|
|
Jahwe a bóstwa Kaananu
|
|
|
Uezka
|
|
|
Nowicjusz |
|
|
|
Grupa: Użytkownik |
|
Postów: 18 |
|
Nr użytkownika: 76.105 |
|
|
|
Stopień akademicki: Laik |
|
Zawód: Nie historyk |
|
|
|
|
QUOTE(kmat @ 19/11/2012, 17:56) Brak źródeł do tak wczesnego okresu.
Żeby nie plątać: chodzi mi ogólnie o to, czy w jakimkolwiek okresie historycznym (czy to wczesnym czy późnym)istniały dwa równorzędne bóstwa w jednym narodzie (o imionach El i Jahwe).
Kiedy i kto wpadł na pomysł, że to jeden Bóg pod różnymi imionami?
|
|
|
|
|
|
|
|
Uff, noch ein mal:
CODE Brak źródeł do tak wczesnego okresu.
|
|
|
|
|
|
|
|
Tak się zastanawiam, coście się tego biednego Ela czepili;)?
Elohim nie równa się El.
Imię El jest akurat jednym z rzadszych w zachowanych tekstach. Zazwyczaj występuje Jahwe bądź Elohim.
|
|
|
|
|
|
|
|
QUOTE Podczas "niewoli" w Babilonii, cos ok 600 p.n.e Izraelici zapalali miloscia do bostwa tam znanego, nazywajacego sie Jahwe.To byl lokalny bog, glownie zajmowal sie pustynia i piorunami. Wiec z kraina Kanaan nie mial on wiele wspolnego.
To teraz czekamy na opublikowanie nieznanych dotychczas źródeł na podstawie których Kolega tworzy takie radosne posty...
kmat:
QUOTE Zwyczajnie, teksty jahwistyczne są starsze od elohistycznych. Natomiast bóg o imieniu El jest znany na bliskim wschodzie od głębokiej epoki brązu (już w Ugarit), gdy nikt jeszcze ani o Jahwe, ani o Izraelitach nie słyszał.
Coraz więcej osób przychyla się do teorii, że i imię Jahwe obecne było w archiwum z Ugarit.
|
|
|
|
|
|
|
|
QUOTE Coraz więcej osób przychyla się do teorii, że i imię Jahwe obecne było w archiwum z Ugarit.
A to ciekawe. Są jakieś znaleziska, które za tym świadczą?
Bo o ile dominacja substratu kananejskiego w narodzie izraelskim w świetle badań wydaje się być niewątpliwa, to jednak Jahwe wydaje się być mocno powiązany z tradycją o Synaju. Oczywiście w wyniku powiązań handlowych jego kult mógł sięgać i dalej na północ.
|
|
|
|
|
|
|
|
Ja jak już wielokrotnie tutaj pisałem uważam, że geneza Hebrajczyków ma przede wszystkim podłoże lokalne, właśnie w substracie kananejskim. Tutaj się nic nie zmienia. Co do obecności imienia Jahwe w archiwum Ugarit mowa o fragmencie KTU 1.1:IV:14-15 oraz KTU II:IV:13-14.
|
|
|
|
|
|
|
|
Ten Ia(?) z Ugarit, to aby nie jest stary dobry babiloński Ea?
|
|
|
|
|
|
|
|
za wiki:
tgr.il.bnh.tr [ ] wyn.lt[p]n il dp[id...] [J yp 'r] Sm bny yw 'ilt
My son [shall not be called] by the name of Yw, o goddess, [Jfc ym smh (?)] [but Ym shall be his name!]
|
|
|
|
|
|
|
vermes
|
|
|
I ranga |
|
|
|
Grupa: Użytkownik |
|
Postów: 49 |
|
Nr użytkownika: 83.013 |
|
|
|
Grzegorz |
|
Stopień akademicki: Wermes |
|
Zawód: student |
|
|
|
|
QUOTE(Marthinus @ 21/11/2012, 11:35) Ja jak już wielokrotnie tutaj pisałem uważam, że geneza Hebrajczyków ma przede wszystkim podłoże lokalne, właśnie w substracie kananejskim. Tutaj się nic nie zmienia. Co do obecności imienia Jahwe w archiwum Ugarit mowa o fragmencie KTU 1.1:IV:14-15 oraz KTU II:IV:13-14.
Tradycja o pochodzeniu z "zewnątrz" jest zbyt silna w całym Starym Testamencie. Zaufałbym trochę literaturze.
Co do nazw bóstw, bogów i ich tożsamości, to nie ma o co kruszyć kopii. Bóg Hebrajczyków i Bóg Żydów funkcjonował na długo przed starożytnym Izraelem. Nawet imiona są starokananejskie i północnosemickie.
|
|
|
|
|
|
|
|
QUOTE Tradycja o pochodzeniu z "zewnątrz" jest zbyt silna w całym Starym Testamencie. Zaufałbym trochę literaturze.
Dlatego też napisałem wyraźnie, że część społeczności, które później tworzyły starożytny Izrael ma niewątpliwie obce pochodzenie. Część indoeuropejskie (na pewno Danuna, możliwe, że także Lewici, Zebulon, Issachar, Aszera) a część pasterskie. Jednak zdecydowana większość Hebrajczyków to potomkowie kananejczyków późnej epoki brązu.
|
|
|
|
|
|
|
|
QUOTE Nie jestem pewien czy Jahwe nie pojawiał się na jakichś stelach sprzed niewoli babilońskiej, ale głowy nie dam. No przecież stela Meszy. "Zabrałem naczynia Jahwe i zaciągnąłem je do Kemosza" - przechwala się król Moabitów. W związku z tym Kemoszem i jego rolą w Moabie zastanowiło mnie co innego. Można odnieść wrażenie, że Kemosz był dla Meszy tym, czym dla królów Izraela Jahwe. A więc henoteizm byłby czymś typowym na Bliskim Wschodzie w tym okresie. Izrael i Juda miały swoje przymierze z Jahwe, Moabici z Kemoszem, Edomici z Kauszem, może ktoś zna jeszcze inne przykłady (Babilończycy i Marduk? Nie jestem pewien). Pytanie, czy ten henoteizm ewoluował niezależnie wśród różnych ludów, czy może raczej peryferia naśladowały pod tym względem dominujący w regionie Izrael.
|
|
|
|
|
|
|
|
QUOTE Soleb – starożytne egipskie miasto w Nubii, na terenie obecnego Sudanu, ok. 500 km na południe od egipskiego Asuanu. Położone pomiędzy II a III kataraktą, na zachodniej stronie Nilu.
Znajdują się tam pozostałości po wielkiej świątyni wybudowanej z piaskowca przez Amenhotepa III, odkryte i opisane przez Lepsiusa podczas jego pierwszej ekspedycji w 1844. Soleb jest najbardziej wysuniętą na południe znaną świątynią tego faraona. Władca ten poświęcił ją bogu Amonowi-Re. Miała ona ok. 120 m długości. Podstawy kolumn w jednej z sal ozdobiono hieroglifami z listą ziem podporządkowanych temu władcy. Każde z nich przedstawiono pod postacią jeńca z rękami związanymi na plecach i tarczą z nazwą kraju lub ludu, z którego pochodził. Jeden z ludów opisany jest jako Szasu z Yhw, co z uwagi na podobieństwo do hebrajskiego tetragramu imienia Bożego JHWH uważa się za najstarszą wzmiankę na temat Izraelitów
QUOTE Szasu – egipskie słowo określające Beduinów, zamieszkujących tereny na wschód od starożytnego Egiptu – w ziemi Kanaan, w południowej Transjordanii i na półwyspie Synaj, a także na terytorium Lewantu w XV wieku p.n.e. aż do Trzeciego Okresu Przejściowego.
Nazwa wzięła się z transliteracji egipskiego słowa š3sw, oznaczającego tych, którzy przemieszczają się pieszo, określającego pogardzanych przez Egipcjan Beduinów. Po raz pierwszy termin użyto w XV wieku p.n.e. Pojawia się on na liście wrogów umieszczonej na kolumnie w świątyni w Soleb, zbudowanej przez Amenhotepa III. Skopiowana później przez Ramzesa II w Amarze i w Akszy, lista ta wymienia sześć grup Szasu: Szasu z S'rr, Szasu z Lbn, Szasu z Sm't, Szasu z Wrbr, Szasu z Yhw i Szasu z Pysps.
Szasu z Yhw Na jednym z napisów ze świątyni w Solebie jest mowa o Szasu z Yhw. M. Astour stwierdził, że hieroglify odpowiadają bardzo dokładnie hebrajskiemu tetragramowi JHWH, stanowiącemu zapis imienia Boga, Jahwe. Jest to najstarszy znany zapis tego imienia, starszy o 500 lat od imienia na Steli Meszy. Doprowadziło to znaczną liczbę uczonych, wśród nich Donalda B. Redforda, Jeana Leclenta, Shmuela Ahituva, Rolanda de Vauxa oraz Williama G. Devera do wniosku, że lud identyfikowany z nazwą Izrael (Hebrajczycy) na Steli Meszy był nazywany przez Egipcjan Szasu, a imię wyryte na kolumnie w Solebie odpowiada hebrajskiemu tetragramowi JHWH.
Proponowane powiązanie między Izraelitami i Szasu może być jednak ograniczone przez fakt, że grupy znane później jako Izraelici nie są opisane i przedstawione jako Szasu w żadnych innych źródłach.
Ten post był edytowany przez GniewkoSynRybaka: 20/08/2023, 16:31
|
|
|
|
1 Użytkowników czyta ten temat (1 Gości i 0 Anonimowych użytkowników)
0 Zarejestrowanych:
Śledź ten temat
Dostarczaj powiadomienie na email, gdy w tym temacie dodano odpowiedź, a ty nie jesteś online na forum.
Subskrybuj to forum
Dostarczaj powiadomienie na email, gdy w tym forum tworzony jest nowy temat, a ty nie jesteś online na forum.
Ściągnij / Wydrukuj ten temat
Pobierz ten temat w innym formacie lub zobacz wersję 'do druku'.
|
|
|
|