Witaj GOŚCIU ( Zaloguj się | Rejestracja )
 
2 Strony  1 2 > 
Reply to this topicStart new topicStart Poll

> Ustrój Bizancjum
     
Gajusz Mariusz
 

Nowicjusz
Grupa: Użytkownik
Postów: 2
Nr użytkownika: 48.636

Mariusz Górski
Stopień akademicki: licencjat
Zawód: Roznie
 
 
post 23/09/2008, 11:17 Quote Post

Intersują mnie wszystko co związane (zwłaszcza ciekawostki) z ustrojem Bizancjum. Zarówno władza cesarza, senat, ale i administracja lokalna.
Wiem już sporo o senacie, naprzykład to, że posiedzenia odbywały się na stadionie a senatorowie podzieleni byli na 4 frakcje skupione przy kolorach nawiązujących do zawodników.
Cesarz czyli Dominus był dosłownie władcą niewolników.
A administracja podzielona była na diecezje.
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #1

     
davidicus
 

II ranga
**
Grupa: Użytkownik
Postów: 99
Nr użytkownika: 25.052

Dawid Dudek
Stopień akademicki: doktorant
Zawód: sigillografolog :[-)
 
 
post 23/09/2008, 14:40 Quote Post

Postaram się pomóc. A więc na początek proponuję zajrzeć do źródeł:

De Administrando Imperio - Konstantyna VII Porfirogenety - tytuł mówi sam za siebie:)

De Cerimoniis Aule Bizantine - ten sam autor - kilkanaście rozdziałów o władzy cesarza i działaniu administracji

De Thematibus - Podstawa do badania administracji temowej.

Jeśli chodzi o pozycje książkowe to z polskiej literatury niewiele mi się nasuwa. może jedynie w kwestii senatu ( oczywiście poza podręcznikami ) jest fajna książka Prostka-Prostynskiego Sądy senatorskie w Rzymie i Konstantynopolu ( wybaczcie jesli pokręciłem tytuł ale na pewno jakoś tak brzmi smile.gif )

Z innej literatury to następujące pozycje uważam za podstawowe do tego tematu:

State, Army and Society in Byzantium: Approaches to Military, Social and Administrative History, 6th-12th Centuries
autor:
John Haldon

O administracji ekonomicznej bardzo dobry wykład: The Economy, Fiscal Administration and Coinage of Byzantium
autor
Michael F. Hendy

Jeśli chodzi o administrację ogólnie to znakomite ( moim zdaniem) studium porównawcze jest The Later Roman Empire, 284-602: A Social, Economic, and Administrative Survey, vol. 1 and 2
autor:
A.H.M Jones

Władza cesarza bardzo szeroko omówiona została w Emperors, Patriarchs, and Sultans
autor:
M. Philippides

to wszystko co mi narazie ( z pamięci ) przychodzi do głowy smile.gif jak wrócę do domu poszperam na półkach z książkami i może coś jeszcze znajdę to napiszę tutaj:)

pozdrawiam
Davidicus
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #2

     
Jacław
 

III ranga
***
Grupa: Użytkownik
Postów: 114
Nr użytkownika: 45.050

 
 
post 23/09/2008, 16:40 Quote Post

Sugeruję Temida i Klio - Historia Prawa i hasło przedmiotowe BIZANCJUM
 
User is offline  PMMini Profile Post #3

     
Bazyli
 

VII ranga
*******
Grupa: Użytkownik
Postów: 2.066
Nr użytkownika: 13.822

Stopień akademicki: jakiś jest...
Zawód: handlowiec pogl¹dami
 
 
post 14/10/2008, 18:26 Quote Post

Inne spojrzenie (niezwykle ciekawe!) na ustrój, dzieje i samych Bizantyjczyków daje lektura niezwykle ciekawej książki - prekursora nauki o cywilizacjach w skali światowej - prof. F. Konecznego,pt. Cywilizacja bizantyjska.
Autor niedoceniany i dotąd potępiany przez tzw. postępowców lecz walorów jego dzieła nikt nie jest w stanie rzeczowo zanegować. Choć nieco kontrowersyjna to polecam z czystym sercem.
 
User is offline  PMMini Profile Post #4

     
Prodromos
 

I ranga
*
Grupa: Użytkownik
Postów: 38
Nr użytkownika: 46.322

 
 
post 17/10/2008, 19:22 Quote Post

Bynajmniej. Koneczny miał bardzo mgliste pojęcie o Bizancjum, czego akurat dowiedli w swoich artykułach na ten temat prof. prof. Małgorzata Dąbrowska i Maciej Salamon. Polecam ich lekturę.
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #5

     
Mikołaj II
 

III ranga
***
Grupa: Użytkownik
Postów: 229
Nr użytkownika: 32.432

Stopień akademicki: magister
 
 
post 17/10/2008, 21:42 Quote Post

To ja polecę od siebie książkę Stevena Runcimana "Teokracja bizantyjska". Ogólnie dostępna i w zasadzie niedroga (15-20 zł).
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #6

     
jasio-jasiowaty
 

V ranga
*****
Grupa: Użytkownik
Postów: 660
Nr użytkownika: 34.557

tajne i utajnione
Stopień akademicki: mgr
Zawód: informa
 
 
post 17/10/2008, 22:42 Quote Post

Przede wszystkim należy wyodrębnić okresy, o których piszemy.
Jeśli chodzi o termin "ustrój Bizancjum" to mamy na myśli dwa zasadnicze rodzaje organizacji państwowej:

1. dioklecjańsko-konstantyńska odnosząca się do okresu późnorzymskiego (lata 284-582).
2. organizacja typowo bizantyńska (tzw.średniobizantyńska) tworzona od czasów cesarza Herakliusza panującego w latach 610-641 i funkcjonująca przez kilka stuleci.

Pomiędzy tymi dwoma okresami: późnorzymskim i średniobizantyńskim należy uwzględnić pewien okres przejściowy wiążący się z panowaniem Maurycjusza (582-602) oraz Fokasa(602-610).

Pierwszy typ organizacji państwowej zaczął się kształtować od czasów wstąpienia na tron cesarski Dioklecjana, był ostatecznie ukształtowany za Konstantyna i w miarę nienaruszony trwał do czasów Tyberiusza Konstantyna panującego w latach 575-582. Jest to ustrój tzw. późnego cesarstwa rzymskiego.
Jego główne cechy:

1. oparcie państwa na gigantycznym aparacie biurokratyczno-urzędniczym mającym trzy stopnie:
A. prefektury
B. diecezje
C. prowincje.

W każdej z jednostek admninistracyjnych rozdzielono władzę cywilną od wojskowej. Władze cywilną i wojskową piastowali odrębni cesarscy urzędnicy pochodzenia zarówno ekwickiego jak i senatorskiego.

2. oparcie siły militarnej państwa nie na legionach a na odowodowych armiach konnicy stojących w głębi kraju. Legiony zostały zmarginalizowane do postaci niewielkich jednostek piechoty (1000 legionistów każdy). Pod koniec V wieku legiony ostatecznie znikają.

3. ingerencja państwa w ekonomię; państwo w osobie cesarza ustalało ceny maksymalne, anulowało długi, przeprowadzało reformy monetarne, przypisywało kolonów do ziemi a rzemieślników do korporacji zawodowych.
W VI wieku, kiedy postępował proces odsuwania mas ludowych od kontaktu z cesarzem powstały organizacje samorządowe ludności miast w celu wyrażenia przed aparatem władzy potrzeb mieszkańców - były to tzw. demy. Demy z kolei łączyły się w tzw. stronnictwa cyrkowe występujące na hippodromie. Była to groźna i często nieobliczalna siła społeczna nad którą reżim cesrzy nie potrafił zapanować.
W latach 284-582 państwo wczesnobizantyńskie czy jak kto woli późnorzymskie na wschodzie było państwem w zasadzie językowo łacińskim pomimo rosnącej zwłaszcza od czasów Justyniana urzędowej roli języka greckiego.
4. cesarze przyjęli tytuł "dominus" co oznaczało sakralizację ich władzy oraz jej absolutyzację. Za Dioklecjana cesarz został de facto ubóstwiony za życia natomiast Konstantyn ze względu na chrześcijaństwo musiał zrezygnować z ubóstwienia rekompensując to tytułem "trzynastego apostoła" czyli jedynego żywego "towarzysza" Boga na ziemi.

Lata 582-610 to okres przejściowy pomiędzy okresem wczesnobizantyńskim a średniobizantyńskim.

Cesarz Maurycjusz (582-602) zreorganizował armię późnorzymską dzieląc ją na temy - czyli korpusy na czele ze strategami.
Z kolei temy dzieliły się na 2-3 turmy - turma to jednostka odpowiadająca dywizji dowodzona przez turmarchę zwanego duksem.
Turmy dzieliły się na 5-8 band - banda to jednostka dowodzona przez
tzw. drungariosa zwanego też komesem - odpowiadała batalionowi.
Maurycjusz, który był wybitnym reformatorem wprowadził nowy typ jednostki administracyjnej - tzw. egzarchat ( w Italii i Afryce Płn.).
W egzarchacie władza cywilna i wojskowa były złączone w rękach urzędnika zwanego egzarchą.
Maurycjusz upowszechnił w armii kult ikon - sztandarem armii za jego czasów stała się wielka ikona Chrystusa.

Za panowania Fokasa nastąpiła katastrofa administracji wczesnobizantyńskiej na Bałkanach opartej o wzorce z czasów Dioklecjana i Konstantyna. Granice na Dunaju pękły a tzw. "łaciński rdzeń Bizancjum" - czyli tereny obecnej Serbii, Chorwacji, Bułgarii gdzie ludność była zromanizowana i skąd wywodzili się liczni wcześniejsi cesarze - przestał istnieć i został stopniowo zasiedlony przez Słowian oraz inne ludy napływowe.
Doprowadziło to w VII wieku do zaniku tradycji łacińskich i grecyzacji imperium bizantyńskiego.

W latach 610-641 cesarz Herakliusz rozpoczął budowę nowego państwa, zrywającego ostatecznie z rzymską tradycją - było to tzw. państwo średniobizantyńskie. Proces kształotwania się organizacji tego państwa zakończył się ostatecznie w wieku X.

Cechy organizacji państwa średniobizantyńskiego:

1. władca przyjął grecki tytuł "basileus" i przejął niektóre cechy władców irańskich jak samowładność i aureola boskości na wizerunkach czyli nimb
2. władca ogłosił się "równy apostołom" (isoapostolos)
3. władzę oparto o urzędy czterech urzędników zwanych logotetami ("logothetes").
Byli to:
A. logothetes dromu (szef policji, poczty, kanclerz państwa)
- w wieku X zwano go wielkim logotetą.
B. logothetes tu geniku - minister skarbu
C. logothetes ton strationikon - minister skarbu wojskowego
D. loghotetes ton agelon - minister zarządzający państwowymi
nieruchomościami.

Każdy z logotetów podlegał kontroli urzędnika zwanego "sakellarios", który pełnił funkcje kontrolera.

Drugą rangę kluczowych urzędników stanowili:
A. tzw. quaestor - szef wymiaru sprawiedliwości
B. tzw. "wielki domesticos" - wódz naczelny sił lądowych
C. tzw. "wielki drongarios" - szef floty wojennej
D. tzw. "eparcha" - prefekt Konstantynopola.

W centralnej administracji średniobizantyńskiej ważną rolę odgrywały biura tzw. "secreta" albo "logothesia" na czele z właściwymi sekretarzami. Najważniejszym takim biurem była kancelaria cesarska zarządzana przez pierwszego sekretarza.

4. podział administracyjny oparto o tzw. temy - były to jednostki administracyjne na czele z urzędnikiem zwanym "strategos" - który skupiał w swych rękach władzę cywilną i wojskową. Startegos nosił tytuły: "patricius", "comes", "dux", "pronoetikos","katepan".
W X wieku cesarstwo składało się z 31 temów zgrupowanych w tzw. Dyrekcjach: Wschodniej i Zachodniej.

5. terytoria nadgraniczne wyodrębniono z temów i zorganizowano je w inne jednostki tzw. "kleizura" - coś na kształt marchii w Cesarstwie Niemieckim albo w Polsce Krzywoustego.


6. państwo ingerowało w ekonomię - rzemieślnicy zostali połączeni w korporacje zwane "systemata".

Administracja bizantyńska oparta na płatnych urzędnikach państwowych była nieskończnie doskonalsza od organizacji państw zachodnioeuropejskich i przewyższała je pod tym względem przynajmniej do XIII wieku.
 
User is offline  PMMini Profile Post #7

     
navette
 

Nowicjusz
Grupa: Użytkownik
Postów: 1
Nr użytkownika: 52.953

m w
Zawód: student
 
 
post 19/01/2009, 21:27 Quote Post

mam pewien dylemat dotyczący cech charakterystycznych dla władzy cesarskiej w Bizancjum
a) uznanie zasady suwerenności ludu
cool.gif oparcie panowania o prawo rzymskie
c) przekonanie o boskim pochodzeniu cesarza
d) uznanie prymatu biskupa Rzymu nad Kościołem
e) niedopuszczanie do dyskusji teologicznej w Kościele
f) wprowadzenie papocezaryzmu
g) wprowadzenie rozbudowanego ceremoniału dworskiego
h) uznanie chrześcijaństwa za religię dominującą

wg mnie c, g, h waham się też nad odp d
czy mogę prosić o pomoc??
 
User is offline  PMMini Profile Post #8

     
davidicus
 

II ranga
**
Grupa: Użytkownik
Postów: 99
Nr użytkownika: 25.052

Dawid Dudek
Stopień akademicki: doktorant
Zawód: sigillografolog :[-)
 
 
post 20/01/2009, 17:20 Quote Post

Zasada suwerenności ludu jest dość zabawnym określeniem w stosunku do Biancjum aczkolwiek lud szczególnie Konstantynopolitański nie był bez znaczenia i czasami miał realną władzę.

Cesarz NIE BYŁ boskiego pochodzenia!!!!!

Bizancjum NIE UZNAŁO de facto prymatu biskupa Rzymu!!!

DUSKUSJA TEOLOGICZNA MIAŁA MIEJSCE I TO W NIEWYOBRAŻALNEJ SKALI!!!

A co to jest papocezaryzm w Twoim rozumieniu??

Ceremoniał dworski został rozbudowany tak naprawdę dopiero w IX wieku ( Konstantyn Porfirogeneta --> De cerimoniis...)

Chrześcijaństwa nie było trzeba uznawać za religie dominującą bo innej religii po prostu nie było w Bizancjum....

Sugeruję lekturę jakiegokolwiek podręcznika zanim zaczniesz zadawać pytania które pokazują brak elementarnej wiedzy....

P.S
Nie chcę być złośliwy ale czasami irytuje mnie kiedy widzę że ktoś posługuje się hasłami i sloganami (ewentualnie możemy to nazwać skrótami myślowymi) których nie rozumie i z których wynika że elementarnej wiedzy brak...

pozdrawiam
davidicus
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #9

     
Bazyli
 

VII ranga
*******
Grupa: Użytkownik
Postów: 2.066
Nr użytkownika: 13.822

Stopień akademicki: jakiś jest...
Zawód: handlowiec pogl¹dami
 
 
post 24/01/2009, 21:37 Quote Post

Davidicusie, cożeś Ty taki srogi? Więcej empatii przyjacielu:)

A co do Twego stwierdzenia, że w Bizancjum nie było innej religii ...
Racz zajrzeć ponownie do "Historii Bizancjum" K. Zakrzewskiego, który co rusz wspomina o "Hellenach" żyjących w VI a nawet VII w. na terenie Cesarstwa. A muzułmanie masami zaludniający wschód imperium po rekonkwiście X wieku? A Słowianie peloponescy aż po X/XI stulecie czczcący stare, naddnieprzańskie bóstwa? A wreszcie spór o ikony? Czyż nie przypomina to de facto mieszanki chrześcijańsko-islamsko-mojżeszowej?
 
User is offline  PMMini Profile Post #10

     
davidicus
 

II ranga
**
Grupa: Użytkownik
Postów: 99
Nr użytkownika: 25.052

Dawid Dudek
Stopień akademicki: doktorant
Zawód: sigillografolog :[-)
 
 
post 25/01/2009, 12:17 Quote Post

Srogi...no może:-) Co do K. Zakrzewskiego to niestety ale ten podręcznik ma niestety wartość antykwaryczną gdyż mnóstwo w nim błędów (aczkolwiek bardzo lubię tą ksiażkę :-) ) Co do Hellenów to Zakrzewski jest bardzo nieaktualny w kwestii rozumienia tego problemu:-) Muzułmanie rzecz jasna byli ale trudno mówić w ich przypadku o masowości (wystarczy zajrzeć do prosopografii a imion muzułmańskich jest tam tyle co kot napłakał), Słowianie peloponescy to raczej pewna ciekawostka antropologiczna niż coś powszechnego gdyż w większości byli schrystianizowani. Jeśli idzie o ikony to...jest to spór o ryty wewnątrz religii a nie inna religia a to różnica;-)

Pozdrawiam

Davidicus
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #11

     
Prodromos
 

I ranga
*
Grupa: Użytkownik
Postów: 38
Nr użytkownika: 46.322

 
 
post 25/01/2009, 22:18 Quote Post

Co do prosopografii i imion muzułmańskich miałbym wątpliwości. Ale bez wątpienia na terenie Cesarstwa żyli Żydzi, więc tak czy inaczej chrześcijaństwo było dominującą, panującą i jedynie słuszną, ale nie jedyną religią.
A post navette dowodzi, że jest ciągle na naszym rynku miejsce na popularnonaukowe opracowanie dotyczące kultury/historii Bizancjum.
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #12

     
yarovit
 

Lemming Pride Worldwide
*******
Grupa: Użytkownik
Postów: 2.689
Nr użytkownika: 22.276

 
 
post 25/01/2009, 23:17 Quote Post

QUOTE(Bazyli @ 24/01/2009, 21:37)
A muzułmanie masami zaludniający wschód imperium po rekonkwiście X wieku?


No nie przesadzajmy. Jakimi masami? To, że w wieku 21 Syria jest w około 80% muzułmańska, nie znaczy od razu iż była taka sama w wieku 10, ledwie 3 stulecia od podboju arabskiego. W tamtych czasach północna oraz zwłaszcza przybrzeżna część Syrii zamieszkana była wciąż jeszcze w znakomitej większości przez ludność chrześcijańską. Ponadto niejednokrotnie po podboju jakiegoś okręgu bizantyjska administracja wypędzała miejscowych muzułmanów, sprowadzając na ich miejsce chrześcijan. Tak zrobił np. Nicefor Fokas po podboju Antiochii. Zdaje się więc, iż liczba muzułmanów w cesarstwie była niewielka, i to nawet po rekonkwiście dokonanej w czasach dynastii macedońskiej.
 
User is offline  PMMini Profile Post #13

     
MikoQba
 

J'essaie d'être une bonne personne
********
Grupa: Przyjaciel forum
Postów: 3.843
Nr użytkownika: 8.008

Jacques Nicolas
Stopień akademicki: Dysortograf
Zawód: Dziennikarz
 
 
post 27/01/2009, 13:16 Quote Post

Jeszcze w XIX wieku w większości była zamieszkała przez chrześcijan.
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #14

     
Kamil865
 

III ranga
***
Grupa: Użytkownik
Postów: 248
Nr użytkownika: 48.871

Kamil Radomski
 
 
post 28/03/2011, 18:00 Quote Post

Jakie były w Bizancjum odpowiedniki:
* ministra spraw zagranicznych,
* ministra finansów / gospodarki,
* minister spraw wewnętrznych,
* przew. Zgromadzenia Ludowego (był taki?),
* rząd (tak jak w Polsce "Rada Ministrów"),
* zarządca miasta / wsi

???
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #15

2 Strony  1 2 > 
1 Użytkowników czyta ten temat (1 Gości i 0 Anonimowych użytkowników)
0 Zarejestrowanych:


Topic Options
Reply to this topicStart new topic

 

 
Copyright © 2003 - 2023 Historycy.org
historycy@historycy.org, tel: 12 346-54-06

Kolokacja serwera, łącza internetowe:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej