Witaj GOŚCIU ( Zaloguj się | Rejestracja )
 
12 Strony « < 10 11 12 
Reply to this topicStart new topicStart Poll

> Jazda kozacka/pancerni..., ... czyli nazewnicze rozbieżności
     
Neddard
 

I ranga
*
Grupa: Użytkownik
Postów: 46
Nr użytkownika: 104.371

Ned
Stopień akademicki: mgr
Zawód: Historyk :)
 
 
post 7/03/2019, 14:21 Quote Post

Rozmawiamy tu o chorągwiach pancernych/kozackich, pancerni to taki skrót myślowy.
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #166

     
Sima Zhao
 

IX ranga
*********
Grupa: Użytkownik
Postów: 7.262
Nr użytkownika: 96.568

Zawód: 太祖
 
 
post 7/03/2019, 15:15 Quote Post

Neddard:
QUOTE
Problem jest następujący, nawet husaria nie umiała przełamać w ataku czołowym przygotowanej do walki piechoty uzbrojonej w ,,zachodnie'' piki. To są bajki, że od tak sobie szarżowali i niszczyli piechotę(vide film ,,Potop'').  Warto poczytać o Kłuszynie czy Kircholmie. Tam piechota pikinierska typu zachodniego  powstrzymała husarię, która niewiele mogła jej zrobić. Pod Kircholmem  dopiero atak ze skrzydła doprowadził do paniki i ucieczki piechoty. Pod    Kłuszynem,  dopiero współpraca z piechotą i artylerią pozwoliła na zwycięstwo.


Zdaniem Radosława Sikory którego prace sobie cenię husaria jednak umiała przełamywać w ataku czołowym piechotę uzbrojoną w piki. Owszem pod Kłuszynem długo się to nie udawało ale tam piechotę chroniła dodatkowo palisada/ogrodzenie (za to jak rosyjscy rajtarzy próbowali kontratakować to długo nie pożyli). Pod Kircholmem zaś o ile wiem (jeżeli się z tym nie zgadzasz to proszę o źródła) doszło do ataku husarii na szwedzką piechotę, która nie wytrzymała szarży.

PS Z tego co wiem chorągwie pancerne/kozackie nazywano tez czasem petyhorcami. Wiemy skąd się brała ta nazwa ?
 
User is offline  PMMini Profile Post #167

     
obodrzyta
 

VII ranga
*******
Grupa: Użytkownik
Postów: 1.844
Nr użytkownika: 88.774

Stopień akademicki: mgr historia
 
 
post 7/03/2019, 19:05 Quote Post

QUOTE(Sima Zhao @ 7/03/2019, 15:15)
PS Z   tego  co wiem chorągwie pancerne/kozackie nazywano tez czasem petyhorcami. Wiemy skąd się brała ta nazwa ?



Ponoć z czerkieskiego Pietyhorja (pomiędzy Terekiem a Kubaniem), skąd przegrani w walkach o władzę arystokraci tatarscy wraz z wojownikami uciekali na służbę do wielkich kniaziów litewskich...

Nazwa ta realnie oddawała etniczny charakter tej formacji jeszcze za czasów króla Stefana Batorego.

Później skład etniczny się zmienił ale dawna nazwa już pozostała -> aż do 1794r działała w armii litewskiej 2-ga Brygada Petyhorska Kawalerii Narodowej.

Ta sama nazwa na przestrzeni od XV do XVIII wieku oznaczała de facto zupełnie odmienne formacje jazdy.

Kwestię petyhorców z okresu lat 70-80 XVII wieku omawia artykuł Z.Hunderta "Kilka uwag na temat chorągwi petyhorskich w wojskach Rzeczypospolitej w latach 1673–1683" [w:] W pancerzu przez wieki. Z dziejów wojskowości polskiej i powszechnej, red. Marcin Baranowski, Andrzej Gładysz, Andrzej Niewiński (seria Homo Militans, t. II), Oświęcim 2014, s. 136-149.



Ten post był edytowany przez obodrzyta: 7/03/2019, 19:14
 
User is offline  PMMini Profile Post #168

     
wysoki
 

X ranga
**********
Grupa: Supermoderator
Postów: 20.850
Nr użytkownika: 72.513

Rafal Mazur
Stopień akademicki: magazynier
 
 
post 7/03/2019, 19:13 Quote Post

QUOTE(obodrzyta @ 7/03/2019, 20:05)
QUOTE(Sima Zhao @ 7/03/2019, 15:15)
PS Z   tego  co wiem chorągwie pancerne/kozackie nazywano tez czasem petyhorcami. Wiemy skąd się brała ta nazwa ?



Ponoć z czerkieskiego Pietyhorja (pomiędzy Terekiem a Kubaniem), skąd przegrani w walkach o władzę arystokraci tatarscy wraz z wojownikami uciekali na służbę do wielkich kniaziów litewskich...

Nazwa ta realnie oddawała etniczny charakter tej formacji jeszcze za czasów króla Stefana Batorego.

Później skład etniczny się zmienił ale dawna nazwa już pozostała -> aż do 1794r działała w armii litewskiej 2-ga Brygada Petyhorska Kawalerii Narodowej.

Ta sama nazwa na przestrzeni od XV do XVIII wieku oznaczała de facto zupełnie odmienne formacje jazdy.

Poniżej tekst Z.Hunderta o Pietyhorcach z lat 70-80 XVII wieku:
https://www.academia.edu/8993500/Z._Hundert...2014_s._136-149
*


Nie wiem jak inni, ale mnie wyświetla się tylko "400 Bad Request".

Ciekawe czy teraz zadziała smile.gif
https://www.academia.edu/8993500/Z._Hundert...2014_s._136-149

Edit.
Nie, niestety, mnie nie działa.

Jak coś, to można po prostu szukać po tytule: Z. Hundert, Kilka uwag na temat chorągwi petyhorskich w wojskach Rzeczypospolitej w latach 1673–1683

Ten post był edytowany przez wysoki: 7/03/2019, 19:14
 
User is offline  PMMini Profile Post #169

     
obodrzyta
 

VII ranga
*******
Grupa: Użytkownik
Postów: 1.844
Nr użytkownika: 88.774

Stopień akademicki: mgr historia
 
 
post 7/03/2019, 19:17 Quote Post

Sorki za niedziałający amatorski link do artykułu.

Może autor Pan Zbyszek - zamieści działający link do swojego artykułu?
 
User is offline  PMMini Profile Post #170

     
Neddard
 

I ranga
*
Grupa: Użytkownik
Postów: 46
Nr użytkownika: 104.371

Ned
Stopień akademicki: mgr
Zawód: Historyk :)
 
 
post 8/03/2019, 9:30 Quote Post

Korzystałem z Wisnera ,,Kircholm'', pierwsza szarża na centrum szwedzkie była traktowana jako związanie przeciwnika, Chodkiewicz nawet nie zakładał przełamania. Dokładnie tak się stało, husaria nie przełamała pikinierów. Dopiero atak ze skrzydła i wpędzenie jazdy szwedzkiej na piechotę miało doprowadzić do paniki.
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #171

     
kolodziej
 

VI ranga
******
Grupa: Użytkownik
Postów: 1.436
Nr użytkownika: 95.608

Tomasz Kolodziejczyk
Stopień akademicki: mgr
Zawód: wolny
 
 
post 9/03/2019, 13:44 Quote Post

QUOTE
Zdaniem Radosława Sikory którego prace sobie cenię husaria jednak umiała przełamywać w ataku czołowym piechotę uzbrojoną w piki.


Zdaje się, że kopia husarska była dłuższa od piki stąd jej skuteczność w walce z pikinierami

QUOTE
Korzystałem z Wisnera ,,Kircholm'', pierwsza szarża na centrum szwedzkie była traktowana jako związanie przeciwnika, Chodkiewicz nawet nie zakładał przełamania. Dokładnie tak się stało, husaria nie przełamała pikinierów.


Byłoby to bardzo niebezpieczne dla polskich wojsk: wjazd w środek formacji przy mocnych skrzydłach, dobry wstęp do otoczenia husarii bo, jak przypomnę, Szwedów było trzy razy tyle.
W "ogniem i mieczem" jest taki opis starcia z Tatarami pod Zbarażem: Tatarów było więcej i usiłowali otoczyć chorągiew polską, więc ci podzielili się na dwie części i "skoczyli na boki" uderzając na skrzydła itd.
 
User is offline  PMMini Profile Post #172

     
klops1200
 

III ranga
***
Grupa: Użytkownik
Postów: 194
Nr użytkownika: 93.892

 
 
post 9/03/2019, 23:41 Quote Post

Czy są jakieś przykłady źródłowe opisujące walkę i sposób prowadzenia działań przez chorągwie jazdy kozackiej/pancernej ?
 
User is offline  PMMini Profile Post #173

     
obodrzyta
 

VII ranga
*******
Grupa: Użytkownik
Postów: 1.844
Nr użytkownika: 88.774

Stopień akademicki: mgr historia
 
 
post 10/03/2019, 3:12 Quote Post

QUOTE(klops1200 @ 9/03/2019, 23:41)
Czy są jakieś przykłady źródłowe opisujące walkę i sposób prowadzenia działań przez chorągwie jazdy kozackiej/pancernej ?



Chociażby w "Pamiętnikach" J.Ch.Paska jest pod rokiem 1658 dokładny opis działania spieszonej chorągwi pancernej w ataku na obsadzoną przez wojsko szwedzkie fortalicję...

A i znaleźć można spore fragmenty informujące o tym, że regułą było wystawianie przez taką chorągiew "czat" - które wcale nie były ubezpieczeniem a służyły do innych celów...

 
User is offline  PMMini Profile Post #174

     
indigo
 

Ad maiorem Historycy.org gloriam!
*********
Grupa: Moderatorzy
Postów: 4.522
Nr użytkownika: 488

Stopień akademicki: magister
 
 
post 10/03/2019, 9:42 Quote Post

Pasek opisuje ponad to swój udział w bitwie pod Basią.
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #175

     
klops1200
 

III ranga
***
Grupa: Użytkownik
Postów: 194
Nr użytkownika: 93.892

 
 
post 11/03/2019, 20:54 Quote Post

QUOTE
A i znaleźć można spore fragmenty informujące o tym, że regułą było wystawianie przez taką chorągiew "czat" - które wcale nie były ubezpieczeniem a służyły do innych celów...


Jakich celów? Możesz rozwinąć?

Pozdrawiam
---klops1200--
 
User is offline  PMMini Profile Post #176

     
karolz77
 

Wciąż młody wilk
******
Grupa: Użytkownik
Postów: 1.197
Nr użytkownika: 62.745

KAROL
Stopień akademicki: mgr
Zawód: Prekariusz
 
 
post 21/03/2022, 12:16 Quote Post

Przyszła mi do głowy taka refleksja, że jazda pancerna choć stanowiła w 2 poł XVII w. większość jazdy polskiej jest mało znaną formacją. Zwrócćie uwagę, że w polskich filmach historycznych dotyczących tego okresu jest bardzo mało wyeksponowana: przewija się np. w Ogniem i Mieczem czy Potopie ale w zasadzie ani razu nie widzimy jej w walce.

Oczywiście jedną z przyczyn tego stanu rzeczy jest niezwykła popularność husarii. Poza tym mogę się założyć, że jeśli by zapytać historycznego laika o polską jazdę pancerną w XVII w. to ten myślałby że chodzi o husarię. Mało tego, u Sienkiewicza a także w malarstwie W. Kossaka, nieraz znajdziemy określenie chorągiew pancerna, która w istocie dotyczyła husarii.
 
User is offline  PMMini Profile Post #177

12 Strony « < 10 11 12 
2 Użytkowników czyta ten temat (2 Gości i 0 Anonimowych użytkowników)
0 Zarejestrowanych:


Topic Options
Reply to this topicStart new topic

 

 
Copyright © 2003 - 2023 Historycy.org
historycy@historycy.org, tel: 12 346-54-06

Kolokacja serwera, łącza internetowe:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej