historycy.org -> Sprawozdanie Oddziału PTH w Nowym Targu

Sprawozdanie Oddziału PTH w Nowym Targu, Spr. z prac naukowo-badawczych w 2004 r

Drzewo · [ Standardowy ] · Linearny+

.:: Śledź ten temat :: Wyślij temat na email :: Wydrukuj ten temat ::.

Robert K.

I ranga

Grupa: Polskie Towarzystwo Historyczne

Postów: 47

Nr użytkownika: 1.788

10/01/2005, 10:23

Nowy Targ, dn. 31 grudnia 2004 r.

SPRAWOZDANIE
Z DZIAŁALNOŚCI ODDZIAŁU POLSKIEGO TOWARZYSTWA
HISTORYCZNEGO W NOWYM TARGU
ZA ROK 2004

Oddział PTH w Nowym Targu jest najmłodszą jednostką terenową Towarzystwa. Został utworzony 13 grudnia 2003 r. przez członków działającej od stycznia 2003 r. Komisji Historii Wojskowości oraz badaczy i miłośników dziejów regionu. Przedsięwzięcie zjednoczyło history-ków, bibliotekarzy, nauczycieli, muzealników, prawników, dziennikarzy, geografów, architek-tów, geologów, a także studentów różnych uczelni wokół wspólnego celu, jakim stał się rozwój historycznych badań regionalnych oraz upowszechnianie wiedzy na temat Podhala, Spisza, Ora-wy, Pienin i Ziemi Podbabiogórskiej. Uchwałą Zarządu Głównego PTH z dn. 12 lutego 2004 roku oddział w Nowym Targu został oficjalnie włączony w struktury Towarzystwa.

I. SPRAWY ORGANIZACYJNE

Pierwsze Walne Zebranie Członków Oddziały PTH w Nowym Targu odbyło się w dn. 6 marca 2004 r., podczas którego wybrano władze statutowe: zarząd oraz komisję rewizyjną. Ustalono również wysokość składki członkowskiej w wysokości 10 zł. Miesięcznie. Ostatnie Walne zebranie odbyło się 14 sierpnia 2004 r., w trakcie którego wybrano delegatów na Nad-zwyczajny Walny Zjazd PTH.
W pierwszym roku swej kadencji Zarząd pracował w następującym składzie: mgr Robert Kowalski prezes, dr inż. arch. Krzyszof Wielgus wiceprezes ds. naukowych; mgr Krzysztof Ko-per wiceprezes ds. wydawniczych; dr Beata Kowlik sekretarz; Krzysztof Leśniowski skarbnik oraz mgr Elżbieta Geryszewska i mgr Bronisław Chowanie-Lejczyk członkowie zarządu. W okresie sprawozdawczym odbył on sześć protokołowanych posiedzeń (14 maj, 5 czerwca, 23 czerwca, 16 lipca,14 września, 7 grudnia), w których uczestniczyli także członkowie komisji re-wizyjnej.
Problematyka posiedzeń Zarządu obejmowała sprawy wydawnicze, naukowe oraz organiza-cyjne. Wśród spraw wydawniczych omawiano:
1. Przygotowanie do druku III tomu Prac Komisji Historii Wojskowości
2. Powołanie serii wydawniczej „Podhalańskie Monografie Historyczne”, w której wydane zostaną prace Beaty Kowalik, Nowy Targ w dobie autonomii galicyjskiej”, oraz Krzysz-tofa Kopra, Z dziejów Krościenka n/Dunajcem”
3. Rozpoczęcie prac redakcyjnych nad IV tomem Prac Komisji Historii Wojskowości, który zawierał będzie materiały z ogólnopolskiej konferencji naukowej „Małopolska i Podhale. w latach Wielkiej Wojny 1914-1918”.
4. Wystąpienie do władz samorządowych w sprawie dofinansowania wydawnictw. Towa-rzystwa.
Wśród spraw naukowych omawiano przede wszystkim:
1. kalendarz i tematykę posiedzeń komisji tematycznych
2. kalendarz i tematykę sesji i konferencji naukowych organizowanych pod patronatem Nowotarskiego Oddziału PTH lub przy współudziale Oddziału.
3. terminarz wypraw naukowo-badawczych na terenie Podhala, Spisza i Orawy.
4. powołaniem przedstawiciela do komitetu organizacyjnego Międzynarodowej Konferencji Naukowej.
5. udział członków Oddziału w konferencjach, sesjach naukowych.
Wśród spraw organizacyjnych zajmowano się przede wszystkim:
1. opracowaniem Regulaminu Oddziału i Regulaminu Komisji
2. przyjęciami członków,
3. wysokością składek i terminowym regulowaniem tychże przez członków,
4. współpracą z organizacjami regionalnymi,
5. powołaniem komisji.

Członkowie zarządu uczestniczyli ponadto w:
- wernisażu wystawy edukacyjne zorganizowanej z okazji 120-lecia oddania do użytku linii kolejowej Nowy Sącz – Chabówka pt. „Tabor kolei polskich w akwareli Leszka Zakrzewskie-go” przez z Katolickie Stowarzyszenie „Civitas Christiana” Oddział Terenowy w Nowym Są-czu;
- „Posiadach góralskich” z udziałem senatora RP Franciszka Bachledy Księdzulorza.
- promocji książki pt. „Jubileusz Goszczyńskiego. Pierwsze sto lat 1904-2004
- otwarciu wystawy „Górale, górale -100 –lecie ruchu regionalnego na Podhalu”, który odbył się w Galerii na Kozińcu.
- spotkaniu z udziałem Michała Jagiełły, Dyrektorem Biblioteki Narodowej w Warszawie.
- „posiadach góralskich” oraz promocji książki pt. „Jan Paweł II w Nowym Targu”
- promocji 8 numeru „Almanachu Nowotarskiego”, gdzie kol. Kowalik popełniła artykuł pt. „Nowotarżanie – studenci Uniwersytetu Jagiellońskiego w latach 1868/69 – 1938/39”.
- I Małopolskim Pikniku Lotniczym. na zaproszenie Dyrektora Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie.
- 41 Nadzwyczajnym Walnym Zjeździe Związku Podhalan z okazji 100-lecia Góralskiego Ruchu Regionalnego oraz 85-lecia Związku Podhalan.
- obchodach 65. rocznicy wybuchu II wojny światowej, na zaproszenie Klubu Militarystów z Cieszyna, gdzie jednym z punktów uroczystości było otwarcie zrekonstruowanego polskiego schronu bojowego z 1939 r.
- promocji syntezy z dziejów Spisza, która odbyła się w siedzibie Euroregionu „Tatry” w No-wym Targu.
- 17. Powszechnym Zjeździe Historyków Polskich. Uczestniczyło w nim także kilku członków nowotarskiego oddziału PTH Małgorzata Koszarek, Janusz Misiniec, Adam Błaszczyk. Po-nadto Krzysztof Wielgus oprowadzał jedną z grup uczestników Zjazdu po zabytkach Twier-dzy Kraków.
- Nadzwyczajnym Zgromadzenie Delegatów Towarzystwa. Uczestniczyli w nim delegaci od-działu w Nowym Targu: Małgorzata Koszarek i Robert Kowalski.
- wernisażu wystawy fotograficznej pt. „Zamki i warownie doliny Dunajca”, zorganizowanej przez Fundacje Nomina Rosae – Ogród Kultury Dawnej, Muzeum Okręgowe w Nowym Są-czu oraz Gminę Gródek n/Dunajcem.
- Walnym Zjeździe Sprawozdawczo-Wyborczym Oddziału Polskiego Towarzystwa Historycz-nego w Nowym Sączu.

II. LICZBA CZŁONKÓW

Na dzień 31 grudnia 2004 r. Oddział PTH w Nowym Targu liczył 33 członków oraz trzech sympatyków – uczniów gimnazjum i liceum. Największą grupę stanowili nauczyciele szkół podstawowych, gimnazjalnych oraz nauczyciele akademiccy (11 osó. Ponadto jego członkami są: ekonomiści (3), geografowie (3), architekci (2), studenci (2), leśnicy (2), muzealni-cy (2) inżynier, dziennikarz a także miłośnicy historii. Oddział w Nowym Targu z liczbą 33 osób plasuje się w grupie mniejszych ośrodków naukowych Towarzystwa.

III. KOMISJI I SEKCJE

W ramach nowotarskiego oddziału działają dwie komisie: Historii Wojskowości, formal-nie powoła do życia 5 czerwca, liczy 20 osób, oraz Historii Kultury, powołana uchwałą Zarządu w dn. 14 września, licząca 13 osób. Większą inicjatywą wykazuje się KHW, która realizuje dwa programy naukowo-badawcze przy współpracy z GPN, Wydz. Architektury Krajobrazu Politech-niki Krakowskiej, Kołem Studenckim „Architektura Militaris” i Krakowskim Oddziałem Tow. Przyjaciół Fortyfikacji. Ponadto organizuje posiedzenia, odczyty i wystawy. KHK mimo, iż jest w fazie organizacyjnej ma już na swoim koncie kilka ciekawych inicjatyw m.in. seminarium hi-storyczne czy ostatnio posiedzenie połączone z odczytem. W fazie organizacji jest także sekcja młodzieżowa, która zostanie powołana na początku 2005 r. Opieki nad grupa młodzież podjął się mgr Adam Błaszczyk i Janusz Misiniec.

IV. DZIAŁALNOŚĆ NAUKOWA
1. KONFERENCJE I SESJE NAUKOWE

Oddział PTH w Nowym Targu prowadził aktywną działalność naukowo-badawczą wy-stawienniczą i popularyzatorską. Gromadzi, porządkuje i zabezpiecza materiały mające znaczenie dla nauki o regionie. Prowadzi kwerendy archiwalne, organizuje wyprawy naukowo- badawcze. Zorganizował samodzielnie cztery ogólnopolskie konferencje i seminaria naukowe oraz był współorganizatorem kolejnej o charakterze międzynarodowym.
W kwietniu odbyło się ogólnopolskiej seminarium historyczne pt. „Koniec wojny – po-czątek nowej epoki. Tajne wynalazki lotnicze 1944/45”. W seminarium uczestniczyli: Jan Hoffmann (Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie), z referatem: „...Chcesz pokoju – szykuj wojnę”. Koniec wojny i co dalej?; mgr Bartosz Rdułtowski (Kraków), Od tajnej technologii do mitologii. Syndrom V-7; mgr Sławomir Kordaczuk (Muzeum Regionalne w Siedlcach), Podlaskie ślady broni V; mgr Bogusław Skwarek (Strzelce), Tajemniczy Rechlin 66 i ujemny skos skrzydeł; mgr Grzegorz Szymanowski (Kraków), Pilotowane konstrukcje Wernera von Brauna; mgr Jacek Magdoń (Uniwersytet Rzeszowski)i Tomasz Gaber (Politechnika Krakowska), Pustków - Bli-zna, niemiecki poligon broni V-1 i V-2; mgr Krzysztof Vincent Picha (Muzeum Książąt Pomor-skich w Darłowie), „Drache” – pierwsza misja ewakuacyjna z udziałem śmigłowca.; mgr Marek Ryś (Muzeum Górnośląskie w Bytomiu), Problem wysokich prędkości w niemieckich projektach lotniczych drugiej połowy wojny.
21 maja, w Izbie Regionalnej im. ks. prof. Józefa Tischnera odbyło się seminarium histo-ryczne pod hasłem „Zbójnictwo i bunty chłopskie na Podhalu w XVII w.”. Honorowy patronat nad tym przedsięwzięciem objął Jan Hamerski Prezes Zarządu Głównego Związku Podhalan. W spotkaniu licznie uczestniczyli nauczyciele i uczniowie nowotarskich szkół oraz mieszkańcy Nowego Targu i okolic. Zaprezentowano łącznie siedem referatów: mgr Maciej Antecki (Biblio-teka Jagiellońska w Krakowie), Źródła do dziejów XVII- wiecznego Podhala w archiwach pol-skich; mgr Bronisław Chowaniec-Lejczyk (PTH N. Targ), Historiografia XVII- wiecznego Pod-hala a problem obiektywizmu; mgr Marek Skawiński (Instytut Geografii UJ, PTH N. Targ), Przekrój społeczny i ekonomiczny wsi Podhala, Spisza i Orawy w XVII w.; dr Urszula Janicka-Krzywda (Muzeum Etnograficzne w Krakowie), Zbójnictwo karpackie – od narodzin do mitu; mgr Bronisław Chowaniec-Lejczyk (PTH N. Targ), Bunty chłopskie w czasach Komorowskiego i Napierskiego; mgr Robert Kowalski (PTH N. Targ), „Rzeczpospolita góralska” 1669-1670.
4 czerwca, odbyły się całodzienne uroczystości poświecone Żołnierzom Armii Krajowej na Podhalu. W godzinach porannych na Cmentarzu Komunalnym w Nowym Targu po mszy świętej odbyła się uroczystość odsłonięcia i poświęcenia pomnika Żołnierzy Armii Krajowej, w których uczestniczyli kombatanci, władze miasta i powiatu, a także młodzież nowotarskich szkół. W południe w Sali Widowiskowej MOK-ry rozpoczęło się seminarium historyczne nt. „ZWZ AK na Podhalu”. Część – artystyczną przygotowała młodzież ze Szkoły Podst. Nr 11 im. Żołnierzy Armii Krajowej. Wykład inauguracyjny wygłosiła pani prof. dr hab. Anna Raźny z Uniwersytetu Jagiellońskiego pt. „Współczesny polski patriotyzm”. Po przerwie obiadowej w Sali Regionalnej im. ks. prof. Józefa Tischnera kontynuowano obrady. Wygłoszono następujące referaty: por mgr Kazimierz Guzikowski (ŚZŻ AK Kraków ), Okręg Krakowski Armii Krajowej; mgr Krzysztof Mroczkowski (PTH Oddział w N. Targu, Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie), Lotnicze wsparcie Armii Krajowej; mgr Elżbieta Geryszewska (PTH Oddział w N. Targu), 1 pułk strzel-ców podhalańskich AK.; Mgr Małgorzata Koszarek (PTH Oddział w N. Targu, Muzeum Armii Krajowej), Placówka AK „Kora” w Rabie Wyżnej, dr inż. arch. Krzysztof Wielgus (PTH Oddział w N. Targu, Politechnika Krakowska), Obcokrajowcy w szeregach 1 pułku strzelców podhalań-skich AK; ppor. Jan Marian Kacwin (ŚZŻ AK Nowy Targ), Powstanie szczawnickie 28 lipca 1944 r.; mgr Adam Rąpalski (Muzeum AK w Krakowie), Muzeum Armii Krajowej w Krakowie. Uroczystość odsłonięcia pomnika oraz seminarium zorganizowano wspólnie ze: Światowym Związkiem Żołnierzy AK Koło w Nowym Targu, Szkołą Podst. Nr 11, Urzędem Miast w No-wym Targu, Starostwem Powiatowym w Nowym Targu, Miejskim Ośrodkiem Kultury, Związ-kiem Podhalan, Muzeum Armii Krajowej w Krakowie.
W dniach 27-29 sierpnia, odbyła się ogólnopolska konferencja naukowa „Małopolska i Podhale w latach Wielkiej Wojny 1914-1918”, pod honorowym patronatem Marszałka Woje-wództwa Małopolskiego oraz Konsula Republiki Austrii, Federacji Rosyjskiej i Republiki Fede-ralnej Niemiec. W czasie trzydniowych obrad wygłoszono łącznie 27 referatów, otwarto dwie wystawy oraz promowano publikację książkową. Uczestnicy konferencji uczestniczyli także w objeździe terenowym na terenie Gminy Raba Wyżna. Z okazji sympozjum Poczta Polska wydała Kartę Korespondencyjną oraz okolicznościowy stempel.
Kolejnym dużym przedsięwzięciem Oddziału PTH w Nowym Targu była organizacja wspólnie z UJ, PPWSZ, ZP oraz ET oraz TPN Międzynarodowej Konferencji Naukowej „Góry i Góralszczyzna w dziejach i kulturze pogranicza polsko-słowackiego”, która odbyła się w dniach 20-24 października. Oddział nowotarski miał swego przedstawiciela w komitecie organizacyj-nym, a ponadto był odpowiedzialny za przygotowanie obrad Sekcji Historycznej. W konferencji wzięło udział 6-ciu naszych członków: Elżbieta Łukuś, Anna Buńda, Robert Kowalski, Marek Skwaiński, Bronisław Chowaniec-Lejczyk, Krzysztof Koper, którzy wygłosili łącznie osiem refe-ratów. Ponadto Robert Kowalski przewodniczył obradom w sekcji. W konferencji uczestniczył jako gość honorowy prof. Krzysztof Mikulski Prezes Zarządu Głównego PTH. W obradach brali udział także inni członkowie oddziału m.in.: Jagoda Jurkowska, Jan Budz, Katarzyna Maliszew-ska.

2. ODCZYTY I PRELEKCJE

Obok konferencji naukowych Oddział organizował odczyty z udziałem swoich członków jak również zaproszonych gości.
W dniu 17 stycznia podczas spotkania opłatkowego mgr Jadwiga Pilch (Orawski Park Et-nograficzny w Zubrzycy Górnej) wygłosiła referat pt. „Portret Polaków ze styczniowej nocy”. W spotkaniu uczestniczył Marek Fryźlewicza burmistrza Nowego Targu.
Kolejny odczyt miał miejsce 14 lutego, wówczas z referatem pt. „Zamek Czorsztyn jego dzieje i upadek lata chwały i trwanie w ruinie” wystąpił dr Stanisław Kostka Michalczuk (Podh. Tow. Przyjaciół Nauk) oraz mgr Piotr Stępień (Zamek Królewski na Wawelu). W spotkaniu wziął udział m.in. burmistrz Nowego Targu, Dyrektor Muzeum Zamku Niedzickiego, Dyrektor Pienińskiego Parku Narodowego oraz liczna grupa przewodników beskidzkich.
Niezwykle interesujący odczyt miał miejsce 27 marca, w Izbie Regionalnej im. ks. prof. Józefa Tischnera. Wówczas mgr Jacek Magdoń (Uniwersytet Rzeszowski) wygłosił referat pt. „Gen. Andrzej Galica wobec polityki Józefa Piłsudskiego. 1914-1930”. Uczestnicy posiedzenia mieli również okazję obejrzeć unikatowy film dokumentalny z pogrzebu Marszałka w Katedrze na Wawelu.
Jesienią, 9 października odbył się kolejny odczyt połączony z prezentacją przeźroczy, który tym razem przygotował członek nowotarskiego oddziału Krzysztofa Karwowskiego nt. „Średniowieczne i nowożytne fortyfikacje Transylwanii- wspomnienia z wycieczki”. Należy w tym miejscu podkreślić, iż po raz kolejny odczytu wysłuchał burmistrz Nowego Targu.
Podczas spotkania opłatkowego członków i sympatyków oddziału PTH w Nowym Targu, który się odbył 18 grudnia, wystąpiła Elżbieta Łukuś z interesującym referatem pt. „Obrzędy Bożonarodzeniowe na Zamagurzu Spiskim.”

3. WYPRAWY NAUKOWO-BADAWCZE

Ważna formą działalności oddziału były wyprawy naukowo-badawcze w terenie. Reali-zowane były dwa programy badawcze: Obiekty militarne na Podhalu, Spiszu, Orawie i w Pie-niach wspólnie z TPF O/Kraków i Kołem Studenckim „Architektura Militaris” oraz Inwentary-zacja miejsc, będących śladami działalności i wydarzeń historycznych głównie z czasów II wojny światowej oraz z innych, które miały miejsce przed i po tym okresie na obszarze Gorców przy współpracy z GPN i Wydz. Architektury Krajobrazu Politechniki Krakowskiej.
W ramach pierwszego programu (realizowanego przez KHW od 2003 r.) zorganizowano 5 wypraw: w dniach 1-3 maja w rejonie Bielanka - Raba Wyżna (umocnienia austro-węgierskie z okresu I wojny światowej), 8 sierpnia w rejonie Łysa Góra k. Jordanowa Wyżna (umocnienia austro-węgierskie z okresu I wojny światowej); 11 września w okolicach Ochotnica – Wietrznica (polskie umocnienia polowe z 1939 r.); 2 października w rejonie wsi Łopuszna – Nowa Biała (umocnienia niemieckie z lata 1944/45) oraz 30 października w okolicach miejscowości Cho-chołów – Witów (umocnienia austro-węgierskie z okresu I wojny światowej).
Do największych osiągnięć w zakresie prac terenowych zaliczyć można odkrycia dokona-ne w latach 2003-2004 przez członków Komisji Historii Wojskowości w Paśmie Podhalańskim. W ich wyniku udało się odnaleźć i częściowo zinwentaryzować nieznaną dotychczas i nieopisaną w literaturze przedmiotu rozbudowaną linię austriackich umocnień polowych, biegnących od południowego pierścienia Twierdzy Kraków na północy, po Witów u podnóża Tatr Zachodnich na południu. Badania będą kontynuowane w kolejny latach, a ich wyniki zostaną ogłoszone dru-kiem, jako kolejny tom Prac Komisji Historii Wojskowości. Odnaleziono i przeprowadzko wstępne badania terenowe także późniejszych systemów fortyfikacji polowej polskiej, niemiec-kiej i rosyjskiej proweniencji.
W ramach drugiego programu, będącego wynikiem podpisania z GPN w dniu 26 kwietnia porozumienia, zorganizowano pięć wypraw badawczych: 7 czerwca na Czerwoney Groń (obóz Oddziału Partyzanckiego „Wilk”); 3 lipca na Polanę Ustępne (obóz partyzantów radzieckich); 15 sierpnia Polana Stawieniec (obóz partyzantów polskich i radzieckich); 12 września Czerwony Groń (obóz partyzantów polskich ); 17 październik Potok Spaleniec (obóz oddziału partyzanc-kiego J. Kurasia „Ogień”). W ich trakcie przeprowadzono sondażowe badania archeologiczne, inwentaryzacje zachowanych reliktów, sporządzono dokumentacje fotograficzną i rysunkową. Wszystkie odnalezione zabytki ruchome przekazano GPN. Całość prac planuje się zakończyć w 2006 r., a ich wyniki ogłosić drukiem, sporządzając tzw. Białą Księgę.

V. INNA DZIAŁALNOŚĆ
1. WYSTAWY STAŁE I CZASOWE

Równie ważną formą działalności Oddziału jest organizacja wystaw czasowych. W roku 2004 r. zorganizowano pięć ekspozycji. W ramach cyklu „Historia bliższa i dalsza” , realizowa-nego przez KHW od 2003 r. przygotowano wspólnie z Muzeum Historii Fotografii w Krakowie wystawę pt. „Pamiątka ze światowej wojny”. Jej wernisaż stanowił jednocześnie otwarcie konfe-rencji naukowej „Małopolska i Podhale w latach Wielkiej Wojny”. W ramach tej konferencji przygotowano również drugą ekspozycje pt. Fortyfikacje polowe na Podhalu”. Zlokalizowana w Gminny Ośrodku Kultury w Rabie Wyżnej będzie stałą wystawą na organizowanym Małopol-skim Szlaku Historii Fortyfikacji. Należy w tym miejscu podkreślić fakt, iż jest ona pierwszą z kilku zaplanowanych ekspozycji jakie powstaną w różnych częściach województwa małopol-skiego.
W kwietniu odbył się wernisaż V Jubileuszowej Podhalańskiej Wystawa Historyczno-Modelarskiej. Wspomniana ekspozycja na stale już zapisała się w kalendarzu imprez nowotar-skich. Organizowanych od 2000 r. początkowo przez Podhalański Klub Modelarzy Redukcyj-nych „Skala” (do 2002), a następnie po zmianie nazwy i formuły (od 2003) przez KHW. W wy-stawie uczestniczą modelarze i miłośnicy historii z całej polski, a także ze Słowacji, Czech, Wę-gier, Francji. Współorganizatorami tego przedsięwzięcia byli m.in. Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie, Muzeum Inżynierii Miejskiej. Przy okazji otwarcia organizowane są sesje histo-ryczne związane tematycznie z wystawą.
W marcu wspólnie z Oddziałem PTH w Cieszynie zorganizowano w MOK-u wystawę hi-storyczną pt. Polacy z Bukowiny. Na wernisażu obecny był m.in. mgr Zbigniew Kowalski dy-rektor Festiwalu Bukowińskie Spotkania z Piły oraz wiceprezes Oddziału PTH w Cieszynie dr Krzysztof Nowak.
W ramach obchodów 60 rocznicy pacyfikacji wsi Zawadka w Gminie Tokarnia członek oddziału mgr Piotr Sadowski przygotował wystawę historyczna pt. Pacyfikacja Wsi Zawadka. Ekspozycja cieszyła się dużym zainteresowaniem zarówno kombatantów jak i uczniów miejsco-wych szkół, stając się doskonałym materiałem edukacyjnym i dydaktycznym.
W listopadzie i grudniu trwały intensywne prace organizacyjne stałej ekspozycji w Ochotnicy Górnej, poświęconej załodze amerykańskiego samolotu bombowego B-24 Liberator o imieniu własny „California Racket”. Jej oficjalne otwarcie zaplanowano na 26 lutego 2005 r. Ekspozycja w Ochotnicy będzie pierwszą z kilku, a co najmniej trzech na Podhalu, punktów na trasie tworzonego właśnie Małopolskiego Szlaku Historii Lotnictwa.

2. PROMOCJE NOWOŚCI WYDAWNICZYCH

Kolejną formą aktywności nowotarskiego oddziału jest organizowanie promocji nowości wydawniczych. W roku sprawozdawczym miały miejsce dwa takie wydarzenia. 17 kwietnia, w Izbie Regionalnej im. ks. prof. Józefa Tischnera odbyła się promocja książki prof. Andrzeja Sko-rupy, „Zabytkowe kościoły Niżniego Podhala”. Spotkanie poprowadził redaktor Wiesław A. Wójcik, kierownik Centralnej Biblioteki Górskiej w Krakowie. Promocję zorganizowano wspól-nie z nowotarskim oddziałem Związku Podhalan.
Kolejna promocja odbyła się 27 sierpnia podczas pierwszego dnia konferencji naukowej. Wówczas zaprezentowano najnowszą książkę Andrzeja Zaręby, Orły Habsburgów”, która uka-zała się w serii „Lotnicze dziedzictwo 2003”.

3. DZIAŁALNOŚĆ WYDAWNICZA

Oddział prowadzi również działalność wydawniczą i publicystyczną. W roku 2004 złożo-no do druku III Tom Prac Komisji Historii Wojskowości nt. „Od Zaolzia po Jaworzynę. Rewin-dykacje graniczne jesienią 1938 r.”. Zakończenie planowane jest na połowę stycznia 2005 r., a jego promocja na początku lutego 2005 . Od drugiej połowy 2004 r. trwają prace redakcyjne nad kolejnym IV Tomem Prac Komisji Historii Wojskowości, który zawierał będzie materiały z kon-ferencji naukowej „Małopolska i Podhale w latach Wielkiej Wojny”. Książka ma się ukazać na początku września 2005 r. W grudniu 2004 r. zakończono również zbieranie materiałów nowego rocznika oddziału „Podhalańskich Zapisków Historycznych”. Pierwszy zeszyt będzie dostępny w księgarniach z końcem marca 2005 r.

VI. DZIAŁALNOŚĆ NAUKOWA POSZCZEGÓLNYCH CZŁONKÓW
1. WYDAWNICZA
Członkowie nowotarskiego oddziału są autorami wielu artykułów naukowych i popular-nonaukowych, drukowanych w regionalnych i ogólnopolskich czasopismach naukowych oraz prasie codziennej. Publikowali m.in. Bronisław Chowaniec-Lejczy („Podhalanin”), Krzysztof Karwowski („Pieniny - przyroda i człowiek”), Beata Kowalik („Almanach Nowotarski”), Robert Kowalski (”Pamiętnik Cieszyński”, „Rocznik Orawski”, „Na Spiszu”, „Dziennik Polski”), Elż-bieta Łukuś („Na Spiszu”), Marek Kurzeja (Gorce, Pruszków 2004), Marek Skawiński („Rocznik Orawski”, „Na Spiszu”). Ponadto ich artykuły znalazły się w pracach zbiorowych, opracowanie Bronisława Chowańca – Lejczyka (Rodowe dziedzictwo Franciszka Łojasa-Kośli, Poronin 2004), Marka Skawińskiego (Terra Scepusiensis. Stan badań nad dziejami Spiszu, pod red. R. Gładkie-wicza i M. Homzy, Lewocza-Wrocław 2003), Krzysztofa Wielgusa (Materiały sesji poświęconej Tadeuszowi Kościuszce, Kraków 2004). Są również redaktorami wydawnictw i prac zbiorowych m.in.: Robert Kowalski (Ziemia jordanowska w latach wojny i okupacji, Jordanów 2004), Krzysztof Wielgus (Orły Habsburgów, Dębica 2004) oraz autorami samodzielnych publikacji książkowych np. Krzysztof Strauchmann, Pamiętnik na Orawę, Nowy Targ 2004. Ponadto pełnią funkcje członków kolegiów redakcyjnych: Elżbieta Łukuś organu prasowego Związku Polskiego Spisza - „Na Spiszu” , czy Bronisław Chowanie – Lejczyk „Podhalanina” czasopisma Zarządu Głównego Związku Podhalan.

2. UDZIAŁ W KONFERENCJACH I SESJACH NAUKOWYCH

Kolejną oznaką aktywność członków nowotarskiego środowiska, jest udział w międzyna-rodowych, ogólnopolskich i regionalnych konferencjach, sesjach i sympozjach naukowych. Łącznie uczestniczyli w 11 tego typu spotkaniach, nie wliczając w to udział w konferencjach organizowanych przez Oddział. Należy zatem wymienić:
1. Elżbieta Łukuś, Obrzędowość religijna w roku kalendarzowym, Sympozjum Naukowe nt. „Kościół i parafii św. Bartłomieja w Niedzicy” – PAT, Kraków 16.04.2004 r.
2. Bronisław Chowaniec-Lejczyk, Od Starosty Komorowskiego do Kostki Napierskiego. Wy-stąpienia chłopskie w drugiej połowie XVII w. Odczyt w siedzibie zakopiańskiego oddziału Związku Podhalan, Zakopane 25.05.2004 r.
3. Robert Kowalski, Życie i działalność konspiracyjna Piusa Jabłońskiego w latach wojny i okupacji, Sesja popularnonaukowa pt. Życie i działalność Piusa Jabłońskiego, Dyrektora Li-ceum Ogólnokształcącego w Jabłonce w latach 1959-1970, Zespół Szkół im. Bohaterów We-sterplatte w Jabłonce 24.09.2004 r.
4. Piotr Sadowski, Wpływ renaturalizacji środowiska przyrodniczego na zmiany granicy rolno-leśnej w gminie Pcim, Seminarium Naukowe „Granica rolno-leśna w Karpatach Polskich”, Akademia Pedagogiczna w Krakowie, Komitet Zagospodarowania Ziem Górskich PAN i Inst. Geogr., Kraków 15.10.2004 r.
5. Krzysztof Wielgus, Tadeusz Kościuszko – inżynier i fortyfikator, I Ogólnopolski Zlot Szkół im. Tadeusza Kościuszki, Politechnika Krakowska, Kraków 16.10.2004 r.
6. Robert Kowalski, Polsko-słowackie stosunki polityczne w przededniu wybuchu II wojny światowej na tle działań dyplomacji niemieckiej i ich wpływ na udział Polaków w Słowackim Powstaniu Narodowym, I Międzynarodowa Konferencja Naukowa „Polityczne i militarne aspekty pomocy dla Powstania Warszawskiego i Słowackiego Powstania Narodowego 1944 r. w świetle najnowszych badań”, Uniwersytet Rzeszowski Instytut Historii, Rzeszów 25.10.2004 r
7. Krzysztof Wielgus, Powietrzna bitwa narodów – ślady i koncepcje ich utrwalania w krajo-brazie Polski Południowej, I Międzynarodowa Konferencja Naukowa „Polityczne i militarne aspekty pomocy dla Powstania Warszawskiego i Słowackiego Powstania Narodowego 1944 r. w świetle najnowszych badań”, Uniwersytet Rzeszowski Instytut Historii, Rzeszów 25.10.2004 r.
8. Marek Skawiński, Etniczno-osadniczy i geograficzno-ekonomiczny aspekt granicy polsko-czechosłowackiej na odcinku słowackim w latach 1938-1939, Międzynarodowa Konferencja Naukowa nt. „Miedzy przymusową przyjaźnią a prawdziwą solidarnością Czesi-Polacy-Słowacy 1938/39-1945-1989”, Uniwersytet Wrocławski Instytut Historii, Wrocław 3-6.11.2004 r.
9. Robert Kowalski, Stosunki polsko-słowackie na tle działań dyplomacji niemieckiej w 1939 roku, Międzynarodowa Konferencja Naukowa nt. „Między przymusową przyjaźnią a praw-dziwą solidarnością Czesi-Polacy-Słowacy 1938/39-1945-1989”, Uniwersytet Wrocławski Instytut Historii, Wrocław 3-6.11.2004 r.
10. Krzysztof Wielgus, Stacja kolejowa Jordanów na tle innych stacji galicyjskich, Seminarium historyczne nt.” 120-lecie kolei transwersalnej”, Tow. Miłośników Ziemi Jordanowskiej, To-warzystwo Kolei Transwersalnej, Jordanów 26.11.2004 r.
11. Stanisław Bednarz, Historia taboru kolejowego użytkowanego na odcinku Sucha-Chabówka, Seminarium historyczne nt.” 120-lecie kolei transwersalnej”, Tow. Miłośników Ziemi Jorda-nowskiej, Towarzystwo Kolei Transwersalnej, Jordanów 26.11.2004 r.

3. INNA DZIAŁALNOŚĆ

Oddział PTH dostrzega konieczność diagnozowania potrzeb i oczekiwań środowiska lo-kalnego m. in. w zakresie ochrony dziedzictwa kulturowego oraz kształcenia dzieci i młodzieży, podejmując starania o włączenie do współpracy nauczycieli i służby ochrony zabytków. Zarząd Oddziału PTH w Nowym Targu oraz jego członkowie aktywne uczestniczyli w życiu społeczno-kulturalnym miasta i regionu, starając się zabierać również głos w ważnych dla niego sprawach. Prezes Oddziału będąc członkiem Społecznego Komitetu Odnowy Cmentarza Nowotarskiego uczestniczył jego posiedzeniach oraz kweście w dniu 1 listopada. Krzysztof Koper prowadzi in-wentaryzację zabytkowych obiektów sakralnych na terenie Gminy Krościenko n/Dunajcem, a jego niewątpliwym sukcesem było przekonanie władz Gminy do podjęcia prac konserwatorskich kaplicy Przemienienia Pańskiego. Natomiast Zarząd Oddziału wystąpił z końcem grudnia do konserwatora zabytków w sprawie objęcia ochroną konserwatorską ostatniego budynku szczyto-wego w Nowym Targu. Krzysztof Karwoski reprezentował Zarząd Oddział na wernisażu wysta-wy fotograficznej w Rożnowie, a Piotr Sadowski i Krzysztof Wielgus uczestniczyli w sesji oraz towarzyszącej jej wystawie w Jordanowie. Krzysztof Koper brał udział w posiedzeniu komitetu koordynacyjnego Programu Lider +. Ponadto, członkowie oddziału pracujący w szkołach pod-stawowych i gimnazjach prowadzą aktywne działania pozalekcyjne. Adam Błaszczyk, prowadzi drużynę harcerską oraz kółko historyczne w Gimnazjum nr 2 w Ludźmierzu. Jego uczniowie biorą udział w lidze historycznej organizowanej przez Miesięcznik „Mówią Wieki”, oraz wyda-rzeniach organizowanych przez PTH. Elżbieta Geryszewska, jest pomysłodawczynią i głównym organizatorem szkolnego konkursu internetowego „Regiony Polski-Małopolska”, nad którym opiekę merytoryczna roztoczył Oddział PTH. Krzysztof Koper, prowadzi Szkolne Koło Regio-nalne, które opiekuje się cmentarzem I wojennym nr 332 w Krościenku n/D. Administruje histo-ryczną stroną internetową Krościenka. Bronisław Chowanie-Lejczyk, prowadzi szkolne koło hi-storyczne. Elżbieta Łukuś, prowadzi zespół regionalny w Łapszach Niżnych, oraz wspólnie z młodzież przygotowuje „Słownik Gwary Spiskiej”. Należy również wspomnieć o wyróżnieniach jakie w roku sprawozdawczym otrzymali nasi członkowie. Otóż, z okazji Dnia Edukacji Naro-dowej mgr Elżbieta Geryszewska i mgr Janusz Misiniec otrzymali nagrody przyznane przez Burmistrza Miasta Nowego Targu. Uroczystość wręczane wyróżnień odbyła się w salach repre-zentacyjnych nowotarskiego Ratusza. Nagrodę otrzymała także dr Beata Kowalik, którą przyznał jej Starosta Nowotarski.

VII. WSPÓŁPRACA Z INSTYTUCJAMI I ORGANIZACJAMI

Oddział PTH w Nowym Targu współpracuje z organami administracji państwowej
i samorządowej, z urzędami gmin, starostami powiatowymi, Urzędem Marszałkowskim, instytu-cjami prowadzącymi działalność naukową i dydaktyczną: Uniwersytetem Jagiellońskim, Poli-techniką Krakowską, Państwową Podhalańską Wyższą Szkołą Zawodową w Nowym Targu, Mu-zeum Lotnictwa, Muzeum Etnograficznym, Muzeum Inżynierii Miejskiej i Muzeum Armii Kra-jowej w Krakowie, Muzeum Tatrzańskim w Zakopanem, Muzeum Podhalańskim w Nowym Tar-gu, Instytutem Pamięci Narodowej, Towarzystwem Przyjaciół Fortyfikacji, Związkiem Polskiego Spisza, Związkiem Podhalan, Towarzystwem Przyjaciół Orawy, Gorczańskim i Pienińskim Par-kiem Narodowym. W roku 2004 rozpoczęto zacieśnianie współpracy z sąsiednimi oddziałami PTH w Cieszynie i Nowym Sączu, które już w przyszłym roku zaowocują kolejnymi wspólnymi projektami.
Na szczególną uwagę zasługuję bardzo dobra współpraca z mediami lokalnymi: „Dzien-nikiem Polskim”, „Gazetą Krakowską”, „Tygodnikiem Podhalańskim”, które na bieżąco infor-mują o działaniach podejmowanych przez oddział. Również dobrze układają się wzajemne rela-cje z Radiem Alex i Nowotarską Telewizją Kablową.

VIII. WAŻNE INICJATYWY

Oddział był również inicjatorem podpisania deklaracji współpracy z organizacjami regio-nalnymi działającymi na Podhalu, Spiszu, Orawie. 5 grudnia, w Izbie Regionalnej im. ks. Józefa Tichnera odbyła się uroczystość podpisania Deklaracji Współpracy Oddziału Polskiego Towa-rzystwa Historycznego w Nowym Targu, Towarzystwa Przyjaciół Orawy, Związku Podhalan, Związku Polskiego Spisza. W uroczystość wzięli udział członkowie zarządów sygnatariuszy oraz znamienici goście w osobach: Marka Fryźlewicza Burmistrza Nowego Targu, Piotra Bąka Bur-mistrza Zakopanego, Andrzeja Skupnia V-ce Starosty Tatrzańskiego. Po uroczystości Prezesi uczestniczyli w audycji radiowej w Radiu Alex. Dokument określony przez znawców tematyki historycznym, jest pierwszym tego typu dokumentem regulującym wzajemne relacje oraz po-zwala zabierać głos w ważnych dla regionu kwestiach: ochrony tożsamości narodowej, tradycji, dziedzictwa kulturowego, a także prowadzić działalność edukacyjną i dydaktyczną.

Pasja i kreatywność osób tworzących nowotarski Oddział PTH są gwarantem realizacji w przyszłości wielu ciekawych przedsięwzięć, co nie wyklucza konieczności pozyskiwania nowych sił mogących stać się źródłem cennych inicjatyw. Oddział powstał z zamiarem zjednoczenia przedstawicieli świata nauki, kultury i sztuki we wspólnej pracy na rzecz pogłębiania wiedzy o przeszłości dziejowej regionu. Jego ambicją jest pełnienie roli ośrodka integrującego i koordy-nującego wszelkie podejmowane w tym kierunku działania twórcze i popularyzatorskie.

Post #1

1 Użytkowników czyta ten temat (1 Gości i 0 Anonimowych użytkowników)

0 Zarejestrowanych:

« Następny starszy :: Oddział PTH w Nowym Targu :: Następny nowszy »