|
|
Pieniądz: parytety, kursy, ceny...,
|
|
|
|
Pomyślałem sobie, że może warto przedstawić tu, oczywiście w sposób uproszczony, systemy pieniężne funkcjonujące w XVI-XVIII wieku w różnych państwach. Nie będę ukrywał, że mam w tym interes licząc na to, że ktoś przedstawi systemy pieniężne np. z Hiszpanii czy Portugalii lub krajów włoskich, o których wiem mało. Aby jednak dać dobry przykład najpierw napiszę parę słów (tytułem "zaczynu") o systemie francuskim. Zacznę od Ludwika XII. W 1513 roku zaczął wybijać testony - srebrne monety o wadze 9,6 g i zawartości 9 g czystego srebra. Równe były one 10 solom (po 0,9 g czystego srebra) i 120 denarom (po 0,075 g czystego srebra). W latach 60' teston wart był już 12,5 sola o zawartości 0,72 g czystego srebra. Wtedy tez w obiegu pojawił się złoty dukat o wadze 3,65 g (3,425 g czystego złota). Liczono go na 50 ówczesnych soli. Henryk III Walezy za testony wprowadził srebrne franki o wadze 14,2 g i zawartości trochę ponad 11,8 g czystego srebra. Dzielono je na 20 soli po 12 denarów - frank był więc równy dawnemu funtowi (liwrowi) - oczywiście nie wagowo tylko obrachunkowo. Utrzymał on z grubsza swa wartość, ponieważ jednak drobne monety stopniowo się psuły, za Henryka IV frank był już równy 21,33 sola. Ludwik XIII w 1641 roku wprowadził zasadniczą reformę. Największą srebrną monetą stał się talar ważący prawie 27,5 g (24,4 g czystego srebra), który dzielił się na 3 liwry i 60 soli, które teraz zaczęto nazywać sous (su) - o analogicznie mniejszej wadze i zawartości srebra. Jednocześnie zaczęto bić złote pistole (podwójne dukaty, zwane też luidorami lub złotymi ludwikami) o wadze 6,75 g i zawartości prawie 6,2 g czystego złota (oprócz całych pistoli bito też ich połówki, czyli dawne dukaty i podwójne pistole). 1 pistol liczono jako 10 liwrów. Tu taka drobna dygresja - Dumas w swych Trzech muszkieterach popełnił błąd, bo ten system, powstały dopiero po roku 1641, przypisał do lat 20' - ale w sumie to drobiazg. Kolejna reforma przyszła po zamieszaniu wywołanym spekulacjami Lawa. Pistole (luidory) ważyły wówczas prawie 8,2 g i zawierały prawie 7,5 g czystego złota, talar zaś ważył prawie 29,5 g i zawierał 27 g srebra. Liczono go teraz na 6 liwrów ważących niecałe 5 g i zawierających trochę ponad 4,5 g czystego srebra. Pistol z kolei był równy 24 liwrom czyli 4 talarom (ecu d'argent). Taki system w zasadzie (przy drobnych zmianach wagi poszczególnych monet w latach 80') przetrwał do rewolucji. Po wprowadzeniu systemu dziesiętnego wagi ich jedynie "zaokrąglono" (np. liwr ważył teraz równe 5 g i zawierał równe 4,5 g czystego srebra). W 1795 roku nazwę "liwr" zamieniono na "frank". Bito (ze srebra) monety o nominałach 0,5, 1, 2 i 5 franków (poniżej 0,5 franków bito monety zdawkowe z brązu lub ew. niklu; tylko 20-centymówki, bo teraz frank dzielono na 100 centymów, bito ze srebra). Po objęciu władzy przez Napoleona zaczęto wybijać złote "napoleony", nawiązujące do dawnych luidorów/pistoli, równych teraz 20 frankom (jako złote 20-frankówki; bito też złote monety po 10, 50 i 100 franków). Przy wartości złota do srebra jak 1:15,5 (stan na początek XIX w) ważyły 6,45 g i zawierały 5,8 g czystego złota. Taki system w zasadzie przetrwał do 1914 roku (o pieniądzach papierowych pisać już, przynajmniej na razie, nie będę).
|
|
|
|
Posts in this topic
Napoleon7 Pieniądz: parytety, kursy, ceny... 28/10/2009, 10:51 Napoleon7 Jestem niepocieszony, bo nikt nie podchwycił temat... 14/01/2010, 23:43 Napoleon7 A może jednak ktoś by się do mnie dołączył i też c... 17/01/2010, 18:14 Kon-dzia To o co prosisz to temat-rzeka. Sam opis polskiego... 25/01/2010, 16:59 Tizgane Witam, gdyż jest to mój pierwszy post na forum.
O... 29/08/2010, 14:16 Napoleon7
Według informacji posiadanych przeze mnie, za He... 30/08/2010, 17:16 Tizgane Pistol był więc w przybliżeniu wart 4 dukaty, tak?... 30/08/2010, 20:43 Napoleon7
Cztery? Raczej dwa. 30/08/2010, 21:30 Wlad
Co do pieniądza w dawnej Polsce to obecnie w ... 31/08/2010, 12:15 Napoleon7 Z tym, że mnie najbardziej potrzebne byłyby inform... 1/09/2010, 10:54 Tizgane Jeśli Cię to zaciekawi, znalazłem stronkę z nieźle... 1/09/2010, 12:09 Napoleon7 Dzięki - zawsze to coś. Choć brakuje mi dokładnych... 1/09/2010, 21:52 Tizgane
Przeczytaj sobie przypisek pod tabelką oznaczony... 2/09/2010, 20:24 Napoleon7 Przeczytałem. I tylko potwierdziło to moje wątpliw... 6/09/2010, 9:01 maxgall Witam,
Z tego wynika że 1 dukat = 1 escudo, a to... 6/09/2010, 9:26 ŁUKASZ1980
Z tego wynika że 1 dukat = 1 escudo, a to chyba n... 25/11/2015, 12:36 Napoleon7 Dukat był jednostką rozliczeniową czy escudo? 7/09/2010, 9:02 maxgall Z materiałów które posiadam oraz linku który podes... 7/09/2010, 10:53 Kon-dzia Aby mocno wzmocnić temat podam kilka świetnych lin... 13/12/2011, 13:07 prym Czy może mi ktoś podać kurs dolara USA do funta UK... 14/02/2012, 16:39 Napoleon7 Po roku 1816 1 funt szterling miał parytet 7,322 g... 16/02/2012, 21:58 poldas372 Cały dowcip na tym polegał, że kurs złota, srebra ... 16/02/2012, 22:19 Napoleon7 Dlatego też podaję różne kursy. Choć w sumie, poni... 17/02/2012, 20:51 Rothar Pytanie czemu teoretyzować w tym temacie - może pr... 17/02/2012, 22:00 prym 250 000 livres francuskich ok 1640/50 ile to złp.
... 8/12/2012, 10:13 chassepot O ile za wiarygodną uznamy informację zamieszczoną... 8/12/2012, 12:29 prym Za wcześniejszą informację, koledze dziękuję. Mnie... 9/12/2012, 10:23 chassepot 6 talarów szwedzkich miesięcznie wydaje mi się kwo... 9/12/2012, 21:35 prym Eugeniusz Koczorowski, Flota Polska w latach 1587 ... 10/12/2012, 7:38 robal333 Proszę forumowiczów :rolleyes:
Bawienie się w pr... 21/12/2012, 14:52 robal333 Od siebie dodać mogę jeszcze, że ustawy mennicze d... 21/12/2012, 15:20 poldas372
Patrzmy dalej;
Patrzmy jeszcze dalej;
Podejrzew... 21/12/2012, 15:20 robal333 Już odpowiadam.
Mój post dotyczy oficjalnego (pań... 21/12/2012, 15:46 poldas372 Teraz już rozumiem. ;)
Tzw. "psucie pieniądza... 21/12/2012, 16:02 robal333 Sorrki za niedoprecyzowanie.
Chodziło o bosmana f... 21/12/2012, 18:10 robal333 Dla zainteresowanych zawartością srebra i złota w ... 21/01/2013, 7:43 Guybrush Witam wszystkich.
Jest to mój pierwszy post na f... 1/05/2013, 15:54 poldas372 To by wyszło 15 dekagramów srebra, czyli na obecne... 1/05/2013, 16:21 Guybrush
Pisał, że była ładna. Tyle, że miała męża bydlaka... 1/05/2013, 16:35 lancelot Żadne czary czytałem bodaj u Serczyka, że niewolni... 1/05/2013, 16:28 robal333 50 reali to niezbyt imponująca suma. W hiszpańskie... 28/06/2013, 6:51 Napoleon7
Nie można tak liczyć. W XVIII wieku stosunek ceny... 30/06/2013, 7:40 poldas372 Zatem przeliczam to według ówczesnej miesięcznej s... 30/06/2013, 16:38 robal333 "miesięcznej stawki żywieniowej przeciętnego ... 1/07/2013, 5:06 poldas372 Ponieważ stanowi to równowartość sześciu talarów s... 1/07/2013, 20:11 robal333 Nie chcę się czepiać, ale żołd marynarzy - podobni... 2/07/2013, 19:04 poldas372 To istotna uwaga.
Dzięki Robal, ponieważ nie zwróc... 2/07/2013, 23:00 Napoleon7
O jakim okresie mówimy? W 1624 roku talar obrachu... 8/07/2013, 17:42 poldas372 Jest to opisane na drugiej stronie tego wątku i mo... 8/07/2013, 18:20 Napoleon7
Chodzi o to zdanie?
Z tego co się orientuję, to w... 8/07/2013, 22:04 robal333 Płaca marynarza floty szwedzkiej to 6 talarów co d... 9/07/2013, 7:56 Napoleon7 Najpierw uporządkujmy kwestie związane z systemem ... 9/07/2013, 15:47 robal333 Fakt szwedzki system monetarny w pierwszej połowie... 9/07/2013, 19:59 robal333 Mówiąc w uproszeniu, jeśli w rachunku nie ma wyraź... 9/07/2013, 20:15 Napoleon7 Przyjmujemy więc talara obrachunkowego?
Tak czy in... 9/07/2013, 23:54 robal333 No cóż...
Werbunek w flocie szwedzkiej był identyc... 10/07/2013, 6:12 robal333 Co zaś tyczy się marynarzy gdańskich jednostek han... 10/07/2013, 6:53 Napoleon7
Gwoli ścisłości. Jeżeli przyjmiemy, że marynarze ... 10/07/2013, 8:57 robal333 Uwzględnianie wartości trofy w przypadku załóg okr... 12/07/2013, 9:38 robal333 Co do floty handlowej zgadzam się w całości. Można... 12/07/2013, 10:32 Napoleon7 To, że wartość kaloryczna dziennego pożywienia mar... 13/07/2013, 21:53 robal333 Znam obie ordynacje prowiantowe dla floty Zygmunta... 13/07/2013, 23:57 Napoleon7
Jakich escudo i za jaki okres czasu? 14/07/2013, 9:18 robal333 12 000 żołdu i 8000 wyżywienie za miesiąc - najpra... 14/07/2013, 11:33 Napoleon7 To, że żołd i wyżywienie jest liczone oddzielnie m... 15/07/2013, 9:31 robal333 Ustalenie dokładnej stawki żołdu prostego marynarz... 16/07/2013, 6:49 Napoleon7 Powiem tak: prawie żeś mnie przekonał. Jest tylko ... 16/07/2013, 16:41 robal333 W wyliczeniach de Roya są błędy nie wiem kto je po... 16/07/2013, 21:38 Napoleon7
Tak myślałem.
Trudno mi jednak dopasować skrót mr... 16/07/2013, 22:44 robal333 Zgadzam się karkołomne. Również inne elementy tego... 16/07/2013, 23:12 robal333 Udało się mi co nieco znaleźć dla floty holendersk... 22/07/2013, 13:28 tellchar Czy ktoś zna przelicznik dukat : talar w XVIII wie... 10/02/2019, 2:35 dammy Znalazłem informację na niemieckiej wiki, że w 178... 10/02/2019, 13:07 wysoki
Czystego czy menniczego? 10/02/2019, 13:52 dammy
W przypadku austriackiego na pewno czystego. W d... 10/02/2019, 14:07 tellchar To jest właśnie ciekawe. Wg ordynacji z 1765 1 duk... 11/02/2019, 1:03 orkan 14-15:1 to prawidłowy parytet. 11/02/2019, 11:43 tellchar Takie informacje są w większości opracowań. A gdy ... 11/02/2019, 13:41 orkan To zależy co się chce osiągnąć. Anglicy zbierali z... 12/02/2019, 10:56 dammy A teraz Prusy na warsztat:
"&784. Gdy zap... 12/02/2019, 15:00 tellchar Dzięki za tę informację.
Czyli w Prusach był paryt... 12/02/2019, 20:31 Ferdas Co do trofy, to zajrzałem do książki Żabińskiego w... 27/03/2023, 8:53 Prawy Książę Sarmacji Po co w ogóle liczyć jakies trofy? Ktoś w innych k... 28/11/2023, 22:52
1 Użytkowników czyta ten temat (1 Gości i 0 Anonimowych użytkowników)
0 Zarejestrowanych:
Śledź ten temat
Dostarczaj powiadomienie na email, gdy w tym temacie dodano odpowiedź, a ty nie jesteś online na forum.
Subskrybuj to forum
Dostarczaj powiadomienie na email, gdy w tym forum tworzony jest nowy temat, a ty nie jesteś online na forum.
Ściągnij / Wydrukuj ten temat
Pobierz ten temat w innym formacie lub zobacz wersję 'do druku'.
|
|
|
|