|
|
Zmiana monarchii stanowej w państwo szlacheckie
|
|
|
heniek
|
|
|
Nowicjusz |
|
|
|
Grupa: Użytkownik |
|
Postów: 1 |
|
Nr użytkownika: 8.507 |
|
|
|
|
|
|
Przekształcenie monarchii stanowej w państwo szlacheckie- co mozecie o tym powiedziec? kiedy sie rozpoczelo, które fakty są najwazniejsze?
|
|
|
|
|
|
|
|
temat jest bardzo złozony
najprostszą cenzurą jest przywilej koszycki 1374 wydany dla szlachty posiadajacej ziemie na prawie rycerskim. Owy przywilej był też swego rodzaju uwieńczeniem procesu wykształacania się szlachty se średniowiecznego rycerstwa. Z kolei ugruntowaniem podstaw na jakich miała sie opierać przyszła demokracja szlachecka to konstytucja nihil novi z sejmu radomskiego 1505.
Z przywilejami łączy sie też w dużej mierze wykształcenie się sejmu. W XV wieku mamy doczynienia z rozwojem i upowszechnieniem sejmików ziemskich które miały zezwalać na podatki wyzsze niż te ustalone przez przywilej koszycki. Proces powstawania tychże sejmików miał w przeważającehj części miejsce za Władysława II Jagiełły aczkolwiek to Kazimierz Jagiellończyk przyczynił sie w pewnym sensie do zawieszenia tychże zjazdów szlacheckich w prawie wydajac przywileje w cerkwicy i nieszawie w 1454 roku. Te wydażenie mozna też postrzegac jako bezp. źródło genezy wykształcenia sie sejmu walnego ponieważ król aby skuteczniej zabiegacu szlachty o uchwalenie podatków organizował zjazdy na których przedstawicielstwa z danych ziem wypowiadały sie w tych sprawach [ dosyć kłopotliwe byłoby objeżdżanie wszystkich sejmików ] U genezy wykształcenia się sejmu walnego leży tez rada królewska i jej ewolucja. Pierwszy sejm walny => 1493 aczkolwiek jest to data umowna i dosyc dla historyków kłopotliwa ze względu na szczeguły dotyczące zasady reprezentacji czy też wykształcenia sie wyraźnej izby poselskiej
Tutaj pojawia się problem czy też mozna to uznać za granicę od której zaczyna się demokracja szlachecka ??? Moim zdaniem bedzie to jednak konstytucha nihil novi. Na zakonczenie warto wspomnieć iż swego rodzaju konstytucją określającą podstawy ustrojowe RP były artykuły henrykowskie wpisywane poóźniej w pacta conventa.
|
|
|
|
|
|
|
|
Może dzień posiedzenia pierwszego sejmu walnego byłaby dobrą datą dla ustalenia momentu poczęcia tzw. demokracji szlacheckiej. To wydarzyło się 9.10.1468 r. W 2018 r. świętowano 550 lat sejmowładztwa. Poniżej artykuł ze strony Sejmu RP.
QUOTE(Bartek@Szutnik @ 28/08/2005, 0:01) Sejm 1468 r. w Piotrkowie. Najstarszy sejm walny koronny „dwuizbowy”. Zwołany w 1468 r. przez króla Kazimierza Jagiellończyka do Piotrkowa. Zostało ono poprzedzone zostało spotkaniami króla Kazimierza z dygnitarzami i szlachtą na sejmikach prowincjonalnych, małopolskim w Wiślicy 25-30 czerwca 1468 r. i wielkopolskim, w Kole 13 lipca 1468 r. Motywem działania króla były potrzeby opłacenia żołnierzy biorących udział w wojnie z Zakonem krzyżackim, zakończonej w 1466 r. Zarówno na małopolskim sejmiku prowincjonalnym w Wiślicy, jak też wielkopolskim w Kole, przychylono się do prośby króla, odkładając ostateczną decyzję do sejmu, który wyznaczono na 9 października 1468 r. Jednocześnie król polecił wybrać po dwóch posłów szlacheckich na sejmikach powiatowych w całym Królestwie, którzy następnie mieli przybyć do Piotrkowa, aby wziąć udział w sejmie walnym. W sejmie, który rozpoczął obrady 9 października 1468 r. zebrali się król, członkowie rady oraz posłowie, wybrani na sejmikach. Podczas obrad podjęto różne sprawy, ale to właśnie do posłów wysłanych z poszczególnych ziem zwrócił się król z członkami rady w sprawie znalezienia sposobu na dokonanie wypłaty żołnierzom zaległego żołdu. Posłowie oświadczyli jednak, że nie posiadają w tej sprawie odpowiedniego mandatu do podjęcia decyzji o udzieleniu pomocy królowi w wypłacie zaległości żołnierzom. W tej sytuacji sejm nie podjął żadnej decyzji w tej sprawie, ale odesłał ją na sejmiki prowincjonalne, które miały się odbyć w ściśle określonych terminach: sejmik generalny w Kole dla ziem wielkopolskich, w dniu św. Mikołaja 6 grudnia, zaś sejmik generalny małopolski, w Nowym Mieście Korczynie, w dniu Poczęcia Najświętszej Marii Panny, 8 grudnia 1468 r. Stosowną uchwałę w sprawie udzielenia pomocy Królestwu podjęto na sejmiku w Nowym Mieście Korczynie właśnie 8 grudnia 1468 r., na który przybyli posłowie ziem wielkopolskich. W ten sposób praktyka obradowania w sejmie z udziałem posłów wybranych na sejmikach, tworzących oddzielną izbę - a nie przez udział w sejmie jedynie delegacji sejmików generalnych prowincjonalnych, czy też przez udział osobisty każdego z ogółu szlachty - utrwaliła się na kolejnych sejmach za panowania króla Kazimierza, które odbywały się praktyczne każdego roku, nabierając charakteru stałej zasady organizacji sejmu.
|
|
|
|
|
|
|
|
CODE Może dzień posiedzenia pierwszego sejmu walnego byłaby dobrą datą dla ustalenia momentu poczęcia tzw. demokracji szlacheckiej. To wydarzyło się 9.10.1468 r. W 2018 r. świętowano 550 lat sejmowładztwa. Poniżej artykuł ze strony Sejmu RP. Coś co nie istniało (demokracja szlachecka), nie mogło się rozpocząć. Sejmowładztwo to niefrasobliwe słowo, sejm Rzeczpospolitej to zupełnie inna instytucja niż sejm doby nowoczesnej czy to w wariancie II RP, czy fantoma w PRL, czy w III RP.
|
|
|
|
|
|
|
|
QUOTE(Prawy Książę Sarmacji @ 15/04/2021, 3:21) Coś co nie istniało (demokracja szlachecka), nie mogło się rozpocząć. Dlatego napisałem "tzw. demokracja szlachecka", bo to faktycznie żadna demokracja nie była. Jednak ten kulawy ustrój ochrzczony demagogicznie "demokracją" w pewnym momencie wykluł się, a później zasiedział.
|
|
|
|
|
|
|
|
QUOTE(jdel @ 15/04/2021, 21:18) QUOTE(Prawy Książę Sarmacji @ 15/04/2021, 3:21) Coś co nie istniało (demokracja szlachecka), nie mogło się rozpocząć. Dlatego napisałem "tzw. demokracja szlachecka", bo to faktycznie żadna demokracja nie była. Jednak ten kulawy ustrój ochrzczony demagogicznie "demokracją" w pewnym momencie wykluł się, a później zasiedział. 1. Nie był kulawy. 2. Raczej nie demagogicznie tylko ideologicznie-propagandowo.
|
|
|
|
|
|
|
|
QUOTE(Prawy Książę Sarmacji @ 16/04/2021, 1:25) Słaby król zależny finansowo od sejmu i 4 urzędy krajowe (marszałek, kanclerz, hetman i podskarbi) o ograniczonych kompetencjach i możliwościach. Poza tym brak administracji centralnej, policji, służb specjalnych, o innych nie wspominając. Tu nikt nie egzekwował wyroków sądowych, chyba że przez samopomoc (zajazd). Tu nikt nie ścigał zdrajców i jurgieltników, więc bezkarnie sprzedawali swój kraj sąsiadom. Kraj bezprawia, przemocy i zdrady. Ustrój nie kulawy, jeno chromy. Średniowieczny skansen w nowożytnej Europie.
QUOTE(Prawy Książę Sarmacji @ 16/04/2021, 1:25) 2. Raczej nie demagogicznie tylko ideologicznie-propagandowo. W każdym razie nie była to demokracja, zwłaszcza jeżeli demokrację rozumiemy klasycznie, jako władzę ludu. Ustawodawstwo szlacheckie było niezmiennie antyludowe. Przywileje szlacheckie budowano na odbieraniu praw stanom „niższym”: chłopom, miastom i mieszczanom, kozakom, Żydom, itd. Arystoteles definiował oligarchię jako rządy niewielu działających głównie we własnym interesie i to określenie dużo lepiej oddaje faktyczny ustrój 1RP.
|
|
|
|
|
|
|
|
Myslałem ze będzie sensowna dyskusja ale nie masz pojęcia w ogole o epoce i w szczegole o RON o czym swiadcza takie wymysły:
CODE Słaby król zależny finansowo od sejmu i 4 urzędy krajowe (marszałek, kanclerz, hetman i podskarbi) o ograniczonych kompetencjach i możliwościach. Poza tym brak administracji centralnej, policji, służb specjalnych, o innych nie wspominając. Tu nikt nie egzekwował wyroków sądowych, chyba że przez samopomoc (zajazd). Tu nikt nie ścigał zdrajców i jurgieltników, więc bezkarnie sprzedawali swój kraj sąsiadom. Kraj bezprawia, przemocy i zdrady. Ustrój nie kulawy, jeno chromy. Średniowieczny skansen w nowożytnej Europie. Król nie był zalezny finansowo od sejmu, bo utrzymywal sie z krolewszczyzn. Co to znaczy ze byl słaby? No i co z tymi urzedami? Ilu bys chcial ministrów, kilkunastu jak w nowoczesnych panstwach? Anachronizm. Co Ci sie nie podoba w ich kompwtencjach i mozliwosciach? Administracja centralna to pojecie nowoczesne. Znowu, patrzysz na panstwo starego ładu jak na nowoczesne. Błąd. Policja miała inne znaczenie w tamtych czasach więc nie jestem pewien o które ci chodzi. Czym dla ciebie sa sluzby specjalne? Wywiad był, pasuje? Wyroki, znow patrz na specyfike epoki. Zdrada czy jurgielt byl tez w innych krajach i tez były tolerowane. To zalezy od konkretnej sytuacji. RON miala swoja specyfike ale nie była skansenem. Masz mylne wyobrazenie o kraju i o epoce. Poczytaj nowsza literaturę.
CODE W każdym razie nie była to demokracja, zwłaszcza jeżeli demokrację rozumiemy klasycznie, jako władzę ludu. Ustawodawstwo szlacheckie było niezmiennie antyludowe. Przywileje szlacheckie budowano na odbieraniu praw stanom „niższym”: chłopom, miastom i mieszczanom, kozakom, Żydom, itd. Arystoteles definiował oligarchię jako rządy niewielu działających głównie we własnym interesie i to określenie dużo lepiej oddaje faktyczny ustrój 1RP. Nie było czegos takiego jak ustawodawstwo szlacheckie. O treści konstytucji współdecydowały stany sejmujące.
Kozacy ani żydzi nie byli stanami.
Idąc takim tropem kazdy ustroj kazdego panstwa jest oligarchią. Oligarchii nie było, tak jak nie było demokracji.
|
|
|
|
|
|
|
|
QUOTE(Prawy Książę Sarmacji @ 17/04/2021, 0:29) Król nie był zalezny finansowo od sejmu, bo utrzymywal sie z krolewszczyzn. Co to znaczy ze byl słaby? No i co z tymi urzedami? Ilu bys chcial ministrów, kilkunastu jak w nowoczesnych panstwach? Anachronizm. Co Ci sie nie podoba w ich kompwtencjach i mozliwosciach? Administracja centralna to pojecie nowoczesne. Znowu, patrzysz na panstwo starego ładu jak na nowoczesne. Błąd. Policja miała inne znaczenie w tamtych czasach więc nie jestem pewien o które ci chodzi. Czym dla ciebie sa sluzby specjalne? Wywiad był, pasuje? Wyroki, znow patrz na specyfike epoki. Zdrada czy jurgielt byl tez w innych krajach i tez były tolerowane. To zalezy od konkretnej sytuacji. RON miala swoja specyfike ale nie była skansenem. Masz mylne wyobrazenie o kraju i o epoce. Poczytaj nowsza literaturę. CODE W każdym razie nie była to demokracja, zwłaszcza jeżeli demokrację rozumiemy klasycznie, jako władzę ludu. Ustawodawstwo szlacheckie było niezmiennie antyludowe. Przywileje szlacheckie budowano na odbieraniu praw stanom „niższym”: chłopom, miastom i mieszczanom, kozakom, Żydom, itd. Arystoteles definiował oligarchię jako rządy niewielu działających głównie we własnym interesie i to określenie dużo lepiej oddaje faktyczny ustrój 1RP. Nie było czegos takiego jak ustawodawstwo szlacheckie. O treści konstytucji współdecydowały stany sejmujące. Kozacy ani żydzi nie byli stanami. Idąc takim tropem kazdy ustroj kazdego panstwa jest oligarchią. Oligarchii nie było, tak jak nie było demokracji. 1. Administracja centralna nie jest przedmiotem tematu, jest to, jak sam napisałeś anachronizm. 2. Nie byl slaby, bo miał królewszczyzny czy możliwość zwoływania wojska, plus dyplomacja plus, rycerstwo i szlachta byli mocno zależni od monarchii 3. Król miał tylu urzędników ile potrzebował wobec kształtu ustroju monarchii. Był monarcha państwa feudalnego i dynastycznego. 4. Jurgielt to przecież XVIII czy XVII wiek i znaczy czyn korupcji co jest nieakceptowalne. Zdrada nie była tolerowana, jak chociażby na zachodzie 5. Policji nie było, służb specjalnych nie było, tylko zaufani ludzie króla plus możnowładcy. 6. Prawdą jest, że Rzplita nie była skansenem i co więcej się rozwijała, ale ze wzlędu na początkująca słabość systemu skarbowego czy rekrutacji wojska nie osiągnęła pełni swoich mozlwiości.
Ten post był edytowany przez artie44: 17/04/2021, 2:59
|
|
|
|
|
|
|
|
Wg mnie oligarchia szlachty zakonserwowała feudalne stosunki średniowieczne i w dalszej konsekwencji doprowadziła do upadku Polski.
Ale to jest temat o systematyce historii Polski, zatem wracając do tematu: historię realnie suwerennej Polski (po wykupieniu czeskich roszczeń do zwierzchności) należy podzielić nast. następująco:
Daty okresu - Głowa państwa - Forma rządów - System rządów - Reżim polityczny - Ustrój terytorialny 1335 - 1386 - król - elekcyjna monarchia stanowa - monarchistyczno-komitetowy - autorytarny - państwo unitarne 1386 - 1468 - król - monarchia elekcyjna w ramach dynastii - monarchistyczno-komitetowy - anokracja - konfederacja 1468 - 1569 - król - monarchia elekcyjna w ramach dynastii - oligarchia szlachecka - anokracja - konfederacja 1569 - 1606 - król - monarchia elekcyjna - oligarchia szlachecka - anokracja - unia PL-LT 1606 - 1709 - król - monarchia elekcyjna - oligarchia magnacka - anokracja - unia PL-LT 1709 - 1795 - król - monarchia elekcyjna/wg akceptacji Rosji - protektorat rosyjski - anokracja - unia PL-LT
Ten post był edytowany przez jdel: 18/04/2021, 22:13
|
|
|
|
|
|
|
|
QUOTE(jdel @ 18/04/2021, 22:47) Wg mnie oligarchia szlachty zakonserwowała feudalne stosunki średniowieczne i w dalszej konsekwencji doprowadziła do upadku Polski. Ale to jest temat o systematyce historii Polski, zatem wracając do tematu: historię realnie suwerennej Polski (po wykupieniu czeskich roszczeń do zwierzchności) należy podzielić nast. następująco: Daty okresu - Głowa państwa - Forma rządów - System rządów - Reżim polityczny - Ustrój terytorialny 1335 - 1386 - król - elekcyjna monarchia stanowa - monarchistyczno-komitetowy - autorytarny - państwo unitarne 1386 - 1468 - król - monarchia elekcyjna w ramach dynastii - monarchistyczno-komitetowy - anokracja - konfederacja 1468 - 1569 - król - monarchia elekcyjna w ramach dynastii - oligarchia szlachecka - anokracja - konfederacja 1569 - 1606 - król - monarchia elekcyjna - oligarchia szlachecka - anokracja - unia PL-LT 1606 - 1709 - król - monarchia elekcyjna - oligarchia magnacka - anokracja - unia PL-LT 1709 - 1795 - król - monarchia elekcyjna/wg akceptacji Rosji - protektorat rosyjski - anokracja - unia PL-LT Szkoda czasu na dyskutowanie z fikcją literacką.
|
|
|
|
|
|
|
|
QUOTE(jdel @ 15/04/2021, 20:18) QUOTE(Prawy Książę Sarmacji @ 15/04/2021, 3:21) Coś co nie istniało (demokracja szlachecka), nie mogło się rozpocząć. Dlatego napisałem "tzw. demokracja szlachecka", bo to faktycznie żadna demokracja nie była. Jednak ten kulawy ustrój ochrzczony demagogicznie "demokracją" w pewnym momencie wykluł się, a później zasiedział. W owym czasie nazywano ten ustrój republiką szlachecką. I myślę, ze ten termin jest właściwy na określenie natury rządów. Natomiast nie spotkałem się w pismach z tamtych czasów ze sformułowaniem demokracja szlachecka. Ten termin brzmi mi współcześnie.
|
|
|
|
1 Użytkowników czyta ten temat (1 Gości i 0 Anonimowych użytkowników)
0 Zarejestrowanych:
Śledź ten temat
Dostarczaj powiadomienie na email, gdy w tym temacie dodano odpowiedź, a ty nie jesteś online na forum.
Subskrybuj to forum
Dostarczaj powiadomienie na email, gdy w tym forum tworzony jest nowy temat, a ty nie jesteś online na forum.
Ściągnij / Wydrukuj ten temat
Pobierz ten temat w innym formacie lub zobacz wersję 'do druku'.
|
|
|
|