Witaj GOŚCIU ( Zaloguj się | Rejestracja )
 
 
Reply to this topicStart new topicStart Poll

> Religie Celtów, Bozena Gierek
     
Vapnatak
 

Od Greutungów i Terwingów zrodzony z Haliurunnae
*********
Grupa: Użytkownik
Postów: 8.441
Nr użytkownika: 26.201

 
 
post 10/06/2013, 10:45 Quote Post

Bożena Gierek, Religie Celtów, Wydawnictwo WAM (2013), ss. 356.

Krakowskie Wydawnictwo WAM w swojej szerokiej ofercie posiada poczytną serię „Mała Biblioteka Religii”. Co jakiś czas pojawiają się tam tytuły, w których są przedstawiane współczesne religie i systemy filozoficzne, a także życie duchowe kultur już nieistniejących. W bieżącym roku ukazała się najnowsza książka znanego religioznawcy i kulturoznawcy, specjalisty kultury celtyckiej, Bożeny Gierek. Jej praca nosi tytuł Religie Celtów.

W Polsce brakowało pozycji, w której w „odświeżony” sposób ponownie zwrócono by uwagę na problematykę życia duchowego plemion celtyckich. Na polskim gruncie naukowym minęło już blisko 60 lat od kiedy publikował w tej materii Stefan Czarnowski oraz dokładnie 26, kiedy Jerzy Gąssowski wydał swoją Mitologię Celtów. W latach 60. i 70. znaczną listę książek miała na swym koncie Janina Rosen-Przeworska. Na język polski tłumaczono też niemałą grupę tytułów zagranicznych, oscylujących tematycznie wokół religii celtyckiej. Wśród autorów tych książek pojawiały się takie nazwiska, jak: Cunliffe, Dillon, Ó hÓgáin, Piggott czy Botheroydowie.

Religie Celtów Gierek z założenia miały być nowszym spojrzeniem na problematykę życia duchowego ludności epoki lateńskiej i wczesnorzymskiej. Przede wszystkim w książce możemy zauważyć nowszą literaturę, w której zawarto obowiązującą współcześnie wiedzę na temat religijności Celtów. To już powinno nam uświadomić, iż recenzowana pozycja będzie nieść sygnalizowaną wcześniej dozę świeżości.

Najnowsza książka Gierek została podzielona na osiem rozdziałów, te zaś na podrozdziały. Jednak nie wszystkie rozdziały są dodatkowo rozbite na inne − tylko w przypadku piątego i siódmego zastosowano ten podział. Całość zaś otwiera słowo wstępne, a zaraz po nim omówiono kwestię tzw. mitycznych najazdów na Irlandię, które w istocie rzeczy dały podwaliny pod kulturę celtycką na tej wyspie. Następny rozdział oscyluje tematycznie wokół zagadnienia kultu boga-ojca – w społeczności celtyckiej był on równoznaczny z wodzem plemiennym. W rozdziale trzecim omówiono sprawę wiary w boginię-matkę, a w czwartym pochylono się nad tematem celtyckiego bohatera, występującego często w wielu opowieściach mitycznych i legendarnych uchwytnych w świecie celtyckim. W rozdziale piątym Gierek omawia sprawę celtyckiego kalendarza, żeby móc dokładniej przyjrzeć się poszczególnym świętom: Samain, Imbolc, Beltaine i Lugnasad. Temat rozdziału szóstego to życie po śmierci według Celtów. Natomiast siódmy poświęcono problemowi miejsc kultu. Gierek stara się opisać i omówić w wyczerpujący sposób takie uświęcone miejsca, jak np.: góry, zbiorniki wodne, magiczne kręgi, świątynie czy konkretnie irlandzkie miejsca sakralne. W ostatnim rozdziale poruszono kwestię kultu głowy, który szczególnie rozpowszechnił się w społeczeństwach celtyckich. Wszystko kończy spis bibliograficzny, okazujący się być tylko wyborem literatury dokonanym przez Autorkę.

Zasygnalizowana powyżej informacja, iż w książce autorka sama dokonała wyboru literatury, wskazuje, że najnowszy tytuł wydany w WAM-ie jest popularnonaukowy. Zresztą sam tekst, a w nim główne myśli, zostały ułożone w taki sposób, aby nie nużyły czytelnika. Co prawda niektóre rozdziały wydają się być szczególnie długie, ale stanowi to wynik dokładności i sumienności w pracy – taki cel założyła sobie autorka. W tym miejscu warto wspomnieć, że każdy z nowo rozpoczętych rozdziałów otwiera wierszowana zagadka (będąca zarazem przypowieścią) pojawiająca się w literaturze celtyckiej. Jej odpowiedź znajdziemy na samym końcu rozdziału. Tematycznie owe zagadki odpowiadają problemowi omawianemu w poszczególnym rozdziale. Wracając jednak do spisu publikacji, z których skorzystała Gierek, możemy zauważyć , iż źródła historyczne i literackie nie są ułożone w oddzielnym spisie i dochodzi do sytuacji, gdzie mieszają się one z tytułami artykułów i opracowań współczesnych badaczy. Lepszym rozwiązaniem byłoby potraktowanie spisu, nawet z wyszczególnieniem wybranej literatury, z podziałem na źródła oraz artykuły i opracowania.

Ogólna tematyka książki jest bardzo ciekawa, a jej układ i podział został dobrze przemyślany. Wyróżnić należy fakt, że autorka recenzowanej tutaj pracy wykorzystała walory podjętego przez siebie tematu, który okazuje się być interdyscyplinarny, tzn. wiele motywów legendarnych lub tych zauważonych w życiu duchowym Celtów, możemy przelać na inne kultury, zamieszkujące Stary Kontynent w dobie antyku i średniowiecza. Wydaje się to być niemałą gratką dla tych czytelników, którzy często zapoznają się z tematyką mitologii i życia religijnego ludów barbarzyńskich.

Wykazać należy , że książka Gierek ma charakter interdyscyplinarny również ze względu na fakt, iż zastosowano tutaj metody badawcze kilku dyscyplin. Przede wszystkim religioznawstwa i kulturoznawstwa. Naturalnie jest też historia, archeologia i historia sztuki. Można odnaleźć także antropologię kulturową, a nawet socjologię.

W pracy nie wykryto rażących błędów, poza kilkoma literówkami. Na stronie 113 Gierek napisała, że Ammianus Marcellinus był „łacińskim historykiem”. Otóż stanowi to tylko półprawdę. Ammian był z pochodzenia Grekiem urodzonym w Antiochii ok. 330 r. n.e., ale jego kariera wojskowa i pisarska oscylowała wokół świata łacińskojęzycznego. Jego dzieła (Res gestae) zostały napisane w języku łacińskim.

Książka Religie Celtów wpisuje się w klasyczną szatę graficzną serii „Mała Biblioteka Religii”, wydawaną przez WAM. Miękka i skromna edytorsko okładka, klejone strony, duża i czytelna czcionka, spis treści na samym końcu to cechy tej pracy. Całość liczy 356 stron.

Monografia Bożeny Gierek powinna zachęcić czytelników do lektury, szczególnie tych, których zainteresowania oscylują wokół nauk humanistycznych. Oryginalny temat, ciekawy układ, a także styl, jakim została napisana, to walory tej książki. Jednak niektórzy mogą zastanawiać się nad wyborem literatury i zarzucać autorce, że jest on zbyt skromny.

Recenzja jak zawsze możliwa do przeczytania, z bonusami jako dodatki, na portalu www.historia.org.pl.

vapnatak
 
User is offline  PMMini ProfileEmail Poster Post #1

 
2 Użytkowników czyta ten temat (2 Gości i 0 Anonimowych użytkowników)
0 Zarejestrowanych:


Topic Options
Reply to this topicStart new topic

 

 
Copyright © 2003 - 2023 Historycy.org
historycy@historycy.org, tel: 12 346-54-06

Kolokacja serwera, łącza internetowe:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej