| |
|
|
 Brzytwa Ockhama
| |
|
|
|
|
Brzytwa Ockhama to zasada polegająca na tym, że mając dwie hipotezy wyjaśniające dane zjawisko, racjonalnie jest przyjąć najprostszą spośród nich- czyli taką, która wymaga przyjęcia najmniejszej liczby niczym nie popartych założeń. Jest to związane z postulatem Ockhama aby nie szukać skomplikowanego rozwiązania, tam gdzie dostępne jest proste. Należy też rozróżnić dwojakie zastosowanie prostoty odnoszące się do tego, by nie wprowadzać niekoniecznych czynników ,czy też hipotez. To pierwsze nazywane jest elegancją- czyli utrzymanie minimalnej liczby złożoności liczby i hipotez. Drugie nazywane jest ekonomią- czyli ograniczenie liczby oraz złożoności czynników. W filozofii często prowadzi to do sprzeczności. Zastosowanie brzytwy Ockhama przeniosło się na 1)grunt filozofii i 2)nauk empirycznych jak i 3)zwykłych hipotez ni filozoficznych, ni naukowych, czy też takich, za pomocą których obala się pseudonaukę.
1. Na gruncie filozofii zdaje się, że brzytwa Ockhama budzi największe kontrowersje. Brzytwa Ockhama w filozofii łatwo się tępi wobec arbitralności kategorii prostoty. Wytrawny filozof szybko znajdzie argumenty przeciw brzytwie i co gorsza, będzie umiał odbić piłeczkę. Np. skąd czerpać pewność, że istnieją inne umysły ? Cóż, jeden z podstawowych problemów epistemicznych. Odpowiedzi może być naprawdę wiele. Zarówno ze strony idealistów jak i realistów. Choć brzytwa bardziej pomocna oczywiście jest realistom. Jednak za pomocą brzytwy przyjmuje najprostsze i najbardziej racjonalne wytłumaczenie; racjonalnie jest sądzić, że ludzie posiadają podobne umysły do mojego, ponieważ obdarzenie ich świadomością jest zdecydowanie najprostszym sposobem wyjaśnienia w jaki sposób się zachowują. Arbitralność prostoty brzytwy jest mocno tępa w tym wypadku. W tym momencie idealista i nie tylko, mógłby postawić szereg pytań o świadomość i w ogóle założenie, że świadomość to coś obiektywnego. Dalej, brzytwę Ockhama często filozofowie wykorzystują przeciw dualistom. Brzytwa nakazuje odciąć jedną ze sfer. Jednak pozostawia ten problem, że nie wskazuje którą. Generalnie zastosowanie brzytwy Ockhama w filozofii jest nieopłacalne. Naraża tylko na uwikłanie się w niepotrzebne sprzeczności i czasem ostrze brzytwy może się stępić do tego stopnia, że polegniemy ze swoją argumentacją na całej linii. Choć oczywiście istnieją przypadki poprawnego jej zastosowania i ja np. jestem jej zwolennikiem.
2. Jednak już w nauce brzytwa Ockhama jest bardziej użyteczna. Można zaryzykować nawet stwierdzenie, że wiele kluczowych teorii naukowych powstało w oparciu o zastosowanie brzytwy. Dlaczego by nie uznać np. teorii względności Einsteina za taki efekt ? Przecież jest zgodna z zasadami Ockhamowskiej ekonomii myślenia. Zresztą od Ockhama w nauce wzięło się też eleganckie definiowanie. Jednakże brzytwa Ockhama ma też swoje minusy ze względu na to, że teorie empiryczne zawsze pozostają niedookreślone przez dane na których się opierają. Zawsze zatem istnieje kilka możliwych wyjaśnień. Ergo- Ockham nie pozwala stwierdzić, że prostsze rozwiązanie jest poprawne, a jedynie, że jego prawdziwość jest bardziej prawdopodobna, a co za tym idzie, powinna być przyjęta do momentu pojawienia się nowych świadectw i bardziej rozbudowanych hipotez. IMHO z naukowego punktu widzenia to niewątpliwe praktyczna i pożyteczna wskazówka metodologiczna, ale tylko na początkowych etapach badań. To właśnie prostota jest kluczowym kryterium rozstrzygania pomiędzy prawami sformułowanymi na podstawie danych dostępnych w obserwacji. Rozszerzając nieco pole rozważań można się zastanowić, co zaproponowane przez nas prawo natury czyni rzeczywiści prawem, a w końcu teorią naukową. Otóż można oprzeć się na takich kryteriach:
1. nasuwa dokładne przypuszczenia wystąpienia wielu różnych zdarzeń, które faktycznie obserwujemy
2. zaproponowane prawo jest proste
3. jest zgodne z posiadaną przez wiedzą wyjściową(wiedząc, że 2x2 jest 4 nie możemy zaproponować 5)
Więc brzytwa Ockhama według mnie spełnia zadanie drugiego kryterium. Więc jest niezwykle pożytecznym narzędziem.
3. W końcu nieco luźniejsze zastosowanie brzytwy. Np. w walce z pseudonauką. Weźmy takie kręgi w zbożu. Zastanawiamy się nad przyczyną ich powstawania. Mamy dwie hipotezy:
a- Kręgi to miejsce w którym nocą lądują statki kosmiczne UFO, które pozostawiają po sobie charakterystycznie wzory.
b- Kręgi są robione w nocy przez jakiś amatorów- dowcipnisiów, którzy za pomocą różnych narzędzi chcą narobić szumu medialnego.
Stosując brzytwę Ockhama dochodzimy do większego prawdopodobieństwa hipotezy b. Dlaczego ? Bo a zakłada istnienie UFO, nie dość, że to zjawisko paranormalne, to nie posiada mocnych dowodów. B natomiast nie zakłada żadnej aktywności paranormalnej, a jest jedynie ludzką skłonnością do robienia komuś dowcipów, gdzie ów skłonność można poprzeć mocniejszymi dowodami niż istnienie UFO. B jest zatem jest o wiele prostsza, więc racjonalniej jest przyjąć taką hipotezę odnośnie istnienia kręgów w zbożu. Brzytwę też stosują informatycy w słynnej formule Keep It Simple, Stupid.
A tak mi się przypomniało, wszak jesteśmy na forum historycznym. Czy historycy też stosują brzytwę Ockhama ? Jak myślicie ? Czy o jej stępienie jest łatwo, wydaje mi się, że stosunkowo łatwo, ale nie to jest to tak spekulatywne jak wypadku filozofii. Mimo to w niektórych przypadkach brzytwa pasuje do metodologii historycznej. Choć z drugiej strony może być powodem lenistwa historyka jeśli ten nie ma źródła, to może wyjść z przekonania, że nie musi szukać dalej.
A więc tak to bardzo ogólnie wygląda. Co więc myślicie o brzytwie Ockhama i jej zastosowaniu ? Krok do przodu ?
|
| |
|
|
Posts in this topic  salvusek Brzytwa Ockhama 23/03/2011, 20:36 balum Za ów byt mnożony ponad koniecznośc mozna uznać Bo... 24/03/2011, 7:19  emigrant
Zgadza się:
Nie wolno przyjąć niczego bez uzasad... 5/04/2011, 19:47 salvusek
Zgadza się:
Nie wolno przyjąć niczego bez uzasad... 5/04/2011, 20:46 mata2010 Od trzech lat zmagam się z autentycznym problemem ... 26/03/2011, 16:25 salvusek
Generalnie to nie znam się na brydżu ani trochę, ... 26/03/2011, 20:43 mata2010 Wiele z tego co napisałeś jest słuszne. Ale:
1. Ge... 26/03/2011, 22:30 mata2010 Dla mnie Brzytwa Ockhama to kryterium dotyczące wp... 29/03/2011, 6:20 salvusek
Jeśli istnieją dwa konkurencyjne pojęcia wyjaśnia... 29/03/2011, 16:35 mata2010 Właśnie ograniczona losowość stanowi o trudności i... 29/03/2011, 18:05 salvusek I w jednym z wątków nasunęło mi się zastosowanie B... 5/04/2011, 11:27 mata2010 Zgadzam się!!! To ważny typ zastosowan... 5/04/2011, 15:34 Vergilius Przykładów podobnych, Salvusku, można u nas na for... 5/04/2011, 19:37 Vergilius
Precyzując, to w odniesieniu nie do WTC, lecz do... 6/04/2011, 0:35 emigrant
Wydaje mi się, że brzytwa nie ma tu zastosowania.... 6/04/2011, 1:43 Vergilius
Tyle że zwolennicy STD pokazują wypowiedzi świad... 6/04/2011, 12:03 emigrant Klucz do problemu tkwi w "rzekomy". Moim... 6/04/2011, 12:19 Vergilius
Wydaje mi się, że logice zajedno, czy coś jest h... 6/04/2011, 12:55 emigrant Chodzi mi o sfałszowane dowody. Nie możesz robić ... 6/04/2011, 13:01 Vergilius
Oczywiście, czasem z początku nie masz takiego k... 6/04/2011, 13:34 emigrant
Dokładnie. Powiedziałbym nawet, że czasem, w pewn... 6/04/2011, 13:41 Vergilius
A no właśnie. Salvusek fajnie zauważył jedno z z... 6/04/2011, 13:50 emigrant Pełna zgoda. 6/04/2011, 14:21 salvusek Co do mitów w historii ostrze brzytwy można łatwo ... 6/04/2011, 19:35
1 Użytkowników czyta ten temat (1 Gości i 0 Anonimowych użytkowników)
0 Zarejestrowanych:
Śledź ten temat
Dostarczaj powiadomienie na email, gdy w tym temacie dodano odpowiedź, a ty nie jesteś online na forum.
Subskrybuj to forum
Dostarczaj powiadomienie na email, gdy w tym forum tworzony jest nowy temat, a ty nie jesteś online na forum.
Ściągnij / Wydrukuj ten temat
Pobierz ten temat w innym formacie lub zobacz wersję 'do druku'.
|
|
|
|
|
23/03/2011, 20:36
