| |
|
|
 Etnika ziem polskich przed I rozbiorem
| |
|
|
|
|
W ciągu 123 lat niewoli Niemcy germanizowali ludność polską. Germanizacja szczególnie okazała się skuteczna na ziemiach, które Polska utraciła po okresie rozbicia dzielnicowego.
Chciałbym znaleźć źródło, które pozwoliłoby rozmieszczenie ludności polskiej sprzed I rozbioru. Czy Polacy stanowili wówczas większość na Dolnym Śląsku, Pomorzu Zachodnim oraz Warmi i Mazurach?
(35)
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
jakkolwiek osadnictwo polskie na Mazurach było (stąd zresztą nazwa) to jednak ten obszar geograficzny nie mieści się w pojęciu "utraconego w wyniku rozbicia dzielnicowgo", zesztą w ogole utraconego w jakikolwiek sposób, bo tez nigdy do Polski nie należał.
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
Tak - w południowych Mazurach, nad granicą z Mazowszem, stanowili większość.
Tak - na Górnym Śląsku stanowili większość, jednak na Śląsku Opolskim i na Dolnym Śląsku stanowili mniejszość, a im dalej na zachód tym było ich mniej, dzięki temu mamy także odrębne grupy narodowe Łużyczan.
Nie - na Pomorzu Zachodnim Polaków nie było. Jedynymi Słowianami, którzy tam żyli byli Pomorzanie zwani też Kaszubami. Ich pozostałością byli Słowińcy. Pamiętajmy, że jeszcze w XV wieku Pomorze Zachodnie nazywane było Kaszubami właśnie.
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
QUOTE(Czarny Smok @ 23/12/2008, 22:08) W ciągu 123 lat niewoli Niemcy germanizowali ludność polską. Germanizacja szczególnie okazała się skuteczna na ziemiach, które Polska utraciła po okresie rozbicia dzielnicowego. Chciałbym znaleźć źródło, które pozwoliłoby rozmieszczenie ludności polskiej sprzed I rozbioru. Czy Polacy stanowili wówczas większość na Dolnym Śląsku, Pomorzu Zachodnim oraz Warmi i Mazurach? (35)
Nie ma jakiegoś jednego źródła dotyczącego Śląska, Pomorza i Mazur. Są natomiast różne źródła dotyczące poszczególnych terenów. Na przykład jest taka pozycja jak Atlas historyczny Śląska. Śląsk w końcu XVIII wieku gdzie jest między innymi duża mapa pokazująca stosunki narodowościowe na Śląsku. Jest tez mapa pokazująca stosunki wyznaniowe. Mapy te sa oparte zarówno na ówczesnych źródłach niemieckich jak np. wizytacje parafialne gdzie podawano jakim językiem posługuje sie ludnośc danej miejscowości i w jakim języku sa kazania w kościele jak tez na późniejszych badaniach zarówno niemiekcich jak i polskich. w wielkim skrócie sytuacja wyglądała nastepująco:
Na Dolnym Śląsku okolice Wrocławia, Oławy, Strzelina, Oleśnicy, Brzegu, Namysłowa, Milicza, zielonej Góry w dużej mierze jeszcze polskie a w dużej częsci wręcz czysto polskie. Natomiast na Górnym Śląsku granica językowa polsko-niemiecka przebiegała mniej więcej na lini Baborów-Głogówek-Biała Prudnicka-Niemodlin. Tereny na wschód od tej lini praktycznie czysto polskie poza starymi niemieckimi wyspami językowymi jak Gościęcin, Bojków, Bielsko z okolicznymi wsiami, koloniami fryderycjańskimi i częsciowo miastami. Na Dolnym Śląsku takie tereny jak Pogórze Sudeckie, okolice Legnicy, Bolesławca, Żagania, Głogowa były juz czysto niemieckie. Na Górnym Śląsku okolice Nysy, Głubczyc, Prudnika, Grodkowa tez były czysto niemiekcie. Jeżeli chodzi o Górny Śląsk to granica językowa ukształtowała się jeszcze w średniowieczu i od tamtej pory niewiele się juz zmieniła. Jedyne w okolicach Niemodlina nastąpiła pewna germanizacja a w niektórych miejscach na Górnym Śląsku nawet polonizacja a to wskutek wijen husyckich i potem wojny trzydziestoletniej.
Na Warmii i Mazurach sytuacja narodowościowa była bardzo podobna przed I rozbiorem jak i w roku 1918. Germanizowały się miasta jak Olsztyn, Szczytno, Nidzica natomiast obszary wiejskie pozostały językowo polskie co nie nzaczy narodowo-polskie.
Jesli chodzi o Pomorze Zachodnie to Kaszubi mieszkali jeszcze w okolicach Lęborka, Słupska, Bytowa. Takie tereny jak Szczecin, Koszalin, Kołobrzeg, Piła były czysto niemieckie.
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
QUOTE obszary wiejskie pozostały językowo polskie co nie zaczy narodowo-polskie.
Nazwa Mazury pochodzi od słowa Mazurzy. Mazurami była nazywana polska ludność chłopska i to ta właśnie kolonizowała terytoria pruskie emigrując głównie z Mazowsza.
QUOTE Jesli chodzi o Pomorze Zachodnie to Kaszubi mieszkali jeszcze w okolicach Lęborka, Słupska, Bytowa. Takie tereny jak Szczecin, Koszalin, Kołobrzeg, Piła były czysto niemieckie.
Owszem w okresie istnienia RON te tereny były już niemieckie, ale wcześniej były one kaszubsko-języczne. Swoją drogą Pomorze jest słowem obcym dla Pomorza (tak mi się wydaję) i pierwotnie całe terytorium pomorza było nazywane Kaszubami.
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
Oczywiście masz rację co do etymologii słowa Mazury i co do pochodzenia Mazurów. Niewątpliwie byli oni Polakami a gwara mazurksa była gwara polską. Pisząc, że "obszary wiejskie pozostały językowo polskie co nie zaczy narodowo-polskie" miałem na mysli, że Mazurzy co prawda mówili po polsku, ich kultura była polska ale politycznie utożsamiali się oni z Cesarzem i Prusami a potem Niemcami natomiast kompletnie nie utożsamiali się z polskoscia a wręcz odnosili się do polskosci i Polaków dośc wrogo czego dowodem choćby wyniki plebiscytu czy najwyższe w skali całych Niemiec poparcie dla NSDAP.
Co do Pomorza oczywiscie masz rację. Jednak Pomorze dośc słabo zaludnione w dużej mierze już w średnowieczu się zgermanizowało natomiast taki np. Dolny Śląsk jeszcze bardzo długo pozostawał w dużej częsci polski.
Przeciez nie tylko pierwsze polskie zdanie zapisano w klasztorsze w Henrykowie na Dolnym Śląsku ale także pierwsze zdanie wydrukowano w księgarni we Wrocławiu.
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
Miasto Piła przed I rozbiorem Polski było w RON. Miasto przed I wojną było silnie zgermanizowane, ale znalazłem informację, że okoliczne wsie były w 80-90% polskie (mam na myśli spis z 1910)
(51)
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
QUOTE(Czarny Smok @ 16/01/2009, 23:15) Miasto Piła przed I rozbiorem Polski było w RON. Miasto przed I wojną było silnie zgermanizowane, ale znalazłem informację, że okoliczne wsie były w 80-90% polskie (mam na myśli spis z 1910) (51)
Owszem Piła przed I rozbiorem należała do Rzeczpospolitej ale już wtedy była miastem etnicznie niemieckim podobnie jak najbliższe okolice Piły. Podobnie miała się sprawa np. z Chojnicami, Lesznem, Człuchowem, Wałczem czy Międzyrzeczem.
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
55% mieszkańców powiatu chojnickiego w 1910 określiło się jako ludność polska (lub kaszubska). Podejrzewam, że ludności polskiej mogło być jeszcze więcej, tylko dla swojego interesu podawało narodowość niemiecką.
W powiecie człuchowskim Niemcy przeważali, Polacy stanowili około 15%.
Znam wyniki miasta Leszna (nie powiatu). W 1910 Polacy stanowili 15%, za to w 1919 już 69%. Liczba mieszkańców miasta się niezmieniła przez ten czas. Nie wiem co się stało, czy Niemcy tak szybko wyjechali (to było przed oficjalnym włączeniem do Polski), czy określili się jako Polacy. Albo w 1910 dla uniknięcia nieprzyjemności podali się jak Niemcy.
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
QUOTE(Czarny Smok @ 18/01/2009, 15:21) 55% mieszkańców powiatu chojnickiego w 1910 określiło się jako ludność polska (lub kaszubska). Podejrzewam, że ludności polskiej mogło być jeszcze więcej, tylko dla swojego interesu podawało narodowość niemiecką. W powiecie człuchowskim Niemcy przeważali, Polacy stanowili około 15%. Znam wyniki miasta Leszna (nie powiatu). W 1910 Polacy stanowili 15%, za to w 1919 już 69%. Liczba mieszkańców miasta się niezmieniła przez ten czas. Nie wiem co się stało, czy Niemcy tak szybko wyjechali (to było przed oficjalnym włączeniem do Polski), czy określili się jako Polacy. Albo w 1910 dla uniknięcia nieprzyjemności podali się jak Niemcy. (55)
Owszem masz rację, że większośc mieszkańców powiatu chojnickiego było Polakami. Problem w tym, że północna częśc powiatu była polska natomiast częśc południowa niemiecka. Chojnice leżały własnie w południowej części powiatu i otoczone były ze wszystkich stron wsiami niemieckojęzycznymi w dużej części powstałymi jeszcze w średniowieczu. Chodzi tu przede wszystkim o tak zwana Kosznajderię czyli kilkanaście wsi połozonych na południowy wschód od Chojnic zasiedlonych przez kolonistów z okolic Osnabrueck jeszcze w średniowieczu. Co nietypowe to Niemcy ci byli prawie w calości katolikami. W samych Chojnicach w roku 1910 na 12 005 mieszkańców aż 11 142 zadeklarowało język ojczysty jako niemiecki, 700 polski, 147 było dwujęzycznych a 16 zadeklarowało inny język. Masz rację, że w rzeczywistości Polaków pewnie było więcej ale myslę, że tylko troche więcej. To, że spis z roku 1921 ukazywal przewagę ludności polskiej w wielu miejscowościach nie wynikało z fałszowania spisu z roku 1910 czy spisu z roku 1921 albo jakiejś nagłej polonizacji ludności niemiekciej. wynikało to przede wszystkim z masowej emigracji Niemców po przyznaniu tych terenów Polsce przy czym największa emigracja dotyczyła miast w mniejszym stopniu terenów wiejskich.
W powiecie człuchowskim Polacy mieszkali w kilku wsiach (Brzeźno Szlacheckie, Wojsk, Łąkie, Borzyszkowy, Lipnica) w pólnocno-wschodniej częsci powiatu natomiast cała reszta powiatu była niemiecka i to juz przed rozbiorami Polski.
Z Lesznem było podobnie. W wielkim skrócie mozna napisać, że samo Leszno i tereny na południe od Leszna były etnicznie niemieckie natomiast tereny na północ od Leszna etnicznie polskie. Tak znaczny wzrost odsetka ludności polskiej wynikał podobnie jak w przypadku Chojnic z masowej emigracji Niemców z miasta i masowego napływu ludności polskiej.
W powiecie leszczyńskim mieszkało 44 579 osób z czego 27 451 Niemców, 16 659 Polaków, 426 dwujęzycznych polsko-niemieckich a 43 podało inny język ojczysty.
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
Panowie - proszę o zwrócenie uwagi na tytuł tematu.
Indigo
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
Arnoldzie, a znasz dane takich powiatów jak Złotów, Piła, Wałcz?
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
QUOTE(Czarny Smok @ 21/01/2009, 19:38) Arnoldzie, a znasz dane takich powiatów jak Złotów, Piła, Wałcz? (57)
Tak mam szczegółowe dane dla tych powiatów (Piła należała do powiatu chodzieskiego) natomiast Indigo słusznie zauważył, że temat dotyczy RON a nie XIX czy XX wieku dlatego nie będe ich zamieszczał w tym wątku. Jeśli zas chodzi o okres RON to powiat wałecki juz od średniowiecza zasiedlony był przez ludnośc niemiecką zarówno w miastach jak i na wsi. Powiat chodzieski do którego należała Piła w okresie RON także w wiekszości zamieszkały był przez Niemców ale były tez polskie wsie szczególnie w południowej częsci powiatu choc na północ od Noteci tez się zdarzały np. Byszki, Morzewo, Dziembowo. Sama Piła była zasiedlona w większosci elementem niemieckim. Najbardziej etnicznie polski z tych 3 powiatów był powiat złotowski z ludnościa mieszaną polska i niemiecką. Można powiedziec, żew okresie RON mniej więcej na linii Krzyż-Czarnków-Piła-Złotów przebiegała granica etniczna polsko-niemiecka i okres zaborów niewiele w tym względzie zmienił.
|
| |
|
|
| |
|
|
|
radek1265
|
| |
|
| Nowicjusz |
|
|
|
| Grupa: Użytkownik |
|
| Postów: 6 |
|
| Nr użytkownika: 56.543 |
|
|
|
Zawód: uczen |
|
|
| |
|
Jeżeli chodzi o Piłę to nie leży ona na Pomorzu lecz w Wielkopolsce. A do tematu: Piła przed rozbiorem była małym miastem po I rozbiorze Prusy zagarnęły te tereny. Nasiliła się germanizacja. Nie dziwie się, że Piła była miastem w większości zamieszkanym przez Niemców w końcu to im miasto zawdzięcza swój rozwój. Piła nie została przyłączona do Polski po I wojnie światowej, ponieważ zaprotestowała ludność niemiecka. Dopiero po II wojnie światowej Piła znów wróciła do Polski. Akcja przesiedleń i ucieczka cywilów spowodowała, że teraz Piła jest w większości zamieszkana przez Polaków.
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
Z tego co czytałem, to wsie między Walczem, a Piłą przez długi czas posiadały mieszaną ludność, podobnie jak oba miasta. W Walczu znajdowało sie polskie gimnazjum. Najwieksze sukcesy germanizacja odniosla dopiero po rozbiorach.
To zagadnienie wsi wałeckich intereseuje mnie szczególnie. Wyczytałem, że zaludniała je ludnosć wielkopolska i mówiono tam gwarami podobnymi do złotowskich/krajniackich.
Anyway. Za czasów RON Pila posiadala polska wiekszosc, a Walcz byl silnie przemieszany. Germanizacja tego miasta to dopiero okres porozbiorowy.
|
| |
|
|
1 Użytkowników czyta ten temat (1 Gości i 0 Anonimowych użytkowników)
0 Zarejestrowanych:
Śledź ten temat
Dostarczaj powiadomienie na email, gdy w tym temacie dodano odpowiedź, a ty nie jesteś online na forum.
Subskrybuj to forum
Dostarczaj powiadomienie na email, gdy w tym forum tworzony jest nowy temat, a ty nie jesteś online na forum.
Ściągnij / Wydrukuj ten temat
Pobierz ten temat w innym formacie lub zobacz wersję 'do druku'.
|
|
|
|
|
23/12/2008, 22:08
