| |
|
|
 Herb polski od bielika a nie orła ?
| |
|
|
|
JanOnufryZagłoba
|
| |
|
| II ranga |
|
 |
|
| Grupa: Użytkownik |
|
| Postów: 51 |
|
| Nr użytkownika: 70.134 |
|
|
|
Stopień akademicki: magister |
|
Zawód: historyk |
|
|
| |
|
Obiecałem, że uzupełnię bardziej szczegółowymi informacjami swój wcześniejszy post.
Pierwszą informację o orle podaje mistrz Wincenty Kadłubek opisując bitwę pod Brześciem "(...)Gdy już dość długo trwała wrzawa walki, wówczas ludzie Kazimierzowi jeden po drugim pospieszają [i] opłakują gwiazdę swojej chwały jakby już zgasła. Ujrzawszy jednak znak zwycięskiego orła radośnie przedzierają się poprzez zwały trupów i tym usilniej prą do zwycięstwa (...)"
Natomiast jeśli chodzi o monetę, o której wspominałem, jest na niej przedstawiony Władysław Wygnaniec w scenie polowania. Tutaj można poddać pod wątpliwość, czy jest to orzeł czy inny ptak.
Trudno w ogóle dyskutować czy pierwowzorem naszego godła mógł być bielik.. Nic na ten temat nie wiadomo. Czy w ogóle w tamtym czasie rozróżniano orła i bielika? To jest pytanie istotne w tej kwestii. Osobiście uważam, że nie, chociaż mogę się mylić i mam nadzieję, że wypowie się ktoś zainteresowany szeroko pojętą historią przyrody tudzież ornitologii  . W każdym razie heraldyka nie rozróżnia zbyt szczegółowo gatunków fauny zatem naszym godłem jest bezdyskusyjnie orzeł.
Ten post był edytowany przez JanOnufryZagłoba: 21/04/2013, 22:16
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
QUOTE Czy w ogóle w tamtym czasie rozróżniano orła i bielika?
Jest to bardzo prawdopodobne. Bielik jest dość charakterystyczny : szerokie, o znacznej rozpiętości skrzydła, krótki klinowaty ogon, a w przypadku starszych osobników ów ogon biały (stąd nazwa). No i do tego środowisko : nad zbiornikami wodnymi gdzie poluje. Biorąc pod uwagę jak dawniej ludzie byli związani z przyrodą czy szerzej otoczeniem przyrodniczym to bielik ( http://upload.wikimedia.org/wikipedia/comm...eadler-flug.jpg ) musiał być dla nich charakterystycznym gatunkiem.
No i drugi "typowany" gatunek, który tym razem z nazwy i w zgodzie z systematyką jest orłem (a nie orłanem jak bielik). To orzeł przedni ( http://upload.wikimedia.org/wikipedia/comm...narowski%29.jpg ) . Różni się od bielika m.in. sylwetką , no a przede wszystkim ma inne zwyczaje łowieckie - co na pewno naszym przodkom nie umknęło.
No i jest jeszcze przynajmniej jeden rozpatrywany gatunek. To rybołów ( http://upload.wikimedia.org/wikipedia/comm...-OspreyNASA.jpg ) . On podobnie jak bielik poluje nad zbiornikami wodnymi. Sporo w upierzeniu ma barwy białej. To jak i jeszcze inne szczegóły skłaniały niektórych znawców tematu do uznania, że to jednak rybołów był wzorcem naszego godła.
Który z tych gatunków był nim faktycznie - być może nigdy nie rozstrzygniemy.
Ten post był edytowany przez szczypiorek: 21/04/2013, 23:00
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
QUOTE(szczypiorek @ 21/04/2013, 22:47) musiał być dla nich charakterystycznym gatunkiem.
Tylko czy był gatunkiem orła czy czegoś innego.
To, że rozróżniali te ptaki jako inne jest wielce prawdopodobne, może uchodzić nawet za pewność.
Tylko chodzi o coś innego, czy bielik był dla nich rodzajem orła czy jakimś innym ptakiem.
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
QUOTE(Aquarius @ 21/04/2013, 22:56) QUOTE(szczypiorek @ 21/04/2013, 22:47) musiał być dla nich charakterystycznym gatunkiem. Tylko czy był gatunkiem orła czy czegoś innego. To, że rozróżniali te ptaki jako inne jest wielce prawdopodobne, może uchodzić nawet za pewność. Tylko chodzi o coś innego, czy bielik był dla nich rodzajem orła czy jakimś innym ptakiem.
To dziś rozróżniamy między orłami a orłanami (co jest kwestią takiej a nie innej systematyki naukowej). Jeszcze do niedawna o bieliku mówiono często "orzeł bielik". Więc pewnie dla naszych przodków to po prostu był "orzeł" (pewnie i na przedniego tak samo mówiono, jakoś zapewne je rozróżniając/wyróżniając w miejscach współwystępowania). Ale teraz to już tylko moje domysły.
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
QUOTE(BLyy @ 21/04/2013, 12:29) Mam rozumieć, że dla polskiego herbu wzorem mógł być bielik, ale w założeniu heraldycznym jest to przedstawienie orła, więc nie ma różnicy skąd czerpali wzorce, bo to tylko wzorzec?
Chyba jednak nie zrozumiałeś. Heraldyka i fauna to byty odrębne. Obiekt na tarczy herbowej nie jest wizerunkiem „jakiegoś” ptaka, ale figurą herbową. Figura herbowa „Orzeł” ma atrybuty orła, a jej wzorem był … orzeł. Doszukiwanie się w figurze herbowej „Orła” jakiegoś konkretnego innego gatunku ptaka to absurd i żenada. Przypuszczalnie mieszanie legendy herbowej z rzeczywistością, dziecinna wiara w bajki. Artystyczna prezentacja figury herbowej mogła być mniej lub bardziej udana, ale niezależnie jak prezentował się taki „ptaszek”, to i tak zawsze intencjonalnie miał to być orzeł, jeżeli posiadał atrybuty figury herbowej „Orła”. Rysunek, kolory tarcz i figur herbowych były ograniczone i uproszczone. Kolory herbowe początkowo miały mniejsze znaczenie i bywały zmieniane. I jeszcze wcale nasz herbowy orzeł nie był biały, tylko srebrny! Górnośląski orzeł jest żółty (złoty). Dolnośląski z kolei czarny. Tyrolski orzeł jest czerwony, ale nie słyszałem, aby ktoś twierdził, że to prezentacja krasnopiórego krogulca alpejskiego.
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
Wątpię czy w średniowiecznej heraldyce gdy ustalało się herb to czy konfrontowało się rysunek ów ptaka z podręcznikiem do systematyki Karola Linneusza , który żył ładnych parę lat później.
Dla zainteresowanych w temacie ; pierwsza Polska książka łowiecko-ornitologiczna to ,,Myślistwo ptasze" Mateusza Cygańskiego (XVI wiek , znał ponad sto gatunków).
|
| |
|
|
1 Użytkowników czyta ten temat (1 Gości i 0 Anonimowych użytkowników)
0 Zarejestrowanych:
Śledź ten temat
Dostarczaj powiadomienie na email, gdy w tym temacie dodano odpowiedź, a ty nie jesteś online na forum.
Subskrybuj to forum
Dostarczaj powiadomienie na email, gdy w tym forum tworzony jest nowy temat, a ty nie jesteś online na forum.
Ściągnij / Wydrukuj ten temat
Pobierz ten temat w innym formacie lub zobacz wersję 'do druku'.
|
|
|
|
|
21/04/2013, 22:15
