|
|
Zrozumieć zacofanie, Anna Sosnowska
|
|
|
|
W roku 2004 wydawnictwo Trio wydało ciekawą książkę Anny Sosnowskiej "Zrozumieć zacofanie. Spory historyków o Europę Wschodnią (1947–1994)". Warto tą pozycję wprowadzić do powszechnego obiegu myśli o polskiej historii.
z opisu: "Interesujący obraz Europy Wschodniej widzianej oczami historyków: Witolda Kuli, Mariana Małowista, Jerzego Topolskiego i Andrzeja Wyczańskiego. Czy jesteśmy zacofaną częścią Europy, jakie zmiany społeczne mogą zbliżyć nas do reszty naszego kontynentu, jak postrzegano naszą część Europy w kontekście politycznych przemian końcowego półwiecza minionego stulecia?"
tezy książki prezentuje artykuł Sosnowskiej "Latynosi Wschodu". Czytamy w nim m.in.: "Badania Mariana Małowista (1909-1988) i Witolda Kuli (1916-1988) zostały wprowadzone w światowy obieg akademicki przez gwiazdę historii gospodarczej, Francuza Fernanda Braudela oraz kontrowersyjnego, ale wciąż uwielbianego patrona marksowskich socjologów globalizacji Immanuela Wallersteina. Obraz Europy Wschodniej, ukształtowany przez tych badaczy, dominuje w światowej historii gospodarczej. Europa Wschodnia okresu od XVI wieku do międzywojnia XX wieku przedstawiana jest jako jeden z pierwszych peryferyjnych regionów światowej gospodarki kapitalistycznej, z centrum w Europie Północno-Zachodniej. Słaba gospodarczo i opresyjna politycznie, bezskutecznie próbowała wydobyć się z zacofania. Nierówności społeczne były tu ostre, a relacje między panem a chłopem – bardziej despotyczne niż na Zachodzie Europy. W Polsce ten obraz traktowany był i jest przez historyków, z Jerzym Topolskim (1928-1998) i Andrzejem Wyczańskim (1924-2008) na czele, jako wysoce kontrowersyjny. Z kolei specom od nauk społecznych oraz szerszej publiczności jest mało znany. Promuję studia Kuli i Małowista wśród badaczy i publicystów jako przydatne do zrozumienia polskiej historii społecznej i gospodarczej, także tej najnowszej, po 1989 roku. Bardzo cenne wydaje mi się to, że otwierają historię i współczesność Polski na porównania z innymi krajami peryferyjnymi – na ogół niezachodnimi, i często postkolonialnymi, łamiąc nasze przywiązanie do wizerunku siebie jako Europejczyków."
spis treści: Wstęp Dlaczego to jest ważne Ślady debaty Pytania badawcze i inspiracje teoretyczne Kluczowe terminy Rozwój, postęp, wzrost, modernizacja - zacofanie, zależność, opóźnienie Europa Wschodnia Rozdział l. W oczach innych. Światowa socjologia historyczna i jej wizja Europy Wschodniej Pokoleniowe, polityczne i teoretyczne korzenie socjologii historycznej Odrębność socjologii historycznej Potęga Zachodu a Europa Wschodnia Pierwsza peryferia światowego systemu kapitalistycznego (Immanuel Wallerstein) Najtrwalsza peryferia europejska (Ivan Berend, Gyórgy Ranki) Europejska peryferia wtórnego poddaństwa i penetracji kapitalizmu (Fernand Braudel) Obszar normalnego nierozwoju (Robert Brenner) Mieszanka prymitywizmu i imitacji Zachodu (Perry Andersen) Trzecia Europa między Wschodem a Zachodem (Jeno Szucs) Europa Wschodnia a Zachodnia: między peryferyjnością a imitacją Rozdział 2. Główni uczestnicy debaty. Socjologizujący historycy w powojennej Polsce Wielkie interpretacje - interdyscyplinarne podejście - porównawcza perspektywa - teoretyczne nowatorstwo Wielka interpretacja - globalna perspektywa (Marian Malowist) Interdyscyplinarne podejście - teoretyczne nowatorstwo (Witold Kula) Porównawcza perspektywa - interdyscyplinarne podejście (Andrzej Wyczański) Teoretyczne nowatorstwo - wielka interpretacja (Jerzy Topolski) Marksizm - metodologia, wybory intelektualne, postawy polityczne Rozdział 3. Europa Wschodnia wśród innych regionów. Historyczna geografia rozwoju Europa Wschodnia i jej frazeologiczni konkurenci Europa słowiańska Mittelemopa Europa Środkowa Europa Środkowo-Wschodnia Wschód Europy jednostronnego rozwoju (Marian Małowist) Od strefy bałtyckiej przez Afrykę Zachodnią do Wschodu Europy Od stref intensywnego rozwoju późnego średniowiecza do Wschodu Europy XVI wieku Polonocentryczna Europa Wschodnia (Witold Kula) Królestwo Polskie - Polska - Europa Wschodnia Europa Wschodnia a inne regiony: Ameryka Łacińska i Europa Zachodnia Od Europy pańszczyzny na wschód od Łaby do Europy Środkowej Jagiellonów i katolicyzmu (lerzy Topolski) Na wschód od Łaby Od Europy Wschodniej do Europy Środkowej Od antyregionalizmu do Europy Środkowej (Andrzej Wyczański) Polska XVI wieku - średnim (choć nie środkowym) krajem Europy Polska w Europie Środkowej Rozdział 4. Socjologia rozwoju i zmiany społecznej a badania historyczne. Modele zacofania Teorie rozwoju społeczeństw niezachodnich a zmiany w powojennym świecie Teorie modernizacji, konwergencji i formacji społeczno-gospodarczych Teorie zależności i systemu światowego Nowa teoria modernizacji Model rozwoju kolonialnego (Marian Małowist) Model doganiania Europy (Andrzej Wyczański) Model niefortunnego splotu historycznych okoliczności (Jerzy Topolski) Model rozwoju hybrydalnego (Witold Kula) Feudalizm zhybrydyzowany Od hybrydalnego kapitalizmu do hybrydalnego socjalizmu Europa Wschodnia a Zachodnia: między doganianiem a zależnością Rozdział 5. Rentierzy i ofiary zacofania oraz pionierzy postępu. Wizerunki społeczeństwa polskiego Pan, chłop i zagraniczny przybysz Debata folwarczna i interpretacje uwarstwienia społecznego po przełomie nowożytnym Folwark - agencja zacofania czy instytucja korporacyjna „Czy chłopu było źle" Szlachta - konsumenci luksusowi czy protoprzedsiębiorcy Miasta - kwitły czy upadały Zagraniczni przybysze - agenci gospodarczej kolonizacji czy innowatorzy W poszukiwaniu śladów nowoczesnej transformacji. Trwałość i zmiana społeczna w badaniach nad społeczeństwem XIX wieku Amalgamacja czy rozwarstwienie stanów Hegemon przekształceń - burżuazja, inteligencja, ziemianie-przedsiębiorcy Zakończenie Jednak Europa Wschodnia i Europa pańszczyzny Europa Wschodnia Europa pańszczyzny Rozwój hybrydalny w perspektywie globalnej i krytyczny pesymizm Struktury społeczne a rozwój gospodarczy Historyczny kanon dla socjologów Państwo i ideologia Religia Etniczny podział pracy Interesy i zrównoważony rozwój Bibliografia Indeks osób Indeks rzeczowy
Ten post był edytowany przez septimanus79: 13/04/2014, 22:13
|
|
|
|
2 Użytkowników czyta ten temat (2 Gości i 0 Anonimowych użytkowników)
0 Zarejestrowanych:
Śledź ten temat
Dostarczaj powiadomienie na email, gdy w tym temacie dodano odpowiedź, a ty nie jesteś online na forum.
Subskrybuj to forum
Dostarczaj powiadomienie na email, gdy w tym forum tworzony jest nowy temat, a ty nie jesteś online na forum.
Ściągnij / Wydrukuj ten temat
Pobierz ten temat w innym formacie lub zobacz wersję 'do druku'.
|
|
|
|