Nie zarysuję całokształtu problemu, bo nigdy się w niego nie wgryzałem. Po prostu taką tendencję ma Curta czy Walter Pohl, natomiast wśród badaczy polskich czy wschodnich już tego nie zauważyłem. W ogóle historia Słowian leży gdzieś na marginesie zachodniej nauki jak i na marginesie zainteresowań tamtej kultury (przynajmniej do niedawna).

Nie odpowiem co powiedzą na ten temat etnolodzy, bo nie wiem. Poznałem zarys antropologicznego ujęcia etnosu a szczegółowych opracowań tematu jest cała biblioteka i dochodzą nowe.

Dlaczego jednak jestem optymistą i uważam, że etnologia może coś dodać? Z doświadczenia zauważyłem, że do tematów, którymi się etnologia zajmuje zwykle dodaje coś istotnego. Bezwzględny przykład to problem dychotomii sacrum-profanum wśród ludów pogańskich. Czytając do niedawna prace historyków czy archeologów głównie skupiają się one przy opisie pogańskich religii na wyszczególnieniu co było sacrum a co nie, odwołując się gęsto do Eliadego. Czytając prace etnologów nic takiego nie znajdziemy, gdyż już dosyć dawno poddali krytyce prace Eliadego i stwierdzili, że w pogaństwie podział na sacrum i profanum się nie wykształcił. Niejako na nowo odkrył to z polskich mediewistów Modzelewski i napisał słynną "Barbarzyńską Europę" (i potem jeszcze "Laicyzację przez chrzest"). Teraz podchwycili to inni historycy (wystarczy sięgnąć po hołdowaną Modzelewskiemu "Europa barbarica, Europa christiana" lub "Bogowie i ich ludy"). I Modzelewski stał się odkrywcą czegoś, co etnolodzy odkryli dawno temu.
Spotkałem się jeszcze z wieloma innymi ciekawymi wskazaniami etnologicznymi w kwestiach historycznych. We wspomnianej "Europa barbarica..." choćby jest tekst M. Tymowskiego zwracającego uwagę na niewłaściwość terminów stosowanych przez historyków przy opisie tworzenia się pierwszych "państw" słowiańskich.
Są też nadzwyczaj istotne teorie, które dopiero czekają na ujęcie historyczne. Tu wskażę prace V. de Castro i C. Limy, którzy opisali perspektywizm, czyli sposób postrzegania świata przez ludy, które nie przyjęły rolnictwa. Jest bardzo specyficzny i choć odkryto go w Ameryce Południowej to okazało się, że identycznie jest w Azji, Afryce, Oceanii... Nic nie stoi na przeszkodzie, by odnieść to do górnego paleolitu i podejmowane są pierwsze próby aczkolwiek nieśmiałe.
To zaledwie ułamek przykładów, które można przytoczyć. Niemniej, w ich świetle uważam, że podobnie mogłoby się stać z etnogenezą Słowian - antropolog dostrzegł by w zaprezentowanych faktach rzeczy doskonale mu znane, a o których my nie mamy pojęcia.

Są też nadzwyczaj istotne teorie, które dopiero czekają na ujęcie historyczne. Tu wskażę prace V. de Castro i C. Limy, którzy opisali perspektywizm, czyli sposób postrzegania świata przez ludy, które nie przyjęły rolnictwa. Jest bardzo specyficzny i choć odkryto go w Ameryce Południowej to okazało się, że identycznie jest w Azji, Afryce, Oceanii... Nic nie stoi na przeszkodzie, by odnieść to do górnego paleolitu i podejmowane są pierwsze próby aczkolwiek nieśmiałe.
To zaledwie ułamek przykładów, które można przytoczyć. Niemniej, w ich świetle uważam, że podobnie mogłoby się stać z etnogenezą Słowian - antropolog dostrzegł by w zaprezentowanych faktach rzeczy doskonale mu znane, a o których my nie mamy pojęcia.

Jakim językiem mówili ci poprzednicy Sklawinów - Wenetowie i (być może)Antowie - jednoznacznie nie wiemy, ale sugestia, że mógł być język pokrewny ze słowiańskim - nasuwa się sama. Natomiast (wg Curty) ostateczna i względnie jednolita postać "wspólnego słowiańskiego" narodziła się (drogą unifikacji różnych grup językowych) w kaganacie Awarskim.

"... gdyż ich język został zaadoptowany i ujednolicony przez kaganat awarski."
Brak zgody na takie ujęcie. Jedyne ujednolicenie językowe, które mogło dokonać się w Kaganacie siłą rzeczy objęłoby  jedynie pewną część etnosów pozostających pod władzą Awarów. Co z "ujednoliceniem" Wiatyczów, Słowenów Ilmeńskich, Obodrzyców, Welagezytów... ?

"Słowianie "w cieniu bizantyjskich fortów” to nie Słowianie z hipotetycznego regionu środkowego Dniepru."
Oczywiście, że nie. Wszelkie ekspansje demograficzne mają to do siebie, że wchłaniają inne etnosy. W jednych przypadkach tak znaczne, iż zmiania się mocno oblicze ludów "ekspansywnych". W innych dominuje ekskluzywizm i domieszki obce są stosunkowo niewielkie.

"Znowu Słowianie z wczesnosłowiańskich kultur jak praska – to znów inni Słowianie – wspólna jest struktura społeczna i język, ale niezupełnie pochodzenie i kultura materialna."
To nic nowego! Źródła przecież o tym mówią, wręcz krzyczą.

Odnoszę wrażenie, że poszukiwanie nowości doprowadza nas do granic absurdu. Wielu autorów (mających do tego jednak święte prawo) próbuje zaistnieć li tylko dzięki przedstawieniu coraz to nowych, jeszcze bardziej pokrętnych choćby najmniej prawdopodobnych tez.
Często nie wnosza one de facto nic nowego, a swój rewolucyjny charakter zyskują dzięki przeformułowaniu dawnych poglądów i użyciu "marketingowego" języka( patrz.: Curta & Co)

Co do Curty zgoda (uczeń m. in. Radu Harhoiu). Walter Pohl zaś ciągle uważa "rdzenie tradycji" (za Wenskusem) powstałe na dalekim "Barbaricum" (Skandynawia - Goci i Longobardowie) za centrum formowania się ludów "germańskich"

Tutaj miałbym dwa pytania:
Dlaczego odnieść go do górnego paleolitu?
Dlaczego odnieść postrzeganie ludów, które nie przyjęły rolnictwa do Słowian?

Nie szukając daleko, w "Nie-Słowianie o początkach Słowian" Pohl stwierdza wyraźnie: "...świadomość tożsamości słowiańskiej mogła być stymulowana konfrontacją z cesarstwem bizantyńskim, bowiem postrzeganie z zewnątrz mogło mieć fundamentalne znaczenie dla powstania ogólnego określenia Sclavenoi, Sclavi - zgodnie z hipotezą Florina Curty." Wpasowuje się więc w nurt Curty i zachodniego stylu myślenia, że Słowian poznajemy nie poprzez źródła rzymskie i bizantyjskie, ale to wręcz Rzym i Bizancjum tworzą Słowian (dosłownie "making of Slavs").

Czy aby opis Antów i Sklawinów Prokopiusza nie powstał zanim Awarowie podporządkowali sobie Bałkany? Czyli Sklawinowie "zjawisko społeczne, zrodzine na pograniczu limesu bizantyjskiego" nie mają nic do zawdzięczenia Awarom. Do tego obszary zajete przez Słowian dalece wykraczały poza obszary podporzadkowane Awarom. Co np z obszarem Słowiańszczyzny połabskiej? Nad Łabą wcześniej ponoć mieszkały ludy "niemieckojęzyczne". Jakoś potem ten teren jest jednorodny słowiańsko a Awarowie w takiej Meklemburgii nie działali.

Do tego dlaczego Sklawini mieli powstać "w cieniu bizantyjskich fortów" a Antowie mogli sobie powstać "w cieniu Gotów". Owszem, w IV wieku byli Wenedowie i ich odłam Antowie, nei wiadomo czy już wtedy byli Sklawini. Nie jest to takie istotne bo najpewniej Antowie powstali jako efekt migracji czesci Wenedów a Sklawini mogli powstać potem jako efekt migracji innej częsci Wenedów. Co mają do tego powstania Sklawinów oddziaływania bizantyjskie to nie wiem.

Słowianie pojawili się na arenie dziejowej dużo wcześniej aniżeli Awarowie. Kiedy Awarowie pojawili się W Europie, Słowianie zajmowali rozległe obszary, których jedynie niewielką część zdołali podbić Awarowie

o Awarach wiemy bardzo mało, w zasadzie to to, że mieli uciążliwe dla sąsiadów państwo i nosili warkocze.

Kagan Bajan I potrzebował przede wszystkim wojska i myślę że nie ograniczał się jedynie do Bałkanów w pozyskiwaniu rekruta. Wiemy że Awarowie sięgali po rekrutów nad Bugiem ( Nestor poświadcza obecność Awarów na terenach Dulebów )

i dalej na północ ( relacja Simokattesa o posłach awarskich nad Oceanem Zachodnim ).

Nie zdziwiłbym się, wiedząc o znakomitych umiejętnościach organizacyjnych i dyplomatycznych Awarów, iż administracyjnie wprowadzili język słowiański na podległym sobie terytorium.

Odnoszę wrażenie, że poszukiwanie nowości doprowadza nas do granic absurdu. Wielu autorów (mających do tego jednak święte prawo) próbuje zaistnieć li tylko dzięki przedstawieniu coraz to nowych, jeszcze bardziej pokrętnych choćby najmniej prawdopodobnych tez.
Często nie wnosza one de facto nic nowego, a swój rewolucyjny charakter zyskują dzięki przeformułowaniu dawnych poglądów i użyciu "marketingowego" języka( patrz.: Curta & Co)

"... Przy takim pojmowaniu dziejów – wiele nierozwiązanych dotąd problemów staje się nieaktualnych. Problem praojczyzny Słowian nie ma znaczenia..."
Wręcz przeciwnie! Gdyby bowiem udało się ustalić z całą pewnością i dokładnością terytorialną (co wydaje się niemożliwym) pierwotne siedziby Protosłowian (ok. przełomu starej i nowej ery) otrzymalibyśmy wytłumaczenie wielu zadziwiających zagadnień z dziejów Słowian.

A Awarowie mieli w ogóle takie możliwości wprowadzenie ujednoliconego języka pośród teoretycznie poddanej ludności? ... Jakim cudem ujednoliciłby język na obszarach między Nowogrodem, Łabą a Bałkanami?