|
|
Komańcza, ścieżka przyrodniczo-historyczna
|
|
|
|
"Ścieżka przyrodniczo-historyczna w Gminie Komańcza"
Ostatnio dostałam drugie, zmienione i poszerzone wydanie przewodnika po ciekawej ścieżce przyrodniczo-historycznej zlokalizowanej na terenie Nadleśnictwa Komańcza, na pograniczu dwóch mezoregionów Bieszczadów i Beskidu Niskiego. Wiedzie ona progonami i drogami leśnymi. Wędrując nią można poznać urok tej niezwykłej krainy, trasa ma kształt pętli i liczy sobie około 9 km. Oznakowana jest kolorem niebieskim. Pod względem przyrodniczym trasa, z wyjątkiem jednej atrakcji, jest tylko w miarę interesująca. Wędrujemy bowiem niezbyt ciekawymi zbiorowiskami łąkowymi i leśnymi. Jest tu jednak pewien magnes przyciągający wszystkich miłośników motyli, jedno z nielicznych w kraju stanowisk modraszka Rebela. Pod względem historycznym odwrotnie, bardzo ciekawa, można bowiem zapoznać się z bogatą historią tej okolicy, z różnorodnością kulturową, z wielowyznaniowością. Teren ten był zamieszkały przez Łemków, Polaków, Żydów, Ukraińców,Cyganów. Każda nacja pozostawiła po sobie ślad. Moim zdaniem na uwagę zasługuje mikroklimat kotlin śródgórskich i lecznicze powietrze tak dobrze działające na układ oddechowy. Przed II wojną św. działało tu prężnie letnisko, w chwili obecnej Komańcza ma status miejscowości uzdrowiskowej. Pierwotnie trasa liczyła około 7 km, różnica wzniesień 140 m, czas przejścia około 4,5 godz, 15 przystanków, na Wierchu platforma widokowa. Obecnie ma około 9 km i 16 przystanków, różnica wzniesień około 140 m, czas przejścia około 5 godz.Wskazane obuwie trekingowe lub górskie, trasa miejscami jest podmokła i wiedzie drogami zrywkowymi. Muszę przyznać, że po pewnych korektach trasa zyskała na atrakcyjności. W 2000 r wydano przewodnik po tej ścieżce autorstwa Edwarda Orłowskiego, pracownika tutejszego nadleśnictwa, miłośnika i znawcy regionu. "Ścieżka przyrodniczo-historyczna po Komańczy i okolicy" jest przewodnikiem terenowym opisującym przystanek po przystanku atrakcje na owej ścieżce. Opis trasy jest dokładny, w pierwszym wydaniu są pewne nieścisłości. W 2010 r. wydano powtórnie ten przewodnik, można go bezpłatnie otrzymać w UG w Komańczy i w Nadleśnictwie Komańcza i w Zespole Karpackich Parków Krajobrazowych w Krośnie. Spis treści: Przystanek nr 1.Kościół parafialny obrządku łacińskiego w Komańczy Przystanek nr 2 Cerkiew grekokatolicka p.w. Opieki Matki Bożej Pokrow w Komańczy -"- nr 3 Cerkiew prawosławna p.w. Orędownictwa Matki Bożej Pokrowy w Komańczy -"- nr 4 Kompleks roślinny -"- nr 5 Łąka sucha -"- nr 6 Stanowisko występowania motyla Modraszka rebela -"- nr 7 Panorama okolic Komańczy -"- nr 8 Miejsce sukcesji leśnej na granicy z terenami rolniczymi -"- nr 9 Płazy -"- nr 10 Zbiorowisko leśne zespół buczyny karpackiej -"- nr 11 Łąka śródleśna -''- nr 12 Przypotokowe zbiorowisko ziołorośli -"- nr 13 Klasztor Zgromadzenia Sióstr Najświętszej Rodziny z Nazaretu w Komańczy -"- nr 14 Miejsce katastrofy lotniczej z okresu II wojny św -"- nr 15 Leśna kolejka wąskotorowa Komańcza-Duszatyn -"- nr 16 Miejsce zbiorowego rozstrzelania ludności cygańskiej
Warto nią pospacerować, także niezainteresowany przyrodą czy historią turysta może na niej znaleźć kilka lokalnych smaczków vide panorama na dolinę w której jest położona wieś, Mogiłę, Krzemieniec (maszt przekaźnikowy), Rakowiec, Kowalówkę, Karnaflowy Łaz, Dyszową, Jasieniową i Wysoki Dział. Ja najbardziej lubię przystanek nr 11 czyli młakę eutroficzną ale wybrałam jednak inny fragment przewodniczka. Chcę przedstawić przystanek numer 16 czyli miejsce zbiorowego rozstrzelania ludności cygańskiej. Dlaczego? Prawie każdy z nas uczył się o tragedii Żydów, ale niewiele osób wie, że eksterminacja objęła też Romów, w tym cyganów "górskich" Bergidka.
"Przystanek nr 16 (Miejsce zbiorowego rozstrzelania ludności cygańskiej) Jedną z form terroru prowadzonego przez hitlerowców w okupowanej Polsce, były konsekwentne i zakrojone na masową skalę akcje likwidacyjne niektórych grup narodowych i etnicznych. "Program" eksterminacji objął również ludność cygańską prowadzącą wtedy częściowo koczowniczy jeszcze tryb życia i dlatego uznaną za element z natury unikający pracy i "rozkładowy" dla narzuconego porządku. Największe nasilenie mordów w tym regionie nastąpiło w latach 1942-43. Tylko w niedalekiej okolicy znane są miejsca ludobójstwa i zbiorowych rozstrzeliwań Cyganów dokonywanych między innymi w Komańczy, Kulasznem, Niebieszczanach, Rzepedzi, Szczawnem, wielopolu, Zagórzu, Zasławiu. To tutaj na ternie Komańczy, w kotlinie potoku Piwnego, w sierpniu 1943 roku, funkcjonariusze gestapo rozstrzelali w lesie 26 (28?) osób narodowości cygańskiej, schwytanych i aresztowanych w lesie koło wsi Osławica. Wśród ofiar, których nazwisk nie ustalono, byli starcy, kobiety i dzieci. Wszystkich pochowano w zbiorowej mogile na miejscu egzekucji, gdzie dziś stoi niewielki kamienny obelisk. Jeszcze do wybuchu II wojny światowej, oprócz Łemków, Polaków i Żydów mieszkało w Komańczy ponad 60 Cyganów, skupionych w osobnej uliczce, trudniących się przeważnie kowalstwem i muzykowaniem przy różnych okolicznościach, na zabawach i po okolicznych dworach. Za potokiem przechodzimy obok pola namiotowego docierając do drogi prowadzonej z Prełuk do Komańczy."
Tytuł: "Ścieżka przyrodniczo-historyczna w Gminie Komańcza". Autor: praca zbiorowa Wydanie: II poszerzone i zmienione Stron: 27 ISBN: 978-83-60483-10-7 Wydawca: Urząd Gminy w Komańczy Komańcza 2010
www.komancza.pl
Warto wspomnieć, że w Komańczy u pani Darii Boiwki znajduje się niezmiernie interesująca kolekcja strojów łemkowskich, nawet muzea nie posiadają tak niezwykłych eksponatów. Pani Daria jest bardzo uzdolniona, pięknie śpiewa i opowiada o Łemkowszczyźnie, specjalizuje się także w haftowaniu ikon.
Ten post był edytowany przez lucyna beata: 2/11/2010, 9:30
|
|
|
|
|
|
|
|
Ciekawe czy ktoś zna źródłosłów nazwy tej gminy. Czyżby pochodziła od Kumanów vel Połowców? Ludzie Kocjana?
|
|
|
|
|
|
|
|
Raczej od imienia Koman. Według dr Krukara najpierw pojawiła się nazwa Potoku Komanieckiego dzisiejszej Barbarki, potem przeszła ona na nazwę wsi. Pierwotnie osada nazywała się Krzemienna, została lokowana w 1512 r przez krajnika zw Szczawnego Iwanka. Nazwa łemkowska to Komańcia, Kumańcia.
Ten post był edytowany przez lucyna beata: 2/11/2010, 9:22
|
|
|
|
|
|
|
|
QUOTE(lucyna beata @ 2/11/2010, 10:06) A cóż to za imię? Nie kwestionuję , pytam z ciekawości o pochodzenie, znaczenie etc.
|
|
|
|
|
|
|
|
Bardzo popularne na terenie ziemi sanockiej w owym czasie.
|
|
|
|
|
|
|
|
QUOTE(lucyna beata @ 2/11/2010, 10:15) Bardzo popularne na terenie ziemi sanockiej w owym czasie. Dziękuję. Ale dlaczego popularne, był jakiś święty czy też kumański pater familias i tak zostało? No bo co to znaczy i skąd pochodzi etc. Etymologia raczej nie wyglada na słowiańską.
|
|
|
|
|
|
|
|
Ale to Łemkowszczyzna, Krzemienna była lokowana na prawie wołoskim.
|
|
|
|
|
|
|
|
QUOTE(Dagome @ 2/11/2010, 9:19) QUOTE(lucyna beata @ 2/11/2010, 10:15) Bardzo popularne na terenie ziemi sanockiej w owym czasie. Dziękuję. Ale dlaczego popularne, był jakiś święty czy też kumański pater familias i tak zostało? No bo co to znaczy i skąd pochodzi etc. Etymologia raczej nie wyglada na słowiańską. Niestety, nie udało mi się nic na ten temat znaleźć w mądrych książkach. Wiem tylko, że na terenie ziemi sanockiej było to popularne imię. Być może o prapoczątkach Komańczy będzie można więcej informacji w Słowniku historyczno-geograficznym ziemi sanockiej w średniowieczu" Fastnachta w tomie 2. Niestety, nie mam go. W "Osadnictwie ziemi saniockiej w latach 1340-1650" Fastnacht pisze" Wydał go bastępca Mikołaja Wolskiego, starosta Piotr Zborowski, na rzecz Maksyma Komanieckiego. Nazwisko tego osadźcy wskazuje na pochodzenie z Komańczy. Przywilej lokacyjny w opisie granic wsi wymienia miejsca świadczące o dokonanym już wcześniej karczunku. ". Wynika z tego, że te okolice były wcześniej zasiedlone, mogli tu gospodarować mieszkańcy sąsiednich już istniejących wsi lub że było to przeniesienia wsi na nowe prawo. Za tym drugim nie przemiawia wolizna.
|
|
|
|
2 Użytkowników czyta ten temat (2 Gości i 0 Anonimowych użytkowników)
0 Zarejestrowanych:
Śledź ten temat
Dostarczaj powiadomienie na email, gdy w tym temacie dodano odpowiedź, a ty nie jesteś online na forum.
Subskrybuj to forum
Dostarczaj powiadomienie na email, gdy w tym forum tworzony jest nowy temat, a ty nie jesteś online na forum.
Ściągnij / Wydrukuj ten temat
Pobierz ten temat w innym formacie lub zobacz wersję 'do druku'.
|
|
|
|