|
|
Cywilizacja, Próba definicji
|
|
|
|
Bardzo często używamy słów, które nie mają ustalonych definicji, ich granice są bardziej intuicyjne niż wyraźne. Przykładem takiego słowa jest "cywilizacja". Chciałbym aby tutaj wypowiedzieliście, co Waszym zdaniem zasługuje na miano cywilizacji. W encyklopedii Wikipedii znalazłem taką oto definicję: "cywilizacja to poziom rozwoju społeczeństwa w danym okresie historycznym, który charakteryzuje się określonym poziomem kultury materialnej, stopniem opanowania środowiska naturalnego, nagromadzeniem instytucji społecznych. Stanowi ona najwyższy poziom organizacji społeczeństw, z którym jednostki identyfikują się. W skład cywilizacji wchodzą mniejsze jednostki np.: kultury narodowe, wspólnoty pierwotne czy inne grupy społeczne. Za przejawy cywilizacji uznaje się: *zorganizowane życie miejskie *monumentalne obiekty sakralne *pismo *rozwinięty handel *jakiś rodzaj organizacji zajmowanego terytorium". Ale już z pierwszym przeczytaniem tego tekstu nasuwają się liczne pytania. Po pierwsze jaki musi być ten określony poziom, aby można było mówić o cywilizacji? A co za tym idzie, od kiedy możemy mówić o cywilizacjacjach (np. na Bliskim Wschodzie). Czy aby są podane wszystkie przejawy cywilizacji? No i pytanie dotyczące świata współczesnego, czy dzisiaj stanowimy jedną cywilizację? Jeżeli tak, to na jaką nazwę zasługuje, europejską, amerykańska, czy jeszcze inną?
|
|
|
|
|
|
|
|
Mnie na historii uczyli, że o cywilizacji mówi się od momentu wynalezienia pisma.
Co do ostatnich kwestii Twojego postu - żyjemy w cywilizacji światowej, która jest mixem cywilizacji starożytnych, średniowiecznej i nowożytnej cywilizacji europejskiej, cywilizacji amerykańskiej z domieszkami cywilizacji orientalnych.
|
|
|
|
|
|
|
|
Cywilizacja jest pojęciem bardzo złożonym i nie jednoznacznym. Co do definicji przedstawionej w pierwszym poście, to tak rozumianej cywilizacji przeciwstawia się czasem kulturę, pojmowaną jako kultura duchowa, tj. sfera duchowej twórczości człowieka. Nie jest to jedyny sposób rozumienia terminu cywilizacja, używa się go jeszcze w co najmniej 3 znaczeniach: 1) jako historyczne określenie najwyższego w systemie ewolucji ludzkości stadium rozwoju kultury po pierwotnym etapie dzikości (ludy zbieracko-łowieckie) i okresie barbarzyństwa (ludy barbarzyńskie) co miało się zaczynać od wynalezienia pisma 2) współcześnie pod pojęciem cywilizacji rozumie się typ kultury zaawansowanej społecznie (m.in. hierarchiczna organizacja, system prawa, instytucja państwa, urbanizacja), materialnie (technika i wiedza praktyczna) i ideologicznie (rozwinięta sztuka, literatura, zaawansowane systemy religiujne z teologią i refleksją filozoficzną), charakterystyczny dla tzw. społeczeństw cywilizowanych (złożonych) przeciwstawianych społeczeństwom niecywilizowanym (prostym, przedpiśmiennym) 3)jako określenie zespołu kultur etnicznych, tworzących razem krąg kulturowy, tj. szerszą wspólnotę kulturowo-historyczną, odznaczającą się wspólnym dla niej zestawem elementów tradycji i wzorów życia. Pozostaje kwestią sporną, ile wielkich cywilizacji można wyróżnić w dziejach świata. Nie wygasa również spór o to, czy nowoczesna i ekspansywna cywilizacja, która wyrosła z pnia europejskiego, zagłuszy lub wchłonie wszystkie inne cywilizacje na świecie, czy pozostawi miejsce dla wielości kultur.
|
|
|
|
|
|
|
|
QUOTE Po pierwsze jaki musi być ten określony poziom, aby można było mówić o cywilizacji? Na to pytanie nie ma odpowiedzi. To tak jakbyś chciał znaleźć moment, w którym człowiek nie jest już w wieku średnim, a jest już starcem. Nie określisz tego, bo jeśli ustalisz granicę na np. 50 lat, to czy 50 lat i dwa miesiące to już starość? Jeśli dasz margines np. trzymiesięczny to czy człowiek 50 letni z czterema miesiącami to już staruch mimo, że parę dni wcześniej był w wieku średnim? Moim zdaniem nie można ustalić takiej granicy.
QUOTE No i pytanie dotyczące świata współczesnego, czy dzisiaj stanowimy jedną cywilizację? Jeżeli tak, to na jaką nazwę zasługuje, europejską, amerykańska, czy jeszcze inną? Myślę, że cywilizację tworzymy, a najlepszą nazwą by była cywilizacją ogólnoświatowa lub globalna, ponieważ teraz wszyscy wędrujemy i mieszamy się. Teraz norą jest to, że ktoś szuka, żony w Anglii czy Stanach zjednoczonych. Można powiedzieć, że na dzień dzisiejszy wszyscy jesteśmy jedną wielką rodziną.
|
|
|
|
|
|
|
Dimitri
|
|
|
II ranga |
|
|
|
Grupa: Użytkownik |
|
Postów: 84 |
|
Nr użytkownika: 8.728 |
|
|
|
|
|
|
Zmiany, ktore zajda w obecnym wieku, zdominowanym przez globalizm, prawdopodobnie juz wkrotce wymusza na nas nowa definicje 'cywilizacji'. Termin ten sprawil wiele trudnosci nie tylko historykom, ale rowniez wspolczesnym politykom. Jak trudnym do zdefiniowania jest i bedzie jego definicja, mozna sie dowiedziec od dwoch wielkich, globalnych myslicieli naszego wieku:
S.Huntingdom: 'Zderzenie Cywilizacji i nowy ksztalt ladu swiatowego' Felipe Fernandez Armesto: Civilizations: Culture, Ambition, and the Transformation of Nature' (Millennium).
|
|
|
|
|
|
|
|
QUOTE Co do ostatnich kwestii Twojego postu - żyjemy w cywilizacji światowej, która jest mixem cywilizacji starożytnych, średniowiecznej i nowożytnej cywilizacji europejskiej, cywilizacji amerykańskiej z domieszkami cywilizacji orientalnych. Co do cywilizacji starożytnych to raczej bym się nie zgodził, owszem może wpleść w dzisiejszy świat jakieś pozostałości rzymsko-greckie, ale trudno np. mówić o tym że przejeliśmy coś bezpośrednio od Egipcjan, mieszkańców Indii, Majów.
QUOTE QUOTE Po pierwsze jaki musi być ten określony poziom, aby można było mówić o cywilizacji? Na to pytanie nie ma odpowiedzi. To tak jakbyś chciał znaleźć moment, w którym człowiek nie jest już w wieku średnim, a jest już starcem. Nie określisz tego, bo jeśli ustalisz granicę na np. 50 lat, to czy 50 lat i dwa miesiące to już starość? Jeśli dasz margines np. trzymiesięczny to czy człowiek 50 letni z czterema miesiącami to już staruch mimo, że parę dni wcześniej był w wieku średnim? Moim zdaniem nie można ustalić takiej granicy. Oczywiście, że nie chcę znaleźć takiego momentu, ale jeśli już porównałeś cywilizację do rozwijającego się człowieka, to należy zauważyć, że coś jednak powoduje, to że mówimy o kimś: starzec. Chodzi mi o to co tworzy cywilizację, np. pismo, handel itd., co jest jej niezbędnym składnikiem. Sądzicie, że pismo było takie ważne?
QUOTE Myślę, że cywilizację tworzymy, a najlepszą nazwą by była cywilizacją ogólnoświatowa lub globalna, ponieważ teraz wszyscy wędrujemy i mieszamy się. No, tak, ale z tego wynika że cywilizacje mogą się łączyć. A może raczej jedna wchłania drugą?
|
|
|
|
|
|
|
|
QUOTE No, tak, ale z tego wynika że cywilizacje mogą się łączyć. A może raczej jedna wchłania drugą? Z pewnością się nie wchłaniają, bo musiałaby być cywilizacja dominująca. Co do łączenia to też nie za bardzo, ponieważ czasami nijak połączyć dwie wykluczające się rzeczy, np. religie. One raczej się mieszają, gdyż po zmiksowaniu ich uzyskujemy coś zupełnie odmiennego.
|
|
|
|
|
|
|
|
QUOTE Z pewnością się nie wchłaniają, bo musiałaby być cywilizacja dominująca. A nie uważasz, że przez jakiś tam okres czasu dominująca była cywilizacja europejska? Przykład tego możemy znaleźć w Ameryce Północnej i Południowej w czasach konkwistadorów. Właśnie wtedy cywilizacja Majów, Azteków i Inków oraz Indian Ameryki Północnej została wchłonięta przez Naszą cywilizację.
|
|
|
|
|
|
|
|
Zdecydowanie "przez jakiś tam okres", bo później wyewoluowała w coś nowego (dziki zachód itd.) Było to przeistoczenie powstałe w skutek nowego otoczenia, czyli powstała tam nowa cywilizacja. Choć z drugiej strony to ta sama cywilizacja z nieco odmienną kulturą.
-----------------------------------------
QUOTE Właśnie wtedy cywilizacja Majów, Azteków i Inków oraz Indian Ameryki Północnej została wchłonięta przez Naszą cywilizację. Nie nazwałbym tego wchłonięciem, a raczej zlikwidowaniem. W końcu walczyli z Indianami, aż tylko garstka została zamknięta w rezerwatach. W tym wypadku można mówić o cywilizacji dominującej, ale nie w tym sensie, w jakim drążymy temat.
Ale się zagmatwałem.
|
|
|
|
|
|
|
|
Co to jest cywilizacja ? Co tkwi w jej korzeniu, co to jest co tak różni Rzym od Bizancjum, lub od starożytnego Egiptu? Czemu przypisać różnice życia w Brukseli, Moskwie, Londynie a Pekin lub Mekka a w Kalkucie? Cywilizacja jest to metoda ustroju życia zbiorowego (współżycie ludzi między sobą). Taka definicja jest bardzo szeroka i obejmuję ona wszystko co stoi w jakimkolwiek związku ze współżyciem ludzi: rodzinę, życie polityczne i społeczne, prawodawstwo, oświatę, komunikację, ekonomię, obyczaje, naukę, literaturę, sztukę.
Dla ustroju życia zbiorowego podstawową rzeczą jest prawo między narodami. Różnice trójprawa (tzn. prawa rodzinnego, majątkowego i spadkowego) stanowią przejawy różnic cywilizacyjnych. Struktura rodziny jest najbardziej zasadnicza, istnieje wewnętrzna współzależność między ustrojem rodziny, a całą mentalnością danego ludu. Umysłowość człowieka, żyjącego w małżeństwie monogamicznym jest z konieczności inna, niż człowieka, który żyje w społeczności uważającej poligamię za instytucję naturalną i nienaruszalną.
Ważniejsze od prawo może jest to co określimy jako pięć kategorii bytu: prawda, dobro(moralne) i piękno, zdrowie fizyczne i dobrobyt. Rozmaitość ustosunkowania się człowieka do tych pięciu kategorii stanowi klucz do zrozumienia różnic cywilizacyjnych. Tych pięć kategorii jest ze sobą powiązanych najprzeróżniejszymi zależnościami i splotami; określona postawa wobec jednej z nich pociąga za sobą, w sposób logiczny, ustosunkowanie się względem innych. Szczególnie silny jest związek pomiędzy religią a moralnością, chociaż religia wpływa na większość kategorii związanych z pięknem.
O jakich w takim razie cywilizacjach mówimy? Możemy mówić o cywilizacjach historycznych które istniały dosyć długo, tak aby dochowały się informacje do naszych czasów i zaważyły na biegu dziejów. Takich w historii występuje 22, siedemnaście starożytnych: chińska, egipska, bramińska, żydowska, babilońska, irańska, syryjska, tybetańska, punicka, sumeryjska, egejska, numidyjska, turańska spartańska, attycka, hellenistyczna, rzymska – trzy średniowieczne: łacińska, bizantyjska, arabska. Były również cywilizacje Ameryki południowej(Inkowie i Aztekowie) ale nie można określić ich chronologii.
Obecnie możemy mówić o dziewięciu cywilizacjach: chińska, bramińska, żydowska, numidyjska, turańska, tybetańska oraz łacińska, bizantyjska oraz arabska pozostałe zaginęły.
Na różnice w cywilizacjach nie ma wpływu rozwój techniki ani różnice rasowe czy językowe.
Różnice cywilizacyjne nie pokrywają się z różnicami religijnymi. Świat bizantyjskie jest bliski Kościołowi Rzymskiemu a bardzo różni się cywilizacyjnie, natomiast protestantyzm który bardzo odbiega od dogmatów katolickich, nie zmienił cywilizacji w krajach w których ma dominującą rolę.
Jakie czynniki różnicują cywilizacje? Jest to: opanowanie czasu, stosunki między prawem publicznym a prywatnym, źródła prawa i poczucie narodowe.
Istnieją ludy które nie maja żądnego stosunku do czasu. Egipcjanie i Chińczycy nie posiadają pojęcia ery. Żydzi dopiero w czasach rzymskich rozpoczęli datowanie lat od stworzenia świata. Hindusi jeszcze dziś są niezdolni do myślenia w kategoriach czasu. Również Arabowie nie znają w ogóle pojęcia termin – przeciwnie Majowie.
Dziś jeszcze większa część ludzkości nie zna prawa publicznego które byłoby oddzielone od prawa prywatnego. W wielu państwach prawo publiczne jest rozszerzeniem prawa prywatnego. W cywilizacji turańskiej suweren jest pojmowany jako właściciel całego terytorium państwa, jego mieszkańców z całym ich dobytkiem. Może nimi dysponować według własnego uznania. Rzym był pierwszym, który wypracował prawo publiczne z zasady jasno oddzielone od prawa prywatnego.
Prawa dziejowe: Nie można być cywilizowanym na dwa sposoby Każda cywilizacja póki jest żywotna dąży do ekspansji; dlatego cywilizacje walczą ze sobą aż do unicestwienia. Nie ma syntez cywilizacji, mogą być jedynie mieszanki mechaniczne prowadzące do chaosu, barbarzyństwa, samounicestwiena oraz upadku powstałej mieszanki. Synteza jest możliwa tylko pomiędzy rodzajami danej cywilizacji.
Są to ogólne zarysy teorii Feliksa Konecznego o cywilizacjach.
|
|
|
|
|
|
|
|
Weźmy ten podział:
QUOTE O jakich w takim razie cywilizacjach mówimy? Możemy mówić o cywilizacjach historycznych które istniały dosyć długo, tak aby dochowały się informacje do naszych czasów i zaważyły na biegu dziejów. Takich w historii występuje 22, siedemnaście starożytnych: chińska, egipska, bramińska, żydowska, babilońska, irańska, syryjska, tybetańska, punicka, sumeryjska, egejska, numidyjska, turańska, spartańska, attycka, hellenistyczna, rzymska – trzy średniowieczne: łacińska, bizantyjska, arabska. Były również cywilizacje Ameryki południowej(Inkowie i Aztekowie) ale nie można określić ich chronologii. Gdyby wyróżnić te cywilizacje, które miały największy wpływ na dzieje świata, to na pierwszym miejscu byłaby cywilizacja łacińska (europejska), a jakie cywiliacje zajmowałyby kolejne miejsca? Aby się nie rozdrabniać to proponuję wymienić tylko pierwsze, Wasze trzy typy w kolejności ważności.
|
|
|
|
|
|
|
|
QUOTE(piotpal @ 10/09/2005, 19:58) QUOTE Z pewnością się nie wchłaniają, bo musiałaby być cywilizacja dominująca. A nie uważasz, że przez jakiś tam okres czasu dominująca była cywilizacja europejska? Przykład tego możemy znaleźć w Ameryce Północnej i Południowej w czasach konkwistadorów. Właśnie wtedy cywilizacja Majów, Azteków i Inków oraz Indian Ameryki Północnej została wchłonięta przez Naszą cywilizację.
Cywilizacja Majów, Azteków i Inków wchłonięta przez naszą? Raczej skasowana. Wchłonięcie zakłada, że się ma coś niejako w sobie, i korzysta się tego (np. z wchłoniętej wiedzy). A tutaj miała miejsce praktycznie eksterminacja. Rzym wchłonął Grecję, to jest dobry przykład.
|
|
|
|
|
|
|
|
Odniosę sie po krótce do kilku spraw, zaczynając od początku. Z cywilizacjami a właściwie z wczesnymi cywilizacjami mamy do czynienia w momencie gdy zmienia się tryb gospodarowania z zbieracko - łowieckiego na bardziej zlożony, gdy mamy doczynienia z instytucją "królestwa", posiada złozoną i hierarchiczna społeczność. Ponadto wyróżniamy dwa typy wczesnych cywilizacji: miasta - państwa (Sumerowie, Aztekowie, Jorubowie) oraz pańtwa terytorialne (Egipt, Inkowie, Chiny w okresie dyn. Czang). Uważano też, że pismo było wyróżnikiem powstania cywilizacji. Jednak jak się okazuję pismo było raczej narzędziem wykształconym przez te cywilizację, nie zaś impulsem do ich powstania. Niektóre cywilizację nie posługiwały się pismem zwłaszcza jeśli idzie o sprawy abstrakcyjne (literatura). Używano go tylko do celów gospodarczych.
Kolejna kwestia jest nam chronologicznie dużo bliższa tzn. czy dziś mamy do czynienia z cywilizacją i jeśli tak to jaką? Uważam, że jak najbardziej można rozróżnić cywilizację mimo procesu globalizacji, który je zaciera. Jednak nie da się ukryć, iż cywilizacja zachodnio-europejska (włączając Amerykę Pn.) różni się w wielu kwestiach od cywilizacji blisko - wschodniej czy daleko - wschodnią. nie wspominam o ludach środkowej Afryki czy Indianach znad Amazonki. Pozdrawia,
|
|
|
|
|
|
|
|
QUOTE(Buszmen) Uważano też, że pismo było wyróżnikiem powstania cywilizacji. (...) Jednak nie da się ukryć, iż cywilizacja zachodnio-europejska (włączając Amerykę Pn.) różni się w wielu kwestiach od cywilizacji blisko - wschodniej czy daleko - wschodnią. nie wspominam o ludach środkowej Afryki czy Indianach znad Amazonki.
Jeżeli pismo jest wyróżnikiem cywilizacji, to rozumiem, że brak pisma jest jednoznaczny z brakiem cywilizacji. Jeśli tak to nie możemy mówić chyba o cywilizacji ludów środkowej Afryki czy też Indian znad Amazonki.
|
|
|
|
|
|
|
|
Swatku lepiej przeczytaj dokladnie. Przeciez napisałem
QUOTE Jednak jak się okazuję pismo było raczej narzędziem wykształconym przez te cywilizację, nie zaś impulsem do ich powstania. Niektóre cywilizację nie posługiwały się pismem zwłaszcza jeśli idzie o sprawy abstrakcyjne (literatura). Używano go tylko do celów gospodarczych.
Więc chyba jest jasne, ze nie uwazam pisma za wyznacznik cywilizacji. co wiecej nie tylko ja tak uważam...
|
|
|
|
1 Użytkowników czyta ten temat (1 Gości i 0 Anonimowych użytkowników)
0 Zarejestrowanych:
Śledź ten temat
Dostarczaj powiadomienie na email, gdy w tym temacie dodano odpowiedź, a ty nie jesteś online na forum.
Subskrybuj to forum
Dostarczaj powiadomienie na email, gdy w tym forum tworzony jest nowy temat, a ty nie jesteś online na forum.
Ściągnij / Wydrukuj ten temat
Pobierz ten temat w innym formacie lub zobacz wersję 'do druku'.
|
|
|
|