poletko tzw. historii żywej.

A przypadkiem nie alternatywnej?

Jak rozumiesz "historię alternatywną"? Jeśli rezultat wydarzeń jest taki sam, jak w OTL, tylko droga dojścia do tego rezultatu jest inna, moim zdaniem to nie jest historia alternatywa.

Może kontrfaktyczna?

Jestem zwolennikiem tego rodzaju książek, z jednym zasadniczym ALE. Książka "System Od Lenina do Putina" nie jest książką historyczną i nie powinna być jako taka reklamowana. Książka ta wpisuje się natomiast w nurt parahistorii, określany jako prywatna historia. Kiedy kilkanaście lat temu ukazała się "Prywatna historia XX wieku" Wojciecha Giełżyńskiego od razu spodobał mi się pomysł. Jest to gawęda - a nie praca historyczna - w której autor dzieli się z czytelnikami swoim wyobrażeniem o historii (tej bardziej lub mniej znanej, okraszonej również wtrętami z osobistych przeżyć autora). Nie jest to książka historyczna! Realizuje ona raczej postulat popularyzacji historii i mówienia o historii.

Książka G. Brauna - jeśli podejść do niej z dystansem - zagospodarowuje poletko tzw. historii żywej. Ja bym raczej upatrywał w niej pozytywnej roli. Dopóki nie traktujemy jej jako książki historycznej.

Trochę off-topic, ale bardzo podobnie jest z książkami Pawła Jasienicy. Jego książki to też taka publicystyka historyczna, z ustaleniami często dość rozbieżnymi od historiografii, ale dającą omniscjencję historyczną niewyrobionym czytelnikom.

Książki Jasienicy są pozycjami popularnonaukowymi tj. Nie trzymający standardów pracy naukowej w zakresie nawet opracowań historycznych ale przedstawiających pogląd autora na historię. Tutaj chyba nawet to nie zachodzi do końca bo u Jasienicy te dywagacje odnoszą się do argumentów zgodnych i niezgodnych z tezą prezentowana przez autora zaś u Brauna to czyste podstawa ie wszystkiego pod z góry założoną tezę. Jasienica prezentuje pogląd na daną kwestie za Braun prawdy objawione mimo że się kupy nie trzymają. I tak wychwala niezlomnych za ich postawę po 1945 chwaląc za wartości i walkę z komunizmem i jednocześnie chwali Wyszyńskiego i Wojtyłe za to że umieli się nie konfrontowac z komunistami aby stwarzać bazę do oporu wobec nich, przy jednoczesnym traktowaniu owych baz czyli KIK klubów Inteligencji Katolickiej jako środowisk poddanych kontroli wywiadów PRL, ZSRS a nawet CIA pomimo że nie ma śladu takich działań w zachowanych dokumentach PRL. No może luźną sugestią co do CIA co jest idiotyzmem bo mieli swoją agenture i niby czego mieli tam szukać? Co za ważne inf miały KIK z perspektywy USA? Tego się nie dowiemy. Gdy nawet cytuja Friszke to krytyka jego stanowiska nie odnosi się do jego argumentów a do tego że był publikowany w Gazecie Wyborczej. 😁


 

Proszę o dowód, że git ludzie i grypsera to to samo.




Dowód na to.

Z tego, co wiem, grypsera była zawsze bardzo antykomunistyczna.

Jaki antykomunistyczne podziemie? Czy były oddziały leśne pod rozkazami organizacji podziemnych?
Czy chodzi ci o WiN pod kontrolą UB?

Jaki jest związek między walką żołnierza polskiego w ramach wojska polskiego na własnym terytorium, a walką oddizału leśnego, który nie był formalnie częścią wojska polskiego, ani nie miał umocowania w legalnym rządzie polskim?

Zamiast zakończenia


Od samego początku, jeszcze w latach wojny, ZSRS starał się przedstawić polskie podziemie właściwie jako niemieckich sojuszników. Choć nie udało mu się narzucić tej interpretacji opinii publicznej na Zachodzie, ani tym bardziej w Polsce, to już na rodzimym gruncie rozpowszechniła się ona niezwykle łatwo. Część przywoływanej wówczas argumentacji pojawia się również w aktualnie wydawanych książkach. Skrajnym tego przykładem była swego czasu głośna książka Jeleny Jakowlewej Polsza protiw SSSR 1939–1950 (Polska przeciwko ZSRS 1939–1950, Moskwa 2007), która starała się umniejszyć wkład Polaków w pokonanie nazizmu. Autorka zręcznie manipuluje faktami, aby poprzeć swą tezę, że ZSRS chodziło jedynie o zajęcie spornych terenów, a nie o pełne podporządkowanie sobie Polski i Polaków. Przedstawia ona polski rząd i podziemie jako awanturników odmawiających pójścia na kompromis z Sowietami. Według niej Polacy unikali większych działań przeciwko Niemcom i wszędzie, gdzie tylko się dało, zawierali z nimi porozumienia. Jak czytamy w tej publikacji: „prawdziwa wojna wybuchła dla AK nie w 1939, a w 1944 r., kiedy władza radziecka zaczęła robić porządek na ziemiach, które polscy stratedzy uważali za swoje”[1]. A tak Jakowlewa oceniła obławy i pacyfikacje prowadzone przez wojska NKWD: „Jednostki Armii Czerwonej, w duchu znanego hasła «Wróg zostanie rozbity, zwycięstwo będzie nasze», szybko rozprawiły się z resztkami tak zwanego polskiego «ruchu narodowo-wyzwoleńczego». Bo i dlaczego miałyby się obchodzić delikatnie z tymi, którzy po przejściu frontu zostawali z bronią w ręku na tyłach naszych wojsk? [...] takie formacje [...] mogły być uznawane tylko za bandyckie”[2].

Gorzej, że także część wybitnych rosyjskich historyków, mających niekwestionowane zasługi w opisaniu stalinowskich zbrodni, nierzadko podkreśla, że Armia Czerwona miała prawo i obowiązek zapewnić bezpieczeństwo tyłom wojsk walczących na froncie. A polskie oddziały partyzanckie zwalczające poczynania sowieckich i komunistycznych władz stanowiły zagrożenie, któremu koniecznie należało się przeciwstawić.

Z pozoru trudno nie zgodzić się z tak przedstawioną argumentacją. Problem wszakże w tym, że bierze ona całkowicie w nawias fakt, że to n i e  P o l a c y  w y w o ł a l i  t ę  p a r t y z a n c k ą  w o j n ę.

Nie przypadkiem Sowieci nie zgodzili się, aby w czasie procesu szesnastu wezwać przed sąd w charakterze świadków płk. Aleksandra Krzyżanowskiego czy Kazimierza Tumidajskiego. Zaświadczyliby bowiem, że dowodzone przez nich oddziały chciały walczyć z Niemcami. Polska oferta składana władzom sowieckim miała tylko jeden warunek: Polacy chcieli podlegać władzy rządu, który sami wybrali. Dla Stalina i kierownictwa ZSRS było to absolutnie nie do przyjęcia. Pod pojęciem „rządu przyjaznego dla Związku Radzieckiego” rozumieli wyłącznie wskazaną przez siebie ekipę, całkowicie od nich zależną i starającą się wprowadzić w życie program budowy społeczeństwa komunistycznego. Działania żołnierzy AK podczas akcji „Burza” dobitnie pokazały, że za głównego wroga uznawali oni Niemców. I że nie brakowało im woli do zawarcia kompromisu z Sowietami. Tyle że dla Stalina kompromisem była władza Bolesława Bieruta i Iwana Sierowa.

Oddzielną kwestię stanowi sprawa oceny antykomunistycznego zrywu z lat 1944–1953, jaka dokonuje się w Polsce. W ostatnich latach mamy do czynienia z rosnącym zainteresowaniem tą tematyką. Niejednokrotnie jednak przechodzi ono w bezkrytyczną apologię podziemia, czemu towarzyszy czasem pomijanie, lub wręcz ukrywanie czarnych kart jego historii, takich jak zbrodnia w Wierzchowinach[3]. Jednocześnie chętnie zaciera się diametralne różnice pomiędzy poakowskim i narodowym podziemiem, niesłusznie stawiając pomiędzy nimi znak równości. W ten sposób tacy komendanci partyzanccy, jak „Łupaszka”, „Orlik” czy „Zapora”, zostają zręcznie, acz bez żadnego uzasadnienia przypisani do podziemia o narodowej proweniencji, choć w istocie nie mieli oni z nim (ani nawet nie chcieli mieć!) nic wspólnego.


[...]Polskie podziemie i partyzantka nie mogły w 1944 roku uzyskać dużo więcej niż to, co im się ostatecznie udało. Wobec potęgi wojskowej ZSRS wszelki polski opór był skazany na niepowodzenie. Można było jedynie zamanifestować wolę walki z Niemcami i jednoczesną niezgodę na zaprowadzenie w Polsce siłą komunistycznych porządków. I to zdołano osiągnąć.

Warto pamiętać, że działania zbrojne przeciwko władzom komunistycznym nie były czymś przeciwstawnym zmaganiom z Niemcami, lecz naturalną kontynuacją toczonej od 1939 roku walki o wolność. Przy czym, podobnie jak wcześniej, często przybierały charakter samoobrony mającej na celu przeciwstawienie się represjom. Przyglądając się podziemiu AK-WiN i PSL Mikołajczyka, łatwo dostrzec, że ich uczestnikom chodziło o to samo: doprowadzenie do wolnych, demokratycznych wyborów. Działania WiN i PSL miały się uzupełniać, a istnienie zbrojnego podziemia miało być swoistym zabezpieczeniem na wypadek, gdyby komuniści nie respektowali przyjętych wcześniej międzynarodowych zobowiązań. Sprawność sowieckiego i rodzimego aparatu represji, połączona z masową akcją propagandową, uniemożliwiły realizację tego planu i doprowadziły w 1947 roku do zniszczenia zorganizowanego oporu wobec narzuconego siłą komunistycznego ustroju.

Ci, którzy podejmowali walkę z komunizmem, nie byli szaleńcami. Ludzie podziemia decydowali się na nią nierzadko wbrew sobie, w poczuciu, że nie mają innego wyjścia, świadomi nikłych lub zgoła żadnych szans na zwycięstwo. Wielu z nich było – tak jak bohaterowie obrazów Goi i Wereszczagina – zwykłymi ludźmi, zazwyczaj prostymi rolnikami, prowadzonymi do walki przez wychowane w II Rzeczypospolitej najmłodsze pokolenie oficerów, często rezerwy, a więc bardziej przywiązanych do swojego cywilnego zawodu (na przykład nauczyciela) niż do wojennego rzemiosła. Może właśnie dlatego ich ofiara wydaje się dziś tak przejmująca.

---------------
Przypisy:
[1] Jelena Jakowlewa, Polsza protiw SSSR 1939–1950, Moskwa 2007, s. 317.

[2] Tamże, s. 123.

[3] Najnowszy, poruszający naiwnością wywodu, tego przykład patrz: Mariusz Solecki, Literackie portrety żołnierzy wyklętych. Esej o literaturze polskiej lat 1948–2010, Łomianki 2013, s. 156

To jest wszystko bardzo logiczne. A jakieś dowody na istnienie szeroko rozgałęzionej sieci kontroli zachowania każdego człowieka, która przetrwała rozwiązanie służb?

[...]szeroko rozgałęzionej sieci kontroli zachowania każdego człowieka, która przetrwała rozwiązanie służb?