|
|
Nim nadciągnie euro
|
|
|
|
Vitam Od kilku już lat spora grupa państw europejskich posługuje się wspólną walutą euro. Niewykluczone, że wkrótce poszerzy się ona o kolejne; tak czy tak nazwy kilku już walut odeszły do historii. Warto może przypomnieć sobie, czym jeszcze nie tak dawni płacono w Holandii czy Austrii (i w ogóle Europie z przyległościami), bo niedługo nazwy te będą równie enigmatyczne co dzisiaj dublony, pistole czy maravedi. Myślę też, ze warto przeanalizować etymologię nazw, bo niby dlaczego nasz pieniądz zdawkowy mieni się groszem, a tuż za granicą - halerzem, kopiejką czy fenigiem?
Unia Europejska euro = 100 eurocentów
Albania lek = 100 qindarów Andora waluta francuska i hiszpańska Austria szyling = 100 groszy Belgia frank belgijski = 100 centymów Białoruś rubel buiałoruski = 100 kopiejek Bośnia-Hercegowina marka transferowa = 100 fenigów Bułgaria lew = 100 stotinek Chorwacja kuna = 100 lipa Czechy korona = 100 halerzy Cypr funt cypryjski = 1000 milów Dania (+T) korona duńska = 100 öre Estonia korona estońska = 100 senti Finlandia marka fińska = 100 fenigów Francja frank francuski = 100 centymów Grecja drachma = 100 lepta Hiszpania peseta = 100 centymów Holandia gulden = 100 centów Irlandia funt irlandzki = 100 pensów Islandia korona islandzka = 100 eyrirów Izrael szekel = 100 agorot Jugosławia dinar = 100 para Lichtenstein frank = 100 rappów Litwa lit = 100 centas Luksemburg frank luksemburski = 100 centymów Łotwa łat = 100 sentimów Macedonia denar = 100 deni Malta funt maltański = 100 pensów Mołdawia leu mołdawski = 100 bani Monaco waluta francuska Niemcy marka = 100 fenigów Norwegia korona norweska = 100 öre Polska złoty = 100 groszy Portugalia escudo = 100 centavos Rosja rubel = 100 kopiejek Rumunia leu = 100 bani San Marino waluta włoska Słowacja korona słowacka = 100 halerzy Słowenia tolar = 100 stotin Szwajcaria frank szwajcarski = 100 rappów Szwecja korona szwedzka = 100 öre Turcja lira = 100 kurus Ukraina hrywna = 100 kopiejek Watykan waluta włoska Węgry forint = 100 fillerów Wielka Brytania (+T) funt brytyjski = 100 nowych pensów Włochy lir = 100 centesymów
Oznaczenie +T przy Danii i Wielkiej Brytanii oznacza, że waluta ta funkcjonuje / funkcjonowała także na, mówiąc ogólnie, terytoriach (bez wnikania w ich dokładny statut prawno-miedzynarodowy), jak np. Grenlandia, Wyspy Owcze, Gibraltar czy Man.
Jeśli chodzi o nazwy, to nie wszystkie co prawda udało mi się rozszyfrować, ale większość tak. Nazewnictwo to układa się w sposób logiczny w kilka grup, łączących podobne źródła nazw walut.
1. Od nazwy dawnej jednostki wagi lub miary (17 państw):
Drachma (Grecja) - od starożytnej greckiej jednostki wagowej Fenig (Bośnia-Hercegowina, Finlandia, Niemcy) - od pfennig, średniowiecznej jednostki wagowej Funt (Cypr, Irlandia, Malta, Wielka Brytania) - od starożytnej rzymskiej jednostki wagowej Hrywna (Ukraina) - od grzywna, średniowiecznej jednostki wagowej Lepta (Grecja) - od lepton, jednostki wagowej w starożytnej Grecji Lira (Włochy, Turcja) - od libra, jednostki wagowej w starożytnym Rzymie Marka (Bośnia-Hercegowina, Finlandia, Niemcy) - od starogermańskiej jednostki wagi kruszców Öre (Dania, Norwegia, Szwecja) - od średniowiecznej jednostki wagi w Skandynawii Peseta (Hiszpania) - od hiszpańskiego peso - ciężar, sztuka Szekel (Izrael) - od szekla, jednostka wagi w starożytności na Bliskim Wschodzie Szyling (Austria) - od schylling, średniowiecznej niemieckiej jednostki obrachunkowej
2. Od liczb (13 państw):
Cent / centas / centavos / centesim / centym / senti / sentim (a także eurocent) (Belgia, Estonia, Francja, Hiszpania, Holandia, Litwa, Luksemburg, Łotwa, Portugalia, Włochy) - za każdym razem widać nawiązanie do łacińskiego pro centum; moneta stanowiąca 1/100 większej jednostki Mil (Cypr) - od prawdopodobnie od łacińskiego 1000; moneta stanowiąca 1/1000 większej jednostki Stotina (Słowenia) - od słowa 100; 1/100 większej jednostki Stotinka (Bułgaria) - jak wyżej
3. Od elementu wizerunku (11 państw):
Kopiejka (Białoruś, Rosja, Ukraina) - od jeźdźca z kopią wybitego na XVI-wiecznej emisji Korona (Czechy, Dania, Estonia, Islandia, Norwegia, Słowacja, Szwecja) - na pierwszej, XVI-wiecznej angielskiej emisji wybita była róża w koronie; później nazwa przejęta przez waluty innych krajów Lew (Bułgaria) - od lwa w godle Bułgarii
4. Od nazwy dawniej funkcjonującej waluty (10 państw):
Denar (Macedonia) - starorzymska nazwa monety Deni (Macedonia) - prawdopodobnie także od denara Dinar (Jugosławia) - zniekształcona nazwa starożytnego, rzymskiego denara Escudo (Portugalia) - XVI-wieczna moneta portugalska Grosz (Austria, Polska) - od średniowiecznego pieniądza zwanego nummi grossi (pieniądz gruby) Para (Jugosławia) - nazwa przejęta prawdopodobnie od funkcjonującej od XVII w. monety tureckiej Pens (Irlandia, Malta, Wielka Brytania) - nazwa VIII-wiecznej monety anglosaskiej Qindar (Albania) - prawdopodobnie od nazwy monet arabskich; źródłosłów przejęty w czasie okupacji przez Imperium Osmańskie Tolar (Słowenia) - prawdopodobnie nawiązanie do nazwy dolar
5. Od miejsca wybicia (miasta, kraju) (9 państw):
Frank (Belgia, Francja, Lichtenstein, Luksemburg, Szwajcaria) - od nazwy kraju (Francja), później nazwa przejęta przez inne kraje, głównie francuskojęzyczne Halerz (Czechy, Słowacja) - od srebrnych monet bitych w XIII w. w niemieckim mieście Halle Lit (Litwa) - od Litwa Łat (Łotwa) - od Łotwa I oczywiście euro od Europa.
6. Od nazwy kruszcu lub sposobu jego obróbki (5 państw):
Forint (Węgry) - węgierska nazwa guldena (złotego) Gulden (Holandia) - dosłownie złoty Rubel (Białoruś, Rosja) - od rubat' (rąbać); sposobu dzielenia sztab srebra na jednostki obrachunkowe w średniowieczu Złoty (Polska) - wyjaśniać nie trzeba
Niejako na pograniczu grup 1 i 4 sytuuje się chorwacka kuna. Z jednej strony ma ona rodowód średniowieczny, nawiązujący do pęków kunich skórek, będących środkiem płatniczym, z drugiej zaś strony do nazwy waluty, emitowanej przez Państwo Chorwackie w czasie II Wojny Światowej.
W pewnym sensie takimi nazwami z pogranicza są też frank i korona. Obie nazwy mają określone źródłosłowie w swych "rodzinnych" krajach (frank we Francji, korona w Wielkiej Brytanii), do innych zaś krajów przedostały się jako zapożyczenia nazwy waluty wcześniej istniejącej.
Nie udało mi się rozszyfrować pochodzenia następujących nazw:
Agora (Izrael) Bani (Mołdawia, Rumunia) Eyrir (Islandia) Filler (Węgry) Kurus (Turcja) Lek (Albania) Leu (Mołdawia, Rumunia) Lipa (Chorwacja) Rapp (Lichtenstein, Szwajcaria)
|
|
|
|
|
|
|
yildiz
|
|
|
Nowicjusz |
|
|
|
Grupa: Użytkownik |
|
Postów: 1 |
|
Nr użytkownika: 42.220 |
|
|
|
|
|
|
Kuruş tłumacząc na polski znaczy piastr(i teraz przydaje się wikipedia) "Piastr, piaster, piastra - moneta używana w kilku krajach Bliskiego Wschodu, współcześnie tamtejsza jednostka monetarna, spotykana tam także pod nazwami gurusz, kirsz. Piastr pojawił się w 1687 w imperium osmańskim jako srebrna moneta (odpowiadająca talarowi) zwana gurusz(...).Od 1908 piastr równy był 1/100 funta tureckiego (liry tureckiej), a bito go w Turcji do 1928.Od 2005 nowy gurusz stanowi 1/100 nowej liry tureckiej."
|
|
|
|
2 Użytkowników czyta ten temat (2 Gości i 0 Anonimowych użytkowników)
0 Zarejestrowanych:
Śledź ten temat
Dostarczaj powiadomienie na email, gdy w tym temacie dodano odpowiedź, a ty nie jesteś online na forum.
Subskrybuj to forum
Dostarczaj powiadomienie na email, gdy w tym forum tworzony jest nowy temat, a ty nie jesteś online na forum.
Ściągnij / Wydrukuj ten temat
Pobierz ten temat w innym formacie lub zobacz wersję 'do druku'.
|
|
|
|