar - w epoce bizantyńskiej tytuł ten przysługiwał jednak już nie władcom, tylko bliskim z rodu/rodziny aktualnie rządzącego cesarza/cesarzy. Natomiast Augustus oddawano jako Sebastos. Oprócz określeń tytulaturowych w jęz. greckim władcę Rzymian określano po prostu jako basileus

Uściślijmy: basileus autokrator to cesarz jedynowładca, tak?

Ten post był edytowany przez emigrant: 9/03/2011, 0:33
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #7

     
szapur II
 

X ranga
**********
Grupa: Moderatorzy
Postów: 12.129
Nr użytkownika: 63.609

Stopień akademicki: magazynier:)
Zawód: student
 
 
post 9/03/2011, 0:39 Quote Post

QUOTE(emigrant @ 9/03/2011, 0:33)
QUOTE(szapur II @ 8/03/2011, 23:49)
Pierwsi cesarze wschodniorzymscy mieli tytulaturę cesarzy rzymskich Imperator Caesar ..... Augustus. Natomiast w ciągu dziejów cesarstwa rzymskiego nie było bezpośredniego odpowiednika imperatora - w tym znaczeniu funkcjonował wyraz autokrator, Caesar po prostu transliterowano na grekę jako kesar bądź kaisar - w epoce bizantyńskiej tytuł ten przysługiwał jednak już nie władcom, tylko bliskim z rodu/rodziny aktualnie rządzącego cesarza/cesarzy. Natomiast Augustus oddawano jako Sebastos. Oprócz określeń tytulaturowych w jęz. greckim władcę Rzymian określano po prostu jako basileus

Uściślijmy: basileus autokrator to cesarz jedynowładca, tak?
*


Można tak to przetłumaczyć, wolę "samodzierżca", jakkolwiek akurat w Bizancjum z jedynowładztwem autokratorów było różnie.
Ps. Podstawową pracą o tytulaturze cesarzy bizantyńskich jest: Gerhard Rösch, Onoma basileias. Studien zum offiziellen Gebrauch der Kaisertitel in Spätantiker und Frühbyzantinischer Zeit, Wien 1978.
.

Ten post był edytowany przez szapur II: 9/03/2011, 0:52
 
User is offline  PMMini Profile Post #8

     
szapur II
 

X ranga
**********
Grupa: Moderatorzy
Postów: 12.129
Nr użytkownika: 63.609

Stopień akademicki: magazynier:)
Zawód: student
 
 
post 9/03/2011, 1:44 Quote Post

Dołożymy sobie jeszcze przykład "żywcem" z X w. Otóż chodzi o panel kości słoniowej, dość słynny, często reprodukowany, który przechowywany jest w moskiewskim Muzeum im. Puszkina. Przedstawia on Chrystusa, który koronuje cesarza Konstantyna, ze względu na formę zabytku, musi chodzić o Konstantyna VII. Otóż nad postacią Chrystusa mamy IC XC - monogram Chrystusa od słów zapisanych tak: IHCOYC XPICTOC - nasze duże H to grecka duża eta, czyli długie "e". Ale przy postaci koronowanej cesarza, mamy napis, najpierw nad głową:
KONSTANTINOS EN THO AUTOKRATOR, gdzie THO to skrót - na obrazku widzimy literki greckie thetę (th) i omegę (długie o) z krechą nad (typowy znak skrótu, także i w paleografii łacińskiej), więc rozwiązujemy THEO. Natomiast między postacią cesarza a Chrystusa, od ręki cesarza (wyciągniętej w geście modlitwy/prośby) z góry w dół biegnie inskrypcja BASILEUS ROMAION, otrzymujemy treść w przekładzie "Konstantyn w Bogu samowładca cesarz Rzymian".

Załączona/e miniatura/y
Załączony obrazek
 
User is offline  PMMini Profile Post #9

     
Alamgir
 

IV ranga
****
Grupa: Użytkownik
Postów: 360
Nr użytkownika: 61.635

Stopień akademicki: doktor
Zawód: Duszpasterz
 
 
post 9/03/2011, 16:03 Quote Post

Można gdzieś znaleźć dokładnie to o co prosiłem? Jakieś książki, artykuły etc.
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #10

     
grzejnik
 

III ranga
***
Grupa: Użytkownik
Postów: 209
Nr użytkownika: 46.974

 
 
post 10/03/2011, 21:44 Quote Post

Ze swojej strony mogę Ci podać odnośnie Justyniana. Jego tytulatura znajduje się w konstytucji "Imperatoriam" czyli w przedmowie do Institutiones. Jest polski przekład tego w "Instytucje Justyniana" Warszawa 1986, przeł. C.Kunderewicz.Można się powołać jeszcze na kilka inskrypcji np. CIL 03,1367
Tytulatura w łacinie:
Imperator Caesar Flavius Iustinianus Pius Felix Inclitus Victor ac Triumphator Augustus.
Alamannicus,Gothicus,Francicus,Germanicus,Anticus,Alanicus,Vandalicus,Africanus

co w przekładzie: Cesarz Cezar Flawiusz Justynian, świątobliwy,szczęśliwy,sławny zwycięzca i triumfator (August),pogromca Alamanów,Gotów, Franków,Germanów, Antów,Alanów,Wandalów,Afrykanów (lub też alamański,gocki,frankoński etc.)

Czasem pojawia się też (np. na monetach) przedrostek Dominus Noster Iustinianus (pan nasz Justynian)

Ten post był edytowany przez grzejnik: 10/03/2011, 21:48
 
User is offline  PMMini Profile Post #11

     
Alamgir
 

IV ranga
****
Grupa: Użytkownik
Postów: 360
Nr użytkownika: 61.635

Stopień akademicki: doktor
Zawód: Duszpasterz
 
 
post 10/03/2011, 21:50 Quote Post

Wielkie dzięki!
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #12

 
1 Użytkowników czyta ten temat (1 Gości i 0 Anonimowych użytkowników)
0 Zarejestrowanych:


Topic Options
Reply to this topicStart new topic

 

 
Copyright © 2003 - 2023 Historycy.org
historycy@historycy.org, tel: 12 346-54-06

Kolokacja serwera, łącza internetowe:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej