|
|
Przyczyny upadku Rzeczpospolitej Szlacheckiej
|
|
|
rumun1990
|
|
|
I ranga |
|
|
|
Grupa: Użytkownik |
|
Postów: 40 |
|
Nr użytkownika: 5.670 |
|
|
|
Zawód: uczeñ |
|
|
|
|
Witam.Man pytanko:Jakie były przyczyny zewnetrzne i wewnetrzne upadku Rzeczpospolitej Szlacheckiej w końcówce XVIII wieku ??
|
|
|
|
|
|
|
|
Witam!
Przede wszystkim słabość militarna, wyniszczenie licznymi wojnami (powstanie Chmielnickiego, wojny poslko-szwedzkie, wojny polsko-rosyjskie, najazd Rakoczego, wojna z Turcją). Także fatalna administracja i kryzys sytemu władzy (liberum veto, brak sprawnej władzy centralnej), słabość gospodarcza, brak surowców takich jak żelazo czy srebro). Duże znaczenie miało też to, że sąsiedzi Polski rozbudowali bardzo w przeciągu XVII i XVIII w. swój potencjał militarno-gospodarczy i dokonali wielu reform, które pozwoliły im przekształcić swoje państwa w nowoczesne i potężne, dysponujące sprawnym systemem rządów, dobrym i licznym wojskiem. Nastąpił także kryzys wojskowości polskie, o którym można mówić już u schyłku panowania Jana III Sobieskiego. Nie można zapomnieć o wolnej elekcji i związanych z nią wielu negatywnych zjawiskach, takich jak wojny domowe, nieakceptowanie władcy przez część szlachty, polityka dynastyczna władców.
|
|
|
|
|
|
|
|
Ogólnie mówiąc, do zaborów nie doszłoby, gdyby nie sprzyjająca sytuacja międzynarodowa. Rzadko zdarzało się,aby trzy państwa szły na taki układ. Znacie może z historii powszechnej jeszcze jakieś przykłady podziału państwa pomiędzy dwóch, trzech okupantów?
|
|
|
|
|
|
|
BroVcu
|
|
|
I ranga |
|
|
|
Grupa: Użytkownik |
|
Postów: 35 |
|
Nr użytkownika: 913 |
|
|
|
Zawód: uczen |
|
|
|
|
Ja znam - podział Jugosławii w czasie II WŚ Niemcy, Włochy i Bułgaria
|
|
|
|
|
|
|
|
QUOTE Ja znam - podział Jugosławii w czasie II WŚ Niemcy, Włochy i Bułgaria
Lub Francja - Niemcy i Włosi Lub Węgry po bitwie pod Mohaczem - trochę wzieli Turcy trochę Austria a z reszty utwożono księstwo Siedmiogrodu
|
|
|
|
|
|
|
|
Tu nie ma co rozmawiać o przyczynach, lecz należy poruszyć efekty słabej polityki naszych monarchów w latach wcześniejszych, a zwłaszcza Sasów.
|
|
|
|
|
|
|
aras13
|
|
|
II ranga |
|
|
|
Grupa: Użytkownik |
|
Postów: 57 |
|
Nr użytkownika: 12.121 |
|
|
|
Arek eS |
|
Stopień akademicki: mgrinz |
|
Zawód: Sciemniacz |
|
|
|
|
Slabosc monarchow jest pochodna mentalnosci narodu, Polska zawsze byla i jest rozkraczona miedzy potrzeba zaznaczania swojej wyjatkowosci i dumy w swiecie a niemoznoscia zdobycia sie do rzetelnej, zgodnej pracy. Warcholstwo, gadanie dla samego gadania, prywata, zawisc i minimalizm, to przyczyny. Dzisiejsi politycy polscy jako zywo cechuja sie tymi samymi przywarami co ich przodkowie
|
|
|
|
|
|
|
|
Polityka wewnętrzna krajów Europy wiele wyjaśnia. Wszystkie państwa stawały się co raz bardziej zcentralizowane, czyli władza lokalna traciła swe uprawnienia na rzecz Paryża, Królewca itd. Tylko Rzesza niem., IRP, i może Włochy nie ulełgy temu schematowi. Sama Rzesza niem. była jeszcze bardziej rozczłonkowana niż IRP, bo tam nie było prawie żadnej nadrzędnej władzy, i proszę zobaczyć coś się z nią stało. Francja, Austria, nawet Dania, i czywiście Prusy także po kawałku zjadały ją, tyle, że ostateczne zjedzenie, czyli zjednoczenie Niemiec pod przewodnictwem Prus zaborem się nie nazywa, bowiem ludność nie była sobie obca etnicznie. Chociaż sami Niemcy ostatni etap odbierania suwerenności lokalnej dokonanej przez Hitlera uważali za największą krzywdę jaką im wyrządził (jak mówi Stroop w "Romowach z Katem") Kraje, które wolały zachować wolność wewnętrzną, czyli wolność dla swych obywateli musiały ulec tym krajom, które tą wolność u siebie obcięły na rzecz sprawnej maszyny biurokrartycznej, która dyrygując swymi obywatelami potrafi skuteczniej osiągać swoje cele (i odbierać niepodległość innym). Na tym polega cały traagizm. Który trwa do dzisiaj.
|
|
|
|
|
|
|
|
Moim zdaniem jedną z przyczyn, poza słabą polityką, aspektami militarnym itd. było położenie geograficzne. Taka Moskwa czy Turcja, leżące najbardziej w głębi były najmniej narażone na wyprawy wojenne przeciw nim. A my już w XVII wieku musieliśmy odpierać ataki : z północy - Szwedów z południa - Habsburgów, Turcji, Tatarów ze wschodu - Moskwy z zachodu - Brandenburgii W XVIII wieku jak dobrze wiemy, gdy równocześnie sprzymierzyły się przecwiko nam trzy mocarstwa, nie mieliśmy zbytnich szans przy rozhulanej szlachcie na godną walkę w obronie Rzeczpospolitej. Każdy ( zaborcy ) zabrał sobie trochę z każdej strony i się pożegnaliśmy w taki sposób z niepodległością. Brakowało nam bardzo sprawnych polityków, ale także dowódców i wojska do walki w XVIII wieku.
|
|
|
|
|
|
|
|
Ja bym powiedział, że najważniejszą przyczyną upadku Rzeczypospolitej w XVIII wieku to był kryzys wewnętrzny. Można powiedzieć że w pewnych momentach XVIII wieku to była u nas całkowita anarchia. A powodem tego był przestarzały ustrój, którego nie reformowano od bardzoooo długiego czasu. Pierwsze błędy polityki wewnętrznej to były już za Zygmunta Starego wg mnie, bo wtedy szlachta ( obóz egzekucjonistów ) był bardzo postępowy, a król nie współpracował z nim w ogóle. Na tym obozie oparł sie dopiero Zygmunt August i to pod koniec swego panowania. Wtedy zresztą i tak nie przeprowadzono wszystkich koniecznych reform. Później też nie udało się zreformować naszego ustroju mimo wielu prób i za Zygmunta Wazy, i za Jana Kazimierza i później. Trzeba przyznać że z czasem rzesze szlacheckie stawały się coraz bardziej konserwatywne, zacofane i ślepe na braki swojego państwa. Ja uważam, że nie trzeba by było u nas wprowadzać absolutyzmu żebyśmy przetrwali. Wystarczyły by reformy w funkcjonowaniu sejmu i jego składzie. Niestety żadnych poważnych reform nie przeprowadzono na czas:(
|
|
|
|
|
|
|
Futrzak
|
|
|
Nowicjusz |
|
|
|
Grupa: Użytkownik |
|
Postów: 13 |
|
Nr użytkownika: 17.286 |
|
|
|
Zawód: uczen |
|
|
|
|
Przyczyn było bardzo dużo i nie da się tutaj wyłonić tej szczególnej, najważniejszej... wystarczył tylko jeden impuls aby cała budowla runęła i doprowadziła do rozbiorów Polski
- wzmocnienie magnaterii, która wykorzystywała drobną szlachtę do własnych celów w czasie obrad sejmu, więc to ona w rzeczywistości kierowała państwem; - państwo polskie ze względu na władzę magnaterii zastało podzielone między ów panów, którzy stworzyli na swoich ziemiach własne państewka tzn. latyfundia, na których obowiązywało wydane przez nich prawo; - osłabienie znaczenia króla; - pierwsze krzyknięcie: "liberum veto" w czasie obrad sejmu przez Władysława Sicińskiego w 1652 r. - doprowadziło to do reakcji łańcuchowej - od 1573 w Polsce panowała wolna elekcja która umożliwiła obcym rodom zasiąść na tronie polskim, a trzeba pamiętać, że nie wszyscy władcy działali dla dobra sytuacji w kraju; - kiedy na tronie polskim zasiadł Sas król August II Mocny, jego zachłanność doprowadziła do tego, że mimo, że Polska nie uczestniczyła w żadnych wojnach to stałą się areną dla obcych wojsk co przysporzyło jej ogromnych strat; - August III Sas pozwolił z kolei wojskom Austriackim i Pruskim prowadzić wojnę na obrzeżach swojego kraju (wojna o Śląsk) co jeszcze bardziej pogrążyło Rzeczpospolitą; - wstrzymanie rozwoju oświaty; - na sejmie konwokacyjnym z 1733 pozbawiono róźnowierców praw politycznych; - wtrącanie się Rosji do wewnętrznej jak i zagranicznej polityki Polski; - Stanisław August Poniatowski dla którego Caryca Katarzyna II była pierwszą miłością, często nabierał się na jej sztuczki i tzn. "pomocy" dla Polski; - w 1720 roku w Poczdamie został podpisany układ pomiędzy Austrią, Prusami i Rosją, którzy mieli pomóc zaprowadzić porządek w państwie; - od tej pory "wspaniałomyślne" państwa do zachowania spokoju w kraju używały siły zbrojnej; - zatracenie wiary przez Polaków, że ich ojczyzna może sama za siebie decydować - Polacy zaczęli opierać swoje nadzieje na państwach ościennych;
|
|
|
|
|
|
|
Futrzak
|
|
|
Nowicjusz |
|
|
|
Grupa: Użytkownik |
|
Postów: 13 |
|
Nr użytkownika: 17.286 |
|
|
|
Zawód: uczen |
|
|
|
|
Chociaż takim pierwszym impulsem.. pewnie troszeczkę wczesnym jest nadanie przez Ludwika Węgierskiego/ Andegaweńskiego przywilejów dla szlachty w zamian za możliwość aby jego córka objęłą tron Polski. W rezultacie doprowadziło to do tego, że szlachta wyrosła ponad inne stany i chciała cały czas czegoś więcej i więcej..
|
|
|
|
|
|
|
|
QUOTE(Futrzak @ 21/05/2006, 23:35) - August III Sas pozwolił z kolei wojskom Austriackim i Pruskim prowadzić wojnę na obrzeżach swojego kraju (wojna o Śląsk) co jeszcze bardziej pogrążyło Rzeczpospolitą; - w 1720 roku w Poczdamie został podpisany układ pomiędzy Austrią, Prusami i Rosją, którzy mieli pomóc zaprowadzić porządek w państwie; - od tej pory "wspaniałomyślne" państwa do zachowania spokoju w kraju używały siły zbrojnej; - zatracenie wiary przez Polaków, że ich ojczyzna może sama za siebie decydować - Polacy zaczęli opierać swoje nadzieje na państwach ościennych;
Po pierwsze August III za dużo do pozwalania nie miał...
Po drugie układ ten był podpisany jedynie między Piotrem I a Fryderykiem Wilhelmem I.
Po trzecie początkowo Rosja, Prusy, Austria i Francja wspierały rodziny magnackie (Czartoryscy, Potoccy), zwalczając stronnictwo przeciwnika, jednocześnie zwalczali wszelkie plany reform. Jedynie Rosja sprawowała protektorat wojskowy (gwarantka postanowień sejmu niemego).
Po czwarte nie Polacy zatracili wiarę, a magnaci działali dla prywatnego interesu w porozumieniu z mocarstwami osciennymi. Po elekcji Stanisława Augusta, król zamierzał realizować reformy w oparciu o Rosję.
Upadek Rzeczpospolitej ma początek w XVII w. Wojny przyczyniły się do znacznych strat gospodarczych, wyludnienia wsi, zacofania technicznego, w wyniku czego szlachta traciła swoje majątki i była zdana na łaskę magnatów. Również nastąpił spadek zapotrzebowania na polskie zboże na zachodzie (intensywna gospodarka rolna przynosiła tam znacznie lepsze efekty), w wyniku czego większość szlachty zaczęła poszerzać areały upraw, zwiększać wymiar pańszczyzny itp. Praca pańszczyźniana, była jednak mało wydajna i często przynosiła spadek plonu zbóż. Dodając do tego trudne warunki klimatyczne, klęski żywiołowe i niegospodarność, większość szlachty, nie potrafiła się utrzymać, gdyż żyła dotychczas z koniunktury na rynku. Następowała w ten sposób koncentracja własności ziemskiej w rękach magnatów.
Słabość gospodarcza i (związana z tym) militarna kraju, wykorzystywana była przez magnatów dla prywatnych interesów. Doprowadzili oni do Liberum Veto oraz zawiązywali rokosze, które uniemożliwiły przeprowadzenie reform. W wyniku Liberum Veto doszło do decentralizacji systemu władzy, przez co o wszystkim decydowały sejmiki ziemskie, na których dominowali magnaci i ich klienci. Przeniesienie tych praktyk na trybunały, sparaliżowało sądownictwo państwowe. Coraz częściej do egzekucji wyroków służył zajazd. Również zdecentralizowana została skarbowość, gdzie hetmani pobierali pieniądze na wojsko z pominięciem podskarbiego i skarbu państwa. Wszelkie stanowiska państwowe były wykorzystywane dla uzyskania jak największych profitów dla swojego rodu.
W XVIII w. doszedł jeszcze kolejny czynnik. Ingerencja obcych mocarstw, rozpoczęta od sejmu niemego w 1717, możliwa ze względu na słabość państwa polskiego jak i reformy wzmacniające sąsiadów. Na domiar złego Rzeczpospolita miała sprzyjające takim ingerencjom położenie geograficzne oraz brak wartościowych sojuszy na arenie międzynarodowej. Zaistniała sytuacja, gdzie rody magnackie opłacane przez obce dwory szachowały się wzajemnie i nie dopuszczały do jakichkolwiek reform w państwie, w wyniku czego istniał stan anarchii (nikt nie był wystarczająco silny, żeby przejąć całą władzę).
Podsumowując zniszczenia spowodowane wojnami XVII w. i Wielką Wojną Północną, oraz kryzys gospodarczy, doprowadziły do rządów oligarchii magnackiej. Rządy oligarchii magnackiej to przede wszystkim decentralizacja władzy, skarbowości, sądownictwa, połączona z dbaniem wyłącznie o prywatny interes magnatów, którzy gotowi byli w imię własnego dobra zwrócić się do obcego państwa (Targowica 1792). Do tego należy dodać potęgę sąsiadów, położenie geograficzne i brak sojuszników. To są czynniki, które złożyły się na upadek RON-u. Za głowną przyczynę upadku uważam postawę magnaterii.
|
|
|
|
|
|
|
Futrzak
|
|
|
Nowicjusz |
|
|
|
Grupa: Użytkownik |
|
Postów: 13 |
|
Nr użytkownika: 17.286 |
|
|
|
Zawód: uczen |
|
|
|
|
QUOTE Po pierwsze August III za dużo do pozwalania nie miał...
hymm tyle, że August będąc władcą miał za zadanie bronic granic państwa, przed (w tym przypadku) "przypadkowymi" najeźdzcami..
co do traktatu w Poczdamie, to fakt.. gafa.. to Prusy i Rosja miały za zadanie nie dopuścić do zmian w Polsce.
QUOTE Po czwarte nie Polacy zatracili wiarę, a magnaci działali dla prywatnego interesu w porozumieniu z mocarstwami osciennymi. Po elekcji Stanisława Augusta, król zamierzał realizować reformy w oparciu o Rosję."
Trochę inaczej odbieram znaczenie wiary w coś.. jak wierzysz, to nie zdradzasz.. ja wierzysz, dążysz aby było lepiej niż w danym momencie.. To, ze król CHCIAŁ to już inna sprawa, mógł nie być taki zaślepiony, nie powinien bezgranicznie ufać Rosji..
|
|
|
|
1 Użytkowników czyta ten temat (1 Gości i 0 Anonimowych użytkowników)
0 Zarejestrowanych:
Śledź ten temat
Dostarczaj powiadomienie na email, gdy w tym temacie dodano odpowiedź, a ty nie jesteś online na forum.
Subskrybuj to forum
Dostarczaj powiadomienie na email, gdy w tym forum tworzony jest nowy temat, a ty nie jesteś online na forum.
Ściągnij / Wydrukuj ten temat
Pobierz ten temat w innym formacie lub zobacz wersję 'do druku'.
|
|
|
|