|
|
Mutazylizm - zaprzepaszczona szansa ?
|
|
|
|
Za ciocią Wiki: Mutazylizm - racjonalistyczny kierunek w arabskiej filozofii średniowiecznej postulujący alegoryczne rozumienie Koranu w przypadku kolizji jego treści z rozumem.
Czy gdyby doktryna mutazylicka ugruntowała swoją pozycję moglibyśmy liczyć na rozwój i przetrwanie większej dozy racjonalizmu we współczesnej myśli islamskiej? Wiadomo, że byt określa świadomość, więc nie należy wymagać kultury i tolerancji od niewykształconych mieszkańców lepianek, lecz czy religijny "software" nie miał pewnego wpływu na ukształtowanie takiego stanu rzeczy?
|
|
|
|
|
|
|
|
QUOTE(de Ptysz @ 24/10/2013, 18:49) Czy gdyby doktryna mutazylicka ugruntowała swoją pozycję moglibyśmy liczyć na rozwój i przetrwanie większej dozy racjonalizmu we współczesnej myśli islamskiej? Wiadomo, że byt określa świadomość, więc nie należy wymagać kultury i tolerancji od niewykształconych mieszkańców lepianek, lecz czy religijny "software" nie miał pewnego wpływu na ukształtowanie takiego stanu rzeczy?
Racjonalizm w islamie nie musi być kojarzony tylko z mutazylizmem. W szkole prawniczej hanafitów tym czymś może być istihsan (wyższość prawa jednostki nad interesem społeczności), a szafi'itów szyickich itjihad (racjonalistyczna interpretacja prawa). Od II poł XIX wieku aż do DWS trwała ekspansja racjonalnego islamu przez reformy w Imperium Osmańskim, a później kemalistowskiej Turcji, Egipcie i pahlawidzkim Iranie. Do tego dochodzi udział muzułmanów w indyjskim Kongresie Narodowym.
Tuż przed DWS w tych trzech najpotężniejszych islamskich państwach wcale nie było tak z tym źle. Problemem muzułmanów w przeszłości było to, że od XV wieku twierdzą racjonalizmu były szkoły prawnicze hanafitów i częściowo szafi'itow (wśród szyitów) natomiast w kwestii teologicznej na pierwszy plan wyszedł sufizm w wielu postaciach. Jednak na przełomie wieków islam zaczął z tego wychodzić. Trzeba pamiętać, że obie szkoły dominowały w Egipcie, hanafizm w Porcie Ottomańskiej, a szafi'izm szyicki w Persji safawidzkiej. Szafi'izm sunnicki, ale w łagodnej formie był praktykowany w Indiach wśród muzułmanów.
Największe problemy dla islamu zaczęły się wraz z ekspansją wahhabizmu. Trzeba też pamiętać o tym, że na negatywna ocenę islamu ma wpływ zestawienie go z szybko przez ostatnie półwiecze zmieniającym się światem euroatlantyckim i słabo słyszanym w świecie obecnych massmediów umiarkowanych muzułmanów. Warto też pamiętać o ogromnym zróżnicowaniu świata islamskiego.
Żeby nie offtopować. Mutazylizm mimo okresowego poparcia kalifów poprzez zbliżenie do szyizmu był trudny do zaakceptowania przez sunnitów. Po jego upadku jednak racjonalne prądy nie wygasły, a wręcz ekspandowały. Fatymidzi czy inni szyiccy władcy, z dynastii Bujidów czy Samanidów wspierali falasifa czyli muzułmańskich filozofów opierających się na dorobku antycznym, a filozofia antyczna tak jak argumentacja oparta na rozumowych spekulacjach były wykorzystywane też często przez sunnickich teologów aszaryckich i maturydzkich w obronie bardziej tradycyjnego islamu. Dochodziło też do dyskusji między zwolennikami Platona, a Arystotelesa. Ogólnie jednak tam gdzie dominował na dworze sunnizm tam też silniejsza była ortodoksja. Szyicki isma'ilizm był względnie otwarty na dorobek antycznego świata.
Ten post był edytowany przez dammy: 28/12/2018, 21:54
|
|
|
|
|
|
|
|
QUOTE Wiadomo, że byt określa świadomość, więc nie należy wymagać kultury i tolerancji od niewykształconych mieszkańców lepianek Ty tak poważnie?
|
|
|
|
|
|
|
|
Jeszcze należałoby wspomnieć o szkole prawnej dżafarydów, która w czasach Persji Safawidzkiej zaczęła tam dominować spychając szafi'itów i szyickim odłamie Zajdytów, który jest zbliżony do mutazylizmu. Oba nurty wykorzystywały podejście racjonalne do rozwiązywania problemów czy to prawnych czy natury teologicznej. Mutazylizm był chyba złudną szansą na połączenie sunnizmu i szyizmu w jedną całość. Natomiast na elementy racjonalizmu w islamie jego upadek nie miał większego wpływu.
Ten post był edytowany przez dammy: 1/01/2019, 18:07
|
|
|
|
2 Użytkowników czyta ten temat (2 Gości i 0 Anonimowych użytkowników)
0 Zarejestrowanych:
Śledź ten temat
Dostarczaj powiadomienie na email, gdy w tym temacie dodano odpowiedź, a ty nie jesteś online na forum.
Subskrybuj to forum
Dostarczaj powiadomienie na email, gdy w tym forum tworzony jest nowy temat, a ty nie jesteś online na forum.
Ściągnij / Wydrukuj ten temat
Pobierz ten temat w innym formacie lub zobacz wersję 'do druku'.
|
|
|
|